2-a de decembro: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [atendante kontrolon] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) e -Kategorio:Almanako per AWB |
|||
| (3 mezaj versioj de 3 uzantoj ne montriĝas) | |||
| Linio 47: | Linio 47: | ||
** [[1940]]: al [[Rumanio]] alvenis 3 germanaj ŝipoj por kelkcent poloj, revenontaj al Pollando; [[Atlantiko]]: dutaga batalo pri [[konvojo]] HX-90 finita - oni sinkigis 9 ŝipojn |
** [[1940]]: al [[Rumanio]] alvenis 3 germanaj ŝipoj por kelkcent poloj, revenontaj al Pollando; [[Atlantiko]]: dutaga batalo pri [[konvojo]] HX-90 finita - oni sinkigis 9 ŝipojn |
||
** [[1941]]: Pola generalo [[Władysław Sikorski]], el la [[pola ekzila registaro]], alvenis al [[Moskvo]], kie li dufoje renkontiĝis kun [[Stalin]]; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: sude de [[Moskvo]] germana 2-a Kirasita Armeo atakis 24-an Motorigitan Korpuson, defendanta [[Tula (Rusio)|Tulan]] soveta 50-a Armeo, malgraŭ ĉirkaŭigo de 3 flankoj, certigis kunligitecon tra [[Serpuĥovo]] kun Moskvo; [[Daŭriga milito]]: venko de [[finnoj|finnaj]] trupoj super la [[Ruĝa Armeo]] - vepere Balta Ŝiparo finis evakuon de [[garnizono]] el Hanko-[[duoninsulo]] ([[Finna golfo]]) |
** [[1941]]: Pola generalo [[Władysław Sikorski]], el la [[pola ekzila registaro]], alvenis al [[Moskvo]], kie li dufoje renkontiĝis kun [[Stalin]]; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: sude de [[Moskvo]] germana 2-a Kirasita Armeo atakis 24-an Motorigitan Korpuson, defendanta [[Tula (Rusio)|Tulan]] soveta 50-a Armeo, malgraŭ ĉirkaŭigo de 3 flankoj, certigis kunligitecon tra [[Serpuĥovo]] kun Moskvo; [[Daŭriga milito]]: venko de [[finnoj|finnaj]] trupoj super la [[Ruĝa Armeo]] - vepere Balta Ŝiparo finis evakuon de [[garnizono]] el Hanko-[[duoninsulo]] ([[Finna golfo]]) |
||
** [[1942]]: [[Operaco Reinhardt]]: en vilaĝo Pobikry germanoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] 106 judojn de [[Ciechanowiec]]; [[Militkrimo]]j: taĉmentoj de germana polico bruligis parte vilaĝon Niemienice ([[distrikto Krasnostawski]]) murdante 14 personojn; en [[Vilno]] germanoj pafekzekutis 120 membrojn de polaj subteraj |
** [[1942]]: [[Operaco Reinhardt]]: en vilaĝo Pobikry germanoj [[pafekzekutado|pafekzekutis]] 106 judojn de [[Ciechanowiec]]; [[Militkrimo]]j: taĉmentoj de germana polico bruligis parte vilaĝon Niemienice ([[distrikto Krasnostawski]]) murdante 14 personojn; en [[Vilno]] germanoj pafekzekutis 120 membrojn de polaj subteraj organizaĵoj; en [[Varsovia geto]] oni voĉdonis [[statuto]]jn de Kunordiga Komisiono de Juda Nacia Komitato kaj de fondita de ĝi Juda Batal-Organizo (ŻOB); [[Projekto Manhattan]]: en Metalurgia Laboratorio ĵus establita en la [[Universitato de Ĉikago]] [[Enrico Fermi]] kaj [[Leó Szilárd]] funkciigis unuan [[nuklea reakciujo|nuklean reakciujon]]; [[Batalfronto de Mediteraneo, Proksima Oriento kaj Afriko (dua mondmilito)|Batalfronto de Mediteraneo, Proksima Oriento kaj Afriko]]: en itala-brita [[marbatalo]] inter [[Sicilio]] kaj [[Tunizio]] pereis ĉirkaŭ 2200 italaj [[maristo]]j |
||
