Internaciismo
Pri internaciismoj en lingvoj, vidu Internaciaj vortoj. Ne kunfondu kun internaciismo (institucia)
Internaciismo estas aliro kiu rekomendas vastigi ekonomian kaj politikan kunlaboron inter la diversaj nacioj por la komuna bono, de la percepto ke tiuj estas la longperspektivaj reciprokaj interesoj de ĉiuj popoloj kaj ke mallarĝa nacia vizio kaj ŝovinismaj konceptoj de nacia supereco devas esti venkita.
Internaciismo respondas al aro de diversaj kaj kelkfoje kontraŭaj ideologiaj pozicioj, kiuj diferencas aŭ opozicias al naciismo, defendantaj politikajn programojn kaj sociajn interesojn trans limoj. Ĝi estas aparte defendata ene de la laborista movado (inspirita de la marksismo kaj liberecana socialismo), kiu rekomendas la internacian solidarecon kaj unuecon inter la proletoj de ĉiuj landoj.
La Internaciismo rekomendas egalecon inter homoj kaj homoj kaj estas esence kontraŭa al naciismo kaj rasismo. Tamen ĉi tio ne estas sinonimo de kosmopolitismo, kiu rezignas pri naciaj identecoj. Internaciismo baziĝas sur la rekono de "egaleco malgraŭ diferencoj" kaj respekto al la nacia heredaĵo de nacioj.
Kvankam la origino kaj deveno de la termino kaj koncepto devenas de la laborista movado, eblas trovi la uzadon kaj de la termino kaj de la koncepto por tre diversaj "internaciismoj", ekzemple subtenantoj de kapitalismo (novliberalismo) kaj alimondismo aŭ en multaj kampoj de ne-regeistaraj organizaĵoj (NRO-j) kiuj uzas aktuale la kromnomon "sen limoj" (ekzemple kuracistoj sen limoj) kio estas alia maniero aludi la saman koncepton.
Komunisma internaciismo
[redakti | redakti fonton]Marksismo antaŭenigas klasan internaciisman aliron, laŭ kiu la intereso de la laboristoj en ĉiu lando estas batali por solidareco kun siaj kolegoj en aliaj landoj surbaze de ilia komuna klasa intereso. Marksistoj argumentas, ke ĉar la kapitalisma sistemo nun estas tutmonda sistemo, la laborista klaso devas agi kiel "tutmonda klaso" por sukcesi renversi kaj anstataŭigi la ekzistantan sistemon.
Internaciismo, kiu aperis en la 19-a jarcento el revolucioj, alstrebis finiĝon de interŝtata batalo kaj celis :
- unue, internacian solidarecon inter proletoj (manlaboristoj, salajruloj, senlaboruloj, ktp) kio implicas kontraŭon al naciismo kaj ŝovinismo, defendante la komunajn interesojn de la homaro;
- post revolucia procezo, starigon de internaciskala regsistemo foriganta ŝtatojn kaj ties landlimojn; tiam ekestas socialismo (aŭ komunismo), socio en kiu estas nek ŝtatoj, nek klasoj, nek ekspluatado...
En la internaciista perspektivo, la laboristoj agas solidare celante mondan revolucion. Ili subtenas la alilandajn laboristojn, sed ne ilian lokan registaron. Internaciismo resumeblas per la frapfrazo
 |
|
kiu estas la lasta frazo de la Komunista Manifesto. La unuaj sindikatistoj eklernis, ke ju pli da membroj, des pli da efikeco, ĉar kunigante siajn fortojn, la laboristoj akiris pli da premforto. Tio aplikita je internacia skalo kreskigus la potencon de laboristoj kontraŭ tiun de iliaj mastroj. Necesas kuniĝi kontraŭ la reganta klaso kiu, laŭ la marksistoj, subpremas la laboristojn.
Internaciismo estas ia pacifismo kaj kontraŭas interpopolajn militojn. Laŭ la marksisma teorio la malo de proleta internaciismo estas "burĝa naciismo".
Karlo Markso diris: "Mi estas mondcivitano"[1]. Tiu vidpunkto estas sufiĉe malsimila al tiu de iuj social-demokratoj, kiel George Orwell dum la dua mondmilito, kiu observis, ke "en ĉiuj landoj, la malriĉuloj estas pli naciistaj ol la riĉuloj"[2].
