CLARIN

hizkuntza-baliabide digitalak eskaintzen dituen europar erakundea

CLARIN (Common Language Resources and Technology Infrastructure, CLARIN ERIC) hizkuntza-baliabide digitalak eta tresnak ikerketarako zabaltzea helburua duen Europako partzuergo bat da, 2012an sortua. Europar Batasunaren barruko eta kanpoko partzuergo nazionalak biltzen ditu. Kideen artean institutuak, unibertsitateak, ikerketa-zentroak, liburutegiak eta artxibo publikoak agertzen dira. Partzuergoaren helburua da hizkuntza-baliabide digitalak bildumetarako, tresna digitaletarako eta prestakuntza-materialetarako sarbidea ematea, ikertzaileek hizkuntza-baliabideekin lan egin dezaten.

CLARIN
Datuak
Izen laburraCLARIN
Motaerakundea eta research infrastructure (en) Itzuli
Jarduera
KidetzaEuropean Research Infrastructure Consortium (en) Itzuli, European Alliance for Social Sciences and Humanities (en) Itzuli, DataCite (en) Itzuli eta European Open Science Cloud Association (en) Itzuli
Agintea
Zuzendari exekutiboaDarja Fišer (en) Itzuli
Egoitza nagusi
Osatuta
Historia
Sorrera2012ko otsailaren 29a
2012
webgune ofiziala
Twitter: clarineric LinkedIn: clarin-eric Youtube: UCJPks1mzisqsS4NrBFKIWag GitHub: clarin-eric Edit the value on Wikidata

CLARIN barruan CLARIAH-EUS atala sortu zen 2022an euskararen baliabide eta tresnak lantzeko.[1][2]

German Rigau es el coordinador oficial de CLARIN en España desde su creación en septiembre de 2023 .[3]

Helburuak

aldatu

CLARINen helburua da Europa osoko eta handik kanpoko hizkuntza hainbat baliabide digital eta tresna eskuragarri jartzea, ingurune integratu bakar baten bidez, giza eta gizarte-zientzietako ikertzaileei laguntzeko, datuetan oinarritutako ikerketan parte hartu nahi duten akademikoei laguntzeko, eta Europako Ikerketa-Esparru eleaniztunari laguntzeko.[4]

CLARIN Knowledge Infrastructure-ren misioetako bat da CLARINen azpiegitura osoan eskura dauden ezagutzak eta esperientziak modu antolatuan eta nabigatzeko erraza izatea da eta, oro har, Gizarte Zientzien eta Giza Zientzien ikerketa-komunitatearentzat.[5]

Zerbitzuak eta baliabideak

aldatu

CLARINek zerbitzu-sorta zabala eskaintzen du, eta horietako batzuk European Open Science Cloud-en (EOSC) daude.[6][7] Hauek sartzen dira:

  • Hizkuntzen Behatoki Birtuala (VLO); baliabide ugari bilatzeko eta aurkitzeko interfazea.[8]
  • Hizkuntza-baliabideen bihurtze-taula; datuetarako hizkuntzak prozesatzeko web-aplikazio bat aurkitzeko tresna.[9]
  • Gordailu zerbitzuak; baliabideak biltegiratzeko.[10]

CLARIN azpiegituraren bidez eskura daitezkeen baliabide batzuk hauek dira:

  • Arriskuan dauden hizkuntzen artxiboa
  • Oxford-en testu-artxiboa
  • PlWordNet

Gobernantza

aldatu

Batzar Orokorrak CLARIN ERICeko kideak ordezkatzen ditu eta CLARIN ERICeko organo erabakitzaile gorena da.[11] Aholkularitza Zientifikoko Nazioarteko Batzorde batek parte hartu du.[12] Eguneroko kudeaketa Administrazio Kontseiluaren esku dago, Darja Fiνer zuzendari exekutiboa buru duela, eta CLARIN bulegoaren laguntzarekin.[13][14][15]

Datuak, tresnak eta ezagutzak integratzeko ahalegin handiena partzuergo nazionalen jardueretatik dator. Koordinatzaile Nazionalen Foroa herrialdeen arteko lankidetza koordinatzearen arduraduna da.

Osaera

aldatu

CLARINen azpiegiturako eragiketa, zerbitzu eta zentro gehienak CLARIN ERICen (kidea, behatzaileak eta lotutako hirugarrenak) kidetasunak ematen eta finantzatzen ditu. Kideak eta behatzaileak herrialdeak edo gobernuen arteko erakundeak izan daitezke. Partzuergo nazionala sortu zuten, unibertsitateek, ikerketa-erakundeek, liburutegiek eta artxibo publikoek osatua.[16]

Hona hemen CLARIN ERICeko egungo kide, behatzaile eta hirugarrenen zerrenda:[17]

Kideak Partzuergo Nazionalak (OE)
Austria Digital Humanities Austria
Belgika CLARIN-BE
Bulgaria CLaDA-BG
Kroazia HR-CLARIN
Zipre CLARIN-CY
Txekiar Errepublika LINDAT/CLARIAH-CZ
Danimarka KLARIN-DK
Estonia CLARIN Estonia
Finlandia FIN-CLARIN
Alemania CLARIN-D
Grezia clarin:el
Hungaria HunCLARIN
Islandia CLARIN Islandia
Italia KLARIN-IT
Letonia CLARIN-LV
Lituania CLARIN-LT
Herbehereak CLARIAH-NL
Norvegia KLARINO
Polonia CLARIN PL
Portugal PORTULAN CLARIN
Eslovenia CLARIN.SI
Espainia CLARIAH-ES
Suedia SWE-CLARIN
Behatzaileak Partzuergo Nazionalak (OE)
Hegoafrika SADiLaR
Suitza KLARIN-CH
Erresuma Batua CLARIN-UK
Hirugarrenentzakoa Izenak
Carnegie Mellon University (AEB) TalkBank

CLARIAH-EUS

aldatu

CLARIAH-EUS Giza eta Gizarte Zientzietan euskara eta euskaraz ikertzeko aukera Europako ikerketa-azpiegituretan bultzatzeko egitasmoa da. Europa mailan, CLARIN eta DARIAH azpiegiturek ikerkuntzarako baliabideak eta laguntza eskaintzen dituzte eta CLARIAH-EUSek, horien ereduari jarraiki, euskararentzako zerbitzuak eskaini nahi ditu. Horretarako, euskarazko ikerkuntzan erreferente diren zentroek CLARIAH-EUSen sorrera eta Europako sareetan integrazioa bultzatuko duen CLARIAH-EUS partzuergoa osatu dute eta hainbat erakunde nahiz norbanako atxiki zaizkio.[1]

Erreferentziak

aldatu

Ikus, gainera

aldatu

Kanpo estekak

aldatu