Edukira joan

Kurio

Wikipedia, Entziklopedia askea
Kurioa
96 AmerizioaKurioaBerkelioa
   
 
96
Cm
 
               
               
                                   
                                   
                                                               
                                                               
Ezaugarri orokorrak
Izena, ikurra, zenbakiaKurioa, Cm, 96
Serie kimikoaaktinidoak
Taldea, periodoa, orbitala-, 7, f
Masa atomikoa(247) g/mol
Konfigurazio elektronikoa[Rd] 5f7 6d1 7s2
Elektroiak orbitaleko2, 8, 18, 32, 25, 9, 2
Propietate fisikoak
Egoerasolidoa
Dentsitatea(0 °C, 101,325 kPa) 13,51 g/L
Urtze-puntua1.613 K
(1.340 °C, 2.444 °F)
Irakite-puntua3.383 K
(3.110 °C, 5.630 °F)
Urtze-entalpia? 15 kJ·mol−1
Lurrun-presioa
P/Pa 1 10 100 1 k 10 k 100 k
T/K 1.788 1.982
Propietate atomikoak
Kristal-egiturahexagonala
Oxidazio-zenbakia(k)3
(oxido anfoterikoa)
Elektronegatibotasuna1,3 (Paulingen eskala)
Ionizazio-potentziala1.a: 581 kJ/mol
Isotopo egonkorrenak
Kurioaren isotopoak
iso UN Sd-P D DE (MeV) DP
242Cm Sintetikoa 160 e SF - -
α 6,1 238Pu
243Cm Sintetikoa 29,1 u α 6,169 239Pu
ε 0,009 243Am
SF - -
244Cm Sintetikoa 18,1 u SF - -
α 5,902 240Pu
245Cm Sintetikoa 8.500 u α 5,475 242Pu
SF - -
247Cm Sintetikoa 1,56x107 u α 5,353 243Pu
248Cm Sintetikoa 3,40x103 u α 5,162 244Pu
SF - -
250Cm Sintetikoa 9.000 u SF - -
α 5,169 246Pu
β- 0,037 250Bk

Kurioa elementu kimiko sintetiko bat da, Cm ikurra eta 96 zenbaki atomikoa dituena. Aktinidoen serieko elementu transuranido metaliko erradioaktiboa da. Kurioa ekoizteko plutonio-atomoak alfa-partikulekin (helio-ioiekin) bonbardatzen dira. Izena Marie Curietik eta bere senar Pierretik datorkio.

Ezaugarri nagusiak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Kurioa ez da naturan ageri. Kurio-248 isotopoaren miligramo gutxi batzuk besterik ez dira sintetizatu, baina kurio-242 eta kurio-244 kantitate handiagoetan erdietsi dira, eta horietatik abiatuz elementuaren zenbait propietate zehaztu ahal izan dira. Aplikazio praktiko gutxi dauzka. Hezurretako ehunetan biometatzen da eta bere erradiazioak hezur-muina suntsitzen du eta globulu gorrien sorrera gelditzen du.

Lur arraroen homologoa izanik, kurioak gadolinioaren antzeko propietate kimikoak dauzka, baina bere kristal-egitura konplexuagoa da. Kimikoki erreaktiboa da eta aluminioa baino elektropositiboagoa da.

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]