Dokumentu-kreditu

Dokumentu-kreditu bat (bankarien kreditu-gutun edo merkataritza-kreditu gisa ere ezaguna) nazioarteko merkataritzan merkantzia-esportatzaile bati banku kaudimendunaren berme ekonomikoa emateko erabiltzen den ordainketa-mekanismo bat da. Dokumentu kredituak zabal erabiltzen dira nazioarteko merkataritzaren finantzaketan, kontratugileen fidagarritasuna ezin baita erraz eta azkar zehaztu. Horren ondorio ekonomikoa banku bat aseguratzaile gisa sartzea da, non bere gain hartzen duen erosleak salgaiengatik saltzaileari ordaintzeko kontrapartida-arriskua.

Definizioa

Kreditua da banku batek, bezero baten kontura eta aginduta kobratuz, hartzen duen eragiketa oro Uniform Customs and Practice for Documentary Credits (UCP) 600en xedapenei jarraituz. Eragiketa horrek honako betebehar hauek hartzen ditu:

• Kanbio-letra bat ordaintzea edo onartzea (ohoratu)
• Baimena ematea ordainketa, onarpen edo negoziazio hori beste banku batek bere izenean egin dezan, dokumentuak entregatuz.

Ohoratu hitzak esan nahi du:

• Begi-bistan ordaintzea, kreditua ageriko ordainketarako erabilgarri badago.
• Ordainketa geroratuko konpromisoa hartzea eta mugaegunean ordaintzea, kreditua ordainketa geroraturako erabilgarria bada.
• Onuradunak emandako kanbio-letra edo "bira" bat onartzea eta epemugan ordaintzea kreditua onartzeko eskuragarri badago.

Bankuaren betebeharrak agiri komertzialak (ontziratze-agiria, merkataritza-faktura), aduanakoak (jatorri-ziurtagiria) edo teknikoak (kalitate-ziurtagiria) ematearen mende egon daitezke, eta kreditu hori irekitzea agintzen duenaren jarraibideen arabera alda daitezke.

Elementu pertsonalak

• Agindu-emailea: salgaiaren inportatzailea edo eroslea da, eta orduan eskatzen du dokumentu-kreditua irekitzeko eta banku jaulkitzaileari hura gauzatzeko baldintzei buruzko argibideak ematen dizkio. Ordaindu beharreko azken betebeharra da, eta banku jaulkitzaileari itzuli beharko dizkio hark aurreratzen dituen zenbateko edo gastu guztiak.
• Banku jaulkitzailea: onuradunarekiko betebehar nagusia duen bankua da, eta haren aldeko dokumentu-kreditua ireki beharko du. Eskatutako obra, agindu-emailearen jarraibideen arabera.
• Onuraduna: salgaiaren esportatzailea edo saltzailea da, eta kredituan ezarritako baldintzak betetzearen arabera kobratzeko eskubidea duena. Kredituaren euskarri den dokumentuaren hartzailea da, eta, orduan, ordainketa-bermea jasoko du, baldin eta eskatutako dokumentazioa dagozkion epeetan aurkezteko moduan badago.
• Bitarteko Bankua (korrespontsala): duen erantzukizunaren arabera, banku ordaintzailea deituko zaio onuradunari ageriko dirua eman behar badio bere betebeharrak betetzearen aurka (ageriko ordainketa); banku negoziatzailea, onuradunari betebeharrak betetzearen aurkako letra deskontatzeaz arduratzen bada (ordainketa geroratua); banku hartzailea, onuradunaren letra onartzen badu epemugan ordaintzeko edo, bestela, banku abisatzailea. Usadioek eta ohiturek ahalbidetzen dute banku korrespontsalak subjektu baten baino gehiagoren figura inbestitzea, erantzukizun desberdinak dituztelako (adibidez, banku abisatzailea eta aldi berean banku negoziatzailea izan daiteke).

Izendatutako bankua

Kreditua erabilgarri dagoen bankua da, edo kreditu erabilgarriaren kasuan edozein banku (UCP 600ren 2. artikulua). Izendatutako bankua dokumentuak aurkezten diren bankua da, edo, gauza bera dena, kreditua erabiltzeko modukoa den bankua.

Izendatutako bankua honako hau izan daiteke: banku jaulkitzailea, banku bitartekaria edo beste edozein banku.

Jaulkitzailea ez den banku batean erabilgarri dagoen kreditu bat banku jaulkitzailean ere eskuragarri egongo da.

Dokumentu-kreditu motak

Etxekoak

Egoitza lokalean duen onuradun baten alde irekitako kreditu-gutuna da, eta, oro har, ez du beste finantza-erakunderen baten esku-hartzerik behar. Lotura triangeluarra ezartzen du tresnaren agindu-emailearen, banku jaulkitzailearen eta onuradun saltzailearen artean.

Egoitza herrialdean duen onuradun baten alde irekitako kreditu-gutuna da. Oro har, kanpoko bankuek esku hartzen dute onuradunaren aurrean bitartekari gisa. Kreditu-gutuna irekitzean, bankuak atzerriko korrespontsalari bidaliko dio, baieztapena gehitzeko eta onuradunari abisua emateko, zuzenean edo helmugako herrialdeko korrespontsal propioaren bidez.

Ordainketaren aurka

Karta-mota hori, aldi berean, bistako ordainetan eta geroratuta bana daiteke.

• Ageriko ordainketa eta banku ordaintzaileak berretsia, banku ordaintzaileak ezin du ordainketa atzeratu.
• Geroratuta (eperako ordainduta) eta berretsita, epemugan ordaindu beharreko dokumentuak entregatzeko konpromisoa hartzen du bankuak.

