پرش به محتوا

دست ئی‌اف

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
دست ئی‌اف
ساختار کالمودولین نوترکیب در پارامسی تترایورلیا.[۱]
شناسه‌ها
نمادefhand
پی‌فمPF00036
اینترپروIPR002048
PROSITEPDOC00018
SCOPe1osa / SUPFAM
سی‌دی‌دیcd00051

دست ئی‌اف (انگلیسی: EF hand) یک دومین ساختاری مارپیچ-حلقه-مارپیچ یا یک موتیف است که در دستهٔ بزرگی از خانواده‌های پروتئینی متصل‌شونده به کلسیم یافت می‌شود.

موتیف دست ئی‌اف، یک توپولوژی مارپیچ-حلقه-مارپیچ دارد و شبیه انگشت‌های شست و اشارهٔ باز شده در دست انسان است و یون‌های کلسیم با پیوند داتیو در درون حلقه به سوبسترا می‌چسبد.

این موتیف نام خود را، از یک سنت نامگذاری می‌گیرد که برای توصیف پروتئین پاروالبومین به کار می‌رفت و حاوی سه موتیف اینچنینی است و احتمالاً با وصل شدن به کلسیم، در شل‌شدگی ماهیچه‌ها نقش دارد.

دست ئی‌اف از ۲ مارپیچ آلفا تشکیل شده‌است که توسط یک ناحیهٔ حلقه‌ای کوچک (حاوی ۱۲ اسید آمینه) به هم وصل می‌شوند و معمولاً به یون‌های کلسیم اتصال می‌یابند. دست ئی‌اف در دومین ساختاری پروتئین پیام‌رسانی سلولی «کالمودولین» و پروتئین ماهیچه‌ای تروپونین سی نیز یافت می‌شود.

درخت تبارزایی برای خانوادهٔ پروتئین‌های دست ئی‌اف

طبقه‌بندی

[ویرایش]

از زمان توصیف اولیهٔ این موتیف در سال ۱۹۷۳ میلادی تا کنون، خانوادهٔ موتیف‌های دست ئی‌اف گسترش زیادی یافته است و همینک ۶۶ زیرخانواده دارد. موتیف‌های دست ئی‌اف به ۲ دستهٔ اصلی تقسیم می شوند:

  • دست‌های ئی‌اف کانونی: در «کالمودولین» (CaM) و یک پروتئین شبه کالمودولینی در پروکاریوت‌ها به نام «کالریترین» سافت می‌شود. حلقهٔ ۱۲ ریشه‌ای کانونی دست ئی‌اف، از طریق زنجیره‌های جانبی کربوکسیلات یا کربونیل به یون کلسیم متصل می‌شوند (جایگاه‌های توالی حلقه‌ای ۱، ۳، ۵، ۱۲). ریشه موجود در محور افقی (X–) با استفاده از یک پل ارتباطی مولکول آب، با یون کلسیم پیوند می‌یابد. حلقهٔ دست ئی‌اف در محور Z یک لیگاند دو دندانه‌ای (اسید گلوتامیک یا اسید آسپارتیک) دارد.
  • دست‌های ئی‌اف کاذب: به‌طور انحصاری در ریشهٔ آمینی پروتئین‌های اس ۱۰۰ و شبه اس ۱۰۰ یافت می‌شود. حلقهٔ ۱۴ ریشه‌ای دست‌های ئی‌اف کاذب از طریق ستون‌های کربونیل (جایگاه‌های ۱، ۴، ۶، ۹) به یون‌های کلسیم چنگاله (کی‌لیت) می‌شوند.

منابع

[ویرایش]
  1. Ban C, Ramakrishnan B, Ling KY, Kung C, Sundaralingam M (January 1994). "Structure of the recombinant Paramecium tetraurelia calmodulin at 1.68 A resolution". Acta Crystallogr. D. 50 (Pt 1): 50–63. doi:10.1107/S0907444993007991. PMID 15299476.

برای مطالعهٔ بیشتر

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]