ضد تک‌سلولی
عوامل ضد تک‌سلولی[۱] (Antiprotozoal agents)، (کد ATC: ATC P01) یک دسته از داروهای مورد استفاده در درمان عفونت‌های مرتبط با تک‌سلولی‌ها (پروتوزوئا) است.
یک گروه پارافیلتیک از تک‌سلولی‌ها اشتراکات کمی با یکدیگر دارند، در نتیجه، عوامل مؤثر بر یک پاتوژن ممکن است در برابر پاتوژنی دیگر مؤثر نباشند.
عوامل ضد تک‌سلولی را می‌توان بر پایهٔ سازوکار یا بر پایهٔ نوع جاندار، گروه‌بندی کرد.[۲][۳] مقالات اخیر همچنین استفاده از ویروس‌ها را برای درمان عفونت‌های ناشی از تک‌سلولی‌ها پیشنهاد کرده‌اند.[۴][۵]
کاربردهای پزشکی
[ویرایش]ضد تک‌سلولی‌ها برای درمان عفونت‌های تک‌سلولی‌ای، مانند آمیبیاز، ژیاردیاز، کریپتوسپوریدیوز، میکروسپوریدیوز، مالاریا، بابزیوز، تریپانوزومیاز، بیماری شاگاس، لیشمانیوز و توکسوپلاسموز، مورد استفاده هستند.[۶] در حال حاضر، استفاده از بسیاری از داروهای مؤثر بر این‌گونه عفونت‌ها، به‌دلیل سمیت آن داروها، محدود شده‌است.[۷]
اصطلاحات منسوخ‌شده
[ویرایش]آغازیان (پروتیست‌ها) در گذشته، تک‌سلولی در نظر گرفته می‌شدند، اما اخیراً طبقه‌بندی موجودات تک‌سلولی‌ای، دستخوش تغییرات و توسعهٔ سریعی شده‌است، پروتیست‌ها در واقع یک ابررده از یوکاریوت‌ها هستند که شامل تک‌سلولی‌ها می‌شود.
سازوکار
[ویرایش]سازوکار داروهای ضد تک‌سلولی به‌طور قابل‌توجهی از دارو به دارو متفاوت است. به‌عنوان مثال، به‌نظر می‌رسد که افلورنیتین، دارویی که برای درمان تریپانوزومیاز استفاده می‌شود، اورنیتین دکربوکسیلاز را مهار می‌کند، در حالی‌که تصور می‌شود آنتی‌بیوتیک/ضد تک‌سلولیٔ آمینوگلیکوزید که برای درمان لیشمانیاز استفاده می‌شود، سنتز پروتئین را مهار می‌کند.[۸]
مثال‌ها
[ویرایش]- افلورنیتین
- فورازولیدون
- هیدروکسی کلروکین
- ملاسوپرول
- مترونیدازول
- نیفورسمیزون
- نیتازوکسانید
- اورنیدازول
- پارومومایسین سولفات
- پنتامیدین
- پیریمتامین
- کیناپیرامین
- رونیدازول
- تینیدازول
منابع
[ویرایش]- ↑ میکروب‌شناسی جاوتز، حبیب ضیغمی، فخری حقی، مسعود آل بویه، مینا غلامی، استفان ریدل و دیگران (ویراست ۲۸). انتشارات اندیشه رفیع. صص. ۱۰۶۱. شابک ۹۷۸-۹۶۴-۹۸۷-۹۷۳-۴.
- ↑ Cynthia R. L. Webster (15 June 2001). Clinical pharmacology. Teton NewMedia. pp. 86–. ISBN 978-1-893441-37-8. Retrieved 2 May 2010.
- ↑ Anthony J. Trevor; Bertram G. Katzung; Susan B. Masters (11 December 2007). Katzung & Trevor's pharmacology: examination & board review. McGraw-Hill Professional. pp. 435–. ISBN 978-0-07-148869-3. Retrieved 2 May 2010.
- ↑ Keen, E. C. (2013). "Beyond phage therapy: Virotherapy of protozoal diseases". Future Microbiology. 8 (7): 821–823. doi:10.2217/FMB.13.48. PMID 23841627.
- ↑ Hyman, P.; Atterbury, R.; Barrow, P. (2013). "Fleas and smaller fleas: Virotherapy for parasite infections". Trends in Microbiology. 21 (5): 215–220. doi:10.1016/j.tim.2013.02.006. PMID 23540830.
- ↑ Khaw, M; Panosian, C B (1 July 1995). "Human antiprotozoal therapy: past, present, and future". Clinical Microbiology Reviews. 8 (3): 427–439. doi:10.1128/CMR.8.3.427. ISSN 0893-8512. PMC 174634. PMID 7553575.
- ↑ Graebin, C.; Uchoa, F.; Bernardes, L.; Campo, V.; Carvalho, I.; Eifler-Lima, V. (1 October 2009). "Antiprotozoal Agents: An Overview". Anti-Infective Agents in Medicinal Chemistry. 8 (4): 345–366. doi:10.2174/187152109789760199. ISSN 1871-5214.
- ↑ CREEK, DARREN J.; BARRETT, MICHAEL P. (9 January 2017). "Determination of antiprotozoal drug mechanisms by metabolomics approaches". Parasitology. 141 (1): 83–92. doi:10.1017/S0031182013000814. ISSN 0031-1820. PMC 3884841. PMID 23734876.
