Tom Cruise

Tom Cruise
	; (2008) Irudi gehiago
Bizitza
Jaiotzako izen-deiturak	Thomas Cruise Mapother IV
Jaiotza	Syracuse, 1962ko uztailaren 3a (62 urte)
Herrialdea	Ameriketako Estatu Batuak
Bizilekua	Beacon Hill (en) ; Los Angeles
Lehen hizkuntza	ingelesa
Familia
Aita	Thomas Cruise Mapother III
Ama	Mary Lee Pfeiffer
Ezkontidea(k)	Mimi Rogers (1987ko maiatzaren 9a - 1990eko otsailaren 4a); Nicole Kidman (1990eko abenduaren 24a - 2001); Katie Holmes (2006ko azaroaren 28a - 2012ko abuztuaren 20a)
Bikotekidea(k)	ikusi Rebecca De Mornay; Penélope Cruz;
Seme-alabak	ikusi Suri Cruise; Isabella Jane Cruise (en) ; Connor Cruise (en) ;
Familia	ikusi William Mapother (izter-lehengusu);
Hezkuntza
Heziketa	Henry Munro Middle School (en) ; Glen Ridge High School (en) ; St. Xavier High School (en)
Hizkuntzak	ingelesa
Irakaslea(k)	Sanford Meisner
Jarduerak
Jarduerak	zinema aktorea, zinema ekoizlea, film-zuzendaria, gidoilaria, hegazkinlaria, stunt performer (en) , aktorea, idazlea, produktorea eta errealizadorea
Lateralitatea	ambidexterity (en)
Altuera	170 zentimetro
Jasotako sariak	ikusi Golden Globe Award for Best Actor – Motion Picture Drama (1990) : Born on the Fourth of July; Golden Globe Award for Best Actor – Motion Picture Musical or Comedy (1997) : Jerry Maguire; Golden Globe Award for Best Supporting Actor – Motion Picture (2000) : Magnolia; IAS Freedom Medal ; Izarra Hollywoodeko Ospearen pasealekuan (1986) ; Saturn Award for the Best Actor (2002) ; Honorary Palme d'Or (2022) ; Satellite Award for Best Actor in a Musical or Comedy (1997) ; Urrezko Globo Sariak (1990) ; Urrezko Palma (2022) ; Saturn Award (2002) ; Critics' Choice Movie Award (2005) ; Arte eta Letren zalduna (2024ko uztailaren 27a) ;
Izengoitia(k)	Tom Cruise
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Zientologia
	tomcruise.com

Thomas Cruise Mapother IV (Syracuse, 1962ko uztailaren 3a) Ameriketako Estatu Batuetako zinema aktorea eta ekoizlea da. Haren lehen protagonista 1983ko Risky Business egin ondoren, dirutza lortu duten hainbat filmetan parte hartu du, eta, gaur egun, Hollywoodeko izar arrakastatsuenetakoa da.

Bizitza

Tom Cruise 1962ko Uztailaren 3an jaio zen, Siracusan, New York.^[1] Risky Business, Top Gun, El color del dinero, La guerra de los mundos, Days of Thunder, Rain Man, Eyes Wide Shut, Minority Report, El último samurái, Jack Reacher, Al filo del mañana eta Misión imposible-ko sagan protagonista izan zen.

3 aldiz nominatua izan zen Oscarretan: 1990an, Nacidos el 4 de julio filmarengatik; 1997an, Jerry Maguirengatik eta 2000an, Magnolia filmarengatik.

3 aktoreekin ezkonduta egon da; Mimi Rogers, Nicole Kidman eta Katie Holmes. Bere afiliazioa eta propaganda Scientology-ko Elizari eman zitzaion, Cruise-k espirituzko kontzientzia hobea eta beste onurak, dislexia sendatzeko.

Paramount Pictures-ek Tom Cruise baztertzea erabaki zuen; eta bere karrerarekin jarraitzeko baztertuta zegoen enpresa beterano bat ezarri zuen.

Bere etorkizuneko proiektua Vanity Fair izan zen; Hollywood-eko Top 40-an jarriz.^[2]

Ibilbide artistikoa

Karrera hasiera:

Kaliforniara bizitzera joan zenean, Amor sin fin-eko papera egin zuen. Lehenengo urteetan nerabeentzako zinema egin zen. Segituan ospe tituloak lortu zituen; The Outsiders (Rebeldes) eta El color del dinero filmekin. Bigarrenarekin oscar bat irabazi zuen.

Rain Man-etik Kubrick-era:

1988an, Tom Cruise-k salto kualitatibo bat eman zuen bere karreran Rain Man filamarekin, Oscar sarietan izugarrizko arrakasta izan zuen, zuzendari eta aktore hoberena izan zelako. Hurrengo urtean nominatuta egon zen Nacidos el 4 de julio filmarekin.

Ez du zinema komertziala ahazten; Days of Thunder (Días de trueno) filma egin zuen.

90eko hamarkadan, A few Good Men, The Firm eta Entrevista con el vampiro filmek arrakasta izan zuten.

