انقلاب ۲۰۱۴ اوکراین

سرنگونی دولت یانوکویچ توسط معترضان

انقلاب کرامت (اوکراینی: Революція гідностіانقلاب میدان یا انقلاب ۲۰۱۴ اوکراین،[۲] در فوریه ۲۰۱۴ در اوکراین رخ داد[۲][۱] و پایان‌بخش اعتراضات یورومیدان بود.[۱] این انقلاب با درگیری‌های مرگبار بین معترضان و نیروهای امنیتی در کی‌یف پایتخت اوکراین و در ادامه با برکناری رئیس‌جمهور ویکتور یانوکوویچ و بازگشت قانون اساسی ۲۰۰۴ به اوج خود رسید. همچنین منجر به آغاز جنگ روسیه و اوکراین شد.[۱][۲]

انقلاب کرامت
بخشی از یورومیدان
معترضان در حال مبارزه با نیروهای دولتی در میدان نزاله‌ژنوستی کی‌یف، ۱۸ فوریه ۲۰۱۴
تاریخ۱۸–۲۳ فوریه ۲۰۱۴[۱][۲](۵ روز)
موقعیت
پارک مارینسکی و خیابان اینسته توتسکا، میدان نزاله‌ژنوستی، کی‌یف، اوکراین

۵۰°۲۷′۰″ شمالی ۳۰°۳۱′۲۷″ شرقی / ۵۰٫۴۵۰۰۰°شمالی ۳۰٫۵۲۴۱۷°شرقی / 50.45000; 30.52417
اهداف
روش‌ها
منجرشد بهپیروزی یورومیدان/مخالفان
نتایج کامل
  • رئیس‌جمهور یانوکوویچ سرنگون شد؛ یانوکوویچ فراری می‌شود و به روسیه می‌گریزد
  • احیاء اصلاحات صورت گرفته در قانون اساسی سال ۲۰۰۴ اوکراین
  • آزادی یولیا تیموشنکو از زندان
  • برکناری وزرای موقت دولت دوم آزارف[۳]
  • ۵۰ نفر از جمله مقامات ارشد به سازماندهی کشتار معترضان متهم هستند.[۴]
  • نیروی‌های ویژه برکوت منحل شد
  • آغاز جنگ روسیه و اوکراین
  • تخریب بناهای تاریخی مربوط به اتحاد جماهیر شوروی در سراسر کشور[۵]
طرف‌های مدنی درگیر

اتحادیه مردمی میدان

  • غیرنظامیان مخالف دولت
  • افسران فراری پلیس[۶]

اپوزیسیون پارلمانی:

اوکراین دولت اوکراین

  • وزارت امور داخلی
  • سرویس امنیتی اوکراین
    • گروه آلفا[۷]
  • تیتوشکی[۸]
  • جبهه اوکراین
پشتیبانی توسط:
 روسیه (ادعا شده)
شخصیت‌های پیشرو
  • ویکتور یانوکوویچ
  • سرگئی آربوزوف
  • ویتالی زاخارچنکو
  • الکساندر یفرموف
  • آندری کلیویف
  • هنادی کرنس
  • میخائیل دوبکین
  • ویکتور پشونکا
  • النا لوکاش
  • یوری بویکو
  • لئونید کوژارا
  • دیمیترو تاباچنیک
تعداد
کی‌یف:
  • ۴۰۰۰۰۰–۸۰۰۰۰۰ معترض[۹]
  • ۱۲۰۰۰ «نیروی دفاع شخصی موسوم به سوتنیا»[۱۰][۱۱]
سراسر اوکراین:
  • ۵۰۰۰۰ (لویو)[۱۲]
  • ۲۰۰۰۰ (چرکاسی)[۱۳]
  • ۱۰۰۰۰+ (ترنوپیل)[۱۴]

نیروهای دولتی:

  • ۴۰۰۰ برکوت
  • ۱۰۰۰ نیروهای داخلی
  • ۳۰۰۰–۴۰۰۰ تیتوشکی[۱۵]

معترضان حامی دولت/ضد اتحادیه اروپا:

  • ۲۰۰۰۰–۶۰۰۰۰ (کی‌یف)
  • ۴۰۰۰۰ (خارکوف)[۱۶]
  • ۱۵۰۰۰ (دونتسک)[۱۷]
  • ۱۰۰۰۰ (سیمفروپول)[۱۸]
  • ۲۵۰۰ معترض طرفدار روسیه (سواستوپول)[۱۹]
تلفات و کشته‌ها
  • مجموع مرگ‌ها: ۱۲۱[۲۰]
  • مجموع زخمی‌ها: ۱۸۱۱
    مجموع آمار وزارت بهداشت اوکراین (۱۶ آوریل ۲۰۱۴، ساعت ۶:۰۰ به وقت اوکراین)[۲۵]

در نوامبر ۲۰۱۳، موجی از اعتراضات در مقیاس بزرگ (معروف به یورومیدان) در واکنش به تصمیم ناگهانی رئیس‌جمهور یانوکوویچ مبنی بر عدم امضای توافقنامه همکاری و تجارت آزاد با اتحادیه اروپا، در عوض روابط نزدیک‌تر با روسیه و اتحادیه اقتصادی اوراسیا به راه افتاد. در فوریه ۲۰۱۴ پارلمان اوکراین با اکثریت قاطع آرا به امضای توافقنامه با اتحادیه اروپا رای داده بود.[۲۶] روسیه بر اوکراین فشار آورد تا این توافق به امضا نرسد.[۲۷] این اعتراضات ماه‌ها ادامه یافت و معترضان به مرور خواستار استعفای یانوکوویچ و دولت آزارف شدند.[۲۸] معترضان با آنچه به عنوان فساد گسترده دولتی و سوء استفاده از قدرت، نفوذ الیگارش‌ها، خشونت پلیس، و نقض حقوق بشر در اوکراین می‌دیدند، به مخالفت برخاستند.[۲۹][۳۰] قوانین سرکوبگرانه ضد معترضان باعث برانگیختن خشم بیشتری شد.[۲۹] معترضان در طول «قیام میدان» در میدان استقلال واقع در مرکز کی‌یف یک اردوگاه اعتراضی بزرگ و سنگربندی شده ایجاد کردند.

در ژانویه و فوریه ۲۰۱۴، درگیری بین معترضان و پلیس ضد شورش ویژه برکوت منجر به کشته شدن ۱۰۸ معترض و ۱۳ افسر پلیس[۲۰] و مجروح شدن بسیاری دیگر شد. شدیدترین درگیری‌ها بین معترضان پلیس در خیابان هروشفسکی در ۱۹ تا ۲۲ ژانویه رخ داد و نخستین تلفات اعتراضات از این منطقه مخابره شد. به دنبال آن معترضان ساختمان‌های دولتی را در سراسر کشور اشغال کردند در نهایت دولت آزارف استعفا داد. مرگبارترین درگیری‌ها در ۱۸ و ۲۰ فوریه رخ داد که شدیدترین خشونت‌ها از زمان استقلال اوکراین از شوروی توصیف شد.[۳۱] هزاران معترض با رهبری کنشگران و با سپر و کلاه ایمنی به سمت پارلمان پیشروی کردند که توسط تک تیراندازان پلیس مورد هدف قرار گرفتند.[۲۰] در ۲۱ فوریه، توافقنامه‌ای بین رئیس‌جمهور یانوکوویچ و رهبران اپوزیسیون پارلمانی امضا شد که در آن به تشکیل دولت وحدت ملی موقت، اصلاح قانون اساسی و انتخابات زودهنگام اشاره شده بود. روز بعد، پلیس از مرکز کی‌یف که بیشتر آن تحت کنترل معترضان قرار داشت، عقب‌نشینی کرد. یانوکوویچ همان شب از کی‌یف فرار کرد.[۳۲] در ۲۲ فوریه، رادا (پارلمان اوکراین) با ۳۲۸ رای موافق در برابر ۰ رای مخالف (از مجموع ۴۵۰ نماینده رادا) به برکناری یانوکوویچ از سمت ریاست جمهوری رای داد. (۷۲٫۸٪ از اعضای پارلمان).[۳۳][۳۴][۳۵][۳۶]

یانوکوویچ گفت که این رای‌گیری غیرقانونی و احتمالاً تحت اجبار گرفته شده است و از فدراسیون روسیه درخواست کمک کرد.[۳۷] اعتراضات گسترده‌ای از جانب طرفداران روسیه علیه انقلاب، در مناطق شرقی و جنوبی اوکراین سازماندهی شد. روسیه کریمه را اشغال و سپس به خاک خود الحاق کرد[۳۸][۳۹] در همین حال جدایی‌طلبان مسلح طرافدار روسیه ساختمان‌های دولتی در دونتسک و لوهانسک را اشغال و اعلام استقلال کردند. این اتفاقات منجر به آغاز جنگ دونباس شد. دولت موقت به رهبری آرسنی یاتسنیوک توافقنامه همکاری با اتحادیه اروپا را امضاء کرد و برکوت را منحل کرد. پترو پوروشنکو پس از پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۱۴ (۵۴٫۷ درصد از آرا در دور اول) رئیس‌جمهور شد. دولت جدید اصلاحات سال ۲۰۰۴ در قانون اساسی اوکراین را که در سال ۲۰۱۰ با عنوان تضاد با قانون اساسی لغو شده بود، احیا کرد[۴۰] و به پاکسازی گسترده ادارات دولتی از کارمندانی که طرفدار حکومت قبلی بودند، پرداخت.[۴۱][۴۲][۴۳] همچنین یک برنامه کمونیسم زدایی (decommunization) گسترده در سراسر کشور آغاز شد.

پیش‌زمینه

ویرایش

دولت‌های مختلفی که در دهه ۲۰۰۰ در اوکراین بر سر کار بودند به دنبال روابط نزدیک تر با اتحادیه اروپا (EU) بودند.[۴۴][۴۵] دولت ویکتور یانوکوویچ از سال ۲۰۱۲ در حال مذاکره برای امضای توافقنامه همکاری با اتحادیه اروپا بود.[۴۶] چنین توافق تجاری جامعی با اتحادیه اروپا می‌توانست بر توافقات تجاری اوکراین با روسیه که در آن زمان بزرگ‌ترین شریک تجاری اوکراین بود تأثیر بگذارد.[۴۷] یانوکوویچ معتقد بود که می‌تواند به این مشکلات رسیدگی کند و گفت که قصد امضای توافقنامه را دارد،[۴۸] اما هر بار آن را به تعویق می‌انداخت.[۴۹] این اقدام به عنوان تلاش برای عقب‌نشینی از امضای این توافقنامه تعبیر شد و به موجی از اعتراضات منجر شد که به جنبش «یورومیدان» معروف شد.[۵۰]

 
تظاهرات طرفداران اتحادیه اروپا موسوم به جنبش یورومیدان در کی‌یف، دسامبر ۲۰۱۳.

اعتراضات ابتدا در نوامبر ۲۰۱۳ و پس از آن آغاز شد که ویکتور یانوکوویچ، در جریان نشست شراکت شرقی در ویلنیوس از امضای توافقنامه همکاری سیاسی و تجارت آزاد با اتحادیه اروپا امتناع کرد و در عوض آن روابط نزدیک تر با روسیه را انتخاب کرد. نخست‌وزیر میکولا آزارف، ۲۰ میلیارد یورو (۲۷ میلیارد دلار) وام و کمک درخواست کرده بود.[۵۱] اتحادیه اروپا حاضر بود ۶۱۰ میلیون یورو (۸۳۸ میلیون دلار) وام ارائه دهد،[۵۲] اما از آن‌سو روسیه حاضر بود ۱۵ میلیارد دلار وام[۵۲] و همچنین گاز ارزان‌تر به اوکراین ارائه دهد.[۵۲] علاوه بر این، اتحادیه اروپا خواستار تغییرات عمده در مقررات و قوانین اوکراین شد، اما روسیه این درخواست را نکرد.[۵۱] روسیه همچنین فشار اقتصادی بر اوکراین اعمال کرد و یک کارزار تبلیغاتی علیه امضای توافقنامه با اتحادیه اروپا به راه انداخت.[۵۳]

یانوکوویچ به‌طور گسترده‌ای در غرب اوکراین منفور بود، اما در شرق و جنوب، جایی که مردم بیشتر به زبان روسی (زبان مادری یانوکوویچ نیز روسی بود) صحبت می‌کردند از حمایت‌های بیشتری برخوردار بود. این تظاهرات ابتدا مسالمت آمیز بود، اما در ژانویه ۲۰۱۴ و پس از تصویب قوانینی برای سرکوب اعتراضات توسط پارلمان که تحت سلطه طرفداران یانوکوویچ بود به خشونت کشیده شد. اتحادیه اروپا و ایالات متحده از یانوکوویچ خواستند تا برای خاتمه اعتراضات به صورت مسالمت آمیز مذاکره کند و گفتند در صورتی که مقامات دولتی مسئول خشونت شناخته شوند، تحریم‌هایی را علیه آنها اعمال خواهند کرد.[۵۴]

پیش از انقلاب فوریه، یک توافق عفو با معترضان امضا شد که طبق آن معترضینی که ساختمان‌های اشغال شده را ترک کنند از تعقیب قضایی در امان خواهند بود. معترضان تمام ساختمان‌های دولتی اشغال شده را تخلیه کردند.[۵۵] کنشگران مدنی از خیابان هروشفسکی که در آن با پلیس درگیر بودند خارج شدند. کنترل تالار شهر کی‌یف در ۱۶ فوریه به دولت بازگردانده شد.[۵۵] قرار بود تمام کسانی که قبلاً به دلیل شرکت در اعتراضات زندانی شده بودند، پس از ۱۷ فوریه آزاد شوند.[۵۵]

در ۱۴ فوریه، یانوکوویچ گفت: «می‌خواهم بگویم که من تحریک شده‌ام و من را تشویق می‌کنند که از روش‌ها و راه‌های مختلف برای حل و فصل اوضاع استفاده کنم، اما می‌خواهم بگویم نمی‌خواهم در جنگ باشم. نمی‌خواهم هیچ تصمیمی با استفاده از چنین روش‌های رادیکالی گرفته شود.»[۵۶] وی از همه سیاستمداران خواست که از رادیکالیسم خودداری کنند و درک کنند که «خطی وجود دارد که نباید از آن عبور کرد و این خط قانون است.»[۵۶]

بررسی اجمالی

ویرایش
 
سراسر نمایی از تصرف مرکز کی‌یف توسط معترضان در اوایل فوریه ۲۰۱۴.

اعتراضات در شب ۲۱ نوامبر ۲۰۱۳ در میدان نزاله‌ژنوستی (میدان استقلال) شهر کی‌یف آغاز شد و تا اواسط فوریه ۲۰۱۴ ادامه داشت.[۲][۱] این اعتراضات به دلیل تصمیم دولت اوکراین برای تعلیق امضای توافقنامه همکاری با اتحادیه اروپا (EU) آغاز شد.[۲][۱]

دوره آرامش نسبی تظاهرات ضد دولتی در کی‌یف در ۱۸ فوریه ۲۰۱۴ با درگیری ناگهانی معترضان و پلیس پایان یافت. دست‌کم ۸۲ نفر از جمله ۱۳ پلیس طی چند روز آینده کشته شدند. بیش از ۱۱۰۰ نیز نفر مجروح شدند.[۵۷][۵۸]

 
انبوه معترضان در جریان اعتراضات گسترده در میدان استقلال کی‌یف.

در ۱۸ فوریه، حدود ۲۰۰۰۰ معترض یورومیدان در حمایت از احیای تغییرات قانون اساسی ۲۰۰۴ اوکراین که مدت کوتاهی پس از انتخاب یانوکوویچ به عنوان رئیس‌جمهور در سال ۲۰۱۰ توسط دادگاه قانون اساسی اوکراین لغو شده بود، به سمت ورخونا رادا (پارلمان اوکراین) راهپیمایی کردند. پلیس راه آنها را مسدود کرد. درگیری به خشونت کشیده شد. بی‌بی‌سی به نقل از خبرنگاران گزارش داد که هر یک از طرفین دیگری را مقصر شروع درگیری می‌دانستند.[۵۹] پلیس ابتدا با گلوله‌های لاستیکی و سپس با گلوله‌های جنگی (از جمله سلاح‌های خودکار و تفنگ‌های تک تیرانداز) به معترضان شلیک کرد، و سپس در تلاش برای عقب راندن هزاران معترض از گاز اشک‌آور و بمب‌های صوتی استفاده کرد. معترضان با سلاح‌های ابتدایی (مانند سنگ و چماق‌های بزرگ)، سلاح‌های گرم و مواد منفجره دست‌ساز (کوکتل مولوتف)[۶۰] با پلیس مقابله کردند و به مقر حزب مناطق حمله کردند. پلیس به کمپ اصلی معترضان واقع در میدان نزاله‌ژنوستی حمله کرد و بخش‌هایی از میدان نزاله‌ژنوستی را تصرف کرد.[۵۹] ساختمان اتحادیه‌های کارگری که به عنوان مقر معترضان یورومیدان عمل می‌کرد، به آتش کشیده شد. مفسران سیاسی اظهار داشتند که اوکراین در آستانه یک جنگ داخلی است.[۶۱] برخی از مناطق، از جمله استان لویو، از نظر سیاسی خود را مستقل از دولت مرکزی اعلام کردند.[۶۲]

 
ساختمان‌های دولتی منطقه‌ای اشغال شده توسط معترضان یورومیدان در ۳ مارس ۲۰۱۴.

از ۱۸ فوریه، معترضان یورومیدان شروع به تصرف ساختمان‌های دولتی منطقه ای (RSA) در چندین استان (منطقه) کردند.[۶۳]

در ۱۹ فوریه، مقامات در کی‌یف پست‌های بازرسی پلیس ایجاد کردند و محدودیت‌هایی بر حمل و نقل عمومی وضع کردند و مدارس را تعطیل کردند که رسانه‌ها از این وضعیت به منزله اعلام وضعیت اضطراری یاد کردند.[۶۴]

در ۲۰ فوریه، وزیر امور داخلی ویتالی زاخارچنکو اعلام کرد که فرمانی را امضا کرده است که اجازه استفاده از گلوله جنگی علیه معترضان را می‌دهد.[۶۵] مرکز کی‌یف شاهد بدترین خشونت‌ها بود، در عرض ۴۸ ساعت حداقل ۷۷ نفر کشته شدند.[۶۶] در پاسخ، رئیس پارلمان اوکراین، ولودیمیر ریباک، روز بعد اعلام کرد که فرمان پارلمانی را امضا کرده است که توسل به زور را محکوم کرده و از همه نهادها (وزارت امور داخلی، کابینه وزیران و غیره) خواسته است تا فوراً تمام اقدامات نظامی علیه معترضان را متوقف کنند.[۶۷] پارلمان همچنین زاخارچنکو را از مقامش تعلیق کرد.