La teoriuloj de la marksisma internaciismo estas Karl Marx, Frederich Engels, Herman Gorter, Roza Luksemburg, Lenin, Karl Liebknecht, Leo Trocki, Anton Pannekoek kaj Antonio Gramsci.
La subtenantoj de tiu internaciismo grupiĝis en internaciaj organizaĵoj: la Unua Internacio kiu estos pludaŭrigita kiel Internacia Laborista Asocio, la Dua Internacio, la Tria Internacio, la Komunista laborista Internacio, la Internacia revolucia marksisma centro, la Kvara Internacio, ktp. La Internacio estas grava kanto de tiu movado.
La defendo de tiu principo estis kialo de la historia skismo en 1914, inter tiuj kiuj akceptis la mondmiliton kaj do rezignis pri internaciismo (social-demokratio) kaj tiuj kiuj rifuzis ke la popoloj masakras unu la alian por la interesoj de la regantoj de ĉiu ŝtato (komunismo).
Liberecana internaciismo
[redakti | redakti fonton]Jam en la 1870-aj jaroj kristaliĝis la internaciajn kontaktojn kiuj celis la grupan intervenon en la 1-a Internacio, kiu estos pludaŭrigita kiel Internacia Laborista Asocio, internacia kuniĝo de diversaj asocioj ĉirkaŭ la anarkosindikatismo. Tamen ankaŭ aliaj tendencoj de anarkiismo kiel la individuisma anarkiismo alianciĝis internacie ĉefe ĉirkaŭ Francio por pli taŭge disvastigi tiun tendencon.
Ĝenerale oni povas konsideri, ke la tre akceptata principo de la homa egaleco alvenas al punkto ke anarkiistoj ĉiam akceptis, ke ĉiu homoj estas egalaj kaj ke la aktivuloj devas plenumi sian solidarecan devon super la ekzisto de ŝtataj landlimoj kiuj tute nenion signifas por la liberecana spirito.
Liberala internaciismo
[redakti | redakti fonton]Liberala internaciismo estas problemema nocio, kiu ne ĉiam estas subtenata de ideologio aŭ organizo. Ĝi ofte estas kategoriita kaj denuncita de ekstere. Tamen, la defendantoj de liberalismo pledas por la libera cirkulao de komerco kaj kapitalo kaj ankaŭ favoras transnaciismon.
La termino liberala internaciismo povas tiam havi du signifojn :
- Kunveno de partioj proklamantaj sin mem kiel "liberaluloj". La Liberala internacio fondita en 1947 decidis "disvolvi partian organizon je transnacia nivelo" kaj funkcias kiel eŭropa politika aktoro.
- Principo de eksterlanda politiko limigante la suverenecon de la ŝtatoj en la nomo de kundividitaj valoroj (ekonomia liberalismo, demokratio, homaj rajtoj) kaj proklamante mondan mastrumadon.
Fine de la 20-a jarcento disvolviĝis novaj ekstremdekstraj tendencoj, kiuj kundividas la malakcepton de tutmondiĝo, migrado, post-industria kosmopolitismo, eŭropa integrado, sed kies internaciismo restas limigita al identecaj valoroj.
La fenomeno de terorismo , precipe ekde la 1970-aj jaroj kaj 1980-aj jaroj, ankaŭ havas internaciajn aspektojn [3].
Pacisma internaciismo
[redakti | redakti fonton]Pacisma internaciismo estas la aro de agoj de pensmovadoj kiuj, preter ideologioj kaj kredoj, kontraŭstaras militon [4] kiel rimedo por solvi internaciajn konfliktojn. La propreco de ĉi tiu internaciismo estas, ke la malsamaj pacismaj movadoj ne havas la saman vizion pri la rimedoj por atingi pacon, sed ilia komuna punkto estas la opozicio al militoj kaj armiloj .
Pacisma internaciismo karakteriziĝas per tri [5] internaciaj tradicioj kontraŭaj al milito :
- Universala pacismo, estas influita de la grandaj monoteismaj religioj, de orientaj filozofioj, de la teorioj de utopiaj socialistoj. En modernaj tempoj Gandhi reprezentas ĉi tiun tipon de pacismo.