Magnoliatik Sevillara:

90.hamarkada bukaeran, ezusteko bat eman zuen Magnolia filmeko paper batekin; horregatik, urrezko puxika irabazi eta oskarretara nominatua izan zen.^[3] Bi saga aurkeztu zituen; Mision: Imposible (2000an eta 2006an) eta Minority Report.

Beste arrakasta batzuk ere eduki zituen; Collateral y La guerra de los mundos. El ultimo samurai filma porrota izan zen. Hollywood-ekoen akats bat izan zelako.

Bizitza pribatua

Katie Holmes-ekin ezkondu baino lehen, bi aldiz ezkondua zen. Lehenengo aldiz, 1987an, Mimi Rogers-ekin; 1990-1991an banandu egin ziren. Days Of Thunder filman Nicole Kidman ezagutu zuen. Kidman-ekin 11 urte iraun zuen ezkonduta. Bi ume adoptatu zituzten; Isabella (1992koa) eta Connor Anthony (1995ekoa). 2001ean dibortziatu egin ziren.

Bi harreman egonkor eduki ondoren, Villana Sky filman, Penelope Cruzekin amodio harreman bat eduki zuen. Katie Holmes ezagutu zuen Mision imposible 3 filman. 2005eko apirilaren 29an hauen lehen agerpen publikoa izan zen, Erroman, David di Donatello sarietan.

2005eko uztailaren 17an, Holmes-i eskua eskatu zion, Torre Eiffel-ean, Parisen. Bikoteak berria eman zuten, Holmes haurdun zegoela. 2006ko apirilaren 18an beraien lehenengo alaba, Suri, jaio zen. 2006ko azaroaren 18an ezkondu ziren, Italian. Ezkontzako zeremonia Scientology elizan egin zen. 2012ko ekainean, Katie Holmes-ek dibortzioa eskatu zion. Bere senarraren obsesioa zientziarekiko izan zen banaketaren arrazoia.

Filmografia hautatua

Urtea	Filma	Papera	Oharrak	Soldata
1981	Endless Love	Billy
1981	Taps	David Shawn kadete kapitaina
1983	The Outsiders	Steve Randle
1983	Losin' It	Woody
1983	Risky Business	Joel Goodson		$75,000
1983	All the Right Moves	Stef
1985	Legend	Jack O' The Green
1986	Top Gun	Pete 'Maverick' Mitchell tenientea		$2,000,000
1986	The Color of Money	Vincent Lauria
1988	Cocktail	Brian Flanagan
1988	Young Guns	Cowboy	cameo
1988	Rain Man	Charlie Babbitt		$3,000,000 + bildutakoaren %
1989	Born on the Fourth of July	Ron Kovic	Oscar izendapena
1990	Days of Thunder	Cole Trickle
1992	Far and Away	Joseph Donnelly		$13,000,000
1992	A Few Good Men	Lt. Daniel Kaffee
1993	The Firm	Mitch McDeere
1994	Interview with the Vampire	Lestat de Lioncourt		$15,000,000
1996	Mission: Impossible	Ethan Hunt		$70,000,000 + bildutakoaren %
1996	Jerry Maguire	Jerry Maguire	Oscar izendapena	$20,000,000 eta %15
1999	Eyes Wide Shut	Bill Harford		$20,000,000
1999	Magnolia	Frank T.J. Mackey	Oscar izendapena
2000	Mission: Impossible II	Ethan Hunt		$75,000,000 (gross participation)
2001	Stanley Kubrick: A Life in Pictures	Narratzailea
2001	Vanilla Sky	David Aames	ekoizlea ere bai	$20,000,000 + etekinen %30
2002	Space Station 3D	Narratzailea
2002	Minority Report	John Anderton		$25,000,000+
2002	Austin Powers in Goldmember	Tom Cruise
2003	The Last Samurai	Nathan Algren	ekoizlea ere bai	$25,000,000 + etekinen %
2004	Collateral	Vincent
2005	War of the Worlds	Ray Ferrier		etekinen %20
2006	Mission: Impossible III	Ethan Hunt	ekoizlea ere bai	$75,000,000
2008	The Few	Billy Fiske
2008	Valkyrie	Claus von Stauffenberg kolonela

Erreferentziak

↑ (Gaztelaniaz) Hola.com; Hola.com. «Tom Cruise. Noticias, fotos y biografía de Tom Cruise» hola.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).
↑ «WebCite query result» www.webcitation.org (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).
↑ (Ingelesez) «Tom Cruise» IMDb (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).

Kanpo estekak

Datuak: Q37079
Multimedia: Tom Cruise / Q37079

[1] (Gaztelaniaz) Hola.com; Hola.com. «Tom Cruise. Noticias, fotos y biografía de Tom Cruise» hola.com (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).

[2] «WebCite query result» www.webcitation.org (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).

[3] (Ingelesez) «Tom Cruise» IMDb (Noiz kontsultatua: 2021-02-23).

[1]

[2]

[3]