Litia karbonato

Litia karbonato
Plata kemia strukturo de la Litia karbonato
Tridimensia kemia strukturo de la Litia karbonato
Alternativa(j) nomo(j)
Karbonato de litio Dulitia karbonato
Kemia formulo	LiCO3
CAS-numero-kodo	554-13-2
ChemSpider kodo	10654
PubChem-kodo	11125
Merck Index	15,x
Fizikaj proprecoj
Aspekto	blanka pulvo sen odoro
Molmaso	73,89-1
Denseco	2,11g/cm−3
Fandpunkto	723 °C
Bolpunkto	1310 °C
Refrakta indico	$n_{761}^{20}$ 1,428
Ekflama temperaturo	x °C
Solvebleco	Akvo:8,15 x 10-4 g/L
Mortiga dozo (LD50)	525 mg/kg (buŝe)
GHS etikedigo de kemiaĵoj
GHS Damaĝo-piktogramo
GHS Signalvorto	Damaĝa substanco
GHS Deklaroj pri damaĝoj	H302, H315, H318, H319, H335, H360, H372
GHS Deklaroj pri antaŭgardoj	P201, P202, P260, P261, P264, P270, P271, P280, P281, P301+312, P302+352, P304+340, P305+351+338, P308+313, P310, P312, P314, P321, P330, P332+313, P337+313, P362, P403+233, P405, P501
Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo (25 °C kaj 100 kPa)

Litia karbonato estas salo farita el karbonata acido kaj litio. Litia karbonato formiĝas per neŭtraiga procezo de karbonata acido (kiu estas malforta acido), kaj litia hidroksido (kiu estas fortabazo). Litia karbonato estas blanka senodora solidaĵo vaste uzata en la procezado de metalaj oksidoj , samkiel kiel drogo por la traktado de humoraj malordoj.

Por la kuracado de dupolusa malordo, ĝi estas en la Listo de Esencaj Medikamentoj de la Monda Organizo pri Sano, kiel la plej grava medikamento uzata por tiu malordo. La ĉefa uzo de litiokarbonato (kaj litiohidroksido) estas kiel antaŭaĵo al litiokunmetaĵoj uzataj en litio-jonaj baterioj. En praktiko du komponaĵoj de la baterio estas faritaj kun litio-komponaĵoj: la katodo kaj la elektrolito. La elektrolito estas solvaĵo de litia heksafluorofosfato, dum la katodo uzas unu el pluraj litiaj strukturoj, la plej popularaj el kiuj estas la litia "kobalta oksido" kaj "litia fera fosfato". Litia karbonato povas esti konvertita en litian hidroksidon antaŭ konvertiĝo al la kunmetaĵoj supraj.

Iom da historio

En 1843, litia karbonato estis utiligita kiel nova solvanto por ŝtonoj en la veziko. En 1859, kelkaj kuracistoj rekomendis terapion kun litiaj saloj por amaso da kelkaj malsanoj, inkluzive de podagro, urinkalkuloj, reŭmatismo, manio, depresio, kaj kapdoloro. En 1948, la aŭstrala psikiatro John Cade (1912-1980) malkovris la kontraŭ-maniajn efikojn de la litiojonoj. Ĉi tiu malkovro igis lition, specife litian karbonaton, esti uzata por traktado de manio asociita kun maniodepresiva malordo.

Litia karbonato estas uzata kiel psikiatra medikamento por trakti manion, la altan fazon de la maniodepresiva malordo. Litiaj jonoj malhelpas jonajn transportprocezojn kiuj retransmisias kaj plifortigas mesaĝojn transportitajn al la ĉeloj de la cerbo. La manio rilatas al neregulaj pliiĝoj en la agado de la proteinkinazo C (PKC) ene de la cerbo.

Litia karbonato kaj la natria valproato, alia drogo tradicie uzata por trakti la malordon, agas en la cerbo malhelpante la agadon de la proteinkinazon kaj helpas produkti aliajn kunmetaĵojn kiuj ankaŭ malhelpas la PKC. La proprecoj humorkontralaj de la litia karbonato ne estas plene komprenitaj. Male al natria karbonato, kiu formas almenaŭ tri hidratojn, litia karbonato ekzistas nur en la anhidra formo.

Ĝia solvebleco en akvo estas malalta rilate al aliaj litiosaloj. Litia karbonato ankaŭ povas esti purigita ekspluatante ĝian malpliigitan solveblecon en varma akvo. Ĝiaj alkalaj trajtoj estas favoraj al ŝanĝo de la stato de metaloksidaj koloraĵoj en glazuro precipe ruĝa feroksido (Fe 2O3). Cementoj fiksiĝas pli rapide kiam ili estas preparitaj kun litia karbonato, kaj ĝi estas utila por kahelaj gluaĵoj. Se aldonite al aluminiotrifluorido, ĝi formas Litia fluoridon kiu donas superan elektroliton por la procezigo de la aluminio.

Sintezoj

Sintezo 1

• Preparado per traktado de karbonata acido kaj "litia hidroksido":

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Sintezo 2

• Preparado per traktado de karbona duoksido kaj "litia hidroksido":

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Sintezo 3

• Preparado per traktado de natria karbonato kaj "litia sulfato":

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Sintezo 4

• Preparado per traktado de "litia klorido" kaj etila karbonato:

2 + ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + 2

Sintezo 5

• Preparado per interagado de metila karbonato kaj "litia formiato":

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + 2

Sintezo 6

• Preparado per acida interŝanĝo de karbonata acido kaj litia acetato:

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + 2

Sintezo 7

• Preparado per duobla interŝanĝo de izopropila karbonato kaj "litia hidroksido":

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ + 2

Reakcioj

Reakcio 1

• Hidrolizo de la litia karbonato

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$2 +

Reakcio 2

• Reakcio kun sulfata acido:

+ ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ +

Reakcio 3

• Preparado de litia butanato per acida interŝanĝo inter litia karbonato kaj buterata acido:

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ 2 +

Reakcio 4

• Preparado de metila karbonato per alkohola interŝanĝo de litia karbonato kaj metanolo en acida medio:

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{+[H]}}\,}}$ + 2

Reakcio 5

• Malkomponado de la litia karbonato

${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{varmo}}\,}}$ +

Reakcio 6

• Reakcio kun kloramino

2 + 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{}}\,}}$ 2 + 2 + 2 +

Reakcio 7

• Reakcio kun klorida acido:

+ 2 ${\mathsf {{\xrightarrow[{}]{[OH]^{-}}}\,}}$2 +

Literaturo

• WebMD
• Drugs.com
• NHS
• PubMed
• Science Direct
• NIST Institute of Standards and Technology