Edukira joan

Botniako golkoa

Koordenatuak: 63°N 20°E / 63°N 20°E / 63; 20
Wikipedia, Entziklopedia askea
Botniako golkoa
MotaGolko
Sakonera295 m
Geografia
Map
Koordenatuak63°N 20°E / 63°N 20°E / 63; 20
Honen parte daItsaso Baltikoa
Hidrografia
Betebidea

Botniako golkoa[1] (finlandieraz: Pohjanlahti, suedieraz: Bottniska viken) Itsaso Baltikoko ipar-muturreko golkoa da, Åland uhartearen iparraldean, Finlandia eta Suediaren artean dagoena. Urak nahiko hotzak dira, eta ez oso sakonak.

Antzinako eskandinavieraz Botn hitzak "badia" edo "golkoa" esan nahi du[2]. Suediarrek Bottenviken deitu zuten eta honen latinizazioa da gaur egungo Bothnia izena.

Botniako golkoak 725 kilometroko luzera du eta zabalera 80 eta 240 kilometro artekoa da, guztira 117.000 km²-ko azalera hartzen duelarik.

Ez da sakona, 60 metroko batez besteko sakonera baino ez baitu, sakonera maximoa ere 295 metrokoa du. Honetaz gain kontutan hartu behar da isostasia prozesuaren eraginez lurralde guztia gorantz doala eta ondorioz sakonera urtetik urtera txikiagoa izaten ari da, azalera ere bai noski. Mende bakoitzeko 80 cm altxatzen da lurra batez beste[3].

Gazitasunaren gradiente bat bada hegoaldetik iparraldera jaisten dena. Negu partean golkoa izoztu egiten da, bost hilabete inguru irauten duhorrela.

Golkoaren ertz bietan hainbat ibai itsasoratzen dira.

Ibaia Luzera Itsasportua
Finlandia Kemijoki 552 km Kemi
Suedia Dalälven 520 km Gävle
FinlandiaSuedia Torne 510 km Tornio
Suedia Ume 470 km Umeå
Suedia Ångerman 460 km Kramfors
Suedia Lule 450 km Luleå
Suedia Kalix 450 km Kalix
Suedia Ljusnan 430 km Ljusne
Suedia Indalsälven 420 km Klingerfjärden
Suedia Skellefte 410 km Skellefteå
... ... ...
Finlandia Kokemäenjoki 121 km Pori
Finlandia Oulujoki 107 km Oulu

Hiri handienak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
Hiria Biztanleria (2016-17)
1 Finlandia Oulu 201.124
2 Finlandia Pori 84.779
3 Suedia Umeå 84.761
4 Suedia Luleå 76.770
5 Suedia Gävle 75.451
6 Finlandia Vaasa 66.876
7 Suedia Sundsvall 51.354
8 Finlandia Rauma 39.612

Botniako golkoa inguratzen duen lurraldea taiga basoz estalia dago eta beraz egurgintza jarduera ekonomiko garrantzitsua da.

Itsasportu garrantzitsuak ere badaude[4], esaterako, Finlandian Rauma, Kokkola eta Tornio eta Suedian Gävle, Luleå, Skellefteå, Sundsvall eta Umeå[5]. Arrantza, berriz, ez da asko garatu bi arrazoi nagusirengatik: neguan golkoa izoztu egiten delako eta kutsadura arazoengatik. Arro nahiko itxia izanik Atlantiar Ozeanoko urekin ez da nahasten eta merkurio eta PCB mailak nahiko altuak dira.

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. 159. araua. Europako toponimia fisikoa. Euskaltzaindia (Noiz kontsultatua: 2012-02-13).
  2. (Suedieraz) 58 (Svensk etymologisk ordbok). 1922 (Noiz kontsultatua: 2017-11-29).
  3. Bottenvikens skärgård. 2013-10-05 (Noiz kontsultatua: 2017-11-29).
  4. "Table 4. Statistics on international shipping 2014". .
  5. Lur entziklopedietatik hartua.


Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]