۹ فوریه

۱۴ دسامبر در سال‌های اخیر

[[ | ()]]

[[ | ()]]

[[ | ()]]

[[ | ()]]

[[ | ()]]

[[ | ()]]

[[ | ()]]

[[ | ()]]

[[ | ()]]

[[ | ()]]

۹ فوریه در تقویم گرگوری، چهلمین روز سال است. ۳۲۵ روز (در سال‌های کبیسه ۳۲۶روز) تا پایان سال باقی است.

رویدادها

پیش از ۱۶۰۰

• ۴۷۴ – تاج‌گذاری زنون به‌عنوان یکی از امپراتورهای امپراتوری بیزانس انجام شد.

۱۶۰۱–۱۹۰۰

• ۱۶۲۱ – گریگوری پانزدهم به‌عنوان آخرین پاپ منتخب به‌واسطهٔ تحسین انتخاب شد.
• ۱۷۷۸ – رود آیلند به چهارمین ایالت در ایالات متحدهٔ آمریکا بدل شد که اصول کنفدراسیون را تصویب کرده‌اند.
• ۱۷۸۸ – پادشاهی هابسبورگ در کمپ روسیه به به جنگ روسیه و ترکیه پیوست.
• ۱۸۸۹ – گروور کلیولند، رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا لایحه‌ای را امضا کرد که به موجب آن سازمان کشاورزی ایالات متحده به یک سازمان در سطح کابینه تبدیل شد.
• ۱۸۹۳ – فالستاف، آخرین اپرای وردی، در لا اسکالا، میلان به نمایش درآمد.
• ۱۸۹۵ – ویلیام جی. مورگان یک بازی با نام مینتونت را ابداع کرد که کمی بعد با نام والیبال به شهرت رسید.
• ۱۹۰۰ – جام دیویس بنیان‌گذاری شد.

۱۹۰۱–اکنون

• ۱۹۲۰ – بر پایهٔ مفاد پیمان سوالبارد، در سیاست بین‌الملل، حاکمیت نروژ بر مجمع‌الجزایر سوالبار در قطب شمال را به رسمیت شناخت و آن را یک منطقهٔ غیرنظامی اعلام کرد.
• ۱۹۲۲ – برزیل به عضویت معاهدهٔ کنوانسیون برن برای حق تکثیر درآمد.
• ۱۹۳۲ – پس از یک همه‌پرسی ملی، ممنوعیت الکل در فنلاند با ۷۰٪ آراء موافق با فسخ این قانون، لغو شد.
• ۱۹۴۳ – جنگ جهانی دوم: جنگ اقیانوس آرام: پس از آن که امپراتوری ژاپن باقی نیروهای خود را از جزیرهٔ گوادال‌کانال تخلیه کرد و به لشکرکشی گوادال‌کانال پایان داد، مقامات متفقین این جزیره را امن اعلام کردند.
• ۱۹۵۰ – ترس سرخ دوم: جوزف مک‌کارتی، سناتور ایالات متحده، وزارت امور خارجه ایالات متحده را به پر بودن از افراد کمونیست متهم کرد.
• ۱۹۶۵ – جنگ ویتنام: سپاه تفنگداران دریایی ایالات متحده یک گردان موشکی از ام‌آی‌ام-۲۳ هاوک را به ویتنام جنوبی اعزام کرد؛ گردانی که نخستین نیروهای آمریکایی بدون مشاورهٔ رسمی یا مأموریت تمرینی حاضر در این کشور بود.
• ۱۹۷۱ – برنامه فضایی آپولو: آپولو ۱۴ پس از سومین فرود سرنشین‌دار بر روی ماه، به زمین بازگشت.
• ۱۹۷۵ – فضاپیمای سایوز۱۷ متعلق به اتحاد جماهیر شوروی به زمین بازگشت.
• ۱۹۸۶ – دنباله‌دار هالی برای آخرین بار در داخل منظومهٔ شمسی ظاهر شد.
• ۱۹۹۱ – انحلال اتحاد جماهیر شوروی: رأی‌دهندگان در لیتوانی به استقلال از اتحاد جماهیر شوروی رأی دادند.
• ۲۰۲۱ – دومین دادگاه استیضاح دونالد ترامپ آغاز شد.