رئیس‌جمهور یانوکوویچ توافق‌نامه‌ای با رهبران مخالف دولت امضا کرد. یانوکوویچ وعده تغییر در قانون اساسی برای بازگرداندن برخی اختیارات به پارلمان را داد و قول برگزاری انتخابات زودهنگام تا دسامبر را نیز داد.[۳۶]

با وجود توافق، هزاران معترض در مرکز کی‌یف باقی ماندند و توانستند کنترل کامل منطقه دولتی شهر کی‌یف را به دست بگیرند از جمله آنها می‌توان به تصرف ساختمان پارلمان، دفتر ریاست جمهوری، کابینه و وزارت کشور اشاره نمود.[۶۸][۶۹] در ۲۱ فوریه، لایحه ای برای برکناری یانوکوویچ به پارلمان ارائه شد.[۷۰] در همان روز یانوکوویچ به خارکوف رفت.[۷۱]

در ۲۲ فوریه، گزارش شد که معترضان کنترل کی‌یف را در دست گرفته و یانوکوویچ به شرق اوکراین گریخته است.[۷۲][۷۳] پارلمان با ۳۲۸ رای موافق به برکناری یانوکوویچ از مقام ریاست جمهوری رای مثبت داد و از برنامه‌ریزی برای برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ۲۵ می خبر داد.[۷۴]

در ۲۳ فوریه، رئیس پارلمان اوکراین، اولکساندر تورچینوف (تورچینوف پس از استعفای ریباک در ۲۲ فوریه به ریاست پارلمان رسیده بود) با رای پارلمان به عنوان رئیس‌جمهور موقت منصوب شد.[۷۵] در ۲۴ فوریه حکم بازداشت یانوکوویچ توسط دولت جدید صادر شد.[۷۶] طی چند روز آینده، سیاستمداران و فعالان ناسیونالیست روسی اعتراضاتی را در کریمه سازماندهی کردند و از روسیه خواستند به دفاع از این منطقه در برابر پیشروی «فاشیست‌های» اوکراینی کمک کند.[۷۷]

گاهشمار

ویرایش

۱۸ فوریه

ویرایش

در ساعت ۱۶:۰۰ این روز فعالیت متروی کی‌یف به دلیل تهدید تروریستی متوقف شد.[۷۸][۷۹][۸۰]

درگیری‌های اولیه (مارینسکی و لیپکی)

ویرایش
 
معترضان در حال ساختن سنگر
 
کامیون‌هایی که نیروها را حمل می‌کردند در مرکز شهر کی‌یف می‌سوزند، ۱۸ فوریه ۲۰۱۴
 
معترضان در حال پرتاب آجر و کوکتل مولوتف به سمت افسران پلیس از پشت سنگر در حال سوختن

شب قبل از درگیری، جنبش رایت سکتور (بخش راست) از همه اعضای خود خواست تا خودشان را برای «حمله صلح» در ۱۸ فوریه آماده کنند. همچنین اتحادیه مردمی میدان از همه شهروندان نگران خواست تا در «حمله صلح» که اتحادیه‌های دانشجویی نیز به آن خواهند پیوست، شرکت کنند. اتحادیه میدان اعلام کرد ساعت ۸:۳۰ صبح روز ۱۸ فوریه معترضان به سمت مجلس راهپیمایی خواهند کرد.[۸۱]

صبح آن روز، حدود ۲۰۰۰۰ معترض به سمت ساختمان پارلمان راهپیمایی کردند،[۸۲] این نهاد قرار بود خواسته‌های مخالفان را برای قانون اساسی و دولت جدید بررسی کند. حوالی ساعت ۰۹:۴۵، معترضان از سد چند کامیون حمل و نقل پرسنل پلیس در نزدیکی ساختمان باشگاه مرکزی افسران عبور کردند[۸۳] و صفوف پلیس را درهم شکستند و آنها را به کناری زدند.[۸۴] درگیری‌ها پس از آن آغاز شد که حدود ۲۲ معترض یک خودروی پلیس را که مسیر آنها را به سمت پارلمان مسدود کرده بود، حرکت دادند.[۶۰] در ساعت ۱۰:۰۰، لسیا اوروبتس (نماینده حزب مهین)، یکی از اعضای پارلمان، گزارش داد که پلیس مسلح به تفنگ‌های ساچمه‌ای فورت-۵۰۰ تی شروع به حمله با بمب صوتی و شوکر در خیابان شوکوویچنا و خیابان لیپسکا کرده است.[۸۳]

هنگامی که معترضان در ساعت ۱۰:۰۸ به ساختمان مجلس نزدیک شدند با مقاومت دیگری از جانب افسران پلیس مواجه شدند.[۸۳] گزارش‌ها حاکی از افزایش تعداد معترضان به ۵۰۰۰۰ نفر بود.[۸۳] بر اساس گزارش‌ها در ساعت ۱۰:۱۸، هنگامی که مردم شروع به تخریب سنگفرش خیابان کردند، صدای انفجار و دود در خیابان اینسته توتسکا مشاهده شد.[۸۳] معترضان شروع به پرتاب بلوک‌های سنگ‌فرش کنار خیابان به سمت پلیس کردند، در حالی که افسران با سپر از خود دفاع می‌کردند سعی کردند با استفاده از بمب صوتی جمعیت را تحت کنترل خود درآورند.[۸۳] معترضانی که در نزدیکی ستون‌های استادیوم دینامو والری لوبانوفسکی سنگر گرفته بودند شروع به آتش زدن لاستیک‌ها کردند.[۸۳] حدود ساعت ۱۰:۳۰، پارلمان قرار بود در مورد بازگرداندن قانون اساسی ۲۰۰۴ رای‌گیری کند.[۸۳] با این حال، این اتفاق نیفتاد زیرا رئیس پارلمان این لایحه را ثبت نکرده بود.[۶۰]

درگیری شبانه در میدان استقلال.

در ساعت ۱۰:۳۳، درگیری خیابانی بین معترضان و پلیس به خیابان شوکوویچنا کشیده شد.[۸۳] معترضان در پارک مارینسکی شروع به تکان دادن اسکناس‌های ۲۰۰ گریونایی در مقابل برخی از نیروهای پلیس کردند - بدین معنا که آنها مزدور هستند.[۸۳] یک کنشگر به نام اولکساندر آرونتس گزارش داد که تک تیراندازها غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهند.[۸۳] تا ساعت ۱۱:۰۰ تعداد زیادی از معترضان زخمی شدند.[۸۳] معترضان اقدام به پرتاب کوکتل مولوتف کردند،[۸۳] در خیابان شوکوویچنا، تعدادی از کامیون‌های جمع‌آوری زباله که خیابان را مسدود کرده بودند به آتش کشیده شد.[۸۳]

 
سنگر در حال سوختن در خارج از مقر نیروهای دفاع داخلی، شهر لویو

یورش به دفتر حزب مناطق و تلافی پلیس

ویرایش

در ساعت ۱۱:۲۳، نیروهای ویژه پلیس موسوم به برکوت سعی کردند به جمعیت حمله کنند، اما تلاش آنها ناکام ماند و در عوض معترضان به آنها حمله کردند.[۸۳] دو دقیقه بعد، خبرهایی مبنی بر اینکه معترضان در حال شکستن درب‌های دفتر مرکزی حزب مناطق در خیابان لیپسکا هستند مخابره شد.[۸۳] در ساعت ۱۱:۳۰ معترضان - از جمله روزنامه‌نگار تتیانا چورنوول -[۶۰] ساختمان را غارت کردند و سپس آن را به آتش کشیدند.[۸۵][۸۶] در نتیجه این حمله دو نفر از جمله یک برنامه‌نویس که در دفتر مرکزی حزب مناطق کار می‌کرد، جان باختند. در ساعت ۱۲:۱۲، رایسا بوگاتیرووا، وزیر بهداشت، هنگام خروج از پارک مارینسکی، مورد حمله معترضان قرار گرفت، اما از این حمله جان سالم به در برد.[۸۳] در ساعت ۱۲:۳۰، پلیس کنترل دفتر حزب مناطق را به دست گرفت.[۶۰]

تا ساعت ۱۳:۰۰ هزاران افسر پلیس، منطقه دولتی را محاصره کرده و شروع به تعقیب معترضان کردند.[۶۰] یکی از معترضان که از ناحیه سر زخمی شده بود در مصاحبه با روزنامه کی‌یف پست مدعی شد مأموران پلیس هر کسی را که در سر راهشان قرار داشته مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.

 
موانعی که نیروهای داخلی و معترضان را از هم جدا می‌کند.

حوالی ساعت ۱۳:۳۰، چهار افسر در خیابان اینسته توتسکا که در یک ساختمان چند طبقه مستقر شده بودند معترضان را با بمب صوتی هدف قرار دادند و به سمت آنها تیراندازی کردند، معترضان نیز به ساختمان حمله کردند و بخشی از آن را به آتش کشیدند. معترضان به زور به پشت بام ساختمان رفتند و پلیس را مجبور به عقب‌نشینی کردند.[۶۰] در خیابان اینسته توتسکا خشونت بارترین درگیری‌های این روز به وقوع پیوست. سربازان برکوت و نیروهای داخلی یک حمله تمام عیار را آغاز کردند و مستقیماً به سمت جمعیت شلیک کردند.[۸۳] گزارش‌هایی مبنی بر استفاده پلیس از ماشین‌های آب‌پاش برای درهم شکستن جمعیت وجود داشت.[۸۳]

 
یک معترض نقابدار در جریان درگیری‌های کی‌یف.

در اواسط بعدازظهر، افسران پلیس با استفاده از گاز اشک آور، ۱۰۰۰۰ معترض را از پارک مارینسکی بیرون راندند جایی که معترضان در اوایل روز مشغول ساخت سنگر در آن بودند. معترضان مخالف دولت اقدام به پرتاب بمب صوتی به سمت معترضان طرفدار دولت و تیتوشکی (اراذل و اوباش اجیر شده توسط دولت) کردند و پارک را پر از دود کردند. سایر کنشگران مخالف دولت تلاش کردند تا نیروهای حامی و مخالف دولت را از هم جدا نگه دارند.[۶۰]

چندین رسانه خبری عکس‌هایی را منتشر کردند که نشان می‌داد پلیس مسلح به تفنگ‌های تهاجمی آکا-۷۴ است.[۸۷][۸۸] هنادی موسکال معاون سابق وزیر امور داخلی گمانه‌زنی کرد که آنها باید واحدهای گروه آلفا باشند.[۸۹] ولادیمیر کراشفسکی، یکی از رهبران برکوت، گفت که افسران پلیس مسلح سیاه پوش با بازوبندهای زرد، بخشی از یک واحد برکوت بودند که برای کمک به تخلیه نیروهای داخلی آمده بودند.[۹۰]

معترضان دوباره ساختمان تالار شهر را اشغال کردند.[۹۱] به گفته روزنامه دولتی روسیه ایزوستیا، کنشگران مخالف دولت که مسلح به چماق و میله‌های آهنی بودند یک مهندس کامپیوتر به نام والری کُنستانتینوویچ زاخاروف را در یورش به دفتر حزب مناطق تا حد مرگ مورد ضرب و شتم قرار دادند.[۹۲]

پیشروی به سمت میدان

ویرایش
 
درگیری بین معترضان و نیروهای داخلی.

در ساعت ۱۵:۴۵ صدها افسر پلیس ضد شورش به سمت پارلمان پیشروی کردند و به معترضان حمله کردند.[۹۳] یک افسر ماسک گاز روزنامه‌نگار کی‌یف پست را در خیابان اینسته توتسکا گرفت و در مورد پیشروی پلیس گفت: «من آن را دوست دارم! ما آن را دوست داریم!»[۶۰]

 
یک افسر پلیس ضد شورش در جریان درگیری در کی‌یف که به زمین افتاده است.

در ساعت ۱۶:۰۰، الکساندر یاکیمنکو، سرپرست سرویس امنیت اوکراین و زاخارچنکو سرپرست وزارت کشور، به معترضان هشدار دادند که در عرض دو ساعت خیابان‌ها را ترک کنند و گفتند: «اگر تا ساعت ۱۸:۰۰ بی‌قانونی متوقف نشود، ما مجبور خواهیم شد از همه ابزارهای قانونی برای ایجاد نظم استفاده کنیم.»[۶۰] در اطراف کاخ اکتبر، که از میدان استقلال قابل مشاهده است، پلیس ضد شورش از روی پلی که در امتداد خیابان اینسته توتسکا قرار داشت به سمت معترضینی که در زیر پل بودند آجر پرتاب کرد.[۶۰]

نفوذ در موانع خیابان هروشفسکی

ویرایش

در طول روز ۱۸ فوریه ۲۰۱۴، معترضان لاستیک‌ها را آتش زدند و اقدام به پرتاب کوکتل مولوتف، میله‌های فولادی و سایر پرتابه‌ها به سمت صفوف پلیس ویژه موسوم به برکوت کردند. در ساعت ۱۷:۰۴، واحدهای مسلح برکوت موانع موجود در نزدیکی استادیوم دینامیو والری لوبانوفسکی که در خیابان میخائیل هروشفسکی قرار دارد را برداشتند و به صورت غافلگیرانه وارد این منطقه شد. معترضان یورومیدان در حال تماشای یک پهپاد بودند که از جهت مخالف در حال پرواز بود در حالی که پشتشان به پلیس بود. تعداد زیادی از افسران پلیس برکوت شروع به پرتاب بمب صوتی و هدف قرار دادن معترضان با تپانچه و تفنگ‌های ساچمه‌ای کردند که باعث زخمی شدن بسیاری از معترضان از جمله مارک استابروک عکاس آمریکایی شد. معترضان یورومیدان و غیرنظامیان عقب‌نشینی دسته جمعی به سمت سنگرهای [موانع] ایجاد شده در خیابان خرشاتیک را آغاز کردند. تعداد زیادی از معترضان زخمی و چندین تن کشته شدند.[۹۴]

در ساعت ۲۰:۰۰، منابع طرفدار روسیه گزارش دادند که ۵۰ مهاجم ناشناس یا احتمالاً افراد طرفدار روسیه در تلاش برای نفوذ به سفارت کانادا هستند.[۹۵] در همان روز، یکی از سخنگویان سازمان امور جهانی کانادا اذعان کرد که معترضان «پناه» گرفته‌اند و «رفتار مسالمت آمیزی داشته و هیچ آسیب و صدمه‌ای به کارکنان وارد نکرده‌اند.» در سال ۲۰۱۵، فاش شد که سفارت پس از مشاهده یک معترض کانادایی که توسط برکوت تعقیب می‌شد، عمداً درهای سفارت را باز کرده است. با ورود این معترض ناشناس که دارای پاسپورت کانادا بود، سایر معترضان نیز وارد سفارت شدند و لابی اصلی را اشغال کردند آنها از سفارت به عنوان پناهگاهی امن در برابر واحدهای برکوت استفاده کردند. در جریان حوادث ۱۸ فوریه سفارت برای مداوای مجروحان مورد استفاده قرار گرفت. معترضان یورومیدان بعداً با گذاشتن گل به‌طور داوطلبانه سفارت را ترک کردند. برخی متحدان اروپایی کانادا بعداً تأکید کردند که با توجه به اشغال طولانی مدت و عدم مقاومت افسران خدمات خارجی سفارت، کانادا نقشی عمده و عمدی در فعال ماندن و گسترش اعتراضات یورومیدان ایفا کرده است. منابع رسانه ای استدلال می‌کنند که استیون هارپر، نخست‌وزیر کانادا، هرگز به ابعاد واقعی این نقض امنیتی اذعان نکرده است.[۹۶]

حمله به میدان

ویرایش

وزارت کشور به زنان و کودکان برای ترک میدان استقلال تا ساعت ۸ شب مهلت داد. پلیس در ساعت ۲۰:۰۰ با یک دستگاه ماشین آب پاش و نفربر زرهی به سمت هزاران معترض در میدان نزاله‌ژنوستی (میدان استقلال) پیشروی کرد. چادرهای معترضان در میدان اصلی در حال سوختن بودند.[۶۰] پلیس اقدامات خود را به عنوان بخشی از یک کارزار ضد تروریستی علیه «افرادی که آشکارا خود را مسلح کرده بودند» توجیه کرد.[۹۷] آرسنی یاتسنیوک، رهبر مخالفان، از پلیس خواست تا ۲۰۰ متری خیابان اینسته توتسکا عقب‌نشینی کند و از هر دو طرف خواست تا صبح آتش‌بس برقرار کنند.[۲۲] معترضان در میدان لاستیک‌ها و سایر آوارهای در حال سوختن را روی هم چیدند تا دیواری از آتش بین خود و نیروهای امنیتی ایجاد کنند.[۲۲]

پخش شبکه تلویزیونی ۵ کانال در سراسر کشور متوقف شد[۲۲][۹۸] اما پخش از طریق ماهواره (با یک وقفه کوتاه) و پخش زنده در یوتیوب در دسترس بود.[۲۲] چند ساعت بعد این کانال پخش برنامه‌های خود را از سر گرفت.

 
ساختمان اتحادیه‌های کارگری کی‌یف، که به عنوان مقر یورومیدان مورد استفاده قرار می‌گرفت، پس از حمله پلیس.

حدود ساعت ۲۲ گزارش شد که پلیس از سد معترضان در ضلع شرقی میدان عبور کرده است.[۹۹] افسران سپس سعی کردند ساختمان اشغال شده اتحادیه‌های کارگری را پس بگیرند اما موفق نشدند.[۲۲]

هانا هرمان، مشاور رئیس‌جمهور گفت که مذاکرات بین دولت و مخالفان تنها زمانی اتفاق می‌افتد که صلح برقرار شود و معترضان عقب‌نشینی کنند او افزود «تداوم درگیری‌های مسلحانه جنایت بزرگی علیه مردم و دولت اوکراین است.»[۲۲] ویکتور پشونکا، دادستان کل اوکراین گفت: «سازمان دهندگان اعتراضات سراسری پاسخگو خواهند بود. ما خواستار شدیدترین مجازات‌ها برای کسانی هستیم که مردم را تشویق کردند تا در اقدامات امروز شرکت کنند و همچنین برای کسانی که آنها را سازماندهی و کنترل می‌کردند.»[۹۷]

ساعت ۰۱:۳۵ صبح روز بعد، چراغ خیابان‌های اطراف میدان خاموش شد. کنشگران معتقد بودند که این اقدام نشانه آغاز یک حمله همه‌جانبه است.[۱۰۰]

دیدار رهبران اپوزیسیون با رئیس‌جمهور یانوکوویچ

ویرایش

ویتالی کلیچکو، رهبر اپوزیسیون، پس از دیدار با رئیس‌جمهور یانوکوویچ، به شبکه تلویزیونی هرومادسکی گفت که مذاکرات موفقیت‌آمیز نبوده است. کلیچکو گفت که رهبران اپوزیسیون بیش از یک ساعت به ادعاهای یانوکوویچ که آنها [اپوزیسیون] را مقصر کشته شدن ۲۰ نفر در حوادث ۱۸ فوریه می‌دانست گوش داده‌اند. رئیس‌جمهور همچنین از اپوزیسیون خواست که معترضان را وادار به ترک میدان نزاله‌ژنوستی کنند.[۲۲] گزارش شده است که او رهبران اپوزیسیون را به تعقیب کیفری تهدید کرده است.[۱۰۱]

یانوکوویچ در پیامی تلویزیونی خطاب به رهبران اپوزیسیون گفت: «خود را از عناصر رادیکالی که به دنبال خونریزی و درگیری با سازمان‌های مجری قانون هستند، جدا کنند» و گفت که اگر این کار را نکنند، با آنها «به نحوه دیگری صحبت خواهد کرد».[۱۰۲] او در ادامه افزود «رهبران اپوزیسیون رکن اساسی دموکراسی را نادیده گرفته‌اند. آنها زمانی که مردم را به مسلح شدن دعوت کردند از خط [قرمز] عبور کردند».[۱۰۲]

در ۲۰ فوریه، سه حزب مخالف دولت (حزب میهن، حزب دموکراتیک اوکراین برای اصلاحات و سووبودا) در بیانیه‌ای گفتند: «ما هرگز مردم را به مسلح شدن دعوت نکرده‌ایم و نخواهیم کرد. این موضع اصولی ماست. مرگ هر فرد برای هر یک از ما یک تراژدی شخصی است».[۱۰۳] بعداً در همان روز این احزاب اعلام کردند: «مذاکره با رژیمی که سیاست‌های آن منجر به کشته شدن بسیاری از مردم شد، امری بسیار ناخوشایند است، اما ما باید هر کار ممکن و حتی غیرممکن را برای جلوگیری از خونریزی بیشتر انجام دهیم.»[۱۰۴] آنها توقف اعتراضات را «زیان‌بخش و غیر واقعی» دانستند و اظهار داشتند: «این ما نبودیم که میدان را گرد هم آوردیم و وظیفه ما نیست که آن را پراکنده کنیم! مردم بسته به زمان و نحوه برآورده شدن خواسته‌هایشان تصمیم می‌گیرند که چه کاری انجام دهند.»[۱۰۴]

۱۹ فوریه

ویرایش
 
نیروهای داخلی در برابر معترضان آرایش فالانژ تشکیل داده‌اند. پلیس برکوت نیز پشت سر آنها ایستاده است.

متروی کی‌یف بسته شد و جاده‌های اصلی توسط پلیس مسدود شد.[۱۰۵] همچنین فروشگاه‌ها و مراکز خرید بزرگ در خیابان خرشاتیک بسته شدند، اما به گفته خبرنگار یورونیوز، «زندگی در خارج از موانع [سنگرها] مانند همیشه در جریان است.»[۱۰۶]

در اوایل صبح، نیروهای تیتوشکی به دو معترض شلیک کردند و یک نفر را کشتند.[۱۰۷] تا این لحظه، تعداد کشته شدگان از هر دو طرف به ۲۶ نفر از جمله ۱۰ پلیس افزایش یافت.[۱۰۸]

سرویس امنیتی اوکراین (SBU) عملیات «ضد تروریستی» را آغاز کرد، در حالی که سرویس‌های اطلاعاتی، تحقیقات دربارهٔ سیاستمداران ناشناس را در مورد آنچه که به عنوان تلاش غیرقانونی برای به دست گرفتن قدرت توصیف می‌شد، آغاز کردند.[۱۰۵] اس بی یو بیانیه‌ای در وب سایت خود دربارهٔ این عملیات منتشر کرد اما پس از مدتی آن را حذف کرد. در این بیانیه بر مشارکت اس بی یو، وزارت کشور، وزارت دفاع، سرویس گارد مرزی دولتی، دولت‌های مرکزی و محلی در این تصمیم و اجرای آن اشاره شده بود.[۱۰۹] به گفته تاراس برزوتس، تحلیلگر سیاسی، این فرمان به این معنی است که اس بی یو می‌تواند معترضان را بازرسی کند، اموال آنها را مصادره کند، و آنها را به میل خود و «بدون حکم دادگاه یا سایر تضمین‌های قانونی» بازداشت کند.[۱۰۹]

 
معترضان یورومیدان، ۱۹ فوریه.