** [[1943]]: Pola [[Pola Partizana Ŝtato|subtera juĝejo]] kondamnis al fifamo 4 polajn aktorojn, kiuj ekrolis en germana filmo ''Heimkehr''; taĉmentoj de [[Ordnungspolizei|germana polico]] pafmortigis en [[Varsovio]] 64 personojn, en [[Chełm]] 7, kaj en Polany 5 personojn; [[Kampanjo de Italio]]: atako de [[Luftwaffe]] al [[haveno]] de [[Bari]] sinkigis 28 [[ŝipo]]jn - nokta bombado de 96 [[Junkers Ju 88]] koncernis 10 italajn ŝipojn, 7 britajn, 5 usonajn, 3 norvegajn, 2 polajn kaj 1 francan (oni sukcesis el 3 ŝipoj savi ties [[varo]]jn) |
** [[1943]]: Pola [[Pola Partizana Ŝtato|subtera juĝejo]] kondamnis al fifamo 4 polajn aktorojn, kiuj ekrolis en germana filmo ''Heimkehr''; taĉmentoj de [[Ordnungspolizei|germana polico]] pafmortigis en [[Varsovio]] 64 personojn, en [[Chełm]] 7, kaj en Polany 5 personojn; [[Kampanjo de Italio]]: atako de [[Luftwaffe]] al [[haveno]] de [[Bari]] sinkigis 28 [[ŝipo]]jn - nokta bombado de 96 [[Junkers Ju 88]] koncernis 10 italajn ŝipojn, 7 britajn, 5 usonajn, 3 norvegajn, 2 polajn kaj 1 francan (oni sukcesis el 3 ŝipoj savi ties [[varo]]jn) |
||
** [[1944]]: Speciala [[Juĝejo]] en [[Lublin]] kondamnis al [[mortpuno]] 5 [[krimo|krimulojn]] de la estinta [[koncentrejo]] [[Majdanek]]; [[Gestapo]] sendis 300 polajn kaj hungarajn judinojn de [[koncentrejo]] [[Bergen-Belsen]] al [[trudlaboro]] en entrepreno en [[Magdeburgo]]; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: en [[Hungario]] trupoj de 3-a Ukraina Fronto okupis [[Szekszárd]], [[Bonyhád]], [[Dombóvár]] kaj [[Kaposvár]]; [[Balkanoj]]: en [[Serbio]] sturmaj taĉmentoj de 2-a proleta divizio kunlabore kun trupoj de 23-a kaj 25-a sturmaj divizioj de Nacia Armeo de Jugoslavi-Liberigo liberigis [[Čačak]]; [[Heinrich Himmler]] kiel gvidanto de Armeo "Supra [[Rejno]]" ekkomandis distancon de [[Karlsruhe]] ĝis la [[Svislando|svisa]] [[ŝtatlimo]]; renkontiĝo de [[Josif Stalin]] kun [[Charles de Gaulle]]; [[Hungario]]: en [[Szeged]] estis kreita Hungara Nacia Sendependec-Fronto; Birma Fronto: britaj trupoj okupis [[Kalej|Kalemyo]]; [[Rumanio]]: generalo [[Constantin Sănătescu]] demisiis - mision krei novan registaron ricevis de la reĝo generalo Nicolae Rădescu; [[Irano]]: Islama Konsultada Asembleo akceptis projekton de [[Mohammad Mosaddeg]] pri la leĝo, ke neniu ĉefministro aŭ ministro povas interparoli pri naftaj [[koncesio]]j, nek subskribi interkonsentojn |
** [[1944]]: Speciala [[Juĝejo]] en [[Lublin]] kondamnis al [[mortpuno]] 5 [[krimo|krimulojn]] de la estinta [[koncentrejo]] [[Majdanek]]; [[Gestapo]] sendis 300 polajn kaj hungarajn judinojn de [[koncentrejo]] [[Bergen-Belsen]] al [[trudlaboro]] en entrepreno en [[Magdeburgo]]; [[Orienta Fronto (Dua mondmilito)|Orienta Fronto]]: en [[Hungario]] trupoj de 3-a Ukraina Fronto okupis [[Szekszárd]], [[Bonyhád]], [[Dombóvár]] kaj [[Kaposvár]]; [[Balkanoj]]: en [[Serbio]] sturmaj taĉmentoj de 2-a proleta divizio kunlabore kun trupoj de 23-a kaj 25-a sturmaj divizioj de Nacia Armeo de Jugoslavi-Liberigo liberigis [[Čačak]]; [[Heinrich Himmler]] kiel gvidanto de Armeo "Supra [[Rejno]]" ekkomandis distancon de [[Karlsruhe]] ĝis la [[Svislando|svisa]] [[ŝtatlimo]]; renkontiĝo de [[Josif Stalin]] kun [[Charles de Gaulle]]; [[Hungario]]: en [[Szeged]] estis kreita Hungara Nacia Sendependec-Fronto; Birma Fronto: britaj trupoj okupis [[Kalej|Kalemyo]]; [[Rumanio]]: generalo [[Constantin Sănătescu]] demisiis - mision krei novan registaron ricevis de la reĝo generalo Nicolae Rădescu; [[Irano]]: Islama Konsultada Asembleo akceptis projekton de [[Mohammad Mosaddeg]] pri la leĝo, ke neniu ĉefministro aŭ ministro povas interparoli pri naftaj [[koncesio]]j, nek subskribi interkonsentojn |
||
| Linio 108: | Linio 108: | ||
* [[1882]]: [[Tibor Zima]], rumania hungara redaktoro, ĵurnalisto (m. post 1934) |
* [[1882]]: [[Tibor Zima]], rumania hungara redaktoro, ĵurnalisto (m. post 1934) |
||
* [[1884]]: [[József Fára]], hungara historiisto kaj arkivisto (m. [[1958]]) |
* [[1884]]: [[József Fára]], hungara historiisto kaj arkivisto (m. [[1958]]) |
||
*[[1884]]: [[Jean Paulhan]], franca verkisto kaj publicisto |
|||
* [[1888]]: [[Gaetano Facchi]], itala [[esperantisto]], tradukisto, estrarano de [[Itala Esperanto-Federacio]], ĉefkunlaboranto de la ''[[Enciklopedio de Esperanto]]'', konata de esperantigita cirkulero pri la itala [[komerco]] kaj [[industrio]] (m. nekonata) |
* [[1888]]: [[Gaetano Facchi]], itala [[esperantisto]], tradukisto, estrarano de [[Itala Esperanto-Federacio]], ĉefkunlaboranto de la ''[[Enciklopedio de Esperanto]]'', konata de esperantigita cirkulero pri la itala [[komerco]] kaj [[industrio]] (m. nekonata) |
||
* [[1890]]: [[Ernő Kahána]], rumania hungara kuracisto (m. [[1982]]) |
* [[1890]]: [[Ernő Kahána]], rumania hungara kuracisto (m. [[1982]]) |
||
| Linio 141: | Linio 142: | ||
* [[1978]]: [[Nelly Furtado]], kanada kantistino, aktorino kaj komponistino |
* [[1978]]: [[Nelly Furtado]], kanada kantistino, aktorino kaj komponistino |
||
* [[1981]]: [[Britney Spears]], usona popkantistino kaj dancistino |
* [[1981]]: [[Britney Spears]], usona popkantistino kaj dancistino |
||
* [[1999]]: [[Kelvin Kiptum]], kenja maratonisto (m. [[2024]]) |
|||
== Mortoj == |
== Mortoj == |
||
| Linio 175: | Linio 177: | ||
* [[1962]]: [[Vencel Bíró]], hungara historiisto, verkisto, profesoro (n. [[1862]]) |
* [[1962]]: [[Vencel Bíró]], hungara historiisto, verkisto, profesoro (n. [[1862]]) |
||