زادروزها

پیش از ۱۶۰۰

• ۱۰۶۰ – پاپ هونوریوس دوم، پاپ کلیسای کاتولیک (د. ۱۱۳۰)
• ۱۴۴۱ – علی‌شیر نوایی، شاعر، زبان‌شناس و نقاش ترک (د. ۱۵۰۱)
• ۱۵۳۳ – شیمازو یوشی‌هیسا، دایمیوی اهل ژاپن (د. ۱۶۱۱)

۱۶۰۱–۱۹۰۰

• ۱۷۳۷ – توماس پین، فیلسوف، نویسنده و کنشگر انگلیسی-آمریکایی (د. ۱۸۰۹)
• ۱۷۶۳ – لودویگ یکم، دوک بزرگ اهل آلمان (د. ۱۸۳۰)
• ۱۷۶۹ – جورج دبلیو. کمپبل، حقوق‌دان و سیاستمدار اسکاتلندی-آمریکایی، پنجمین وزیر خزانه‌داری ایالات متحده آمریکا (د. ۱۸۴۸)
• ۱۷۷۳ – ویلیام هنری هریسون، ژنرال و سیاستمدار آمریکایی، نهمین رئیس‌جمهور ایالات متحده آمریکا (د. ۱۸۴۱)
• ۱۷۷۵ – فارکاش بویایی، ریاضی‌دان و استاد دانشگاه اهل مجارستان (د. ۱۸۵۶)
• ۱۷۸۱ – یوهان باپتیست فون اشپیکس، زیست‌شناس و کاشف اهل آلمان (د. ۱۸۲۶)
• ۱۷۸۳ – واسیلی ژوکوفسکی، شاعر و مترجم اهل روسیه (د. ۱۸۵۲)
• ۱۸۱۴ – ساموئل جی. تیلدن، حقوق‌دان و سیاستمدار آمریکایی، بیست و هشتمین فرماندار نیویورک (د. ۱۸۸۶)
• ۱۸۱۵ – فدریکو د مادرازو، نقاش اهل اسپانیا (د. ۱۸۹۴)
• ۱۸۴۶ – ویلهلم مایباخ، مهندس و بازرگان اهل آلمان، بنیان‌گذاری خودروسازی مایباخ (د. ۱۹۲۹)
• ۱۸۵۴ – التا جاکوبس، پزشک و فعال حق رأی اهل هلند (د. ۱۹۲۹)
• ۱۸۵۶ – هارا تاکاشی، سیاستمدار اهل ژاپن، دهمین نخست‌وزیر ژاپن (د. ۱۹۲۱)
• ۱۸۵۹ – آکی‌یاما یوشیفورو، ژنرال نظامی اهل ژاپن (د. ۱۹۳۰)
• ۱۸۶۳ – آنتونی هوپ، نویسنده و نمایشنامه‌نویس اهل انگلستان (د. ۱۹۳۳)
• ۱۸۶۴ – مینا هارما، آهنگساز، نوازنده ارگ و رهبر ارکستر اهل استونی (د. ۱۹۴۱)
• ۱۸۶۵ – اریش فن دروگالسکی، جغرافی‌دان و ژئوفیزیک‌دان اهل آلمان (د. ۱۹۴۹)
• ۱۸۶۷ – ناتسومه سوسه‌کی، نویسنده و شاعر اهل ژاپن (د. ۱۹۱۶)
• ۱۸۷۴ – ایمی لوول، شاعر، منتقد و معلم آمریکایی (د. ۱۹۲۵)
• ۱۸۸۳ – ژول بری، بازیگر و کارگردان اهل فرانسه (د. ۱۹۵۱)
• ۱۸۸۵ – آلبان برگ، آهنگساز و معلم اهل اتریش (د. ۱۹۳۵)
• ۱۸۸۹ – لری سمون، بازیگر، تهیه‌کننده، کارگردان و فیلمنامه‌نویس آمریکایی (د. ۱۹۲۸)
• ۱۸۹۱ – رونالد کولمن، بازیگر انگلیسی-آمریکایی (د. ۱۹۵۸)
• ۱۸۹۲ – پگی وود، بازیگر آمریکایی (د. ۱۹۷۸)