در اوایل صبح، اولنا لوکاش اعلام کرد که اپوزیسیون از امضاء بیانیه‌ای در عدم تأیید اقدامات رادیکال خودداری کرده‌اند. رئیس‌جمهور یانوکوویچ از مخالفان خواست از اشغال ساختمان‌ها و به دست گرفتن اسلحه دست بردارند. با این حال، مخالفان خواسته‌های یانوکوویچ را رد کردند.[۱۱۰] پاولو لبدیف، سرپرست وزارت دفاع، تأیید کرد که تعدادی از نیروهای هوابرد را از دنیپروپتروفسک به کی‌یف فرستاده است.[۱۱۱] تلگراف‌های رمزگذاری شده‌ای کشف شد که در آن یوری ایلین، رئیس تازه منصوب شده ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین، دستور مستقیم استقرار واحدهای نظامی جهت سرکوب معترضان را داده بود.[۱۱۲]

همچنین در ۱۹ فوریه، یک هواپیمای آنتونوف-۲۶ نظامی یک پرواز مخفیانه از کی‌یف به روسیه انجام داد تا یک محموله بزرگ از سلاح‌ها و مهمات ضد شورش را به اوکراین منتقل کند؛ خبر این پرواز در سال ۲۰۱۵ افشا شد.[۱۱۳]

خبرنگار یورونیوز در میدان استقلال گزارش داد که معترضان «از تمام نقاط اوکراین» وارد این منطقه شده‌اند.[۱۱۴] تا ساعت ۱۴:۵۰ حدود ۵۰۰۰ معترض در میدان استقلال حضور داشتند.[۱۰۹] جنبش رایت سکتور اداره پست مرکزی کی‌یف و کمیته دولتی تلویزیون و رادیو را اشغال کرد، آنها از اداره پست به عنوان مقر جدید استفاده کردند.[۱۰۹][۱۱۵]

 
ساختمان اتحادیه‌های کارگری که مقر معترضان یورومیدان بود در آتش می‌سوزد.
 
معترضان اقدام به آتش زدن تایر در نزدیکی هنرستان کیف کرده‌اند تا از دید تک‌تیراندازان مخفی بمانند.

رئیس‌جمهور یانوکوویچ، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین، ولودیمیر زامانا را برکنار کرد و ایلین را که قبلاً فرمانده نیروی دریایی اوکراین بود، جایگزین وی کرد.[۱۱۶] وزارت دفاع اعلام کرد که در حال استقرار مجدد واحدها در سراسر کشور برای محافظت از تأسیسات نظامی است.[۱۱۶] الکساندر یاکیمنکو، رئیس اس بی یو، گفت که پایگاه‌های نظامی و انبارهای تسلیحات در چندین منطقه مورد حمله قرار گرفته‌اند.[۱۱۷]

بانک سرمایه‌گذاری اروپا فعالیت‌های خود را در اوکراین متوقف کرد[۱۱۸] و گفت: «در حال حاضر، وضعیت به قدری ظالمانه است که از نظر سیاسی سیگنال اشتباهی است، اما در قبال افرادی که ما از آنها خواسته‌ایم این کار را انجام دهند و در زمینه تجارت در اوکراین فعال باشند، غیرمسئولانه است.»[۱۱۹]

در پی دیدار رهبران دولت و اپوزیسیون در اواخر شب، هر دو طرف آتش‌بس اعلام کردند و با آغاز مذاکرات موافقت کردند.[۱۰۹][۱۲۰] رئیس‌جمهور یانوکوویچ در بیانیه ای اعلام کرد که با "شروع مذاکرات با هدف پایان دادن به خونریزی و تثبیت وضعیت در کشور به نفع صلح اجتماعی" موافقت کرده است."[۱۲۰] به گفته یاتسنیوک، سیاستمدار مخالف دولت، آتش بس شامل تعهد یانوکوویچ مبنی بر عدم حمله پلیس در آن شب به معترضان بوده است.[۱۲۰] جنبش رایت سکتور با آتش بس موافقت نکرد.[۱۲۱] خبرنگار یورونیوز در میدان استقلال گزارش داد که تعداد معترضان افزایش یافته است، و گفت: «به‌طور کلی، تنها چیزی که از مردم شنیده‌ام این است که هر چه بیشتر مورد حمله قرار می‌گیرند و هر چه بدتر مورد ضرب و شتم قرار می‌گیرند، مصمم‌تر می‌شوند که بازگردند و مبارزه را از سر بگیرند.»[۱۲۲]

۲۰ فوریه

ویرایش
 
تک‌تیراندازان پلیس.

در ساعت ۰۰:۳۵، اینترفاکس گزارش داد که یانوکوویچ ۲۰ فوریه را برای یادبود کشته شدگان درگیری‌های چند روز قبل عزای عمومی اعلام کرده است.[۱۲۳]

حوالی ساعت ۰۳:۵۰، کنشگران مدعی شدند که در طول درگیری‌ها یک تکه نشان بازو را (درجه و نشان روی لباس سربازان) از لباس یک سرباز وزارت امور داخلی روسیه (MVD) کنده‌اند و این نشان بازو را به عنوان مدرک ادعایی دخالت روسیه نشان دادند.[۱۲۴] با وجود توافق آتش‌بس، معترضان از شنیده شدن صدای شلیک گلوله در میدان استقلال خبر دادند.[۱۲۵] حوالی ساعت ۰۴:۲۰، پنج اتوبوس حامل معترضان از ایوانو-فرانکیفسک وارد میدان استقلال شدند.[۱۲۶]

هر یک از طرفین، دیگری را مقصر شعله‌ور شدن درگیری‌های مرگبار می‌دانست.[۱۲۷] یاکیمنکو در مصاحبه با شبکه روسی وستی، دولت فعلی [دولت موقت] اوکراین را مقصر حوادث ۲۰ فوریه دانست و مدعی شد که مخالفان مسئول به‌کارگیری تک تیراندازها بوده‌اند. او در ادامه ایالات متحده را به سازماندهی و تأمین مالی انقلاب کرامت متهم کرد. سفارت آمریکا در اوکراین این اظهارات را مضحک خواند.[۱۲۸] دفتر ریاست جمهوری اوکراین در بیانیه ای مدعی شد که تظاهرکنندگان به حالت تهاجمی رفته‌اند: «آنها در گروه‌های سازمان یافته کار می‌کنند. از سلاح گرم از جمله تفنگ‌های تک تیرانداز استفاده می‌کنند. آنها برای کشتن تیراندازی می‌کنند.»[۱۲۹] معترضان پلیس را متهم کردند که با پرتاب کوکتل مولوتف و بمب‌های دست‌ساز به سمت آنها باعث شروع درگیری شده است.[۱۲۷] کلیچکو، سیاستمدار مخالف دولت، بیانیه ای صادر کرد و گفت: اراذل و اوباش مسلح در خیابان‌ها رها شده‌اند تا به مردم حمله کنند و این توهم را ایجاد کنند که بین شهروندان درگیری وجود دارد."[۱۲۹]

در ساعت ۰۹:۲۵، پس از تلاش نیروهای امنیتی برای آتش زدن هنرستان کی‌یف،[۱۳۰] که معترضان از آن به عنوان بیمارستان صحرایی برای مداوای مجروحان استفاده می‌کردند، معترضان واحد برکوت را وادار به عقب‌نشینی به سمت کاخ اکتبر کردند.[۱۳۱] معترضان با سپر و کوکتل مولوتف به سمت پلیس حرکت کردند و آنها را مجبور به عقب‌نشینی کردند و بدین ترتیب دوباره کنترل میدان استقلال را به دست گرفتند و در این بین ۶۷ نفر از نیروی پلیس را دستگیر کردند.[۱۳۲][۱۳۳] این نیروها در حوالی ساعت ۱۰:۴۹، و در حالی که مشغول استراحت در مرکز همایش بین‌المللی خانه اوکراینی‌ها بودند اسیر شدند تعدادی دیگر نیز در جریان درگیری در نزدیکی کاخ اکتبر دستگیر شدند.[۱۳۲] بسیاری از نیروهای دستگیر شده بین ۱۸ و ۱۹ سال سن داشتند، آموزش ندیده بودند و فقط با باتوم مسلح شده بودند. معترضانی که مجروح شده بودند توسط پزشکان مورد مداوا قرار گرفتند.[۱۳۲] بیشتر نیروهای دستگیر شده پلیس اهل مناطقی مانند کریمه، دنیپروپتروفسک و کریفیی ریه و لوهانسک بودند.[۱۲۷] حدود ۱۰۰ نفر از سربازان نیروهای داخلی که در جریان درگیری‌ها اسیر شده بودند (عمدتاً سربازان وظیفه ۱۹ تا ۲۰ ساله)[۱۳۴][۱۳۵] در مقر شرکت انرژی اوکراین و مکانی در نزدیکی کاخ اکتبر زندانی شدند.[۱۳۲]

روزنامه کی‌یف پست در ساعت ۱۰:۰۰ تخمین زد دستکم ۱۰۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ معترض همچنان در میدان استقلال حضور دارند و حداقل ۴۲ نفر بر اثر تیراندازی پلیس در این روز کشته شده‌اند.[۱۳۲] خبرنگار آژانس اطلاعات مستقل اوکراین، تعداد معترضان حاضر در میدان استقلال را بیش از ۳۰۰۰۰ نفر تخمین زد.[۱۳۶] در ساعت ۱۰:۵۵، رئیس دفتر ریاست جمهوری، آندری کلیویف، اعلام کرد که رئیس‌جمهور آماده است تا معاهده‌ای را با مخالفان در مورد تغییرات خواسته شده در قانون اساسی اوکراین امضا کند و افزود درگیری‌های جاری باید سیاستمداران را وادار کند تا به یک اجماع سریع دست یابند.[۱۳۷]

در ساعت ۱۰:۰۰، کنشگران یورومیدان در برابر دفتر اصلی متروی کی‌یف که در نزدیکی ایستگاه متروی پُلی‌تیخنیچنی اینسته توت قرار دارد تجمع کردند و خواستار بازگشایی مترو شدند.[۱۳۸] ایوان سالی، رئیس سابق اداره دولتی شهر کی‌یف نیز خواستار بازگشایی مترو شد.[۱۳۹] روزنامه لویوسکا هازتا گزارش داد که در ساعت ۱۶:۰۰ آن روز، تیتوشکی‌ها با مترو از ایستگاه پوزنیاکی به ایستگاه پچرسکا منتقل شده‌اند.[۱۴۰] دولت همچنین بزرگراه‌ها و خطوط راه‌آهن را بست.

حرکت قطارها بین کی‌یف و لویو، به‌طور موقت متوقف شد. لویو یکی از مقرهای معترضان یورومیدان بود. یک سخنگوی راه‌آهن گفت که این توقف به دلیل آسیب به خطوط بوده است.[۱۴۱] به‌طور تصادفی، گزارش‌هایی منتشر شد مبنی بر اینکه معترضان در لویو اقدام به ضبط اسلحه از یک زرادخانه متعلق به وزارت کشور و انتقال آن به حومه کی‌یف کرده‌اند.[۱۴۲]

رئیس اداره دولتی شهر کی‌یف، ولودیمیر ماکِینکو، از عضویت در حزب مناطق استعفا داد اما گفت که به انجام وظایف خود برای اطمینان از عملکرد صحیح شهر ادامه خواهد داد.[۱۲۹] او سپس دستور بازگشایی متروی کی‌یف را صادر کرد.[۱۲۹] تا ساعت ۱۵:۰۰ مترو همچنان بسته بود و وسایل حمل و نقل زمینی در شهر به ندرت پیدا می‌شدند.[۱۴۳] مترو در اوایل عصر تا حدودی شروع به فعالیت کرد، اما ایستگاه‌های تغییر خط همچنان بسته بودند.[۱۴۴]

سفارت بریتانیا در کی‌یف به‌طور موقت تعطیل شد.[۱۴۵]

رادیو آزادی، تصاویر و ویدئوهایی از تیراندازی نیروهای ویژه پلیس به سمت معترضان با اسلحه‌های کلاشینکف و تک تیرانداز منتشر کرد.[۱۴۶] زاخارچنکو سرپرست وزارت کشور اعلام کرد که سلاح‌های جنگی در اختیار پلیس قرار گرفته است و خطاب به مردم گفت «فرمان‌های مربوطه را به عنوان بخشی از کار مرکز مبارزه با تروریسم امضا کردیم: سلاح‌های رزمی در اختیار مقامات مجری قانون قرار گرفته و مطابق با قوانین پلیس از آنها استفاده خواهد شد.»[۱۴۷] وب سایت این وزارتخانه گفت که پلیس ضد شورش حق دارد از سلاح‌های خود برای آزادی گروگان‌هایی که توسط معترضان اسیرشده‌اند استفاده کند.[۱۴۸] این وزارتخانه همچنین اعلام کرد که یک افسر پلیس تک تیرانداز ۲۰ تن از نیروهایش را زخمی کرده است.[۱۴۸]

اینترفاکس-اوکراین گزارش داد که در ساعت ۱۵:۰۰ «گروهی از افراد ناشناس» سعی کردند از سمت خیابان خرشاتیک به سمت ساختمان ریاست جمهوری حرکت کنند اما توسط پلیس محاصره شدند؛ خبرنگار اینترفاکس از شنیده شدن صدای تیراندازی و انفجار در این منطقه خبر داد. نیروی دفاع شخصی یورومیدان بارها از معترضان خواسته بودند که از محدوده میدان استقلال خارج نشوند.[۱۴۹]

تلاش‌های دیپلماتیک

ویرایش

درگیری‌های فوق کمی قبل از دیدار وزرای خارجه سه کشور اروپایی - رادوسلاو سیکورسکی از لهستان، لوران فابیوس از فرانسه و فرانک والتر اشتاین‌مایر از آلمان - با رئیس‌جمهور یانوکوویچ برای ایجاد سازش با مخالفان دولت آغاز شد.[۱۵۰][۱۵۱] جلسه به دلایل امنیتی با یک ساعت تأخیر برگزار شد.[۱۵۰] پیش از برگزاری این جلسه، فابیوس در مصاحبه ای با بی‌اف‌ام تی‌وی گفت: «هدف ما این است که دولت اوکراین را وادار به برگزاری انتخابات کنیم. هیچ راه حلی جز انتخابات وجود ندارد.»[۱۵۲] مذاکرات شش ساعت به طول انجامید.[۱۵۳] دونالد توسک، نخست‌وزیر لهستان بلافاصله پس از اتمام مذاکرات به خبرنگاران گفت: «با یانوکوویچ توافق کردیم. او تمایل به برگزاری انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری و پارلمانی در سال جاری دارد.» توسک همچنین گفت که یانوکوویچ «مایل است در ۱۰ روز آینده یک دولت وحدت ملی تشکیل دهد و قبل از تابستان قانون اساسی را تغییر دهد.» قرار شد مذاکرات بیشتری برای امضای توافق مذکور انجام شود.[۱۵۴]

پس از مکالمه تلفنی بین یانوکوویچ و ولادیمیر پوتین، ولادیمیر لوکین، بازرس حقوق بشر روسیه، به درخواست یانوکوویچ به عنوان فرستاده به اوکراین اعزام شد تا تلاش کند در مذاکرات بین دولت و مخالفان نقش میانجی را ایفا کند.[۱۵۰]

ایالات متحده ممنوعیت صدور روادید را برای ۲۰ مقام اوکراینی که آنها را "مسئول صدور دستور نقض حقوق بشر مرتبط با سرکوب سیاسی" می‌دانست اعمال کرد."[۱۵۰] اتحادیه اروپا فرمان ممنوعیت صدور روادید و مسدود کردن دارایی‌های مالی کسانی که مسئول خشونت در اوکراین هستند و همچنین ممنوعیت صادرات تجهیزاتی که امکان دارد برای سرکوب استفاده شود را صادر کرد.[۱۵۵][۱۵۶][۱۵۷] شورای اتحادیه اروپا در پایان گفت: «دامنه اجرای این ممنوعیت‌ها با توجه به تحولات اوکراین تعیین خواهند شد».[۱۵۸]

تحولات سیاسی اوکراین

ویرایش

الکساندر یفرموف، رهبر حزب مناطق، به لوهانسک سفر کرد تا با مقامات محلی و مأموران اجرای قانون در مورد امکان اعلام استقلال و جدایی مناطق جنوب شرقی اوکراین از این کشور گفتگو کند.[۱۵۹][۱۶۰] ولادیمیر کنستانتینوف، رئیس شورای عالی کریمه، به مسکو سفر کرد و در آنجا اعلام کرد که جمهوری خودمختار کریمه در صورت تغییر قدرت از اوکراین جدا خواهد شد.[۱۶۱][۱۶۲]

سرگی تیگیپکو، نماینده حزب مناطق، خواستار استعفای ولودیمیر ریباک، رئیس پارلمان و جایگزینی وی با یک نماینده مخالف دولت و همچنین انتخاب فوری نخست‌وزیری که مورد حمایت همه طرف‌ها باشد شد. او در ادامه گفت: "رئیس‌جمهور، رئیس مجلس، سرپرست نخست‌وزیر و رهبران اپوزیسیون کاملاً کنترل اوضاع کشور را از دست داده‌اند و هیچ راه‌حلی برای آرام کردن کشور ارائه نمی‌دهند. بی عملی آنها منجر به افزایش درگیری و مرگ خواهد شد.[۱۶۳] برای حل بحران در کشور، به جای مذاکره، نیاز به برداشتن گام‌های ملموس و فوری داریم."[۱۶۳] در شب، تیگیپکو با یاتسنیوک و کلیچکو از رهبران اپوزیسیون گفتگو کرد.[۱۶۴]

رئیس اداره دولتی شهر کی‌یف، ولودیمیر ماکِینکو، و ۱۷ نماینده مجلس از عضویت در حزب مناطق استعفا دادند.[۱۶۵] در ریونه و ژیتومیر، حزب مناطق رسماً منحل شد و تمام نمایندگان مجلس این دو منطقه رسماً از حزب جدا شدند.[۱۶۶]

ده تن از اعضای حزب مناطق و دو نماینده مستقل خواستار بازگشت حکومت به شکل پارلمانی- ریاست جمهوری شدند.[۱۶۷] آنها همچنین از نیروهای امنیتی خواستند تا «سوگندی را که به مردم اوکراین خورده‌اند، اجرا کنند، از فرمان‌های جنایتکارانه برای استفاده از سلاح گرم پیروی نکنند، اجازه درگیر شدن مجریان قانون در اقدامات خلافکارانه علیه مردم صلح جو و معترضانی که در سراسر اوکراین حضور دارند را ندهند.»[۱۶۷]

ساعت ۱۶:۴۲ مجلس تشکیل جلسه اضطراری داد.[۱۶۸] اکثر اعضای حزب مناطق از این شرکت در این جلسه امتناع کردند.[۱۶۹] به گزارش خبرنگار آژانس اطلاعات مستقل اوکراین، ۲۲۷ نماینده از ۴۵۰ نماینده پارلمان - اکثراً مخالفان دولت و تعدادی از اعضای حزب مناطق- در این جلسه شرکت کردند.[۱۷۰] از مجموع ۲۳۸ نماینده حاضر، ۲۳۶ نماینده به محکومیت خشونت‌های اخیر، ممنوعیت استفاده از سلاح علیه معترضان و خروج نیروهای امنیتی و پلیس از مناطق درگیری رای دادند.[۱۷۱][۱۷۲] کل فراکسیون پارلمانی حزب کمونیست اوکراین و حدود ۸۰ درصد نمایندگان حزب مناطق تصمیم گرفتند در این جلسه شرکت نکنند.[۱۷۳] نمایندگان مجلس، رؤسا و فرماندهان نیروهای داخلی، نیروهای مسلح اوکراین، اس بی یو و سایر سازمان‌های دولتی را از انجام هرگونه عملیات ضد تروریستی منع کردند و این عملیات را مغایر قانون اساسی اوکراین اعلام کردند.[۱۷۴] همچنین به نیروهای امنیتی دستور داده شد که از مسدود کردن راه‌ها و پل‌ها، میدان‌ها و خیابان‌ها در کی‌یف و سایر شهرها و شهرک‌ها دست بردارند.[۱۷۴] نمایندگان شرکت کننده از حزب مناطق با تشکیل یک "گروه ضد بحران" موافقت کردند."[۱۷۵]

اواخر عصر اعلام شد که پنج نماینده دیگر، فراکسیون پارلمانی حزب مناطق را ترک کرده‌اند.[۱۷۶]

پارلمان کریمه خواستار تشکیل جلسه فوق‌العاده در ۲۱ فوریه شد. رئیس مجلس تاتارهای کریمه گفت که او گمان می‌کند که نمایندگان پارلمان [کریمه] خواستار مداخله نظامی روسیه خواهند شد و گفت: «فردا ممکن است تصمیمی گرفته شود که هرج و مرج و فاجعه را برای کریمه به همراه داشته باشد.»[۱۷۷] چندین محقق امکان مداخله روسیه در کریمه را به دلیل ماهیت ژئوپلیتیکی و جمعیتی منحصر به فرد آن مورد بحث و بررسی قرار دادند.[۱۷۸]

۲۱ فوریه

ویرایش
 
معترضان یورومیدان، ۲۱ فوریه ۲۰۱۴.