* [[1963]]: [[Thomas Hicks]], brita-usona [[maratono|maratonkuristo]] (n. [[1875]]) |
* [[1963]]: [[Thomas Hicks]], brita-usona [[maratono|maratonkuristo]] (n. [[1875]]) |
||
* [[1965]]: [[Josef Riedler]], aŭstra politikisto kaj pedagogo |
* [[1965]]: [[Josef Riedler]], aŭstra politikisto kaj pedagogo (n. [[1873]]) |
||
* [[1966]]: [[Luitzen Egbertus Jan Brouwer]], nederlanda matematikisto (n. [[1881]]) |
* [[1966]]: [[Luitzen Egbertus Jan Brouwer]], nederlanda matematikisto (n. [[1881]]) |
||
* [[1967]]: [[László Donáth]], hungara reformita pastro, verkisto (n. [[1883]]) |
* [[1967]]: [[László Donáth]], hungara reformita pastro, verkisto (n. [[1883]]) |
||
Nuna versio ekde 19:08, 20 jul. 2024
| Kalendaro Januaro | Februaro | Marto | Aprilo | Majo | Junio | Julio | Aŭgusto | Septembro | Oktobro | Novembro | Decembro |
| decembro 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 |
| decembro | ||||||
| lu | ma | me | ĵa | ve | sa | di |
| 1 | ||||||
| 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 |
| 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 |
| 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 |
| 23 | 24 | 25 | 26 | 27 | 28 | 29 |
| 30 | 31 | |||||
| aranĝo de 2024 tagoj | ||||||
La 2-a de decembro estas la 336-a tago de la jaro (la 337-a en superjaroj) laŭ la Gregoria kalendaro. 29 tagoj restas.
Je la 2-a de decembro okazis, interalie:
Eventoj
[redakti | redakti fonton]- 1015: Kieva Regno: princo Jaroslavo la Saĝa ektronis en Kievo
- 1291: Hungara reĝo Andreo la 3-a donis al Bratislavo urbajn privilegiojn
- 1409: Germanio: Universitato de Lepsiko fondiĝis
- 1655: Pollando: kapitulaco de Toruń dum la sveda diluvo
- 1697: Londono: unua diservo celebrata en anglikana Katedralo de Sankta Paŭlo, renovigita post la Granda incendio de Londono
- 1763: Rod-Insulo: en Newport oni malfermis unuan sinagogon sur teritorio de la nuntempa Usono
- 1804: Unua Imperio: Napoléon Bonaparte, dum kronado en la katedralo Nia Damo de Parizo proklamas sin Imperiestro de la Francoj (Napoleono la 1-a)
- 1805: Milito de la Tria Koalicio: Batalo ĉe Slavkov/Austerlitz: franca armeo frakasas armeojn de Rusio kaj Aŭstrio
- 1816: En Londono luddistoj amase detruis maŝinojn kaj laborilojn de entreprenoj
- 1823: Doktrino de Monroe deklarita de la usona prezidento James Monroe
- 1845: Usona prezidanto James K. Polk alparolis al la Usona Kongreso, ke la konkero de Sovaĝa Okcidento estas evidenta destino de Usono
- 1847: En Berlino oni verdiktis en la plej granda proceso kontraŭ la pola nacia movado - 8 akuzitoj estis kondamnitaj al mortpuno, 23 al ĝisviva mallibero kaj kelkdek al longdaŭra
- 1848: Olomouc: imperiestro de Aŭstrio Ferdinando la 1-a abdikis, nova reganto iĝis Francisko Jozefo la 1-a