Kreditu karta bat bermatzen du munduko edozein tokitan erosle bati bidalitako produktuengatik ordaintzeak

Onarpenaren aurka

Kreditua eskuragarri dago jaulkitzaileak edo hartzaileak berak kredituaren bidez izendatutako banku baten aurrean dokumentuak eta eperako askatutako kanbio-letra bat aurkezten badira.

Negoziazioaren aurka

Kreditua eskuragarri dago banku jaulkitzailearen aurka dokumentuak eta ageriko edo eperako askatutako kanbio-letra aurkeztean. Banku negoziatzaileak jaulkitzailearen kontura erosten ditu onuradunak kredituaren gainean dituen eskubideak. Askatasunez negozia daitekeen kreditu bat edozein bankuk negozia dezake.

Dokumentu-kredituaren ezeztaezintasuna

Banku jaulkitzailearen konpromisoaren ikuspuntutik, dokumentu-kredituak ezeztaezinak dira. Ezeztatu daitekeen dokumentu-kreditu orok Arauen eta Erabilera Uniformeen (UCP) babespean egoteari uzten du honen azken berrikuspenetik aurrera (UCP 600).

Ezeztatu ezin den dokumentu-kreditua onuradunaren aurrean jaulkitzen duen bankuaren konpromiso irmoa da, betiere horrek dokumentu-kredituaren klausuletan agertzen diren baldintzak zorrotz bete baditu. Kreditu horien baldintzak ezin dira deuseztatu edo aldatu inplikatutako alderdi guztien aldez aurreko akordiorik gabe.

Izendunak edo negoziagarriak

Izenduna da tresna baieztatzeko, abisatzeko eta negoziatzeko baimena duten bankuak berariaz adierazten dituen kreditu-karta, eta askatasunez negoziatu ahal izango dira hura erabiltzen esku hartzeko banku izendatuek berariaz adierazten ez dituztenak.

Ikusi ondoren, onarpenaren bidez edo ordainketa geroratuaren bidez, eskuragarritasunaren arabera, kreditu-gutuna ikusi ahal izango da ordainketa berehala egiten denean agiri adostuak aurkeztu ondoren; onarpenaren bidez, ordainketa banku ordaintzaileak epe jakin batera igorritako kanbio-letra bat onartzearen ondorioz egiten denean, edo ordainketa geroratuaren bidez, ordainketa tresna erabili ondoren epe jakin batera ezartzen denean (faktura-dataren edo jaulkipenaren egunak Dokumentua

Kreditu-karta motak (dokumentu-kreditua)

• Transferigarriak: espresuki hala adierazten duen kreditu-gutunak aukera ematen dio onuradunari kreditua osorik edo zati batean hirugarren bati (bigarren onuradunari) eskuragarri jartzeko, baldintza, betebehar eta onura berberekin, merkantzien balioa eta prezioa izan ezik, azken hori murriztu ahal izango baita. Horri buruzko aipamenik ez egiteak transferiezina dela esan nahi du.
• Errotatiboa edo revolving: kredituaren balioa berehala itzultzea barne hartzen du, baldin eta erabiltzen bada eta jatorrizko modu, zenbateko eta baldintza berberetan berrerabiltzeko aukera ematen badu, epe jakin batean.
• Aurrerakina: aldez aurretik ordaintzea ahalbidetzen du, osorik edo zati batean, ordainagiri soil baten eta dokumentuak aurkezteko konpromiso espresuaren bidez (Klausula Gorria) edo baimendutako biltegian gordetako ziurtagiri baten, fakturen edo aldez aurretik hitzartu eta kredituan identifikatutako beste eskuratze-egiaztagiri batzuen bidez (Klausula Berdea).
• Back to Back: bankuak onuradunaren aldeko beste kreditu garrantzitsuago batek babestutako kreditu bat irekitzen duenean ezartzen da.
  • Back to back kredituak arriskua dakar lehen kredituaren banku abisatzailearentzat, eta bigarrena jaulkitzeko eskatzen zaio. Onuradun-agindu-emaileak kreditu-lerro irekia badu bere bankuarekin, ez dago arazo handiagorik, baina ohikoagoa da lehen kreditua erabiltzeak ematen dituen funtsetara mugatzea, hori baita, gainera, erabilitako figura justifikatzen duena. Halako eragiketek nolabaiteko espezializazioa eskatzen diete bankuei; izan ere, bi kreditu horiek, elkarren artean lotuta egon arren, bi eragiketetan bete beharreko baldintza espezifikoak dituzte, eta, beraz, Espainiako bankuek ez dute kreditu-mota hori egiten, beren bezeroak kredituaren baldintzak betetzearen zain baitaude.
  • Kreditu horiek segurtasunik ez dutenez, bankuek ez dituzte atseginez ikusten, erabilera eskaseko aparteko eragiketak dira.

• Stand By kreditu-gutuna: kreditu-karta kontingentea edo stand by kreditu dokumentarioa, beraz, inportatzailearen bankuak aurkeztutako berme bat da, esportatzaileari salgaiak ez ordaintzeko babesa ematen diona. Abal arrunten aldean, stand by delakoek abantaila oso onuragarriak eskaintzen dituzte kanpo-merkataritzaren arloan:
• Kreditu kontingentearen helburu nagusia ez da onuradunari ordaintzeko bitarteko gisa erabiltzea, beste bitarteko baten bidez egin beharko litzatekeena (txekea, transferentzia …), baizik eta ordainketa-berme gisa. Kreditua agindu-emailearen betebeharra bete ez denean bakarrik erabiliko da, eta hortik datorkio standby letter of credit izena, "Kreditu-karta itxaronaldian" esan nahi duena.
• Bermerako banku-txartela

Erreferentziak

• Datuak: Q191627