معاون رئیس ستاد نیروهای مسلح، ژنرال یوری دومانسکی، به دلیل مخالفت با دخالت ارتش در درگیری‌ها، استعفا داد.[۱۷۹] او گفت: «امروز ارتش اقدام به مداخله در درگیری‌های داخلی کرده است که می‌تواند منجر به کشته شدن دسته جمعی غیرنظامیان و سربازان شود.»[۱۸۰]حوالی نیمه شب، روزنامه‌نگار آرتم شوچنکو، با استناد به منابع خود در ستاد کل نیروهای مسلح اوکراین، اعلام کرد که کاروانی متشکل از ۱۰ نفربر زرهی بی‌تی. آر با اسکورت ماشین‌های پلیس راهنمایی و رانندگی از خلیج کازاک (قزاق)، جایی که تفنگداران ناوگان دریای سیاه روسیه در آن مستقر هستند، به سمت مقصد نامشخصی در حال حرکت هستند.[۱۸۱] به گفته شوچنکو، ۱۵۰۰ سرباز هوابرد و ۴۰۰ تفنگدار دریایی - از جمله تیپ ۲۵ هوابرد، تیپ ۱ دریایی، یگان ضد خرابکاری ۸۳۱، و دوم تفنگداران دریایی اسپتسناز - در ۲۰ فوریه و تحت فرماندهی اس بی یو برای انجام عملیات ضد تروریستی به کی‌یف منتقل شده‌اند.[۱۸۲]

پیش از برگزاری جلسه پارلمان، شایع شد که بسیاری از اعضای حزب مناطق و خانواده‌هایشان[۱۸۳] از جمله زاخارچنکو وزیرموقت کشور و ویکتور پشونکا، دادستان کل از پایتخت گریخته‌اند.[۱۸۴]

بعداً، کنشگران میدان، سربازان نیروی داخلی را که روز گذشته اسیر کرده بودند، آزاد کردند.[۱۳۴] در همین حال، نیروهای پلیس شهر رادخیف واقع در استان لویو به معترضان حاضر در کی‌یف پیوستند.[۱۸۵]

سرویس امنیتی اوکراین به‌طور رسمی به «آماده‌سازی برای انجام عملیات ضد تروریستی» پایان داد.[۱۸۶]

توافقنامه حل و فصل بحران سیاسی

ویرایش
 
یانوکوویچ در حال امضای قرارداد ۲۱ فوریه با مخالفان.

پس از ساعت‌ها مذاکره بین فرستادگان اتحادیه اروپا شامل رادوسلاو سیکورسکی، لوران فابیوس و فرانک والتر اشتاین‌مایر با دولت اوکراین و مخالفان دولت سرانجام در ۲۱ فوریه توافقنامه سازش به دست آمد.[۱۸۷][۱۸۸] این توافق به‌طور رسمی توافقنامه حل و فصل بحران سیاسی در اوکراین نامیده می‌شود، اما به‌طور غیررسمی به آن توافقنامه ۲۱ فوریه نیز می‌گویند؛ این توافق پس از مذاکرات شبانه بین رهبران مخالف دولت و یانوکوویچ حاصل شد.[۱۸۹] مفاد مورد توافق شامل: بازگرداندن قانون اساسی به شکلی که بین سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۰ بوده است؛ اصلاح قانون اساسی تا سپتامبر به پایان خواهد رسید؛ انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری حداکثر تا دسامبر ۲۰۱۴؛ تحقیق دربارهٔ خشونت‌ها تحت نظارت مشترک دولت، مخالفان و شورای اروپا؛ خودداری دولت از برقراری وضعیت اضطراری؛ عفو معترضانی که از تاریخ ۱۷ فوریه دستگیر شده‌اند؛ خروج معترضان از ساختمان‌های عمومی اشغال شده؛ مصادره سلاح‌های غیرقانونی؛ «قوانین جدید انتخاباتی» و تشکیل یک کمیسیون مرکزی انتخاباتی جدید.[۱۹۰][۱۹۱] وزرای خارجه لهستان، فرانسه و آلمان سند توافقنامه را به عنوان شاهد امضا کردند؛[۱۹۲] میانجی روس، ولادیمیر لوکین از امضای توافق خودداری کرد، زیرا او مأموریتی برای امضای این توافقنامه نداشت.[۱۹۳][۱۹۴]

پارلمان اوکراین به اتفاق آرا و با رای ۳۸۶–۰ به بازگشت به قانون اساسی سال ۲۰۰۴ و سپس با رای ۳۳۲–۰ به تعلیق زاخارچنکو وزیر موقت کشور رای داد.[۱۸۰] پارلمان با تصویب لایحه‌ای دربارهٔ تغییر در قانون کیفری اجازه آزادی یولیا تیموشنکو را صادر کرد.[۱۹۵] ۳۱۰ نماینده، از جمله ۵۴ نماینده حزب مناطق و ۳۲ نماینده حزب کمونیست، به این طرح رای مثبت دادند.[۱۹۶][۱۹۵] میکولا رودکوفسکی لایحه ای را جهت استیضاح یانوکوویچ به پارلمان ارائه کرد.[۱۹۷] همچنین پارلمان در اواخر عصر این روز مصوبه‌ای را تصویب کرد که در آن به تمام نیروهای وزارت کشور و افسران پلیس دستور داده شد به پادگان‌های خود بازگردند.[۷۱]

پیامدهای توافق

ویرایش
 
اعضای جنبش رایت سکتور که در پشت سر آنها پرچم اپوزیسیون دولت بلاروس قرار دارد.

دیمیتری یاروش، رهبر جنبش رایت سکتور، این توافق را رد کرد و گفت: «ما باید این واقعیت آشکار را بیان کنیم که رژیم جنایتکار هنوز به شدت اعمال شیطانی خود پی نبرده است.» وی در ادامه دلایل خود را برای رد این توافق که به شرح ذیل است اعلام کرد: عدم وجود سازوکاری برای دستگیری وزیر کشور زاخارچنکو؛ مجازات فرماندهان برکوت که ادعا می‌شود در قتل غیرنظامیان دست داشته‌اند؛ برکناری دادستان کل و وزیر دفاع؛ ممنوعیت حزب مناطق و حزب کمونیست؛ و تضمین امنیت برای کسانی که در فعالیت‌های ضد دولتی نقش داشته‌اند. او در ادامه خواستار ادامه «انقلاب مردمی» تا برکناری مقامات حکومتی فعلی از قدرت و تشکیل یک حکومت دموکراتیک شد.[۱۸۰] آندری پاروبی از رهبران مخالف دولت تأکید کرد که انتخابات باید در اسرع وقت برگزار شود و تکرار کرد که یکی از خواسته‌های اصلی معترضان استعفای رئیس‌جمهور یانوکوویچ است.[۱۹۸] همچنین جنبش اُتومیدان اعلام کرد که چیزی جز استعفای یانوکوویچ را نخواهد پذیرفت.[۱۹۹]

ویتالی کلیچکو از جمعیت حاضر در میدان استقلال به خاطر دست دادن با یانوکوویچ عذرخواهی کرد.[۲۰۰] معترضان با هو کردن رهبران اپوزیسیون به این توافق واکنش نشان دادند. ولودیمیر پاراسیوک از کنشگران مخالف دولت، هشدار داد که اگر یانوکوویچ تا ساعت ۱۰:۰۰ فردا استعفا ندهد، شورش مسلحانه صورت خواهد گرفت.[۲۰۱] خانه تابستانی ویکتور مدودچوک، سیاستمدار طرفدار روسیه که در خارج از شهر کی‌یف قرار داشت به آتش کشیده شد.[۲۰۲]

اواخر بعدازظهر، صدها افسر پلیس ضد شورش که از محوطه ساختمان ریاست جمهوری و سایر ساختمان‌های دولتی محافظت می‌کردند از این اماکن خارج شدند.[۷۱] رادوسلاو سیکورسکی، وزیر امور خارجه لهستان، خروج پلیس را «تعجب‌آور» توصیف کرد و خاطرنشان کرد که این اتفاقات بخشی از توافقنامه نبوده است.[۲۰۳] پلیس ضدشورش در اوایل صبح شروع به خروج از این اماکن کرد زیرا می‌ترسیدند دولت یانوکوویچ مسئولیت خشونت را به گردن آنها بیاندازید و همچنین ترس از اینکه معترضان با اسلحه‌هایی که در ۱۸ فوریه و در جریان اشغال ساختمان‌های دولتی در لویو (حدود ۱۲۰۰ قبضه اسلحه شامل تپانچه و کلاشینکف توسط معترضان ضبط شده بود) به دست آورده بودند به آنها حمله کنند.[۷۱] وزارت کشور اوکراین بدون وزیر و سرپرست ماند. معاون وزیر کشور ویکتور دوبوویک به پلیس ضد شورش دستور ترک شهر را ابلاغ کرد، اما مشخص نیست که چه مقامی این دستور را صادر کرده است.[۷۱] سرهی پاشینسکی از اعضای اپوزیسیون، بیش از ۵۰۰۰ نفر از نیروهای وزارت کشور و سایر نیروهای ویژه را جهت خروج از شهر اسکورت کرد.[۷۱] پس از خروج نیروهای پلیس ضد شورش، آندری پاروبی گزارش داد که نیروهای دفاع شخصی یورومیدان به‌طور مسالمت آمیز کنترل کی‌یف و ساختمان‌های دولتی آن را به دست گرفته‌اند[۲۰۴] و ارتش در کنار مخالفان دولت ایستاده است.[۲۰۵]

پس از خروج ۲۸ نماینده از فراکسیون حزب مناطق، ائتلاف پارلمانی جدید ایجاد شد.[۲۰۶] در فراکسیون باقی مانده، «گروهی متشکل از ۳۱ نماینده با موقعیت ویژه» توسط سرگئی تیگیپکو تشکیل شد او در این باره گفت: اعضای این گروه «نظر خود را دارند» و قصد دارند سایر نمایندگان حزب مناطق را متقاعد کنند «به تدریج رای دهند.» تیگیپکو در ادامه گفت که این گروه در مورد ترک حزب مناطق بحث نمی‌کند و آمادگی رای دادن به لایحه مربوط به استعفای ویکتور یانوکوویچ را ندارد.[۲۰۷]

برکناری یانوکوویچ

ویرایش
 
کنش‌گران طرفدار انقلاب روبه‌روی رادا، ۲۲ فوریه ۲۰۱۴

رئیس‌جمهور یانوکوویچ روز ۲۱ فوریه و پارلمان روزهای ۲۲ و ۲۳ فوریه را "به دلیل تلفات جانی ناشی از ناآرامی‌های جمعی" روزهای عزای عمومی اعلام کردند."[۲۰۸]

در ۲۲ فوریه، هیچ اطلاعی از یانوکوویچ در دسترس نبود.[۲۰۹] علی‌رغم گزارش رسانه‌ها مبنی بر پرواز یانوکوویچ به خارکوف محل اختفای او نامعلوم بود (طبق گفته فرماندار وقت منطقه خارکوف، میخایلو دوبکین، یانوکوویچ در آن روز در خارکوف بوده است)[۷۱] اولکساندر تورچینوف گفت که اکثر وزرا ناپدید شده‌اند، از جمله زاخارچنکو وزیر کشور که گزارش شده به بلاروس گریخته است.[۲۱۰]

در ۲۲ فوریه مجلس جلسه اضطراری تشکیل داد. ولودیمیر ریباک، رئیس پارلمان صبح همین روز به دلیل بیماری استعفای خود را از سمت ریاست پارلمان اعلام کرد.[۲۰۹] سپس پارلمان الکساندر تورچینوف را به عنوان رئیس انتخاب کرد.[۲۰۹] بر اساس قانون اساسی ۲۰۰۴ که پارلمان به بازگرداندن آن رأی داده بود، در صورتی که رئیس‌جمهور استعفا دهد یا نتواند وظایف خود را انجام دهد، اختیارات رئیس‌جمهور به رئیس پارلمان منتقل می‌شود.[۲۰۹] در حالی که در قانون اساسی سابق [۲۰۱۰] بیان شده بود که اختیارات رئیس‌جمهور در صورت برکناری به نخست‌وزیر منتقل خواهد شد.[۲۰۹][۷۵] سرهی آربوزوف، نخست‌وزیر موقت نیز در این روز ناپدید شد.[۲۰۹]

بعد از ظهر، رادا با ۳۲۸ رای موافق (۷۲٫۸٪ از اعضای پارلمان) به برکناری یانوکوویچ از سمت خود و برنامه‌ریزی انتخابات ریاست جمهوری زودهنگام برای ۲۵ مه رای داد.[۷۴][۲۱۱][۲۱۲][۲۱۳][۲۱۴] در این مصوبه آمده بود با توجه به این که یانوکوویچ از انجام وظایف مندرج در قانون اساسی سرباز زده و این امر «اداره کشور، تمامیت ارضی و حاکمیت اوکراین را تهدید می‌کند» و همچنین «شرایط بسیار فوری کشور» پارلمان رأی به برکناری رئیس‌جمهور می‌دهد.[۲۱۱] مصوبه برکناری یانوکوویچ از حمایت تمام احزاب مخالف برخوردار شد: ۸۶ نماینده حزب میهن، ۴۱ نماینده حزب اتحاد دموکراتیک اوکراین برای اصلاحات (UDAR)، ۳۶ نماینده حزب سوبودا (حزب آزادی)، ۳۰ نماینده حزب کمونیست، ۹۹ نماینده مستقل و ۳۶ نماینده حزب مناطق به برکناری یانکوویچ رای مثبت دادند. هیچ رای مخالفی برای برکناری یانکوویچ ثبت نشد. از ۴۵۰ نماینده رادا ۱۱۵ نفر غایب و ۶ نفر نیز رای نداند.[۲۱۵] روند برکناری یانکوویچ با روند مشخص شده در قانون اساسی هیچ سنخیتی نداشت. براساس قانون اساسی اوکراین، رئیس‌جمهور در صورت خیانت یا سایر جنایت استیضاح خواهد شد و برای این کار پرونده استیضاح باید توسط دادگاه قانون اساسی بررسی و به تصویب سه چهارم نمایندگان پارلمان - حداقل ۳۳۸ رای موافق - برسد.[۲۱۶]

بر اساس قانون اساسی ۲۰۰۴، تورچینوف رئیس پارلمان به عنوان رئیس‌جمهور موقت انتخاب شد.[۲۰۹][۲۱۷]تورچینوف مدعی شد که یانوکوویچ با استعفا از مقام ریاست جمهوری موافقت کرده بود، اما پس از مشورت با مشاورانش نظر خود را تغییر داده است.[۱۸۰] یانوکوویچ گفت که استعفا نداده است و این کار را انجام نمی‌دهد، کشور را نیز ترک نخواهد کرد و تصمیمات پارلمان را «غیرقانونی» خواند. وی افزود: وقایعی که کشور ما و کل جهان شاهد آن است، نمونه ای از کودتا است و آن را با ظهور حزب نازی در آلمان، در دهه ۱۹۳۰ مقایسه کرد.[۲۱۸]

ناپدید شدن و پیگرد قانونی

ویرایش

پس از تشریفات پارلمانی برای انتقال قدرت به دولت موقت جدید، دادستان کل پشونکا و وزیر درآمد و وظایف، الکساندر کلیمنکو تلاش کردند به روسیه فرار کنند اما مرزبانان از خروج آنها جلوگیری کردند. به گفته سرویس مرزی دولتی، یانوکوویچ نیز سعی کرد با یک پرواز چارتر از طریق دونتسک فرار کند، اما مرزبانان مانع او شدند. مرزبانان «با گروهی از مردان مسلح روبرو شدند که برای پرواز بدون مجوز به آنها پول پیشنهاد دادند.» یانوکوویچ سپس با خودروی زرهی آنجا را ترک کرد و محل اختفای او نامشخص اعلام شد.[۲۱۹] زاخارچنکو وزیر کشور سابق نیز سعی کرد از طریق فرودگاه دونتسک فرار کند اما مرزبانان مانع او شدند.[۲۲۰]

در ۲۳ فوریه، اوله لیاشکو، معاون پارلمان ادعا کرد که یانوکوویچ در پایگاه دریایی روسیه در سواستوپل دیده شده است و در حال آماده شدن برای فرار از کشور با کشتی نظامی روسیه است.[۲۲۱] روزنامه‌نگار تتیانا چورنوول حدس زد که او در واقع سعی کرده با قایق تفریحی شخص‌اش که در سواستوپل قرار داشت فرار کند.[۲۲۲] بر اساس شهادت یکی از محافظان یانوکوویچ در دادگاه، یانوکوویچ و خانواده‌اش با هلیکوپتر از خارکوف به دونتسک پرواز کردند، سپس به سمت بردیانسک در دریای آزوف رفتند، از آنجا با هلیکوپترهایی با نشان‌های نظامی روسی پرواز کردند سپس با دو پرواز دیگر به تأسیسات نظامی روسیه در یالتا واقع در کریمه منتقل شدند از آنجا نیز به پایگاه نظامی روسیه در سواستوپل حرکت کردند و اواخر روز ۲۳ فوریه آنجا را ترک کردند.[۲۲۳]

در ۲۴ فوریه، آواکوف، سرپرست وزارت کشور، اعلام کرد که یانوکوویچ در فهرست افراد تحت تعقیب قرار گرفته و برای او و سایر مقامات «پرونده ای جنایی دربارهٔ کشتار جمعی غیر نظامیان باز شده است.»[۲۲۴][۲۲۵]

در ۲۵ فوریه، پارلمان از دیوان کیفری بین‌المللی خواست برای مقامات ارشد اوکراینی، از جمله یانوکوویچ، دادگاه تشکیل و آنان را به جرم جنایات علیه بشریت که در جریان «اعتراضات مسالمت‌آمیز شهروندان» از ۲۱ نوامبر ۲۰۱۳ تا ۲۲ فوریه ۲۰۱۴ مرتکب شده‌اند محاکمه کند.[۲۲۶] در ۲۶ فوریه، اوله ماخنیتسکی سرپرست دادستانی کل اوکراین گفت یانوکوویچ و زاخارچنکو تحت تعقیب بین‌المللی قرار گرفته‌اند.[۲۲۷] دفتر مطبوعاتی دادستانی کل اوکراین تعدادی از مقامات ارشد سابق اوکراین را به عنوان مظنونان پرونده جنایی کشتار مردم در جریان اعتراضات ضد دولتی معرفی کرد که شامل یانوکوویچ؛ آندری کلیویف، رئیس سابق نهاد ریاست جمهوری؛ پشونکا، دادستان کل سابق؛ زاخارچنکو وزیر کشور سابق؛ یاکیمنکو رئیس سابق اس بی یو؛ فرمانده نیروهای داخلی استانیسلاو شولیاک؛ و تعدادی دیگر می‌شد.[۲۲۸]

عواقب و دولت جدید

ویرایش

در ۲۲ فوریه، یولیا تیموشنکو از زندان آزاد شد و برای جمعیت ۱۰۰۰۰۰ نفره حاضر در میدان استقلال سخنرانی کرد.[۲۲۹] در همان روز، پارلمان آرسن آواکوف را به عنوان سرپرست وزارت کشور منصوب کرد.[۲۳۰] پارلمان با رای عدم اعتماد به ویکتور پشونکا او را از سمت دادستانی کل اوکراین برکنار کردند.[۲۳۱]

در ۲۳ فوریه و در دومین روز از عزای ملی، پارلمان به لغو قانون سیاست‌های زبانی رای داد که به موجب آن در برخی مناطق به زبان‌های روسی، رومانیایی و مجارستانی وضعیت رسمی زبان‌های منطقه‌ای داده شده بود.[۳][۲۳۲] با این حال، این اقدام پارلمان بعداً توسط رئیس‌جمهور موقت وتو شد او در این باره گفت تا زمانی که قانون جدید حمایت از اقلیت‌های زبانی تدوین نشود، این لایحه را امضا نخواهد کرد.[۲۳۳] در این روز، پارلمان لئونید کوژارا وزیر امور خارجه، رایسا بوگاتیرووا وزیر بهداشت و دیمیترو تاباچنیک وزیر آموزش و پرورش را برکنار کرد و ملک خصوصی مژی هیریا که متعلق به یانوکوویچ بود را ملی اعلام کرد.[۳][۲۳۴] احکام بازداشت اولکساندر کلیمنکو وزیر سابق درآمد و ویکتور پشونکا دادستان کل سابق صادر شد.[۳] پارلمان همچنین اصلاحاتی را به تصویب رساند که به موجب آن دوباره قدرت انتصاب و عزل قضات که پیش از این در اختیار شورای عالی دادگستری بود را به دست آورد.[۲۳۵]

متروی کی‌یف دوباره به‌طور کامل فعال شد، از جمله ایستگاه میدان نزاله ژنوستی که در ۲۴ فوریه دوباره شروع به کار کرد.[۲۳۶]

در ۲۴ فوریه، پارلمان ناتالیا کورولفسکا، وزیر سیاست‌های اجتماعی و لئونید نووخاتکو، وزیر فرهنگ، را برکنار کرد؛[۲۳۷] همچنین پارلمان ایهور سورکین رئیس بانک ملی اوکراین را برکنار و استپان کوبیو را جایگزین او کرد.[۲۳۸][۲۳۹] پارلمان در این روز، پس از برکناری الکساندر یاکیمنکو از ریاست سرویس امنیتی اوکراین (اس بی یو)، والنتین نالیوایچنکو را به عنوان رئیس اس بی یو منصوب کرد.[۲۴۰] الکساندر یفرموف رهبر فراکسیون حزب مناطق گفت که حزب مناطق اوکراین در حال تبدیل شدن به اپوزیسیون دولت جدید است.[۲۴۱] هفتاد و هفت نفر از نمایندگان حزب مناطق طی چند روز گذشته از این فراکسیون خارج شدند.[۲۴۱]