۱۹۰۱–اکنون

• ۱۹۰۱ – برایان دانلوی، بازیگر آمریکایی (د. ۱۹۷۲)
• ۱۹۰۷ – ترونگ شینه، سیاستمدار اهل ویتنام، چهارمین رئیس‌جمهور ویتنام (د. ۱۹۸۸)
• ۱۹۰۷ – هارولد اسکات مک‌دونالد کاکسیتر، ریاضی‌دان و استاد دانشگاه انگلیسی-کانادایی (د. ۲۰۰۳)
• ۱۹۰۹ – هدر آنجل، بازیگر انگلیسی-آمریکایی (د. ۱۹۸۶)
• ۱۹۰۹ – کارمن میراندا، بازیگر، خواننده و رقصنده پرتغالی-برزیلی (د. ۱۹۵۵)
• ۱۹۰۹ – دین راسک، سرهنگ و سیاستمدار آمریکایی، پنجاه و چهارمین وزیر امور خارجه ایالات متحده آمریکا (د. ۱۹۹۴)
• ۱۹۱۰ – ژاک مونو، زیست‌شیمی‌دان و متخصص ژنتیک اهل فرانسه، برندهٔ جایزهٔ نوبل (د. ۱۹۷۶)
• ۱۹۱۲ – فوتابایاما ساداجی، کشتی‌گیر سومو اهل ژاپن، سی و پنجمین یوکوزونا (د. ۱۹۶۸)
• ۱۹۱۲ – ژینت لکلرک، بازیگر اهل فرانسه (د. ۱۹۹۲)
• ۱۹۱۴ – ارنست توب، خواننده-ترانه‌سرا و نوازندهٔ گیتار آمریکایی (د. ۱۹۸۴)
• ۱۹۲۲ – کاترین گریسون، بازیگر و خوانندهٔ سوپرانوی آمریکایی (د. ۲۰۱۰)
• ۱۹۲۳ – برندان بین، شورشی، شاهر و نمایشنامه‌نویس اهل ایرلند (د. ۱۹۶۴)
• ۱۹۲۵ – جان بی. کاب، فیلسوف و نظریه‌پرداز آمریکایی
• ۱۹۲۵ – بورکهارد هایم، فیزیکدان و استاد دانشگاه اهل آلمان (د. ۲۰۰۱)
• ۱۹۲۸ – رینوس میشل، بازیکن و مربی فوتبال اهل هلند (د. ۲۰۰۵)
• ۱۹۲۸ – راجر ماد، روزنامه‌نگار آمریکایی (د. ۲۰۲۱)
• ۱۹۳۱ – توماس برنهارت، نویسنده، شاعر و نمایشنامه‌نویس اهل اتریش (د. ۱۹۸۹)
• ۱۹۳۱ – یوزف ماسوپوست، بازیکن و مربی فوتبال اهل جمهوری چک (د. ۲۰۱۵)
• ۱۹۳۲ – گرهارد ریشتر، نقاش و عکاس اهل آلمان
• ۱۹۳۶ – کلایو سوئیفت، بازیگر و خواننده-ترانه‌سازی اهل انگلستان (د. ۲۰۱۹)
• ۱۹۳۹ – جنت سوزمن، بازیگر و کارگردان بریتانیایی اهل آفریقای جنوبی
• ۱۹۴۰ – جان ماکسول کوتسی، رمان‌نویس، مقاله‌نویس و زبان‌شناس استرالیایی اهل آفریقای جنوبی، برندهٔ جایزهٔ نوبل
• ۱۹۴۲ – کارول کینگ، خواننده-ترانه‌سرا و نوازندهٔ پیانوی آمریکایی
• ۱۹۴۳ – جو پشی، بازیگر آمریکایی
• ۱۹۴۳ – جوزف استیگلیتز، اقتصاددان و استاد دانشگاه آمریکایی، برندهٔ جایزهٔ نوبل
• ۱۹۴۴ – آلیس واکر، رمان‌نویس، نویسندهٔ داستان کوتاه و شاهر آمریکایی
• ۱۹۴۵ – میا فارو، بازیگر، کنشگر و مدل سابق آمریکایی
• ۱۹۴۵ – یوشینوری اسومی، زیست‌شناس سلولی اهل ژاپن، برندهٔ جایزهٔ نوبل
• ۱۹۴۶ – جیم وب، کاپییتان و سیاستمدار آمریکایی، هجدهمین وزیر نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا
• ۱۹۴۷ – کارلا دل‌پونته، حقوق‌دان و دیپلمات اهل سوئیس
• ۱۹۴۹ – جودیت لایت، بازیگر آمریکایی
• ۱۹۵۳ – کیران هایندز، بازیگر اهل ایرلند
• ۱۹۵۴ – کریس گاردنر، بازرگان و بشردوست آمریکایی
• ۱۹۵۵ – چارلز شانسی، بازیگر اهل انگلستان
• ۱۹۵۷ – تری مک‌اولیف، بازرگان و سیاستمدار آمریکایی، هفتاد و دومین فرماندار ویرجینیا
• ۱۹۵۷ – گوردون استراکن، بازیکن و برنامه‌ریز فوتبال اهل اسکاتلند
• ۱۹۶۰ – هالی جانسون، خواننده-ترانه‌سارا و نوازندهٔ بیس اهل انگلستان
• ۱۹۶۰ – دیوید سیمون، روزنامه‌نگار، نویسنده، فیلمنامه‌نویس و تهیه‌کنندهٔ تلویزیونی آمریکایی
• ۱۹۶۰ – پگی ویتسون، زیست‌شیمی‌دان و فضانورد آمریکایی
• ۱۹۶۳ – برایان گرین، فیزیک‌دان آمریکایی
• ۱۹۶۴ – ارنستو والورده، بازیکن و مدیر فوتبال اهل اسپانیا
• ۱۹۶۵ – دیتر باومان، دوندهٔ اهل آلمان
• ۱۹۶۷ – گاستون براون، نخست‌وزیر آنتیگوآ و باربودا
• ۱۹۷۱ – یوهان مجالبی، بازیکن و مدیر فوتبال اهل سوئد
• ۱۹۷۳ – اسوتلانا بوگینسکایا، زیمناستیک‌کار اهل بلاروس
• ۱۹۷۳ – کالین اگلسفیلد، بازیگر آمریکایی
• ۱۹۷۳ – ماکوتو شینکای، انیماتور، کارگردان و فیلمنامه‌نویس اهل ژاپن
• ۱۹۷۴ – یوردی کرایف، بازیکن و مدیر فوتبال اهل هلند
• ۱۹۷۴ – آمبر والتا، مانکن آمریکایی
• ۱۹۷۶ – چارلی دی، بازیگر، تهیه‌کننده و فیلمنامه‌نویس آمریکایی
• ۱۹۷۸ – ای جی باکلی، بازیگر، کارگردان و فیلمنامه‌نویس ایرلندی-کانادایی
• ۱۹۷۹ – ایرینا اسلوتسکایا، اسکیت‌باز نمایشی اهل روسیه
• ۱۹۸۰ – آنجلوس چاریستیس، بازیکن فوتبال اهل یونان
• ۱۹۸۰ – مارگاریتا لیویوا، بازیگر روسی-آمریکایی
• ۱۹۸۱ – تام هیدلستون، بازیگر، تهیه‌کنند و مجری موسیقی اهل انگلستان
• ۱۹۸۲ – جمیر نلسون، بازیکن بسکتبال آمریکایی
• ۱۹۸۲ – امی سوزوکی، خواننده-ترانه‌سرا و بازیگر اهل ژاپن
• ۱۹۸۵ – دیوید گلگر، بازیگر آمریکایی
• ۱۹۸۷ – مایکل بی. جردن، بازیگر آمریکایی
• ۱۹۸۷ – داویده لانزافامه، بازیکن فوتبال اهل ایتالیا
• ۱۹۸۷ – ماگدالنا نوینر، ورزشکار دوگانه اهل آلمان
• ۱۹۹۲ – اون جوگیا، بازیگر اهل کانادا
• ۱۹۹۵ – ماریو پاشالیچ، بازیکن فوتبال اهل کرواسی

