Wakayama

Wakayama; 和歌山市; 和歌山
	core city of Japan (en)
	Irudi gehiago
Administrazioa
Herrialdea	Japonia
Uhartea; Eskualdea; Prefektura	Honshu; Kansai; Wakayama
Alkatea	Kenichi Ohashi
Jatorrizko izena	和歌山市
Posta kodea	640-8511
Geografia
Koordenatuak	34°13′49″N 135°10′15″E / 34.23036°N 135.17075°E
Azalera	210,25 km²
Mugakideak	Kainan (en) , Kinokawa (en) , Iwade (en) , Hannan (en) eta Misaki (en)
Demografia
Biztanleria	353.299 (2021eko martxoaren 1a); −10.855 (2015)
Dentsitatea	1.692 bizt/km²
Informazio gehigarria
Sorrera	1889ko apirilaren 1a
Ordu eremua	UTC+09:00
Hiri senidetuak	Bakersfield, Jinan, Jeju Hiria eta Richmond (en)
	http://www.city.wakayama.wakayama.jp/ www.city.wakayama.wakayama.jp

Wakayama (japonieraz: 和歌山市, Wakayama-shi^?) Japoniako hiria eta portua da, bai eta izen bereko prefekturako hiriburua ere. 2010ko erroldaren arabera 396.554 biztanle ditu.

Geografia

Honshuko uhartearen hegoaldean dago, Kii itsasartearen ertzean. Kinokawa ibaiak bitan banatzen du hiria eta bertan itsasoratzen da. Hiriaren lurren iparraldeko eremua dago populatua, izan ere Osakako prefeturarekin muga egiten baitu. Hegoaldeko lurretan nekazal giroa nagusitzen da. Hiriaren mendialdean dagoen Kiimidera parkean tenpluak daude eta bertatik hiriaren ikuspegi itzela dago.

Historia

Wakayaman izan zen lehen gaztelua Ōta gaztelua izan zen. 1585 urtean Toyotomi Hideyoshik erasotu Negoro-jiko setioaren ondoren tenplu hartako monjeak bertan babestu zirenean. Hideyosik mendietako ubide eta puytzuak bertara bideratu zituen eta uholdeak gaztelua suntsitu zuen. Horrela eskuratu zuen gaztelua eta monje gerlariek errenditu eta seppuku bidez beren buruaz beste egin zuten.

Toyotomi Hideyoshiren anaia zen Toyotomi Hidenagak gaztelu berria eraiki zuen, Wakayama gaztelua. 1600 urtean Tokugawatarren esku gelditu zen Asano Yoshinagaren gidaritzapean. 1615ean Osakatik gaztelua berreskuratzera etorri ziren 3.000 soldadu baina gazteluan 5.000 zeuden eta erasoa ezereztatu zuten.

Gazteluaren inguruan herria eratuz joan zen, gazteluaren izena hartu zuena. Edo Aroan garrantzia hartuz joan zen eta gazteluko bosgarren jauna zortzigarren Tokugawa shogun bihurtu zen, Tokugawa Yoshimune hain zuzen ere.

Wakayama hiria 1889ko apirilaren 1ean eratu zen. Bigarren Mundu Gerran bonbaketak jasan zituen eta besteak beste gaztelua ere suntsitua izan zen. Gaur egungoa berreraikuntza bat da beraz.

Klima

Datu klimatikoak (Wakayama)
Hila	Urt	Ots	Mar	Api	Mai	Eka	Uzt	Abu	Ira	Urr	Aza	Abe	Urtekoa
Batez besteko tenperatura maximoa (°C)	9.5	10.0	13.5	19.5	23.6	26.6	30.6	32.1	28.3	22.7	17.4	12.3	20.5
Batez besteko tenperatura (ºC)	5.5	5.8	8.9	14.6	18.9	22.5	26.6	27.6	23.9	18.0	12.8	8.0	16.1
Batez besteko tenperatura minimoa (°C)	1.9	2.0	4.4	10.0	14.4	19.1	23.4	24.0	20.3	13.9	8.6	4.1	12.2
Pilatutako prezipitazioa (mm)	49.0	59.3	89.2	124.4	136.8	212.8	149.0	108.5	200.2	111.1	73.1	39.2	1352.6
Eguzki orduak	137.1	134.2	175.6	180.3	203.7	161.2	207.2	228.3	162.1	164.2	142.2	134.9	2031
Hezetasuna (%)	63	63	62	65	68	75	76	73	73	70	68	66	68.5
Iturria: NOAA (1961-1990) ^[1]

Ekonomia

Industria (petrolio-findegiak, altzairugintza, kimika-industria, ehungintza, zurgintza, destilategiak) eta arrantza dira ekonomia-jarduera nagusiak.

Ondasun nabarmenak

Wakayamako gaztelua
Wakayamako arte modernoko museoa
Kimiidera

Iruditegia

Wakayamako gaztelua.
Kimiidera tenplua eta parkea.
Wakayamaren ikuspegia (Kiimideratik).
Sandankyo zubia.
Wakayamako arte modernoko museoa.

Hiri senidetuak

Bakersfield (Kalifornia) (AEB)
Jeju Hiria (Hego Korea)
Richmond (Columbia Britainiarra) (Kanada)
Jinan (Txina)

Erreferentziak

Artikulu honen edukiaren zati bat Lur hiztegi entziklopedikotik edo Lur entziklopedia tematikotik txertatu zen 2011/12/27 egunean. Egile-eskubideen jabeak, Eusko Jaurlaritzak, hiztegi horiek CC-BY 3.0 lizentziarekin argitaratu ditu, Open Data Euskadi webgunean.