روز سه شنبه، ۲۵ فوریه، رئیس‌جمهور موقت تورچینوف خواستار تشکیل یک دولت وحدت ملی تا روز پنجشنبه شد.[۲۴۲] (دو روز قبل، او خواستار تشکیل چنین دولتی تا روز سه شنبه شده بود)[۲۴۳] همچنین در ۲۵ فوریه، آناتولی کیناخ و ۳۲ نماینده دیگر، که اکثراً از اعضای سابق حزب مناطق بودند، فراکسیون توسعه اقتصادی را ایجاد کردند.[۲۴۴][۲۴۵]

تورچینوف در ۲۶ فوریه فرماندهی کل نیروهای مسلح اوکراین را بر عهده گرفت.[۲۴۶][۲۴۷]

در ۲۷ فوریه ۲۰۱۴ دولت اول یاتسنیوک تشکیل شد.[۲۴۸] کابینه ائتلافی از احزاب حزب میهن، حزب دموکراتیک اوکراین برای اصلاحات، سووبودا، فراکسیون‌های پارلمانی توسعه اقتصادی، اوکراین مستقل اروپایی و سایر نمایندگان تشکیل شد.[۲۴۹]

تحولات حقوقی

ویرایش

در ۲۴ فوریه، پارلمان تصمیم به آزادی همه زندانیان سیاسی، از جمله پدر و پسری که متهم پرونده جنایی پاولیچنکو بودند گرفت.[۲۵۰] پارلمان اوکراین پنج قاضی دادگاه قانون اساسی را که از سهمیه پارلمان منصوب شده بودند به دلیل نقض سوگند برکنار کرد.[۲۵۱]

پارلمان پیشنهاد برکناری دو قاضی منصوب شده توسط رئیس‌جمهور را داد و همچنین از شورای قضات اوکراین خواست تا ظرف سه روز کنگره فوق‌العاده ای را برای بررسی اخراج پنج قاضی دادگاه قانون اساسی منصوب شده توسط این شورا تشکیل دهد. پارلمان به دادستان کل اوکراین مأموریت داد تا رسیدگی کیفری دربارهٔ همه قضاتی که [قضات دادگاه قانون اساسی] در جریان روند اصلاحات قانون اساسی در تاریخ ۳۰ سپتامبر ۲۰۱۰ (شماره ۲۰-rp/۲۰۱۰) دخیل بوده‌اند را آغاز کند. در ۲۷ فوریه، قضات دادگاه قانون اساسی نامه‌ای به سازمان‌های اروپایی، سازمان‌های بین‌المللی و نهادهای حقوق بشری ارسال کردند و در آن قطعنامه پارلمان را خلاف قانون اساسی اوکراین دانستند.[۲۵۲]

در ۲۷ فوریه، یانوکوویچ به سرقت ۷۰ میلیارد دلار از بودجه دولتی متهم شد.[۲۵۳]

سرویس امنیت اوکراین، رئیس سابق سرویس ضد جاسوسی خود، ولودیمیر بیک، را دستگیر کرد.[۲۵۴] در ۳ ژوئیه ۲۰۱۴، نخست‌وزیر سابق میکولا آزارف به اتهام سوء استفاده از قدرت در لیست افراد تحت تعقیب بین‌المللی قرار گرفت.[۲۵۵]

کنفرانس مطبوعاتی یانوکوویچ و پاسخ روسیه

ویرایش

در ۲۸ فوریه، یانوکوویچ یک کنفرانس مطبوعاتی در جنوب روسیه برگزار کرد و به سوالات خبرنگاران که عمدتاً روس بودند پاسخ داد. او گفت که انتخابات زودهنگام ریاست جمهوری که قرار است در اواخر ماه مه برگزار شود، غیرقانونی است و او «در آن شرکت نخواهد کرد.» وی همچنین گفت که توافق ۲۱ فوریه می‌توانست اوضاع را آرام کند اما مخالفان با آن موافقت نکردند.[۲۵۶]

روسیه سرنگونی یانوکوویچ را یک کودتای غیرقانونی (و "تصرف قدرت از طریق نظامی") می‌دانست و دولت موقت را به رسمیت نمی‌شناخت.[۲۵۷][۲۵۸]

در ۱ مارس، پارلمان روسیه درخواست رئیس‌جمهور ولادیمیر پوتین برای استقرار نیروهای روسیه در اوکراین را تصویب کرد.[۲۵۹]

پوتین در ۲۴ مارس ۲۰۱۴ با اشاره به انتخابات ریاست جمهوری اوکراین اظهار داشت: «ما به انتخاب مردم اوکراین احترام می‌گذاریم و با مقاماتی که بر اساس این انتخابات بر سر کار خواهند آمد همکاری خواهیم کرد.»[۲۵۸]

سانسور

ویرایش

در ۱۱ مارس ۲۰۱۴، شورای ملی پخش تلویزیونی و رادیویی اوکراین به همه شرکت‌های تلویزیونی دستور داد که پخش بین‌المللی تعدادی از کانال‌های روسی از جمله کانال‌های دولتی راسیا-۱، کانال یک روسیه، ان‌تی‌وی، روسیه ۲۴ را متوقف کنند.[۲۶۰]

پاکسازی دولتی

ویرایش

در ۲۶ فوریه، ایهور سوبولف به عنوان رهبری کمیته پاکسازی در دولت جدید یاتسنیوک معرفی شد.[۲۶۱] ماه‌ها بعد، در ۱۴ اوت ۲۰۱۴، مجلس لایحه‌ای را در مورد اتخاذ «روش‌هایی برای انجام بازرسی از مقامات دولتی و افرادی که برای پست‌های دولتی نامزد شده‌اند با هدف تصمیم‌گیری در مورد اینکه آیا آنها معیارهای لازم برای تصدی پست مربوطه را دارند یا خیر» تصویب کرد.[۲۶۲][۲۶۳]

قانون پاکسازی، اکثر مقاماتی را که در دولت یانوکوویچ مشغول به کار بودند از دولت حذف کرد و بیش از یک میلیون نفر را تحت تأثیر قرار داد.[۲۶۴] ولودیمیر یاورسکی از گروه حمایت از حقوق بشر خارکوف این اقدام پارلمان را «غیر معقول» و «نقض جدی و سیستماتیک حقوق بشر» خواند او در ادامه افزود که این تصمیم بدین معنی است که افراد زیادی شغل خود را از دست خواهند داد از جمله مقاماتی که به راحتی نمی‌توان جایگزینی برای آنها پیدا کرد.[۲۶۵]

انحلال برکوت

ویرایش

در ۲۵ فوریه، آواکوف وزیر کشور موقت اوکراین فرمان انحلال برکوت را امضا کرد.[۲۶۶] در ماه مارس، ولادیمیر کولوکولتسف وزیر کشور روسیه اعلام کرد که واحد کریمه برکوت نام خود را حفظ و در وزارت کشور روسیه ادغام خواهد شد.[۲۶۷] هر دو این مناطق کاملاً تحت کنترل روسیه هستند.[۲۶۸]

اعتراضات علیه دولت جدید

ویرایش

به گفته کتی یانگ، مخالفان جنبش میدان در تظاهرات، پوسترهای خیابانی، پست‌های اینترنتی و حتی سخنرانی در جمع معترضان، دولت جدید را یک گروه یهودی که به دنبال استفاده از اوکراینی‌ها برای دفاع از منافع یهودیان ثروتمند است معرفی و مورد هجمه قرار دادند، آنها انقلاب را به عنوان یک «کودتای صهیونیستی» به تصویر کشیدند.[۲۶۹]

جنوب و شرق اوکراین

ویرایش
 
معترضان طرفدار روسیه در دونتسک، ۱ مارس ۲۰۱۴.
 
راهپیمایی کنشگران طرفدار روسیه در خیابان‌های اودسا، ۳۰ مارس ۲۰۱۴.

جبهه اوکراین (سازمان طرفدار روسیه) در ۲۲ فوریه جلسه‌ای را با حضور نمایندگانی از مناطق شرقی، جنوبی و جنوب شرقی اوکراین برگزار کرد.[۲۷۰] آندری کلیویف، یکی از سازمان‌دهندگان این رویداد، گفت که این گروه قصد دارد دربارهٔ فدرال‌سازی کشور به مناطق نیمه خودمختار بحث کند.[۲۷۱] یانوکوویچ پس از توافق با مخالفان و مصوبات پارلمان، برای شرکت در کنگره جبهه اوکراین از کی‌یف به خارکوف پرواز کرد؛ منابع گزارش دادند که نیروهای برکوت در انتظار این رویداد در خارکوف تجمع کرده‌اند.[۲۷۲][۲۷۳][۲۷۴] یوری لوتسنکو گزارش داد، در نیمه شب ۲۲ فوریه، اس بی یو شروع به تشکیل پرونده جنایی علیه میخائیل دوبکین فرماندار خارکوف و شهردار این شهر هنادی کرنس به دلیل حمایت از جدایی طلبی کرده است.[۲۷۵]

در این کنگره، نمایندگان با تصویب قطعنامه ای اعلام کردند که آماده هستند مسئولیت حفاظت از نظم و قانون اساسی در قلمرو خود را بر عهده بگیرند. آنها اظهار داشتند که وقایع اخیر در کی‌یف، دولت مرکزی را فلج و کشور را بی‌ثبات کرده است.[۲۷۶] آنها همچنین بیانیه‌ای را در رد اختیارات پارلمان امضا کردند.[۲۷۷] وزارت کشور گزارش داد که فرماندار دوبکین و شهردار کرنس به روسیه گریخته‌اند.[۲۷۸]

در ۲۳ فوریه، پارلمان لایحه‌ای را جهت لغو قانون اقلیت‌های زبانی تصویب کرد. اگر این لایحه توسط رئیس‌جمهور امضا می‌شد، زبان روسی به عنوان یکی از اقلیت‌های زبانی اوکراین از بین می‌رفت، اکثر جمعیت مناطقی مانند کریمه به زبان روسی صحبت می‌کنند.[۲۷۹] روزنامه کریسچن سایِنس مانیتور گزارش داد که این لایحه «فقط خشم مناطق روسی زبان را برانگیخت، زیرا آنها این اقدام را دلیل بیشتری می‌دانستند که معترضان ضد دولت که در کی‌یف باعث سرنگونی دولت یانوکوویچ شدند، قصد در دستور کار قرار دادن یک برنامه ملی‌گرایانه را دارند».[۲۸۰] تورچینوف، رئیس‌جمهور موقت، این لایحه را در ۲۸ فوریه وتو کرد.[۲۸۱]

همچنین در ۲۳ فوریه، درگیری‌هایی در خارکوف بین هزاران معترض موافق و مخالف دولت رخ داد؛ معترضان مانع ورود شهردار کرنس به ساختمان شورای شهر شدند.[۲۸۲] معترضان طرفدار روسیه مشغول محافظت از مجسمه ولادیمیر لنین در مرکز شهر خارکوف بودند،[۲۸۳] اما معاون اداره منطقه ای دولت اعلام کرد که بدون توجه به این موضوع مجسمه در ۲۵ فوریه از مرکز شهر برچیده خواهد شد.[۲۸۴]

در ۲۴ فوریه، آواکوف، سرپرست وزارت کشور، خبر از تشکیل یک پرونده جنایی علیه یِوهن ژیلین، رهبر سازمان اوپلوت (ضد جنبش یورومیدان) مستقر در خارکوف داد.[۲۸۵]

در ۱ مارس، هزاران نفر در خارکوف، دونتسک، سیمفروپول، اودسا، لوهانسک، ملیتوپول، یفپاتوریا، کرچ و ماریوپول علیه دولت جدید تظاهرات کردند.[۲۸۶][۲۸۷][۲۸۸] نظرسنجی‌های عمومی در ماه آوریل نشان داد که اکثر مردم در مناطق شرقی اوکراین تمام بخش‌های دولت را نامشروع می‌دانند. نیمی از پاسخ دهندگان معتقد بودند که رئیس‌جمهور تورچینوف «به‌طور غیرقانونی این جایگاه را اشغال کرده است.» تقریباً نیمی از آنها همین نظر را در مورد نخست‌وزیر یاتسنیوک داشتند.[۲۸۹] با این حال، نزدیک به ۷۰ درصد موافق بودند که یانوکوویچ نیز رئیس‌جمهور قانونی اوکراین نیست.[۲۹۰]

شبه جزیره کریمه

ویرایش

پس از انقلاب اوکراین، بحران جدایی شبه جزیره کریمه آغاز شد. در ۱ مارس ۲۰۱۴، یانوکوویچ درخواستی کتبی برای ولادیمیر پوتین ارسال کرد و از او خواست «برای برقراری مشروعیت، صلح، قانون و نظم، ثبات و دفاع از مردم اوکراین» نیروی نظامی به اوکراین اعزام کند.[۲۹۱] در این روز، پوتین از پارلمان درخواست کرد تا مجوز اعزام نیرو به اوکراین را تصویب کند که در نهایت پارلمان با این درخواست موافقت کرد.[۲۵۹] بر این اساس، نیروهای روسیه در سراسر کریمه و جنوب شرق اوکراین بسیج شدند. تا ۲ مارس، نیروهای روسیه کنترل کامل کریمه را در دست گرفتند.[۲۹۲][۲۹۳][۲۹۴]

تخریب بناهای تاریخی به جا مانده از شوروی

ویرایش

بنای یادبود فیلد مارشال روسی میخائیل کوتوزوف در شهر برودی در غرب اوکراین تخریب شد.[۲۹۵] جنبش رایت سکتور مسئول بیشتر این تخریب‌ها بود.[۲۹۶] علاوه بر این، مجسمه ای که به افتخار سربازان شوروی در شهر استری در غرب اوکراین قرار داشت برداشته شد.[۲۹۷][۲۹۸] در اوایل دسامبر ۲۰۱۳، افراد ناشناس مجسمه ساخته شده به احترام کارگران کارخانه آرسنال کی‌یف که در سال ۱۹۱۸ درگذشته بودند را به رنگ قرمز و سیاه (شبیه به پرچم ارتش شورشی ملی‌گرای اوکراین) رنگ آمیزی کردند.[۲۹۹] در ۲۸ فوریه، دو بنای یادبود سربازان شوروی که در جنگ جهانی دوم و جنگ افغانستان جنگیده بودند در شهر دنیپروپتروفسک، تخریب و بر روی آنها شعارهای ملی گرایانه نوشته شد.[۳۰۰] وزارت امور خارجه روسیه در حساب توییتر خود به زبان انگلیسی، هدف قرار دادن بناهای تاریخی روسیه و شوروی را «وندالیسم روس‌هراسی» و «هتک حرمت» توصیف کرد و خواستار توقف آن شد.[۳۰۱]

اقتصادی

ویرایش

در ماه مه ۲۰۱۴، صندوق بین‌المللی پول بسته‌ای به ارزش ۳٫۲ میلیارد دلار برای ایجاد ثبات در اوکراین به این کشور پرداخت کرد. صندوق بین‌المللی پول اصلاح یارانه‌ها در اوکراین را جزو شروط توافق با اوکراین اعلام کرد و همچنین از اوکراین خواستند که فساد را سرکوب و به حمایت بانک مرکزی از واحد پول اوکراین پایان دهد. توافق با صندوق بین‌المللی پول راه را برای حمایت‌های مالی بیشتر اتحادیه اروپا و ایالات متحده باز خواهد کرد. اتحادیه اروپا اعلام کرد بسته حمایت مالی این اتحادیه به ارزش ۱٫۶ میلیارد یورو مشروط به توافق اوکراین با صندوق بین‌المللی پول است.[۳۰۲]

ورزشی

ویرایش

در ۱۹ فوریه ۲۰۱۴، یوفا اعلام کرد که به دلیل ناآرامی‌ها، تصمیم گرفته است مکان برگزاری بازی دور سی و دوم لیگ اروپا ۲۰۱۳–۲۰۱۴ بین دینامو کی‌یف و والنسیا را از ورزشگاه المپیک کی‌یف به ورزشگاه جی‌اس‌پی در نیکوزیا، قبرس تغییر دهد.[۳۰۳][۳۰۴][۳۰۵]

دینامو کی‌یف و سایر باشگاه‌های شرکت کننده در مرحله یک‌هشتم نهایی، قبل از بازی برای قربانیان ناآرامی‌های کی‌یف یک دقیقه سکوت کردند و ورزشکاران با بازوبند مشکی بازی کردند.[۳۰۶][۳۰۷][۳۰۸]

در ۲۵ فوریه، ادامه بازی‌های سوپر لیگ بسکتبال اوکراین فصل ۲۰۱۳–۱۴ به تعویق افتاد.[۳۰۹][۳۱۰] در ۲۶ فوریه، برگزاری نیم فصل دوم ۲۰۱۳–۲۰۱۴ لیگ برتر فوتبال اوکراین به دلیل وضعیت این کشور به حالت تعلیق درآمد.[۳۱۱]

در ۳ مارس، محل برگزاری یک بازی دوستانه برنامه‌ریزی شده بین ایالات متحده و اوکراین که قرار بود در خارکوف برگزار شود به دلیل نگرانی‌های امنیتی به نیکوزیا منتقل شد.[۳۱۲]

سه بازی پلی آف خانگی تیم هاکی دونباس در لیگ هاکی قاره ای از ورزشگاه دروژبا دونتسک به ورزشگاه اسلاونفت در براتیسلاوا، اسلواکی منتقل شد.[۳۱۳] پس از انجام بازی هفتم از دور اول در برابر دینامو ریگا و بازی‌های سوم و چهارم از دور دوم مقابل لِو پراها در براتیسلاوا، پایتخت اسلواکی، این تیم برای انجام بازی ششم از دور دوم مقابل لِو به دونتسک بازگشت.

افکار عمومی

ویرایش

یک نظرسنجی در دسامبر ۲۰۱۶ توسط مؤسسه بین‌المللی جامعه‌شناسی کی‌یف نشان داد که ۳۴ درصد از پاسخ دهندگان در مناطق تحت کنترل دولت، تغییر قدرت را به عنوان یک «کودتای مسلحانه غیرقانونی» و ۵۶ درصد از پاسخ دهندگان به عنوان «انقلاب مردمی» تلقی می‌کنند.[۳۱۴]

امضاء توافقنامه اتحادیه اروپا-اوکراین

ویرایش

دولت نخست یاتسنیوک در ۲۱ مارس ۲۰۱۴ توافقنامه اتحادیه اروپا و اوکراین را امضا کرد.[۳۱۵][۳۱۶] پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری در ماه مه ۲۰۱۴، اوکراین توافق جامع تجارت آزاد (DCFTA) را با اتحادیه اروپا امضا کرد.[۳۱۷][۳۱۸]

خودکشی مقامات سابق دولت

ویرایش

پس از انقلاب کرامت مشخص شد که هشت مقام سابق مرتبط با حزب مناطق دست به خودکشی زده‌اند.[۳۱۹] هنگامی که مجله نیوزویک در تابستان ۲۰۱۵ از دفتر دادستانی کل در مورد این مرگ‌ها سؤال کرد، دفتر پاسخ داد که تمام اطلاعات مربوط به این مرگ‌ها یک راز دولتی است.[۳۱۹] دفتر دادستانی بعداً گفت که چهار مورد از مرگ‌ها به عنوان قتل در حال بررسی است. یک نفر نیز به قتل در پرونده مرگ دادستان سرگئی مِلنیچوک (پنجمین مرگ) متهم شد.[۳۱۹]

تلفات

ویرایش
 
مراسم یادبود افراد کشته شده در جریان اعتراضات، کی‌یف، ۲۳ فوریه ۲۰۱۴.