درگذشت‌ها

پیش از ۱۶۰۰

• ۹۶۶ – اونو نو میچیکازه، خوشنویس اهل ژاپن (ز. ۸۹۴)
• ۹۶۷ – سیف‌الدوله حمدانی، امیر حلب (ز. ۹۱۶)
• ۱۱۱۳ – ابوسعد سمعانی، حافظ، محدث، ادیب و تاریخ‌نگار ایرانی
• ۱۱۹۹ – میناموتو نو یوریتومو، شوگون اهل ژاپن (ز. ۱۱۴۷)

۱۶۰۱–۱۹۰۰

• ۱۶۷۰ – فردریک سوم دانمارک (ز. ۱۶۰۹)
• ۱۶۷۵ – خریت داو، نقاش اهل هلند (ز. ۱۶۱۳)
• ۱۸۰۳ – ژان-فرانسوا دو سن‌لامبر، سرباز، شاعر و فیلسوف اهل فرانسه (ز. ۱۷۱۶)
• ۱۸۷۴ – ژول میشله، مورخ، فیلسوف و استاد دانشگاه اهل فرانسه (ز. ۱۷۹۸)
• ۱۸۸۱ – فیودور داستایفسکی، رمان‌نویس، نویسندهٔ داستان کوتاه، مقاله‌نویس و فیلسوف اهل روسیه (ز. ۱۸۲۱)

