پرش به محتوا

آرایه‌شناسی لینه‌ای

از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
صفحه کوچک سامانه طبیعت، لایدن (۱۷۳۵)

آرایه‌شناسی لینه‌ای (یا تاکسونومی لینه‌ای) ممکن است به هریک از معانی زیر باشد:

  1. شکل خاصی از طبقه‌بندی زیست‌شناختی (آرایه‌شناسی) که توسط کارل لینه در کتاب سامانه طبیعت (۱۷۳۵)، و آثار بعدی اش پایه‌ریزی شده. در آرایه‌شناسی لینه‌ای، سه نوع فرمانرو وجود دارند، که هر کدام به رده‌ها (classها)، دسته‌بندی شده که خود رده‌ها به نوبه خود به راسته‌ها (orderها)، سرده‌ها (genusها)، و گونه‌ها (speciesها)[۱] طبقه‌بندی شده، که یک طبقه هم زیر گونه‌ها داشت.
  2. عبارتی که برای طبقه‌بندی جانداران برمبنای طبقه، در حالت کلی، صورت می‌گیرد؛ یعنی همان آرایه‌شناسی در معنای سنتی کلمه: دسته‌بندی علمی. این عبارت به‌طور ویژه در مقابل سیستماتیک کلادیستیک قرار دارد. این نوع طبقه‌بندی را به لینه نسبت می‌دهند، گرچه که نه او چنین دستگاه دسته‌بندی طبقه‌ای را ابداع کرده (این دسته‌بندی به افلاطون و ارسطو بر می‌گردد) و نه او این دستگاه را به شکل امروزی‌اش درآورده. در حقیقت، این دستگاه، در دستگاه‌های کنونی شکل دقیقاً معادلی ندارد، چرا که اصولاً چیزی به نام «آرایه‌شناسی لینه‌ای» وجود ندارد: این دستگاه، گردایه‌ای از عبارات تجریدی است که اصولاً مجموعه‌ای از چند شاخه علمی بوده که از رهیافت‌های مشترکی استفاده می‌برند.

نام لینه‌ای دو معنا دارد: براساس محتوایی که در آن به کار می‌رود، ممکن است به نام رسمی که خود لینه بر آن مفهوم نهاده است اشاره داشته باشد، همچون Giraffa camelopardalis، لینه، ۱۷۵۸، یا نامی در نامگذاری پذیرفته شده رسمی (در مقابل کلاد نوین).

منابع

[ویرایش]
  1. Frängsmyr, Tore; Lindroth, Sten (1994). Linnaeus, the man and his work (Revised ed.). Canton, MA, USA: Science History Publications/USA. ISBN 978-0-88135-155-2. OCLC 30154266.

کتابشناسی

[ویرایش]

پیوند به بیرون

[ویرایش]