در مجموع، ۱۰۸ معترض و ۱۳ افسر پلیس کشته شدند.[۲۰] بیشتر مرگ‌ها در ۱۸–۲۰ فوریه روی داد، اکثر کشته شدگان معترضان و کنش‌گران ضد دولتی بودند که توسط تک تیراندازان پلیس در اطراف خیابان اینسته توتسکا کشته شدند.[۲۰] تا ژوئن ۲۰۱۶، ۵۵ نفر در رابطه با این قتل‌ها متهم شدند، از جمله ۲۹ نفر از اعضای سابق برکوت، ۱۰ عضو تیتوشکی و ده مقام سابق دولتی.[۲۰] دفتر دادستانی کل گفت که تلاش‌ها برای محاکمه عاملان این قتل‌ها با مانع مواجه شده است زیرا بسیاری از متهمان از کشور گریخته‌اند و شواهد و مدارک نیز مفقود شده یا از بین رفته‌اند.[۲۰]

غیرنظامیانی که در انقلاب کشته شدند در اوکراین با عنوان «صد بهشتی» یا «دسته بهشتی» (اوکراینی: Небесна сотня, Nebesna sotnya) شناخته می‌شوند. هر سال در ۲۰ فوریه، که «روز صد قهرمان بهشتی» نامیده می‌شود بزرگداشتی برای آنها برگزار می‌شود.[۳۲۰]

دخالت خارجی

ویرایش

مداخله روسیه

ویرایش
 
برنامه اقدام روسیه و اوکراین، ۱۷ دسامبر ۲۰۱۴

این تصور که یانوکوویچ در تلاش برای برقراری روابط نزدیکتر با روسیه است، نقش مهمی در اعتراضات داشت. یانوکوویچ پیشنهاد دریافت «کمک مالی» از روسیه به ارزش ۲ میلیارد دلار- ۲ میلیارد دلار از یک بسته ۱۵ میلیارد دلاری - را از روسیه پذیرفت و این به عنوان نشانه‌ای تعبیر شد که او به دنبال ایجاد روابط نزدیک با پوتین است.[۸۲] مقامات روسی بر دولت اوکراین فشار می‌آوردند تا اقدامات قاطعی برای سرکوب اعتراضات انجام دهد. ساعاتی پس از انتقال کمک ۲ میلیارد دلاری روسیه به اوکراین پلیس به معترضان یورومیدان حمله کرد.[۳۲۱][۳۲۲] چندین مقام اروپایی روسیه را به تشدید خشونت در اوکراین متهم کردند.[۳۲۳]

در مصاحبه ای در ۲۰ فوریه، یک سرهنگ بازنشسته[۳۲۴] اداره اصلی اطلاعات روسیه (GRU) به نام الکساندر موسینکو، گفت که مناقشه تنها با زور قابل حل است و اوکراین ثابت کرده است که نمی‌تواند مانند یک کشور مستقل و با اقتدار عمل کند.[۳۲۴][۳۲۵] بر اساس اسناد دولتی منتشر شده توسط معاون سابق وزیر کشور اوکراین، هنادی موسکال، مقامات روسی به دولت اوکراین در زمینه سرکوب معترضان مشاوره می‌دادند. بر اساس این اسناد قرار بود عملیاتی با اسم رمز «موج» و «بومرنگ» که شامل استفاده از تک تیراندازها برای متفرق کردن جمعیت و تصرف مقر معترضان واقع در خانه اتحادیه‌های کارگری کی‌یف بود به اجرا درآید. طبق این طرح قرار بود که ۲۲۰۰۰ افسر پلیس از واحدهای مختلف در این عملیات مشارکت داشته باشند.[۳۲۶] بر اساس این اسناد، معاون اول سابق اداره اصلی اطلاعات روسیه در هتل کی‌یف اقامت می‌کرد و به آماده‌سازی این عملیات کمک می‌کرد و از سرویس امنیتی اوکراین حقوق دریافت می‌کرد.[۳۲۷] به گزارش رویترز، صحت این اسناد قابل تأیید نیست.[۳۲۸] آرسن آواکوف وزیر کشور گفت که درگیری‌ها توسط یک شخص ثالث «غیر اوکراینی» تحریک شده است و تحقیقات در این زمینه ادامه دارد.[۳۲۹]

در ۲۱ فوریه، پس از سرکوب نافرجام معترضان که منجر به کشته شدن ۱۰۰ نفر شد، یانوکوویچ امتیازاتی به معترضان اعطا کرد. در پاسخ، دیمیتری مدودف، نخست‌وزیر روسیه گفت که یانوکوویچ باید به رفتار «بزدلانه‌اش» پایان دهد و در ادامه تهدید کرد که ممکن است اقساط بعدی وام ۱۵ میلیارد دلاری روسیه به اوکراین متوقف شود. سرگئی مارکوف، مشاور سیاسی روس، گفت: «روسیه هر کاری را که طبق قانون مجاز است انجام خواهد داد تا از به قدرت رسیدن [اپوزیسیون] جلوگیری کند.»[۳۳۰] در ۲۴ فوریه، وزارت خارجه روسیه بیانیه‌ای صادر کرد که در آن از اوکراینی‌ها خواست تا «افراطی‌هایی را که می‌خواهند به قدرت برسند سرکوب کنند».[۳۳۱] همچنین مدودف از به رسمیت شناختن دولت موقت اوکراین به عنوان دولت قانونی اوکراین امتناع کرد.[۳۳۲]

طی یک کنفرانس مطبوعاتی در ۳ آوریل ۲۰۱۴، وزیر کشور جدید، دادستان کل و رئیس ارشد سرویس امنیتی اوکراین اعلام کردند بیش از ۳۰ مأمور سرویس امنیت فدرال روسیه (FSB) در سرکوب معترضان دخیل بوده‌اند و گفتند آنها علاوه بر مشارکت در برنامه‌ریزی برای سرکوب معترضان، مقادیر زیادی مواد منفجره را به فرودگاهی در نزدیکی کی‌یف منتقل کرده بودند. والنتین نالیوایچنکو، رئیس موقت سرویس امنیتی اوکراین (SBU)، گفت که این مأموران در طول تظاهرات یورومیدان در کی‌یف و در یک مجتمع متعلق به اس بی یو اقامت داشته‌اند، همچنین «ارتباطات دولتی» به آنها ارائه داده می‌شد و به‌طور منظم با مقامات امنیتی اوکراین در تماس بوده‌اند. نالیوایچنکو گفت: «ما دلایل اثبات شده‌ای داریم تا بگوییم که این گروه‌ها که در یک محوطه آموزشی متعلق به اس بی یو مستقر بوده‌اند در برنامه‌ریزی و اجرای این عملیات به اصطلاح ضد تروریستی (در ۱۹ فوریه اس بی یو از آغاز عملیات ضد تروریستی علیه معترضان خبر داد) شرکت داشته‌اند.» او افزود، بازرسان مشخص کرده‌اند که الکساندر یاکیمنکو، رئیس سابق اس بی یو، گزارش‌هایی را از مأموران اف اس بی مستقر در اوکراین دریافت کرده است و یاکیمنکو چندین جلسه توجیهی با مأموران برگزار کرده است. اف بی اس این ادعاها را رد کرد و آن را «اتهامات بی اساس» خواند و از اظهار نظر بیشتر خودداری کردند.[۳۳۳]

دخالت ایالات متحده

ویرایش

در دسامبر ۲۰۱۳، جان مک‌کین، سناتور جمهوری‌خواه، همراه با سناتور دموکرات کریس مورفی، با یاتسنیوک و تیاهنیبوک دیدار کردند و در جمع معترضان سخنرانی کردند مک‌کین در جمع معترضان گفت:

اوکراین اتحادیه اروپا را بهتر خواهد ساخت و این اتحادیه اوکراین را. ما به این خاطر اینجا هستیم که پروسه صلح آمیز و اعتراض صلح آمیز شما، برای کشور شما و جهان الهام بخش است. ما برای حمایت از هدف عادلانه شما اینجا هستیم، حق یک اوکراین با حاکمیت برای تصمیم‌گیری آزاد و مستقل در مورد سرنوشت اش، سرنوشتی که دنبال آن هستید در اروپا است. آنچه ما در تلاشیم انجام دهیم این است که یک انتقال [قدرت] مسالمت آمیز را در اینجا به وجود آوریم، که خشونت را متوقف کند و به مردم اوکراین چیزی بدهد که متأسفانه نداشته‌اند، با انقلاب‌های مختلفی که اتفاق افتاده است - یک جامعه واقعی. این یک انقلاب مردمی است – صلح‌آمیز بوده است، مگر زمانی که دولت سعی در سرکوب آن داشته باشد، و دولت تاکنون این کار را انجام نداده است. من توانایی و تمایل آنها [مردم] را برای نشان دادن مسالمت آمیز تغییرات [تغییراتی که مردم می‌خواهند] تمجید می‌کنم و فکر می‌کنم سزاوار این تمجید هستند. این مردم ایالات متحده آمریکا را دوست دارند، آنها آزادی را دوست دارند – و فکر نمی‌کنم شما این را چیزی جز حمایت سنتی ما از افرادی که خواهان جامعه آزاد و دموکراتیک هستند تلقی کنید.[۳۳۴]

 
صفوف پلیس ضدشورش، کی‌یف، ۱۲ فوریه ۲۰۱۴.

ویکتوریا نولاند، دستیار وزیر امور خارجه ایالات متحده در امور اروپا و اوراسیا، از اعتراضات یورومیدان حمایت کرد.[۳۳۵] در دسامبر۲۰۱۳، او در سخنرانی در بنیاد ایالات متحده و اوکراین گفت که ایالات متحده از سال ۱۹۹۱ حدود ۵ میلیارد دلار برای ترویج دموکراسی در اوکراین هزینه کرده است.[۳۳۵] دولت روسیه با استناد به بیانیه نولاند مدعی شد که این بیانیه مدرکی مبنی بر سازماندهی انقلاب توسط ایالات متحده است.[۳۳۵] در فوریه ۲۰۱۴، مکالمه تلفنی بین نولاند و جفری پیات سفیر ایالات متحده در اوکراین فاش شد. نولاند و پیات در مورد اینکه چه کسانی باید در دولت جدید اوکراین حضور داشته باشد، بحث می‌کنند و نظر خود را در مورد برخی از شخصیت‌های سیاسی اوکراین بیان می‌کنند.[۳۳۶] جن ساکی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایالات متحده، گفت که این گفتگو نباید به عنوان دلیلی برای تأثیرگذاری بر نتایج سیاسی تلقی شود او در ادامه گفت: نباید تعجب آور باشد که سیاستمداران دربارهٔ انقلاب و رهبری آینده اوکراین بحث و گفتگو کنند.[۳۳۷][۳۳۸]

