Stakeholder
Stakeholder terminoa (alderdi interesatu gisa euskaraz itzul daitekeena) 1963an erabili zen lehen aldiz Stanford Research Institute-n. Stakeholder-ak honela definitu ziren: "enpresa edo erakunde baten inguruandabiltzan multzoak, ez baleude, ez litzateke enpresa existituko".[1]
R. E. Freeman-ek beste definizio bat eman zion Strategic Management bere obran: A Stakeholder Approach (Pitman, 1984) lanean, "enpresa baten jarduerek eragin dezaketenak edo jarduerei eragin diezaieketenak" aipatzeko, eta "Stakeholderren teoria" (Stakeholder theory, ingelesez) deritzona garatzen du.
Talde edo gizabanako horiek dira interesa duten agente publikoak ("stakeholders"), eta, Freeman-en arabera, negozioen plangintza estrategikoan funtsezko elementutzat hartu behar dira.[2]
Hitz horren itzulpenak eztabaida ugari sortu ditu hainbat hizkuntzatan Interneteko foroetan, nahiz eta espezialista askok uste duten stakeholderren definizio zuzenena alderdi interesatua dela, hau da, erakunde baten jarduerek eragiten dioten edozein pertsona edo erakunde, hala nola erakunde horretako langileak, akziodunak, auzo-elkarteak, sindikatuak, erakunde zibilak eta gobernu-erakundeak.[3] Bi publiko desberdin aurki ditzakegu:
- Barneko alderdi interesdunak: langileak, akziodunak (shareholders), zuzendariak...
- Kanpoko alderdi interesdunak: hornitzaileak, banatzaileak, bezeroak, politikariak...
Enpresako stakeholder-ak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- Akziodunak
- Enpresa, industria edo lanbide elkarteak
- Bezeroak
- Lehiakideak
- Enpresarekin eragiten duten komunitateak: auzo elkarteak...
- Jabeak
- Enplegatuak
- Gobernu nazionala
- Tokiko gobernuak
- Probintzia-gobernuak
- Inbertitzaileak
- GKEak
- Enpresarentzako hornitzaileak/saltzaileak
- Sindikatuak
- Familia
Stakeholder horiek guztiek irabaziak ateratzen dituzte edo kalteak izaten dituzte enpresa beraren ekintzen ondorioz.
Stakeholder-ak Sistemetan
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Irtenbide ezin hobea behar duten arazo batean interesdun edo inplikatu ere esaten zaie. Sistemen garapenaren ikuspuntutik, Stakeholders bat proiektu edo ataza bat egin nahi duen pertsona edo entitatea da, bere erabaki- edo finantzaketa-ahalmenaren bitartekaritza eginez.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ San Jose, Leire. (2022-09-14). «Del propósito al impacto: Monetizar el valor social de las partes implicadas. Ikasturteari hasiera emateko ekitaldia» UPV/EHU (UPV/EHU) (Noiz kontsultatua: 2022-09-14).
- ↑ Freeman, R. Edward; Moutchnik, Alexander. (2013). «Stakeholder management and CSR: questions and answers» uwf UmweltWirtschaftsForum Vol. 21 (Núm. 1): 1-9. doi:. ISSN 1432-2293..
- ↑ Com es diu stakeholder en català?. Termcat 2018-05-31.