- Kontraŭmilitarismo, estas karakterizita de rifuzo de aŭtoritatoj kaj de milito. Ĝi havas internaciajn trajtojn en la movado kontraŭ la armilaro kaj precipe kontraŭ la deviga konskripcio. Ĝi estas tipa por revoluciuloj, anarkiistoj kaj sindikatistoj.
- Kosmopolitismo de ŝtatoj, kiuj dividas similajn valorojn kaj administrajn strukturojn, inklinas solvi siajn konfliktojn per diplomatio prefere ol milito. Influita de la klerismo kaj precipe per la teorioj de Kant pri eterna paco. Vidu sub institucia internaciismo kaj Unuiĝintaj Nacioj.
Post la Dua Mondmilito estas kvar momentoj, dum kiuj la malsamaj pacismaj movadoj, kunordigante siajn agojn, povas aperi antaŭ la monda publika opinio kiel unu grandan internacian pacan movadon. :
- Mobilizo dum la 1950-aj jaroj kontraŭ la nuklea minaco, precipe kun la alvoko de Stokholmo. En ĉi tiu iniciato la strukturiga pacisma movado estis la Monda Paco-Konsilo kaj ĝiaj Movadoj de Pacaj Subtenantoj ligitaj al Komunisma Internaciismo kaj Moskvo [6] .
- Mobilizo dum la 1960-aj jaroj kaj 1970-aj jaroj kontraŭ la Vjetnama Milito. Ĉi tiu pacisma internaciismo ligas [7] al la amaskomunikilaro de amaskomunikilaro kaj karakterizas la transnaciaj cirkuladoj de la movadoj (ekzemple la manifestacioj kun "krioj de" Ho-Ho-Ho-Chi Minh " [8] ).
- Mobilizo dum la 1980-aj jaroj kontraŭ Pershing Euromissiles kaj la nuklea armilaro. Ĝi koncernas nur okcidentan Eŭropon kaj precipe la opozicion al la politika rearmigo, lanĉita de Reagan dum sia prezidenteco de Usono. Ĉi tiuj gravaj eventoj kombinas internaciajn kaj naciajn dimensiojn, ĉar ĝi klopodas batali kontraŭ la enplantado de novaj armiloj en ĉiu lando.
- Mobilizo en 2003 kontraŭ la Tria Golfo-Milito fare de koalicio gvidata de Usono.
Feminisma internaciismo
[redakti | redakti fonton]Transnacia feminismo ekde la fino de la 20-a jarcento povas esti konsiderita kiel la lasta enkarniĝo de internaciaj feminismoj[9] .
La unua difino de la termino transnacia feminismo estas tiu de socia kaj politika movado por la rajtoj de virinoj, kiuj transpasas la limojn de naciaj ŝtatoj. Ĉi tiu uzo de la termino "transnacia" anstataŭas la terminojn "internacia", "tutmonda" aŭ "supra" en diskutoj pri la solidareco de virinoj trans limoj.
Alia alproksimiĝo, disvolvita en anglaparolantaj akademiaj rondoj dum la 1970-aj jaroj, vidas transnacian feminismon kiel respondo al la universalismo de la okcidenta (liberala) feminismo, kiu ignoras diferencojn en raso, klaso, etno kaj kulturo inter virinoj el la nordaj kaj sudaj duonsferoj. Ĉi tiu interdisciplina aliro, foje nomata "transnaciaj feminismaj kulturaj studoj" [10], sin apogas sur la teoriojn pri tutmondaj sistemoj (angle : world system theories), kulturaj studoj, studoj de genro, postmodernaj konceptoj kaj malkoloniigaj studoj.
La fundamentaj figuroj de ĉi tiu transnaciisma feminisma penso estas Gayatri Chakravorty Spivak "Can Subalterns Speak?" - Ĉu subuloj scias paroli ? (1983) [11], Inderpal Grewal kaj Caren Kaplan «Scattered Hegemonies: Postmodernity and Transnational Feminist Practices » ("Disigitaj hegemonioj: postmodernaj kaj transnaciaj feminismaj praktikoj"), 1994) [12] kaj Chandra Mohanty Talpade «Feminism Without Borders: Decolonizing Theory, Practicing Solidarity» ("Feminismo Sen Limoj: Malkoloniigi teorion, praktiki solidarecon", (2003) [13]. Ĉi tiuj esploristinoj subtenas la ideon, ke transnacia feminismo devas esti "malkoloniigita" de la kultura diskuto pri virinoj en post-koloniaj landoj, produktitaj de okcidentaj esploristinoj kaj prikonsideri la historian, kulturan kaj geografian realecon de la situacio de virinoj en la Nordo samkiel tiu de la virinoj en la Sudo[14] .