جستارهای وابسته

ویرایش

منابع

ویرایش
  1. ۱٫۰ ۱٫۱ ۱٫۲ ۱٫۳ ۱٫۴ ۱٫۵ Everything you need to know about the Ukraine crisis, Vox (3 September 2014)
    Ukraine's 2014 revolution to Trump's push for a Ukrainian probe of Biden: A timeline, ABC News (1 October 2019)
    The February revolution, The Economist (27 February 2014)
    Ukraine: Everything you need to know about how we got here, CNN (3 February 2017)
  2. ۲٫۰ ۲٫۱ ۲٫۲ ۲٫۳ ۲٫۴ ۲٫۵ Ukraine profile - Timeline, BBC News
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ ۳٫۲ ۳٫۳ "Ukraine: Speaker Oleksandr Turchynov named interim president". BBC News. 23 February 2014.
  4. "Makhnitsky: Some 50 people to be charged with organizing killings of Ukrainians". Kyiv Post. 24 February 2014. Archived from the original on 1 March 2014. Retrieved 24 February 2014.
  5. "Ukraine crisis: Lenin statues toppled in protest". BBC News. 22 February 2014. Archived from the original on 2 June 2014. Retrieved 19 May 2014.
  6. Novogrod, James (21 February 2014). "Dozens of Ukrainian Police Defect, Vow to Protect Protesters". NBC News. Retrieved 3 March 2014.
  7. К сегодняшнему расстрелу митингующих может иметь отношение подразделение 'Альфа' СБУ [By now in massacre of protesters may have relation unit "Alpha" SBU]. Zerkalo Nedeli (به روسی). Archived from the original on 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  8. "EuroMaidan ralles in Ukraine (20 Jan updates)". Kyiv Post. 21 January 2014.
  9. Whitmore, Brian (6 December 2013). "Putin's Growing Threat Next Door". The Atlantic.
  10. "EuroMaidan rallies in Ukraine – Dec. 16". Kyiv Post. 15 December 2013. Retrieved 15 December 2013.
  11. "The Council of Maidan Self-Defense Organizes 'United Revolutionary Army' throughout Ukraine". Euromaidan PR. 8 February 2014. Retrieved 3 March 2014.
  12. Євромайдан Львів встановив кількісний рекорд. Lviv Expres (به اوکراینی). 1 December 2013. Archived from the original on 3 December 2013. Retrieved 1 December 2013.
  13. "EuroMaidan rallies in Ukraine (Jan. 23 live updates)". Kyiv Post. 23 January 2014. Retrieved 24 January 2014.
  14. Тернопільський Євромайдан зібрав більше 10 тисяч людей [Ternopil Eeuromaydan brought together more than 10 thousand people] (به اوکراینی). UA: TE. 8 December 2013. Retrieved 15 December 2013.
  15. Мариинском парке собралось около 3–4 тысяч 'титушек' – нардеп [Mariinskyi park were about 3–4 thousand "titushek" – People's Deputy]. UNIAN (به اوکراینی). 22 January 2014. Retrieved 23 January 2014.
  16. В Харькове провели масштабный провластный митинг. BBC (به روسی). 30 November 2013. Retrieved 30 November 2013.
  17. "На провластный митинг в Донецке привезли несколько десятков автобусов 'неравнодушных'". Gazeta.ua. 23 July 2013. Retrieved 4 December 2013.
  18. Наша задача: отстаивать национальные интересы, строить Европу в Крыму и в Украине – Павел Бурлаков [Our task: to defend national interests, to build Europe in the Crimea and in Ukraine – Paul Boatmen]. Новости Крыма [Crimean News] (به اوکراینی). UkraineInfo. 4 December 2013. Archived from the original on 7 December 2013. Retrieved 4 December 2013.
  19. ЄвромадаЇ в Україні: Запоріжжя вражало кількістю, а в Одесі пам'ятник Дюку 'одягли' у прапор ЄС [YevromadaYi in Ukraine Zaporozhye striking number, and in Odessa Monument to Duke "dressed" in the EU flag] (به اوکراینی). UA: TSN. 24 November 2013. Retrieved 15 December 2013.
  20. ۲۰٫۰ ۲۰٫۱ ۲۰٫۲ ۲۰٫۳ ۲۰٫۴ ۲۰٫۵ ۲۰٫۶ ۲۰٫۷ ۲۰٫۸ "Accountability for killings in Ukraine from January 2014 to May 2016" (PDF). Office of the United Nations High Commissioner for Human Rights. pp. 9, 21–25.
  21. МОЗ: З початку сутичок померло 28 людей. Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 20 February 2014.
  22. ۲۲٫۰ ۲۲٫۱ ۲۲٫۲ ۲۲٫۳ ۲۲٫۴ ۲۲٫۵ ۲۲٫۶ ۲۲٫۷ ۲۲٫۸ "Police advance on EuroMaidan at night after government ultimatum". Kyiv Post. 18 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014.
  23. "В полоні МВС: затримано 77 активістів, в'язниця загрожує 40 з них". Ukrayinska Pravda. Archived from the original on 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  24. "Police held hostage by protesters in Kiev: interior ministry". Chicago Tribune. 19 February 2014. Archived from the original on 23 February 2014. Retrieved 23 February 2014.
  25. "Information about the victims of clashes in the center of Kyiv". Ministry of Healthcare. Archived from the original on 17 April 2014. Retrieved 16 April 2014.
  26. "Parliament passes statement on Ukraine's aspirations for European integration". Kyiv Post. 22 February 2013. A total of 315 of the 349 MPs registered in the sitting hall supported the document on Friday. The draft document reads that the Verkhovna Rada "within its powers, will ensure that the recommendations concerning the signing of the Association Agreement between Ukraine and the EU, which are stipulated in the resolutions of the European Parliament and the conclusions of the Council of the EU approved on December 10, 2012, at a meeting of the EU foreign ministers, will be fulfilled."
  27. Dinan, Desmond; Nugent, Neil (eds.). The European Union in Crisis. Palgrave Macmillan. pp. 3, 274.
  28. Kiev protesters gather, EU and Putin joust, Reuters (12 December 2013)
  29. ۲۹٫۰ ۲۹٫۱ Marples, David; Mills, Frederick, eds. (2015). Ukraine's Euromaidan: Analyses of a Civil Revolution. Ibidem Press. pp. 9–14.
  30. Yanukovych Offers Opposition Leaders Key Posts, Radio Free Europe/Radio Liberty (25 January 2014)
  31. "Europe's new battlefield". The Economist. 22 February 2014. It is the worst violence Ukraine has known in its 22 years as an independent country
  32. Frizell, Sam (2014-02-22). "Ukraine Protestors Seize Kiev As President Flees". Time (به انگلیسی). ISSN 0040-781X. Retrieved 2022-03-01.
  33. "Parliament votes 328-0 to impeach Yanukovych on Feb. 22; sets May 25 for new election; Tymoshenko free" (به انگلیسی). 22 February 2014. Retrieved 18 July 2019.
  34. "Ukraine MPs vote to oust president" (به انگلیسی). 22 February 2014. Retrieved 24 March 2019.
  35. "Ukraine's parliament votes to oust president; former prime minister is freed from prison". The Washington Post.
  36. ۳۶٫۰ ۳۶٫۱ "Yanukovich impeached". Al Jazeera (به انگلیسی). Retrieved 2022-03-01.
  37. Kramer, Andrew E. (24 January 2019). "Ukraine's Ex-President Is Convicted of Treason". The New York Times (به انگلیسی). ISSN 0362-4331. Retrieved 24 March 2019.
  38. Sullivan, Tim (1 March 2014). "Russian troops take over Ukraine's Crimea region". Associated Press. Archived from the original on 1 March 2014.
  39. Somini Sengupta (15 March 2014). "Russia Vetoes U.N. Resolution on Crimea". The New York Times. Retrieved 12 March 2015.
  40. Damien McElroy (23 February 2014). "Ukraine revolution: live – Ukraine's president has disappeared as world awakes to the aftermath of a revolution". The Daily Telegraph. Archived from the original on 11 January 2022.
  41. Zabyelina, Yuliya (2017). "Lustration Beyond Decommunization: Responding to the Crimes of the Powerful in Post-Euromaidan Ukraine". State Crime Journal. 6 (1): 55–78. doi:10.13169/statecrime.6.1.0055. ISSN 2046-6056. JSTOR 10.13169/statecrime.6.1.0055.
  42. "Ukraine to launch 'full clean-out' of corrupt officials". Reuters (به انگلیسی). 10 October 2014. Retrieved 21 May 2019.
  43. Mishina, Ekaterina (14 April 2015). "Risks of Delayed Lustrations". Institute of Modern Russia (به انگلیسی). Archived from the original on 4 August 2019. Retrieved 21 May 2019.
  44. "Frequently asked questions about Ukraine, the EU's Eastern Partnership and the EU-Ukraine Association Agreement" (PDF). European Union External Action. 24 April 2015. Retrieved 6 May 2015.
  45. Thompson, Mark (12 March 2014). "Soros: Ukraine needs EU Marshall Plan". CNN Money. Archived from the original on 16 March 2014. Retrieved 24 March 2014.
  46. Coy, Peter; Matlack, Carol; Meyer, Henry (27 February 2014). "The New Great Game: Why Ukraine Matters to So Many Other Nations". Bloomberg BusinessWeek. Retrieved 23 March 2014.
  47. Workman, Daniel (24 April 2019). "Ukraine's Top Trading Partners". World's Top Exports (به انگلیسی). Retrieved 3 July 2019.
  48. "EU to Ukraine: Reforms necessary for trade pact - Feb. 25, 2013". KyivPost. 25 February 2013. Retrieved 17 November 2019.
  49. Kramer, Andrew (15 December 2013). "EU suspends trade deal talks with Ukraine". The Boston Globe. Archived from the original on 28 March 2014. Retrieved 27 March 2014.
  50. "Ukraine crisis: Timeline". BBC News. 13 November 2014.
  51. ۵۱٫۰ ۵۱٫۱ "EU talking to IMF, World Bank, others about Ukraine assistance". Cnbc.com. 11 December 2013. Archived from the original on 15 December 2013. Retrieved 12 March 2014.
  52. ۵۲٫۰ ۵۲٫۱ ۵۲٫۲ "Ukraine leader seeks cash at Kremlin to fend off crisis". Cnbc.com. 17 December 2013. Retrieved 12 March 2014.
  53. Russia's shifting role in Ukraine crisis, aljazeera, 2 March 2014
  54. Vladmir Isachenkov and Maria Danilova (20 February 2014). "Roots and Consequence's of Ukraine's Violence". Associated Press. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  55. ۵۵٫۰ ۵۵٫۱ ۵۵٫۲ "Law on amnesty of Ukrainian protesters to take effect on Feb 17". Interfax-Ukraine. 17 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  56. ۵۶٫۰ ۵۶٫۱ "Yanukovych: I don't want to be at war, my goal is to restore stable development of country". Interfax-Ukraine. 15 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  57. Radia, Kirit (18 February 2014). "Ukraine Violence Leaves at Least 25 Dead". ABC News. Archived from the original on 15 July 2018. Retrieved 1 March 2019.
  58. Dettmer, Jamie (30 March 2014). "Exclusive: Photographs Expose Russian-Trained Killers in Kiev". The Daily Beast. Retrieved 1 March 2019.
  59. ۵۹٫۰ ۵۹٫۱ "Ukraine police storm main Kiev protest camp". BBC News. 18 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 18 February 2014.
  60. ۶۰٫۰۰ ۶۰٫۰۱ ۶۰٫۰۲ ۶۰٫۰۳ ۶۰٫۰۴ ۶۰٫۰۵ ۶۰٫۰۶ ۶۰٫۰۷ ۶۰٫۰۸ ۶۰٫۰۹ ۶۰٫۱۰ ۶۰٫۱۱ "Four reported dead, more than 100 injured as violent clashes break out near Ukraine's parliament (live updates)". Kyiv Post. 18 February 2014. Archived from the original on 18 February 2014.
  61. Matthews, Owen (19 February 2014). "Ukraine: Heading for Civil War". Newsweek. Archived from the original on 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  62. Gianluca Mezzofiore (19 February 2014). "Ukraine Facing Civil War: Lviv Declares Independence from Yanukovich Rule". International Business Times. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 21 February 2014.
  63. "Ukraine protests 'spread' into Russia-influenced east". BBC News. 26 January 2014. Archived from the original on 27 January 2014.
  64. "The authorities de facto introduce a state of emergency". Ukrayinska Pravda. 18 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014.
  65. (به اوکراینی) Zakharchenko officially allowed firearms to the security forces, TSN(20 February 2014)
  66. Ukraine protests timeline, BBC, 23 February 2014
  67. Рыбак заявил, что подписал постановление ВР о прекращении огня (به روسی). UNIAN. 21 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 21 February 2014.
  68. [tyzhden.ua]
  69. "Ukraine protests timeline". BBC News. 23 February 2014.
  70. "Офіційний портал Верховної Ради України". W1.c1.rada.gov.ua. Retrieved 12 March 2014.
  71. ۷۱٫۰ ۷۱٫۱ ۷۱٫۲ ۷۱٫۳ ۷۱٫۴ ۷۱٫۵ ۷۱٫۶ Ukraine Leader Was Defeated Even Before He Was Ousted, The New York Times (3 January 2015)
  72. "Ukraine protests: Vitali Klitschko is seeking immediate resignation of President Yanukocych – watch live". The Daily Telegraph. 22 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  73. Yuras Karmanau; Angela Charlton (22 February 2014). "Ukrainian protesters claim control over capital". Boston. Associated Press. Archived from the original on 28 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  74. ۷۴٫۰ ۷۴٫۱ James Marson; Alan Cullison; Alexander Kolyandr (22 February 2014). "Parliament Ousts Ukraine President". The Wall Street Journal. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  75. ۷۵٫۰ ۷۵٫۱ "Ukraine: Speaker Oleksandr Turchynov named interim president". BBC News. 23 February 2014. Archived from the original on 23 February 2014.
  76. "Ukraine issues arrest warrant for missing leader". Washington Post. Associated Press. 24 February 2014.
  77. Crimea: Next flashpoint in Ukraine's crisis?, BBC News (24 February 2014)
  78. Київське метро зупинило рух [Kyiv subway stopped functioning]. Ukrayinska Pravda. 18 February 2014. Retrieved 13 March 2014.
  79. "Макеєнко: Метро не працюватиме, доки у Києві не буде безпечно". Zik. 20 February 2014. Archived from the original on 27 February 2014. Retrieved 13 March 2014.
  80. "У Києві припинило роботу метро". Ua.racurs.ua. 18 February 2014. Archived from the original on 23 February 2014. Retrieved 13 March 2014.
  81. "Правый сектор объявил мобилизацию для мирного наступления'". Ukrayinska Pravda. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  82. ۸۲٫۰ ۸۲٫۱ Fisher, Max (18 February 2014). "The three big reasons that protests reignited in Ukraine". The Washington Post. Retrieved 18 February 2014.
  83. ۸۳٫۰۰ ۸۳٫۰۱ ۸۳٫۰۲ ۸۳٫۰۳ ۸۳٫۰۴ ۸۳٫۰۵ ۸۳٫۰۶ ۸۳٫۰۷ ۸۳٫۰۸ ۸۳٫۰۹ ۸۳٫۱۰ ۸۳٫۱۱ ۸۳٫۱۲ ۸۳٫۱۳ ۸۳٫۱۴ ۸۳٫۱۵ ۸۳٫۱۶ ۸۳٫۱۷ ۸۳٫۱۸ "Війна на вулицях Києва. ОНЛАЙН" [War on the streets of Kyiv. Online]. Ukrayinska Pravda. 18 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  84. "Мітингувальники прорвали оточення ВВ і намагаються розблокувати Грушевського" [Protesters broke through the cordon of Internal Troops and attempted to unblock Hrushevskoho]. Ukrayinska Pravda. 18 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  85. "При захвате офиса Партии регионов убили двух сотрудников – Царев – Политика". The Sports Network. 18 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 18 February 2014.
  86. "Ukraine: protests at President Viktor Yanukovich's party HQ – video". The Guardian. 18 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 18 February 2014.
  87. "Twitter / SpilnoTVEnglish: #Ukraine-#Berkut troops attack". Twitter. Retrieved 18 February 2014.
  88. Max Seddon. "At Least 13 Dead, Dozens Injured As Ukraine Protests Turn Violent Again". Buzz Feed. Archived from the original on 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  89. Москаль: Росіяни кажуть Януковичу, що його керівники СБУ та МВС профнепридатні (به اوکراینی). Espreso TV. 19 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  90. "Ветеран "Беркута": мы не стреляли по людям в Киеве". BBC News Русская служба (به روسی). 2014-03-15. Retrieved 2022-05-05.
  91. "Protesters re-occupy Kiev city hall". New Straits Times. Agence France-Presse. 31 January 2014. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  92. "Толпа в Киеве забила насмерть компьютерщика из Партии регионов" [The crowd in Kiev beat up the Party of Regions programmer to death]. Izvestia. 18 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 21 February 2014.
  93. Тітушки знущаються на Антимайдані над полоненими активістами. Espreso TV. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  94. "Hot soup 7-136". 7 February 2014.
  95. T20:28+02:00 20:28 18 February 2014 (20 October 2012). "Неизвестные пытаются прорваться в консульство Канады в Киеве – милиция". Interfax-Ukraine. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 18 February 2014.
  96. Brewster, Murray (July 12, 2015). "Canadian embassy played role as safe haven in Ukraine uprising, investigation finds | CBC News". CBC. The Canadian Press. Retrieved 13 April 2021.
  97. ۹۷٫۰ ۹۷٫۱ Ukraine: ‘Protesters to be punished’ as police come under attack بایگانی‌شده در ۱۹ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine, Euronews (19 February 2014)
  98. 5 канал відключили по всій Україні [5 Kanal is disconnected throughout Ukraine]. Ukrayinska Pravda. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  99. На Майдане горит Дом профсоюзов [On Maidan Trade Unions building is burning]. Vestiua.com. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  100. "Беркут" против Майдана ["Berkut" against Maidans]. Lenta.ru (به روسی). 18 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  101. Допис by Svyatoslav Tsegolko. Янукович погрожує справами проти керівників опозиції – Яценюк (به اوکراینی). Ukreayinska Pravda. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  102. ۱۰۲٫۰ ۱۰۲٫۱ "Ukraine protesters resist police charge on Independence Square as death toll rises". Euronews. 19 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014.
  103. "Batkivschyna, UDAR, Svoboda never have and never will call people to armed protest". Interfax-Ukraine. 19 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  104. ۱۰۴٫۰ ۱۰۴٫۱ "Three Ukrainian opposition forces calling to do everything possible to prevent further bloodshed". Interfax-Ukraine. 19 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  105. ۱۰۵٫۰ ۱۰۵٫۱ "Kyiv on shutdown as Ukraine protesters fear new police crackdown". Euronews. 19 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014.
  106. "Ukrainian capital mostly normal beyond immediate protest zone". Euronews. 19 February 2014. Archived from the original on 18 August 2020. Retrieved 2 April 2022.
  107. Тітушки Розстріляли Двох Протестувальників – Очевидці. Ukrayinska Pravda. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  108. "Ukraine crisis: Renewed Kiev assault on protesters". BBC News. 19 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  109. ۱۰۹٫۰ ۱۰۹٫۱ ۱۰۹٫۲ ۱۰۹٫۳ ۱۰۹٫۴ "EuroMaidan rallies in Ukraine (Feb. 19 live updates)". Kyiv Post. 19 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014.
  110. Оппозиция отказалась подписывать заявление об осуждении радикальных действий, – Лукаш (به روسی). Novosti.ua. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 21 February 2014.
  111. Lebedev confirmed sending airborne troops from Dnepropetrovsk to Kyiv. The Ukrainian Week. 19 February 2014
  112. Last Chief of Staff of Yanukovych ordered separate army units to suppress Maidan. The Ukrainian Week. 19 February 2014
  113. "Украина задолжала за "секретный" полет". 6 July 2015. Retrieved 8 July 2015.
  114. "Euronews Kyiv correspondent: 'They say they are not going to provoke the police... but they know how to protect themselves'". Euronews. 19 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  115. Майдан нашел себе новый штаб – активисты заняли Главпочтамт [Maidan found new headquarters - activists occupied Post Office]. Nikvesti. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  116. ۱۱۶٫۰ ۱۱۶٫۱ "Ukraine President Yanukovych sacks army chief amid crisis". BBC News. 19 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014.
  117. "Yanukovych accuses Ukraine opposition leaders of trying to seize power by force". Euronews. 19 February 2014. Archived from the original on 18 August 2020. Retrieved 2 April 2022.
  118. Європейський інвестиційний банк заморожує діяльність в Україні - ЗМІ [European Investment Bank freezes activities in Ukraine - Media]. Epravda.com.ua. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  119. "European Investment Bank freezes activities in Ukraine over violence". Reuters. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  120. ۱۲۰٫۰ ۱۲۰٫۱ ۱۲۰٫۲ "Ukraine president Viktor Yanukovych says truce reached with opposition figures". Daily Me. 19 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  121. "Правий сектор" не погоджується на перемир'я ["Right Sector" does not agree to a truce]. The Insider (به اوکراینی). Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  122. "Protesters' defiance in Maidan: our correspondent's view". Euronews. 19 February 2014. Archived from the original on 18 August 2020. Retrieved 2 April 2022.
  123. На Украине – день траура [In Ukraine - Day of Mourning]. Interfax. Archived from the original on 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  124. "На Майдані з офіцера під час штурму зірвали шеврон із двоголовим орлом – Новини – Український тиждень". Tyzhden. Archived from the original on 26 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  125. "На Майдані знову стріляють". Espreso TV. 20 November 2013. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  126. На Майдан приїхали активісти із Івано-Франківська [Activists came from Ivano-Frankivsk to Maidan] (به اوکراینی). Espreso TV. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  127. ۱۲۷٫۰ ۱۲۷٫۱ ۱۲۷٫۲ "Protesters take police hostages in conflict". Kyiv Post. 21 February 2014.
  128. Gorchinskaya, Katya (13 March 2014). "Yakimenko accuses EuroMaidan leaders of hiring snipers; allegations denounced". Kyiv Post. Retrieved 13 March 2014.
  129. ۱۲۹٫۰ ۱۲۹٫۱ ۱۲۹٫۲ ۱۲۹٫۳ "'Dozens dead' in Kyiv as Ukraine 'truce' breaks down". Euronews. 20 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014.
  130. Day of Mourning. Online. Ukrayinska Pravda. 20 February 2014
  131. Protesters pushed away Berkut to the October Palace. Ukrayinska Pravda. 20 February 2014
  132. ۱۳۲٫۰ ۱۳۲٫۱ ۱۳۲٫۲ ۱۳۲٫۳ ۱۳۲٫۴ "Ukraine death toll rising on Feb. 20 with at least 42 people killed, most by gunshots from police". Kyiv Post. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  133. "Ukraine protesters take back Kiev square". RTÉ News. Archived from the original on 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  134. ۱۳۴٫۰ ۱۳۴٫۱ "Captured Interior Troops soldiers released, their condition satisfactory – Interior Ministry". Interfax-Ukraine. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  135. ЗМІ: ВВшники масово здаються в полон активістам Євромайдану | Українська правда. Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  136. "There are more than 30 thousand people at Maidan". Ukrainian Independent Information Agency. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  137. At the Yanukovych headquarters propose to sign a constitutional treaty. Ukrayinska Pravda. 20 February 2014
  138. "Макеєнко відмовився відновлювати роботу метрополітену". Pravda.com.ua. 20 February 2014. Retrieved 13 March 2014.
  139. Роботу метро в Києві треба відновити негайно — колишній голова КМДА بایگانی‌شده در ۲۵ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  140. "Метрополітен перевозить "тітушок" з Позняків на Печерськ". Gazeta.lviv.ua. 20 February 2014. Archived from the original on 25 February 2014. Retrieved 13 March 2014.
  141. "Ukraine death toll rises to 22 as EU talks under way". BBC News. 20 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014.
  142. Andrew Higgins; Andrew E. Kramer; Steven Erlanger (23 February 2014). "As His Fortunes Fell in Ukraine, a President Clung to Illusions". The New York Times. Retrieved 12 March 2015.
  143. "Kyiv residents leave city center". Interfax-Ukraine. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  144. "Kyiv subway partially resumes operation, says press service". Interfax-Ukraine. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  145. "Велика Британія тимчасово закрила своє посольство в Києві" [UK temporarily closed its embassy in Kyiv]. Ukrayinska Pravda. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  146. ВІДЕОФАКТ: силовики, втікаючи, стріляли з автоматів Калашникова (به اوکراینی). Radio Svoboda. 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  147. "Ukrainian police have been provided with combat weapons – interior minister". Kyiv Post. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 21 February 2014.
  148. ۱۴۸٫۰ ۱۴۸٫۱ "Sniper fire brings disturbing new dimension to Ukraine violence". Euronews. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 2 April 2022.
  149. "Unknown people heading towards Ukrainian presidential administration building; shots audible". Interfax-Ukraine. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  150. ۱۵۰٫۰ ۱۵۰٫۱ ۱۵۰٫۲ ۱۵۰٫۳ "Ukraine as it happened, Kyiv's bloodiest day". Euronews. 20 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014.
  151. "German, French, Polish foreign ministers end six-hour meeting with Yanukovych". Interfax-Ukraine. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  152. "EU demands elections in Ukraine – French foreign minister". Interfax-Ukraine. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  153. Ukrainian News Agency, Foreign Affairs Ministers Steinmeier Of Germany, Sikorski Of Poland, Fabius Of France To Meet With Yanukovych Again On Thursday-Friday Night. 23:08, Thursday, 20 February 2014. بایگانی‌شده در ۲۱ فوریه ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  154. "Ukraine leader Yanukovych willing to hold early elections: Polish PM". Warsaw: Singapore Press. Agence France-Presse. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  155. "Європа Погодила Санкції Проти Українських Чиновників". Ukrayinska Pravda. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 20 February 2014.
  156. "Council conclusions on Ukraine" (PDF). Council of the European Union. Archived (PDF) from the original on 1 December 2008. Retrieved 20 February 2014.
  157. "Ukraine unrest: EU sanctions imposed". BBC News. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  158. "Scale of sanctions to depend on further developments in Ukraine- EU Council conclusions". Interfax-Ukraine. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  159. Єфремов поїхав до Луганська, щоб обдумати варіанти від'єднання Південного Сходу України, – ЗМІ (به اوکراینی). Espreso TV. 20 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  160. "President appoints 14 regional governors". Archived from the original on 23 May 2012. Retrieved 2 February 2014., Interfax-Ukraine (18 March 2010)
  161. Crimean speaker in Moscow threatens annexation of the Crimea to Russia بایگانی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. Crimean Tatar question. 21 February 2014
  162. Speaker of the Verkhovna Rada of Crimea ready for separation of peninsula in the case of the collapse of Ukraine بایگانی‌شده در ۱۳ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. NB News. 20 February 2014
  163. ۱۶۳٫۰ ۱۶۳٫۱ Tigipko calls for Rybak's immediate resignation, urgent election of prime minister, Interfax-Ukraine (20 February 2014)
  164. Тігіпко знайшовся. Був на переговорах з Кличком та Яценюком [Tigipko found. He was in negotiations with Klitschko and Yatsenyuk]. Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  165. Anastasia Forina. "Serhiy Klyuyev condemns violence, but remains loyal to Yanukovych". Kyiv Post. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 21 February 2014.
  166. "У Рівному саморозпустилася обласна фракція Партії регіонів". The Insider. 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 20 February 2014.