- 1852: Francio: Louis-Napoléon Bonaparte, nevo de Napoleono la I-a, tiam Prezidanto de la Respubliko, ne rajtanta reelektiĝi, starigis la Duan Imperion kaj ekregos kiel Imperiestro de la Francoj Napoleono la 3-a
- 1853: Pola industriisto Jan Zeh patentigis distiladon de nafto por Reĝlando Galicio kaj Lodomerio
- 1875: Antonio Cánovas del Castillo la duan fojon iĝis ĉefministro de Hispanio
- 1876: Japana ekonomia taggazeto „Nihon Keizai Shimbun” aperis
- 1893: Moskvo: sur Ruĝa Placo oni solene malfermis ŝtatan ĉiovendejon - kunkreita de Vladimir Ŝuĥov
- 1899: Filipina ariergardo de 60 viroj estis venkita en la batalo de Tirad-Pass (Suda Iloko), sed malfruigis usonanojn sufiĉe longe por certigi eskapon al Emilio Aguinaldo
- 1902: Franca astronomo Auguste Charlois malkovris asteroidon Tokio
- 1907: Finnlanda Olimpika Komitato fondita
- 1908: Pu Yi iĝis imperiestro de Ĉinio
- Unua Mondmilito
- 1914: Batalo de Limanowa komenciĝis, en kiu Polaj Legioj sukcese batalis kune kun la armeo de Aŭstrio-Hungario kontraŭ la Rusia Imperio; trupoj de Aŭstrio invadis Beogradon
- 1917: Kobarid: unua batalo de Caporetto finita
- 1918: Armenio deklaris sendependecon de Otomana Imperio
- 1919: Aviadilo W.8 de brita fabrikanto Handley Page faris sian virgan flugon
- 1920: Turk-Armena Milito finiĝis per malvenko de armenoj kaj Traktato de Aleksandropolo
- 1922: Dua Pola Respubliko: decide de Apostola Seĝo teritorioj de Supra Silezio ene de Pollando estis ekskluditaj de la germana diocezo en Vroclavo
- 1924: Kujavio: pola urbo Solec alinomiĝis al Solec Kujawski
- 1925: Germanio: rezulte de kunfandiĝo de AGFA, BASF, Bayer kaj aliaj germanaj firmaoj ekestis konzerno IG Farben - posta produktisto de venena gaso ciklono B
- 1927: Dum kunveno de la Komunista Partio de Sovetunio Lev Trockij estis ekskludita el la partio pro "kontraŭpartia agado"
- 1930: Granda Depresio: usona prezidanto Herbert Hoover anoncis programon de publikaj laboroj por krei laborpostenojn kaj stimuli ekonomion
- 1931: En Salvadoro okazis armea puĉo
- 1936: Polaj regopovoj en Vilno suspendis kaj poste malfondis la Societon de Belorusa Lernejo, pro kreskantaj komunistaj influoj
- 1938: Vicĉefministro kaj trezor-ministro Eugeniusz Kwiatkowski anoncis sian 15-jaran planon de la ekonomia disvolvo de Pollando
- 1939: Malfermo de la Flughaveno LaGuardia en Novjorko
- Dua Mondmilito
- 1939: Germana okupado de Pollando: Gestapo pafekzekutis en Radom 19 virojn kun riproĉo posedi armilojn; germana polico ordonis en regiono Oborniki deporti 142 ribelintojn de Grandpolujo; en Krakovo dum sia unua konferenco Hans Frank deklaris, ke en Ĝenerala Gubernio oni batalas totale kun ĉiu rezistomovado; Finnlando: pakto pri reciproka helpo kaj ŝtatlimo subskribita de soveta registaro kaj la registaro de Popola Finna Respubliko
- 1940: al Rumanio alvenis 3 germanaj ŝipoj por kelkcent poloj, revenontaj al Pollando; Atlantiko: dutaga batalo pri konvojo HX-90 finita - oni sinkigis 9 ŝipojn