En la Monda Socia Forumo en Brazilo kiu celis organizi kontraŭ-tutmondan batalon, feministoj kreis "Feminajn dialogojn".
Internaciismo kaj esperanto
[redakti | redakti fonton]En la laborista esperanto-movado la temo internaciismo nepre interesas la laboristojn, kiuj aplikas ĝin per praktikado de internacia lingvo esperanto. Ekzemple, Sennacieca Asocio Tutmonda, laŭ siaj statutoj, celas interalie:
c) lernigadi, instruadi, klerigadi siajn membrojn tiele, ke ili fariĝu la plej kapablaj kaj plej perfektaj el la tiel nomataj internaciistoj ;[15]
La termino "internaciisto"
[redakti | redakti fonton]La termino "internaciisto" povas signifi simple la sekvanton aŭ subtenanton de la internaciismaj tendencoj, sed ankaŭ en historio kaj historiografio de la 19-a jarcento povas signifi la membrojn kaj aktivulojn de la 1-a Internacio kaj foje eĉ tiujn revoluciulojn aŭ akuzitojn de revoluciaj agado aŭ penso kiuj falis sub suspekto ke ili estas membroj de tiu organizo. Vidu sub (revuo) Internaciisto.
Rete legeblaj tekstoj en esperanto
[redakti | redakti fonton]- Internaciismo - patriotismo Arkivigite je 2016-03-24 per la retarkivo Wayback Machine de Jean Jaurès [elp. Ĵa:n Ĵorés]
- Naciismo - internaciismo - sennaciismo Arkivigite je 2016-03-24 per la retarkivo Wayback Machine de Jakvo Schram
- Bataltasko de N. Futerfas Arkivigite je 2016-07-30 per la retarkivo Wayback Machine
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]- kosmopolitismo
- kontraŭnaciismo
- naciismo
- sennaciismo
- ŝovinismo
- transnaciismo
- Internacio de Proletaj Esperantistoj (IPE)
- Sennacieca Asocio Tutmonda (SAT)
Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ (fr) Souvenirs personnels sur Karl Marx, de Paŭlo Lafargo.
- ↑ George Orwell, The Lion and the Unicorn Arkivigite je 2019-03-06 per la retarkivo Wayback Machine. Li tiel kontraŭdiris siajn antaŭajn opiniojn, kiam li anis en la Sendependa laborista partio.
- ↑ Michel Wieviorka : « Le réseau de la terreur : une hypothèse à revisiter », in Cultures et conflits, Ŝablono:N°, hiver 1991 – 1992
- ↑ (franca) Pierre Milza, «Les mouvements pacifistes et les guerres froides depuis 1947» [arkivo], sur www.persee.fr (alirite la 4-an de marto 2019).
- ↑ Carter, Paco-movadoj.
- ↑ Y. Santamaria, La Partio de la Malamiko, La Franca Komunisma Partio en la Lukto por Paco (1947-1958) , Colin, Parizo, 2006
- ↑ De Angelis, Guerra kaj Amaskomunikiloj, Carocci 2007; Hammond, Milito kaj Postmoderno, Routledge, 2007.
- ↑ D. Tartakowsky, Street Manifestations en Francio 1918-1968 , Publikigadoj de la Sorbonne, Parizo 1997.
- ↑ Manisha Desai, « Le transnationalisme: nouveau visage de la politique féministe depuis Beijing», Revue internationale des sciences sociales 2005/2
- ↑ Inderpal Grewal, kaj Caren Kaplan.
- ↑ Gayatri Chakravorty Spivak, tradukita de Jerome Vidal.
- ↑ Inderpal Grewal, kaj Caren Kaplan.
- ↑ Chandra Talpade Mohanty.
- ↑ Chandra Talpade Mohanty.
- ↑ Statuto de SAT, paragrafo 1.c). Arkivita el la originalo je 2010-09-15. Alirita 2019-03-04.