Poli(etilen glikol)

Poli(etilen glikol)
Mota	polieter eta organic polymer (en)
Erabilera
Tratatzen du	idorreri
Rola	disolbatzaile eta surfaktante
Identifikatzaileak
CAS zenbakia	25322-68-3
Reaxys	8197326
Gmelin	46793
ChEMBL	CHEMBL1201478
ZVG	531417 eta 531416
EC zenbakia	500-038-2
ECHA	100.105.546
CosIng	57439
MeSH	D011092
RxNorm	8516
Human Metabolome Database	HMDB0037790
UNII	3WJQ0SDW1A, ZBR3T82M2V, X83H03O8BZ, VM53EE110J, V46Y6OJ5QB, G2M7P15E5P, OJ4Z5Z32L4, 3IG9032SAH, 16P9295IIL, 2126FD486L, 5K3991GVWI, 74D3A2BP47, RVV61677RZ, UEP843BRCQ, Q662QK8M3B, U076Q6Q621, 5655G9Y8AQ, V146K8QJ07, RU64142H6P, 4QIB4U4CQR, HAF0412YIT, 8EIY1IHX76, NL4J9F21N9, B697894SGQ, G3MS6M810Y, 1212Z7S33A, 761NX2Q08Y, 11628IH70O, FVS1AZD90Y, 9XH9HVO466, 3H4G04L531, R95B8J264J, 439X29GCJZ, HZ58M6D839, 762678AC5R, Q0JET65GEL, 77HY82S0LG, SA1B764746, 5WKN5KL2O8, UH6KR4953D, 5IRA46LB71, 4R4HFI6D95, R0XY39567G, TVH7653921, 30IQX730WE, 5246R0812J eta H57W405143
NDF-RT	N0000146238
KEGG	D03370

Poli(etilen glikol)a (PEG) polimero bat da, polieterretako bat hain justu, industrian erabilera handia duena. Bere egitura kimikoa honela irudika daiteke: HO-(CH₂-CH₂-O-)_n-H^[1]. Prestakin komertzialetan normalean izenarekin batera polimeroaren pisu molekularrari erreferentzia egiten dion zenbaki bat egoten da. Adibidez, n = 80 duen polimeroak batezbesteko 3500ko pisu molekularra izango du eta PEG 3500 esango diote.

Poli(etilen oxido) ere esaten zaio.

Prestaketa

Poli(etilen glikol)a prestatzeko etilen glikola urarekin, etilen glikoarekin edo horren oligomeroekin erreakzionarazten da, prozesua exotermikoa delarik. Erreakzioa katalizatzaile azidoek eta basikoek katalizatzen dute. Ura usatzea baino etilen glikola edo bere oligomeroak erabiltzea nahiago izaten da polisakabanatze txikiagoa duten polimeroak lortzea bideratzen duelako. Polimero-katearen luzera erreaktiboen proportzioen menpe egoten da^[2].

Katalizatzailearen izaeraren arabera polimerizazioaren erreakziobidea kationikoa edo anionikoa izan daiteke. Anionikoa nahiago izaten da polisakabanatze txikiagoa izango duten polimeroak erdiesteko.

Pisu molekular handiko poli(etilien glikol)a esekidurazko polimerizazioaren bidez lortzen da. Aluminio-, magnesio- edo kaltzio-konposatuak baliatzen dira katalizatzaile moduan eta dimetilglioximaren moduko aditiboak eransten zaizkio esekiduran hazten ari den polimero-katea gatza dadin saihesteko.

Erabilera

Erabilera ugari ditu poli(etilen glikol)ak industrian eta laborategian.

Oligomeroak eta pisu molekular txikiko polimeroak likido likatsuak dira eta disolbatzaile moduan usatzen dira sintesi organikoan, esaterako Diels-Alder erreakzioa aurrera eramateko^[3].

Produktu kosmetiko eta paramediko askotan lodigarri moduan erabiltzen da: xaboi likidoetan, krema hidratatzailetan, xanpuetan, gel hidroalkoholikoetan edo lubrifikatzaile intimoetan. Elikagaigintzan ere gehigarri moduan baliatzen da. Inprimagailuen tinten disolbatzaile ere izan daiteke. Medikuntzan libragarrien konposizioan erabiltzen da, besteak beste^[4].

Bioteknologian ere erabiltzen da. Adibidez, PEG 2000 ARN mezularia erabiltzen duten txertoetan baliatzen da eszpiente moduan ARNa garraiatzen duten lipido-kapsulak egonkortzeko eta iraupena luzatzeko, horien gainazalean geruza hidrofiloa osatzen duelako. Adibidez, SARS-CoV-2-aren kontrako Pfizer-BioNTech eta Modernaren txertoetan baliatzen da. 2020ko abenduan hainbat alergia kasu agertu ziren eta PEGek sor lezakeela erantzun alergikoa espekulatu da^[5].

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) Bailey, Frederick E.; Koleske, Joseph V.. (2000). «Polyoxyalkylenes» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (American Cancer Society) doi:10.1002/14356007.a21_579. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).
↑ Bailey, Frederick E. (Frederick Eugene), 1927-1991.. (1991). Alkylene oxides and their polymers. Dekker ISBN 0-8247-8384-0. PMC 22278377. (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).
↑ (Ingelesez) Chen, Ji; Spear, Scott K.; Huddleston, Jonathan G.; Rogers, Robin D.. (2005-02-01). «Polyethylene glycol and solutions of polyethylene glycol as green reaction media» Green Chemistry 7 (2): 64–82. doi:10.1039/B413546F. ISSN 1463-9270. (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).
↑ (Ingelesez) «Chemical Hope» Science History Institute 2017-02-01 (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).
↑ (Ingelesez) Cabanillas, Beatriz; Akdis, Cezmi; Novak, Natalija. «Allergic reactions to the first COVID-19 vaccine: a potential role of Polyethylene glycol?» Allergy n/a (n/a) doi:10.1111/all.14711. ISSN 1398-9995. (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).

Kanpo estekak

Datuak: Q410083
Multimedia: Poly(ethylene glycol) / Q410083

[1] (Ingelesez) Bailey, Frederick E.; Koleske, Joseph V.. (2000). «Polyoxyalkylenes» Ullmann's Encyclopedia of Industrial Chemistry (American Cancer Society) doi:10.1002/14356007.a21_579. ISBN 978-3-527-30673-2. (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).

[2] Bailey, Frederick E. (Frederick Eugene), 1927-1991.. (1991). Alkylene oxides and their polymers. Dekker ISBN 0-8247-8384-0. PMC 22278377. (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).

[3] (Ingelesez) Chen, Ji; Spear, Scott K.; Huddleston, Jonathan G.; Rogers, Robin D.. (2005-02-01). «Polyethylene glycol and solutions of polyethylene glycol as green reaction media» Green Chemistry 7 (2): 64–82. doi:10.1039/B413546F. ISSN 1463-9270. (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).

[4] (Ingelesez) «Chemical Hope» Science History Institute 2017-02-01 (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).

[5] (Ingelesez) Cabanillas, Beatriz; Akdis, Cezmi; Novak, Natalija. «Allergic reactions to the first COVID-19 vaccine: a potential role of Polyethylene glycol?» Allergy n/a (n/a) doi:10.1111/all.14711. ISSN 1398-9995. (Noiz kontsultatua: 2021-01-15).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]