  167. ۱۶۷٫۰ ۱۶۷٫۱ "Ten Regions Party MPs, two independent MPs express support for Ukrainian people". Interfax-Ukraine. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  168. "Emergency sitting of Verkhovna Rada opens". UNIAN. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  169. "PR faction not to take part in today's sitting of Verkhovna Rada – Oleynyk". Ukrainian Independent Information Agency. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  170. "227 lawmakers registered in VR, sitting resumed". Ukrainian Independent Information Agency. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  171. "LIVE Ukraine unrest: Clashes in central Kiev". BBC News. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  172. "Members voted for ceasefire". Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  173. Individual voting. Verkhovna Rada. 20 February 2014 بایگانی‌شده در ۲ مارس ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine
  174. ۱۷۴٫۰ ۱۷۴٫۱ "Rada condemns use of force causing deaths, bans counter-terrorism operations in Ukraine". Interfax-Ukraine. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  175. "Ukraine parliament holds debate despite Kyiv violence". Euronews. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  176. "Five more MPs left faction PR". Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). 20 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  177. Uainfo Blogosphere. "Бои в регионах: во Львове в казарме Беркута нашли два трупа". Big Mir. Archived from the original on 26 January 2014. Retrieved 21 February 2014.
  178. Babiak, Mat. "Is Russia Opening a 'Crimean Front'?". Ukrainian Policy. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 21 February 2014.
  179. "Написав рапорт про звільнення Заступник начальника Генштабу". Ukrayinska Pravda. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  180. ۱۸۰٫۰ ۱۸۰٫۱ ۱۸۰٫۲ ۱۸۰٫۳ "EuroMaidan rallies in Ukraine". Kyiv Post. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  181. У Київ їдуть батальйон морських піхотинців і дві бригади десантників [To Kyiv are traveling a battalion of marines and two brigades of paratroopers] (به اوکراینی). LB. 21 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  182. "До Києва стягують 1,5 тис. десантників і 400 морпіхів, – журналіст" [To Kyiv are being pulled 1.5 thousand paratroopers and 400 Marines – journalist]. LB. 20 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  183. "Замість голосування в парламенті "регіонали" втікали зі столиці". Ukrayinska Pravda. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  184. "Пшонка і Захарченко тікають чартерами з України". Zik. 21 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  185. "Police defectors welcomed to Independence Square in Kyiv". Euronews. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  186. "Ukraine's Security Service stops preparations for anti-terrorist operation". Interfax-Ukraine. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  187. "Opposition leaders sign deal with president to end crisis in Ukraine". Fox News Channel. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  188. "EU foreign ministers praise "risk -taking" Ukrainian protagonists". Euronews. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  189. "Agreement on the Settlement of Crisis in Ukraine - full text". The Guardian. 22 February 2014. Retrieved 12 March 2015.
  190. "Agreement on the Settlement of Crisis in Ukraine" (PDF). Archived (PDF) from the original on 5 May 2014. Retrieved 21 February 2014.
  191. "Ukraine: peace hopes in the air as president loses his powers". The Daily Telegraph. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  192. "Ukraine peace deal signed, opens way for early election". Reuters. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  193. "Представник РФ не мав мандату на підписання угоди про кризу – Клюєв | УКРІНФОРМ". Ukrinform.ua. 21 February 2014. Archived from the original on 12 March 2014. Retrieved 12 March 2014.
  194. "Tensions high at Kyiv protest camp despite ground-breaking deal". CTV News. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  195. ۱۹۵٫۰ ۱۹۵٫۱ "Rada passes bill allowing Tymoshenko's release". Interfax-Ukraine. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  196. "Парламент звільнив Тимошенко". Espreso TV. Archived from the original on 21 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  197. "В Раду внесен законопроект об импичменте президенту". 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  198. Парубій: дострокові вибори президента мають відбутися якнайшвидше. Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  199. "Автомайдан: Не сприймаємо нічого, крім відставки Януковича". Ukrayinska Pravda. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 22 February 2014.
  200. "Кличко вибачився перед Майданом за те, що потис руку Януковичу". The Sports Network. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 22 February 2014.
  201. Люди Поставили Ультиматум: Відставка Януковича До Ранку. Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 22 February 2014.
  202. У Київській області горить дача Медведчука. Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 22 February 2014.
  203. "As His Fortunes Fell in Ukraine, a President Clung to Illusions", The New York Times (23 February 2014)
  204. Верховная Рада, Администрация президента, Кабмин и МВД перешли под контроль Майдана (به روسی). Ukrainian Independent Information Agency. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 22 February 2014.
  205. Babiak, Mat. "Coup on the Horizon". Ukrainian Policy. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 22 February 2014.
  206. 28 MPs quit Party of Regions faction in Rada, Interfax-Ukraine (21 February 2014)
  207. "Group of 31 deputies who 'have their own opinion' formed in Regions Party faction – Tigipko". Interfax-Ukraine. 21 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008.
  208. "Yanukovych declares Feb 22–23 days of mourning victims". Interfax-Ukraine. 21 February 2014. Archived from the original on 21 February 2014.
  209. ۲۰۹٫۰ ۲۰۹٫۱ ۲۰۹٫۲ ۲۰۹٫۳ ۲۰۹٫۴ ۲۰۹٫۵ ۲۰۹٫۶ Wynnyckyj, Mychailo (2019). Ukraine's Maidan, Russia's War: A Chronicle and Analysis of the Revolution of Dignity. Columbia University Press. pp. 132–135.
  210. Захарченко пересек украино-белорусскую границу (به روسی). Glavcom. 22 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014.
  211. ۲۱۱٫۰ ۲۱۱٫۱ "Rada removes Yanukovych from office, schedules new elections for May 25". Interfax-Ukraine (24 February 2014).
  212. "Ukraine protests timeline". BBC News. 23 February 2014. Archived from the original on 19 February 2014.
  213. Ukraine President Yanukovich impeached, Aljazeera.com (22 February 2014).
  214. "On withdrawal of the President of Ukraine from the implementation of constitutional powers and calling early presidential elections in Ukraine" (به اوکراینی).
  215. Parliamentary vote on the draft resolution on the withdrawal of President of Ukraine to fulfill constitutional powers (number 4193). بایگانی‌شده در ۱۲ مارس ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine. Verkhovna Rada.
  216. Sindelar, Daisy (23 February 2014). "Was Yanukovych's Ouster Constitutional?". Radio Free Europe/Radio Liberty. Retrieved 25 February 2014. [I]t is not clear that the hasty February 22 vote upholds constitutional guidelines, which call for a review of the case by Ukraine's Constitutional Court and a three-fourths majority vote by the Verkhovna Rada – i.e. , 338 lawmakers.
  217. "On withdrawal of the President of Ukraine from the implementation of constitutional powers and calling early presidential elections in Ukraine" (به اوکراینی).
  218. "Ukraine parliament removes Yanukovich, who flees Kiev in "coup"". 14 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014.
  219. Пограничники отказались выпустить самолет Януковича из Донецка [Border guards refused to release Yanukovich's plane in Donetsk]. Zerkalo Nedeli. 22 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014.
  220. "Экс-глава МВД Захарченко пытался покинуть Украину" [Ex-Interior Minister Zaharchenko tried to leave Ukraine]. Zerkalo Nedeli. 22 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014.
  221. Янукович пытается сбежать из Севастополя на корабле, – депутат [Yanukovych is trying to escape from Sevastopol on the ship - MP]. Argumenty Nedeli. 24 February 2014. Archived from the original on 24 February 2014. Retrieved 24 February 2014.
  222. Янукович тікає морем [Yanukovych fleeing by sea]. Ukrayinska Pravda (به اوکراینی). 22 February 2014. Retrieved 24 February 2014.
  223. "Russia, its military helped Yanukovych leave Ukraine in 2014 - former security guard" (به انگلیسی). Retrieved 31 January 2018.
  224. "Avakov: Yanukovych put on wanted list". Kyiv Post. Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 24 February 2014. Retrieved 24 February 2014.
  225. "Yanukovych declared wanted – Avakov". UNIAN. 24 February 2014. Archived from the original on 26 February 2014.
  226. "Rada asks Hague court to punish those responsible for crimes against humanity during peaceful protests in Ukraine". Interfax-Ukraine. 25 February 2014. Archived from the original on 19 October 2014. Retrieved 25 February 2014.
  227. "Yanukovych, Zakharchenko put on international wanted list, says prosecutor general". Interfax-Ukraine. 26 February 2014. Archived from the original on 19 October 2014. Retrieved 26 February 2014.
  228. "Yanukovych, Kliuyev, Pshonka, Zakharchenko, Yakymenko, Shuliak face murder charges – PGO". Interfax-Ukraine. 26 February 2014. Archived from the original on 19 October 2014. Retrieved 26 February 2014.
  229. Anastasia Vlasova. "Ukrainians celebrate EuroMaidan's triumph". Kyiv Post. Archived from the original on 23 February 2014. Retrieved 23 February 2014.
  230. "Parliament appoints Avakov acting interior minister". Interfax-Ukraine. 22 February 2014. Archived from the original on 28 February 2014.
  231. "Ukrainian parliament expresses no-confidence to Viktor Pshonka". Trend News Agency. 22 February 2014. Archived from the original on 27 December 2014.
  232. "На Украине отменили закон о региональном статусе русского языка". Lenta.ru. Archived from the original on 23 February 2014. Retrieved 23 February 2014.
  233. На отмену закона о региональных языках на Украине наложат вето [The abolition of the law on regional languages in Ukraine veto]. Lenta (به روسی). Russia. 1 March 2014. Archived from the original on 1 March 2014.
  234. "Ukrainian parliament dismisses foreign, health and education ministers, authorizes speaker to act as president". Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 28 February 2014.
  235. "Ukrainian parliament to appoint and dismiss judges". Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 28 February 2014.
  236. (به اوکراینی) Kyiv subway fully resumed, and in the street too, Ukrayinska Pravda (24 February 2014).
  237. "Верховная Рада продолжает увольнять людей Януковича". newdaynews.ru. 30 May 2005. Archived from the original on 28 February 2014. Retrieved 12 March 2014.
  238. "Ukraine's parliament appoints new central bank chief". Reuters. 24 February 2014. Archived from the original on 28 February 2014.
  239. (به اوکراینی) MPs changed the head of the National Bank, Ukrayinska Pravda (24 February 2014)
  240. "Ukrainian parliament appoints Nalyvaichenko as security service chief". Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 28 February 2014.
  241. ۲۴۱٫۰ ۲۴۱٫۱ "Party of Regions faction becomes opposition". Kyiv Post. Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 1 March 2014.
  242. "Government should be approved on Thursday – Turchynov". Interfax-Ukraine. 25 February 2014. Archived from the original on 1 March 2014.
  243. "Ukraine seeks agreement on national unity government by Tuesday". Reuters. 23 February 2014. Archived from the original on 1 March 2014.
  244. "Rada creates Group for Economic Development". Radio Ukraine. 25 February 2014. Archived from the original on 30 May 2014.
  245. Депутатські фракції і групи VII скликання [Deputy fractions and Groups VII convocation] (به اوکراینی). Verkhovna Rada. Archived from the original on 20 September 2012.
  246. "Turchynov assumes duties of supreme commander-in-chief of Ukrainian Armed Forces". Interfax-Ukraine. 26 February 2014. Archived from the original on 15 April 2014.
  247. Laws of Ukraine. President of Ukraine decree No. 140/2014: On the assumption of responsibilities of Supreme Commander of the Armed Forces of Ukraine (Про прийняття обов'язків Верховного Головнокомандувача Збройних Сил України). Passed on 26 February 2014. (Ukrainian)
  248. Maidan nominates Yatseniuk for prime minister, Interfax-Ukraine (26 February 2014)
    Ukrainian parliament endorses new cabinet, Interfax-Ukraine (27 February 2014)
  249. 250 MPs sign up to join coalition - Turchynov, Interfax-Ukraine (27 February 2014)
  250. "Rada decides to release political prisoners, including Pavlychenko family". Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 28 February 2014.
  251. "Rada dismisses Constitutional Court judges appointed from its quota, proposes acting president and congress of judges dismiss the rest". Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 28 February 2014.
  252. "Address of judges of the Constitutional Court of Ukraine to European and international organisations and human rights institutions". Constitutional Court of Ukraine official web site. 27 February 2014. Archived from the original on 19 October 2014. Retrieved 20 March 2014.
  253. "Yatseniuk, confirmed as prime minister, accuses Yanukovych administration robbing Ukraine of $70 billion; 'treasury is empty'". Kyiv Post. 27 February 2014. Archived from the original on 27 February 2014.
  254. "SBU arrests deputy of ex-chief". UNIAN. 10 November 2014. Archived from the original on 11 November 2014.
  255. Fugitive Yanukovych clan promises to return to Ukraine to “change its political course”, Euromaidan Press (27 April 2018)
  256. Основные высказывания Виктора Януковича на пресс-конференции в Ростове-на-Дону [Basic statements of Viktor Yanukovych at a press conference in Rostov-on-Don] (به روسی). ITAR-TASS. Archived from the original on 12 March 2014. Retrieved 12 March 2014.
  257. Putin on Ukraine crisis: 'It is an unconstitutional coup', BBC News (4 March 2014)
  258. ۲۵۸٫۰ ۲۵۸٫۱ Ukraine defends vote despite unrest, Putin pledges 'respect', Reuters (24 March 2014)
  259. ۲۵۹٫۰ ۲۵۹٫۱ "Putin to deploy Russian troops in Ukraine". BBC News. 1 March 2014. Archived from the original on 1 March 2014. Retrieved 1 March 2014.
  260. Ennis, Stephen (12 March 2014). "BBC News - Ukraine hits back at Russian TV onslaught". BBC News. Archived from the original on 29 May 2014. Retrieved 19 May 2014.
  261. Oksana Grytsenko (27 February 2014). "Arseniy Yatseniuk nominated to lead new government as Ukraine prime minister". Kyiv Post. Archived from the original on 27 February 2014.
  262. "Rada passes bill on government lustration in first reading". Interfax-Ukraine. 14 August 2014. Archived from the original on 14 August 2014.
  263. Bsai Yang (12 August 2014). "Ukraine OKs Malaysian experts' access to MH17 crash site". China Central Television. Xinhua News Agency. Archived from the original on 13 August 2014. Retrieved 10 November 2014.
  264. "Ukraine could sack up to million officials with ties to Russian past". Yahoo News. 9 October 2014.
  265. "Volodymyr Yavorsky: Proposed lustration law has serious defects". Kyiv Post. 14 August 2014. Archived from the original on 14 August 2014.
  266. "Head of Ukrainian Interior Ministry signs order to dissolve "Berkut"". Voice of Russia. 25 February 2014. Archived from the original on 1 March 2014.
  267. Russian interior bodies created in Crimea and Sevastopol بایگانی‌شده در ۷ آوریل ۲۰۱۴ توسط Wayback Machine, ITAR-TASS (25 March 2014)
  268. "Ukraine: Speaker Oleksandr Turchynov named interim president". BBC News. 23 February 2014. Archived from the original on 23 February 2014.
    "Ukraine protests timeline". BBC News. 23 February 2014. Archived from the original on 23 February 2014.
  269. Young, Cathy (21 May 2014). "Fascism Comes to Ukraine -- From Russia". Archived from the original on 21 May 2014.
  270. "Общественный союз "Украинский фронт" 22 февраля проведет съезд депутатов юго-восточных областей страны". Kommersant.ru. 21 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  271. "Клюев заставляет губернаторов ехать в Харьков на сьезд за федерализацию —Главком". Glavcom. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  272. Zaks, Dmitry (20 April 2011). "Militants threaten to shatter fragile Ukraine truce – Yahoo News". Yahoo! News. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  273. ? Как к Вам обращаться? (5 February 2014). Янукович с Клюевым и Рыбаком вылетели в Харьков [Yanukovych, along with Klyuev and Rybak flew to Kharkiv]. Gazeta.ua. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  274. "Янукович прибыл в Харьков и может принять участие в съезде депутатов юго-восточных областей – источник". Interfax-Ukraine. 20 October 2012. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  275. СБУ порушила кримінальні справи проти Добкіна і Кернеса – Луценко (به اوکراینی). Zik. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  276. Депутаты на съезде в Харькове берут на себя полноту власти на Юго-востоке и в Крыму – резолюция (به روسی). Gazeta.ua. 22 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014.
  277. "Clashes in Ukraine". Radio Free Europe/Radio Liberty. 22 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014.
  278. "Kharkiv mayor, governor flee Ukraine across border with Russia – acting interior ministry's spokesperson". Interfax-Ukraine. 22 February 2014. Archived from the original on 22 February 2014.
  279. Traynor, Ian (24 February 2014). "Western nations scramble to contain fallout from Ukraine crisis". The Guardian. Archived from the original on 23 February 2014.
  280. Ayres, Sabra (28 February 2014). "Is it too late for Kiev to woo Russian-speaking Ukraine?". CSM. Archived from the original on 28 February 2014.
  281. "Ukraine's parliament-appointed acting president says language law to stay effective". ITAR-TASS. 1 March 2014. Archived from the original on 12 August 2014.
  282. Mark Mackinnon (23 February 2014). "Globe in Ukraine: Upheaval widens fractures between east and west". The Globe and Mail. Archived from the original on 16 March 2014. Retrieved 24 February 2014.
  283. "Ukraine conflict: 'Raw anger' in divided Kharkiv". BBC News. 23 February 2014. Archived from the original on 25 February 2014. Retrieved 24 February 2014.
  284. "Пам'ятник Леніну у Харкові демонтують у вівторок | УКРІНФОРМ". Ukrinform.ua. 21 August 2013. Archived from the original on 2 March 2014. Retrieved 24 February 2014.
  285. "Oplot leader faces criminal charges". Interfax-Ukraine. 24 February 2014. Archived from the original on 28 February 2014.
  286. Елена Захаренкова. На площади Свободы – митинг "патриотичных харьковчан". Objectiv.tv (به روسی). Archived from the original on 5 March 2014. Retrieved 12 March 2014.
  287. "В Донецке пророссийские активисты штурмовали обладминистрацию". Zerkalo Nedeli. 7 March 2014. Archived from the original on 7 March 2014. Retrieved 12 March 2014.
  288. Andrew Roth (3 March 2014). "From Russia, 'Tourists' Stir the Protests". The New York Times. Archived from the original on 4 March 2014.
  289. "Why Ukraine is dialing back its military offensive in anarchic east (+video)". 29 April 2014. Retrieved 30 April 2014.
  290. Babiak, Mat (19 April 2014). "Southeast Statistics". Kyiv International Institute of Sociology; Ukrainian Policy. Kyiv. Archived from the original on 5 March 2014. Retrieved 20 April 2014.
  291. "Ousted Ukrainian President Asked For Russian Troops, Envoy Says". NBC News. Reuters. 3 March 2014. Archived from the original on 22 March 2014. Retrieved 21 March 2014.
  292. Radyuhin, Vladimir (1 March 2014). "Russian Parliament approves use of army in Ukraine". The Hindu. Chennai, India. Archived from the original on 5 July 2014.
  293. Walker, Shaun (4 March 2014). "Russian takeover of Crimea will not descend into war, says Vladimir Putin". The Guardian. Archived from the original on 4 March 2014. Retrieved 4 March 2014.
  294. Yoon, Sangwon; Krasnolutska, Daryna; Choursina, Kateryna (4 March 2014). "Russia Stays in Ukraine as Putin Channels Yanukovych Request". Bloomberg News. Archived from the original on 5 March 2014. Retrieved 5 March 2014.
  295. "Ukraine: Russia Angry as Another Soviet Hero Statue Toppled". International Business Times. 25 February 2014.
  296. "Right-wing opposition pulls down monument to Lenin in Ukraine's Zhitomir". ITAR-TASS. 21 February 2014. Retrieved 25 February 2014.
  297. Во Львовской области демонтировали памятник советскому солдату (фото) [In the Lviv region the monument to Soviet soldier got dismantled (Photo)]. segodnya.ua (به روسی). 23 February 2014. Archived from the original on 1 March 2014. Retrieved 22 April 2014.
  298. Демонтували пам'ятник "Солдату" (фото, відео) [Soviet soldier monument got dismantled (Photo, video)]. Stryi.com.ua (به اوکراینی). 15 May 2014. Archived from the original on 27 March 2014. Retrieved 19 May 2014.
  299. "В Киеве "евромайданщики" осквернили братскую могилу рабочих "Арсенала" (фото) | Новости Одессы". Dumskaya.net. 9 December 2013. Retrieved 19 May 2014.
  300. В Днепропетровске осквернили памятники Славы, афганцам и генералу Пушкину [In Dnipropetrovsk desecrated monuments of Glory, Afghans and General Pushkin]. Komsomolskaya Pravda. 28 February 2014. Archived from the original on 6 May 2014. Retrieved 19 May 2014.
  301. "Another Russophobic vandalism act took place in Lvov Region: monument to Russian army commander Kutuzov was pulled down. Stop this outrage". Twitter. 25 February 2014. Retrieved 25 February 2014.
  302. "Ukraine agrees to 50% gas price hike amid IMF talks". BBC News. 26 March 2014. Archived from the original on 27 March 2014. Retrieved 26 March 2014.
  303. "Dynamo to play Valencia in Cyprus". UEFA. 19 February 2014. Archived from the original on 27 February 2014.
  304. "Soccer-Dynamo Kiev game against Valencia moved to Cyprus". Yahoo!. Reuters. 19 February 2014. Retrieved 19 February 2014.
  305. "Officially. Match "Dynamo" – "Valencia" will be held in Cyprus". Ukrayinska Pravda. Champion. 19 February 2014. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 2 April 2022.
  306. "Dnipro, Spurs honor Ukraine protests victims". Boston Herald. 20 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014.
  307. "Viktoria vs Shakhtar: full house, player kit, respect". FC Shakhtar Donetsk. 20 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014.
  308. "Europa League: Valencia claim 2–0 win over Dynamo Kyiv in Cyprus". Sky Sports. 20 February 2014. Archived from the original on 20 February 2014.
  309. "Частину матчів Чемпіонату України "Суперліга" перенесено". Superleague.ua. 25 February 2014. Archived from the original on 18 October 2014. Retrieved 12 March 2014.
  310. "The basketball championship of Ukraine suspended". Rupaper.com. 25 February 2014. Archived from the original on 3 March 2014. Retrieved 12 March 2014.
  311. "Початок весняної частини змагань перенесено". Fpl.ua. Archived from the original on 10 March 2014. Retrieved 12 March 2014.
  312. Nate Scott, USA TODAY Sports (3 March 2014). "USA-Ukraine soccer friendly moved to Cyprus". USA Today. Retrieved 23 October 2014.
  313. Донбасс прибыл в Братиславу ["Donbass" arrived to Bratislava]. HCDonbass.com (به روسی). 16 March 2014. Archived from the original on 30 March 2014. Retrieved 29 March 2014.
  314. "В Украине растет дезориентация граждан: социологический опрос". 13 February 2017.
  315. "Agreement details". Council of the European Union. Retrieved 2014-03-27.
    "Agreement details". Council of the European Union. Retrieved 2014-07-04.
  316. "eeas.europa.eu: "Signatures of the political provisions of the Association Agreement" 21 Mar 2014" (PDF).
  317. "Ukraine to sign political aspects of EU pact on Friday". Reuters. 2014-03-17. Retrieved 2014-03-19.
  318. Croft, Adrian (21 March 2014). "European Union signs landmark association agreement with Ukraine". Reuters.
  319. ۳۱۹٫۰ ۳۱۹٫۱ ۳۱۹٫۲ Tucker, Maxim (8 April 2015). "Mystery of Ukraine's Richest Man and a Series of Unlikely Suicides". Newsweek. Retrieved 11 April 2015.
  320. "February 20 to be commemorated as Heavenly Hundred Heroes Day– decree". Interfax-Ukraine, 12 February 2015.
  321. "Ukraine protests: 14 dead in worst day of violence". Australian Broadcasting Corporation. 19 February 2014. Retrieved 18 February 2014. They moved in hours after Moscow gave Ukraine $2 billion in aid which it had been holding back to demand decisive action to crush the protests.
  322. MacKinnon, Mark (22 February 2014). "How Putin's Sochi dream was shattered by Ukraine's nightmare". The Globe and Mail. the Kremlin unsubtly pushing Mr. Yanukovych to use force to clear the fortified tent city on Independence Square [...] shortly before the fighting began, Moscow announced it would pay the next $2-billion tranche.
  323. Matt Clinch. "EU moves toward Ukraine sanctions amid bloodshed". CNBC. Archived from the original on 1 December 2008. Retrieved 20 February 2014.
  324. ۳۲۴٫۰ ۳۲۴٫۱ Massacre in Kiev: the truth in power?. Pravda.ru (original source). 20 February 2014
  325. Massacre in Kiev: the truth in power? در یوتیوب. Pravda.ru. 20 February 2014
  326. "Ukraine averted greater bloodbath, Moskal alleges". Kyiv Post. 24 February 2014.
  327. "Arrest warrants issued for Yanukovych, other former Ukraine officials on suspicion of mass murder". Kyiv Post. 24 February 2014.
  328. "Yanukovich planned harsh clampdown on protesters: Ukraine deputy". Reuters. Retrieved 23 October 2014.
  329. "У кривавому побоїщі в Києві брала участь неукраїнська третя сила – Аваков". Ukrayinska Pravda. 4 March 2014. Retrieved 12 March 2014.
  330. Mark Mackinnon. "Analysis: Russia blaming West for Ukraine upheaval". The Globe and Mail. Archived from the original on 22 February 2014. Retrieved 22 February 2014.
  331. "Moscow urges crackdown in Ukraine on 'extremists' in government". Kyiv Post. 24 February 2014. Archived from the original on 24 February 2014. Retrieved 24 February 2014.
  332. "Medvedev: Ukrainian authorities' legitimacy in doubt". Kyiv Post. 24 February 2014. Archived from the original on 24 February 2014. Retrieved 24 February 2014.
  333. Olearchyk, Roman (3 April 2014). "Ukraine implicates Russian agents in deadly protester crackdown". Financial Times.
  334. "John McCain tells Ukraine protesters: We are here to support your just cause" The Guardian, 14 Dec. 2013
  335. ۳۳۵٫۰ ۳۳۵٫۱ ۳۳۵٫۲ DeBenedictis, Kent (2022). Russian 'Hybrid Warfare' and the Annexation of Crimea. Bloomsbury Publishing. pp. 40–41.
  336. "Amid US-Russia tussle over Ukraine, a leaked tape of Victoria Nuland" Christian Science Monitor, 6 Feb. 2014
  337. Gearan, Anne. In recording of U.S. diplomat, blunt talk on Ukraine, The Washington Post, 6 February 2014.
  338. "Ukraine crisis: Transcript of leaked Nuland-Pyatt call". BBC News. 7 February 2014.