Ciklopentano
Aspekto
Ciklopentano | ||||
Plata kemia strukturo de la Ciklopentano | ||||
Tridimensia strukturo de la Ciklopentano | ||||
Alternativa(j) nomo(j) | ||||
| ||||
Kemia formulo | ||||
CAS-numero-kodo | 287-92-3 | |||
ChemSpider kodo | 8896 | |||
PubChem-kodo | 9253 | |||
Merck Index | 15,2736 | |||
Fizikaj proprecoj | ||||
Aspekto | senkolora likvaĵo kun milda odoro | |||
Molmaso | 70.1 g·mol−1 | |||
Denseco | 0,751 g cm−3 | |||
Fandpunkto | −93.9 °C | |||
Bolpunkto | 49.2 °C | |||
Refrakta indico | 1,4065 | |||
Ekflama temperaturo | 37.2 °C | |||
Solvebleco | Akvo:156 mg/L | |||
Mortiga dozo (LD50) | 11400 mg/kg (buŝe) | |||
Sekurecaj Indikoj | ||||
Risko | R11 R52/53 | |||
Sekureco | S9 S16 S29 S33 S61 | |||
Pridanĝeraj indikoj | ||||
Danĝero
| ||||
GHS etikedigo de kemiaĵoj[1] | ||||
GHS Damaĝo-piktogramo | ||||
GHS Signalvorto | Damaĝa substanco | |||
GHS Deklaroj pri damaĝoj | H225, H304, H336, H412 | |||
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj | P210, P233, P240, P241, P242, P243, P261, P271, P273, P280, P301+310, P303+361+353, P304+340, P312, P331, P370+378, P403+233, P403+235, P405, P501 | |||
(25 °C kaj 100 kPa) |
Ciklopentano estas alte brulema alicikla hidrokarbonido konsistante je kvinkarbonatoma ringo ĉiu ligita la du hidrogenatomoj super kaj malsuper la plano. Ĝi okazas kiel senkolora linkvaĵo kun kvazaŭa naftodora. Ciklopentano estas klaso da cikloalkanoj, kaj alkanoj estas hidrokarbonidoj kiuj posedas saturitajn karbonatomoj. La ciklopentano uzatas en manufakturo de sintezaj rezinoj kaj kaŭĉukaj gluaĵoj.
Sintezoj
[redakti | redakti fonton]La ciklopentano estis unue preparita en 1893 far la germana kemiisto Johannes Wislicenus (1835-1902) ekde la ciklopentanono kiu siavice estis produktita per cikligo de la baria adipato laŭ la jena skemo:
- 1a: Sintezo de la ciklopentanono per varma cikligo de la baria aŭ kalcia adipato.
- 1b: Sekve la ciklopentano estiĝas per reduktado de la ciklopentanono.[2]
- 2:Per kataliza reduktado de la ciklopentadueno:
- 4: La metil-ciclopentano estiĝas laŭ la reakcio de Marcellin Berthelot (1827-1907) en ĉeesto de jodida acido:
Literaturo
[redakti | redakti fonton]- Chemical Book
- NIST Chemistry WebBook
- Toxnet
- Organic Chemistry Portal
- Modern Physical Organic Chemistry, Eric V. Anslyn,Dennis A. Dougherty
- Royal Society of Chemistry
Kunrilataj kemiaĵoj
[redakti | redakti fonton]-
Metil-ciklopentanamino -
Furazabolo -
Aminometil-ciklopentilamino -
Metil-ciklopentilamino -
Dumetil-ciklopentilamino -
Ciklopentamino
Vidu ankaŭ
[redakti | redakti fonton]Referencoj
[redakti | redakti fonton]- ↑ PubChem
- ↑ Aromatic Organic Chemistry, Amit Arora