Nazioarteko Ordainketa Bankua

Nazioarteko Ordainketa Bankua
Datuak
Mota	nazioarteko erakundea eta nazioarteko finantza-erakundea
Jarduera sektorea	central banking (en) eta financial service activities, except insurance and pension funding (en)
Herrialdea	Suitza
Jarduera
Kidetza	Committee for the Coordination of Statistical Activities (en) eta Network for Greening the Financial System (en)
Enplegatuak	637 (2023)
Agintea
Zuzendaritza-taldea	Pierre Quesnay, Carl Melchior eta Maurice Frère (en)
Egoitza nagusi	Basilea; 47°32′53″N 7°35′31″E / 47.5481°N 7.5919°E;
Legezko forma	Internationale Organisation
Ekonomia
Aktiboak	350.309.600.000 XDR (2023)
Kapital berekia	23.705.000.000 XDR (2023)
Diru-sarrerak	1.015.400.000 XDR (2022)
Irabazi garbia	678.700.000 XDR (2022)
Historia
Sorrera	1930eko urtarrilaren 20a
Sortzailea	Montagu Norman, 1st Baron Norman (en) ; Hjalmar Schacht
	webgune ofiziala;

Nazioarteko Ordainketa Bankua (ingelesez, Bank for International Settlements edo BIS) nazioarteko finantza-erakundea da. Egoitza Basilean (Suitza) du, eta banku zentral askoren jabetzakoa da. "Banku zentralen bankua" deitzen zaio. Bere helburua nazioarteko finantza- eta moneta-lankidetza sustatzea da^[1] eta banku zentraletarako banku gisa balio du. Ez du konturik ematen inongo gobernuren aurrean. BPIk bere sail hauen bidez egiten du lan: monetarioa eta ekonomikoa, bankuena, idazkaritza nagusia, bere batzordeak, eta Batzar Nagusiaren bidez, non boto-eskubidea eta ordezkaritzarako eskubidea duten banku zentralek. Banku zentralei eta bestelako moneta-erakunde ofizialei ere ematen dizkie banku-zerbitzuak. 1930eko Hagako Akordioek sortu zuten. Bi ordezkaritza-bulego ditu, bata Hong Kongen eta bestea Mexiko Hirian.

Historia

BISa 1930ean sortu zen. Eraketako aktore nagusiak Ingalaterrako Bankuko gobernadorea, Montagu Norman eta Adolf Hitlerren azken finantza-ministro Hjalmar Schacht alemaniarra izan ziren.^[2] Bankua hasiera batean sortu zen bake-itunen ondorioz sortzen ziren konpentsazio-betebeharren esparruan sor zitezkeen diru-transferentziak errazteko.^[3] Lehen Mundu Gerraren ondoren, lan eta transakzio horietan espezializatutako banku bat izateko beharra Young Planeko Young Batzordeak iradoki zuen Alemaniak egin beharreko ordainketak kudeatzeko (ikus. Versaillesko Ituna). Plana urte hartako abuztuan erabaki zen, Hagan egindako konferentzia batean. Era berean, bankuarentzako estatutuen zirriborroa egin zen Baden Badengo Nazioarteko Bankarien Konferentzian, azaroan. Estatutuak Hagako Bigarren Konferentzian onetsi ziren, 1930eko ekainaren 20an. Jatorrizko Administrazio Kontseiluak Alemania naziko hainbat ordezkari barne hartzen zituen: Walther Funk Ekonomia Ministroa, Oswald Pohl izeneko SSetako ofiziala, Herman Schmitz, IG Farbeneko kontseilaria eta Von Schröder baroia, J.H.Stein bankuaren jabea, Gestaporen funtsak biltzen zituena.

Bigarren Mundu Gerraren ondoren, 1944an, Bretton Woodseko Konferentzian, Bankua giltzarria izan zen Harry Dexter White eta Henry Morgenthau kide zituen Estatu Batuetako ordezkaritzaren eta John Maynard Keynes eta Dean Atchison, Chase taldearen ordezkaria, buru zituen ordezkaritza britainiarraren arteko borrokan. Azken horiek bankuaren desegitea betatu nahi izan zuten.

NOBek alemanei Bigarren Mundu Gerran okupatutako herrialdeetako aktiboak espoliatzen lagundu ziela dioten alegazioen ondorioz, Nazio Batuen Moneta eta Finantza Konferentziak NOBaren likidazioa ahalik eta azkarren egitea gomendatu zuen.^[4]^[5] Lan hori, hasiera batean, Norvegiak proposatu zuen eta Europako beste ordezkari batzuek eta Morgenthau eta Whitek babestu zuten, baina ez zen inoiz garatu.

1944ko uztailean, Archisonek bilera batean eten zuen Keynes, Franklin Delano Roosevelt presidente estatubatuarrak BPI desegingo ote zuen beldur zelako. Keynes Henry Morgenthonengana joan zen BPIren disoluzioa saihesteko edo, gutxienez, hura atzeratzeko. Hurrengo egunean, ordea, desegitea onartu zen. Britainia Handiko ordezkaritza ez zen errenditu, eta Roosevelt hil arte eten zen bankuaren desegitea. 1945eko apirilean, britainiarrek eta Harry S. Truman estatubatuar presidente berriak NOBaren desegitea geldiarazi zuten.

Erreferentziak

↑ «Bank for International Settlements» www.bis.org.
↑ «UNTC» treaties.un.org.
↑ «History - overview» www.bis.org 1 de junio de 2005.
↑ «Final Act of the Bretton Woods Conference (22 July 1944)» CVCE.EU by UNI.LU 11 de mayo de 2012.
↑ Conferencia Monetaria y Financiera de Naciones Unidas, Ley Final' (Londres et al., 1944), Artículo IV.

Kanpo estekak

Datuak: Q309195
Multimedia: Bank for International Settlements / Q309195

[1] «Bank for International Settlements» www.bis.org.

[2] «UNTC» treaties.un.org.

[3] «History - overview» www.bis.org 1 de junio de 2005.

[4] «Final Act of the Bretton Woods Conference (22 July 1944)» CVCE.EU by UNI.LU 11 de mayo de 2012.

[5] Conferencia Monetaria y Financiera de Naciones Unidas, Ley Final' (Londres et al., 1944), Artículo IV.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]