۱۹۰۱–اکنون

• ۱۹۲۹ – محمد ابن ابی‌شنب، ادیب و زبان‌شناس اهل الجزایر

• ۱۹۴۲ – لاوری کریستیان رلاندر، سیاستمدار اهل فنلاند، دومین رئیس‌جمهور فنلاند (ز. ۱۸۸۳)
• ۱۹۵۷ – میکلوش هورتی، دریاسالار و سیاستمدار اهل مجارستان، نایب‌السلطنه مجارستان (ز. ۱۸۶۸)
• ۱۹۶۰ – الکساندر بنوآ، نقاش و منتقد اهل روسیه (ز. ۱۸۷۰)
• ۱۹۶۰ – ارنو دوهنانی، نوازندهٔ پیانو، آهنگساز و رهبر ارکستر اهل مجارستان (ز. ۱۸۷۷)
• ۱۹۶۶ – سوفی تاکر، خوانندهٔ آمریکایی زادهٔ روسیه (ز. ۱۸۸۴)
• ۱۹۶۹ – برت دیتس، دوچرخه‌سوار اهل آلمان
• ۱۹۶۹ – جرج «گبی» هیز، بازیگر و خوانندهٔ آمریکایی (ز. ۱۸۸۵)
• ۱۹۷۶ – پرسی فیث، آهنگساز و رهبر ارکستر اهل کانادا (ز. ۱۹۰۸)
• ۱۹۷۷ – سرگئی ایلیوشین، مهندس و بازرگان اهل روسیه، بنیان‌گذار شرکت طراحی ایلیوشین (ز. ۱۸۹۴)
• ۱۹۷۸ – کستانته جیراردنگو، دوچرخه‌سوار و مربی اهل ایتالیا (ز. ۱۸۹۳)
• ۱۹۸۱ – بیل هیلی، خواننده-ترانه‌سرا و نوازندهٔ گیتار آمریکایی (ز. ۱۹۲۵)
• ۱۹۸۴ – یوری آندروپوف، حقوق‌دان و سیاستمدار اهل روسیه (ز. ۱۹۱۴)
• ۱۹۸۹ – تزوکا اوسامو، تصویرساز، انیماتور و تهیه‌کنندهٔ اهل ژاپن (ز. ۱۹۲۸)
• ۱۹۹۴ – هاوارد مارتین تمین، دانشمند ژنتیک و استاد دانشگاه آمریکایی، برندهٔ جایزهٔ نوبل (ز. ۱۹۳۴)
• ۱۹۹۵ – جیمز ویلیام فولبرایت، حقوق‌دان و سیاستمدار آمریکایی (ز. ۱۹۰۵)
• ۱۹۹۵ – دیوید وین، بازیگر آمریکایی (ز. ۱۹۱۴)
• ۲۰۰۱ – هربرت الکساندر سایمون، دانشمند سیاسی، اقتصاددان و استاد دانشگاه آمریکایی، برندهٔ جایزهٔ نوبل (ز. ۱۹۱۶)
• ۲۰۰۲ – شاهدخت مارگارت، کنتس اسنودن (ز. ۱۹۳۰)
• ۲۰۰۴ – کلود ریان، روزنامه‌نگار و سیاستمدار اهل کانادا (ز. ۱۹۲۵)
• ۲۰۰۷ – ایان ریچاردسون، بازیگر اهل اسکاتلند (ز. ۱۹۳۴)
• ۲۰۰۸ – ژازه تباتبایی، نقاش، شاعر و مجسمه‌ساز ایرانی (ز. ۱۹۳۱)
• ۲۰۱۲ – جان هیک، فیلسوف و استاد دانشگاه اهل انگلستان (ز. ۱۹۲۲)
• ۲۰۱۴ – گابریل آکسل، بازیگر، کارگردان و تهیه‌کنندهٔ اهل دانمارک (ز. ۱۹۱۸)
• ۲۰۱۶ – سوشیل کویرالا، سیاستمدار اهل نپال، سی و هفتمین نخست‌وزیر نپال (ز. ۱۹۳۹)
• ۲۰۱۸ – رج ئی. کثی، بازیگر تئاتر، فیلم و تلویزیون آمریکایی (ز. ۱۹۵۸)
• ۲۰۱۸ – جان گوین، بازیگر آمریکایی و سفیر ایالات متحده آمریکا در مکزیک (ز. ۱۹۳۱)
• ۲۰۲۱ – چیک کوریا، آهنگساز آمریکایی سبک جاز (ز. ۱۹۴۱)

پیوند به بیرون

• BBC: On This Day