- 1941: Pola generalo Władysław Sikorski, el la pola ekzila registaro, alvenis al Moskvo, kie li dufoje renkontiĝis kun Stalin; Orienta Fronto: sude de Moskvo germana 2-a Kirasita Armeo atakis 24-an Motorigitan Korpuson, defendanta Tulan soveta 50-a Armeo, malgraŭ ĉirkaŭigo de 3 flankoj, certigis kunligitecon tra Serpuĥovo kun Moskvo; Daŭriga milito: venko de finnaj trupoj super la Ruĝa Armeo - vepere Balta Ŝiparo finis evakuon de garnizono el Hanko-duoninsulo (Finna golfo)
- 1942: Operaco Reinhardt: en vilaĝo Pobikry germanoj pafekzekutis 106 judojn de Ciechanowiec; Militkrimoj: taĉmentoj de germana polico bruligis parte vilaĝon Niemienice (distrikto Krasnostawski) murdante 14 personojn; en Vilno germanoj pafekzekutis 120 membrojn de polaj subteraj organizaĵoj; en Varsovia geto oni voĉdonis statutojn de Kunordiga Komisiono de Juda Nacia Komitato kaj de fondita de ĝi Juda Batal-Organizo (ŻOB); Projekto Manhattan: en Metalurgia Laboratorio ĵus establita en la Universitato de Ĉikago Enrico Fermi kaj Leó Szilárd funkciigis unuan nuklean reakciujon; Batalfronto de Mediteraneo, Proksima Oriento kaj Afriko: en itala-brita marbatalo inter Sicilio kaj Tunizio pereis ĉirkaŭ 2200 italaj maristoj
- 1943: Pola subtera juĝejo kondamnis al fifamo 4 polajn aktorojn, kiuj ekrolis en germana filmo Heimkehr; taĉmentoj de germana polico pafmortigis en Varsovio 64 personojn, en Chełm 7, kaj en Polany 5 personojn; Kampanjo de Italio: atako de Luftwaffe al haveno de Bari sinkigis 28 ŝipojn - nokta bombado de 96 Junkers Ju 88 koncernis 10 italajn ŝipojn, 7 britajn, 5 usonajn, 3 norvegajn, 2 polajn kaj 1 francan (oni sukcesis el 3 ŝipoj savi ties varojn)
- 1944: Speciala Juĝejo en Lublin kondamnis al mortpuno 5 krimulojn de la estinta koncentrejo Majdanek; Gestapo sendis 300 polajn kaj hungarajn judinojn de koncentrejo Bergen-Belsen al trudlaboro en entrepreno en Magdeburgo; Orienta Fronto: en Hungario trupoj de 3-a Ukraina Fronto okupis Szekszárd, Bonyhád, Dombóvár kaj Kaposvár; Balkanoj: en Serbio sturmaj taĉmentoj de 2-a proleta divizio kunlabore kun trupoj de 23-a kaj 25-a sturmaj divizioj de Nacia Armeo de Jugoslavi-Liberigo liberigis Čačak; Heinrich Himmler kiel gvidanto de Armeo "Supra Rejno" ekkomandis distancon de Karlsruhe ĝis la svisa ŝtatlimo; renkontiĝo de Josif Stalin kun Charles de Gaulle; Hungario: en Szeged estis kreita Hungara Nacia Sendependec-Fronto; Birma Fronto: britaj trupoj okupis Kalemyo; Rumanio: generalo Constantin Sănătescu demisiis - mision krei novan registaron ricevis de la reĝo generalo Nicolae Rădescu; Irano: Islama Konsultada Asembleo akceptis projekton de Mohammad Mosaddeg pri la leĝo, ke neniu ĉefministro aŭ ministro povas interparoli pri naftaj koncesioj, nek subskribi interkonsentojn
- 1946: Alianca okupacio de Germanio: en Novjorko Usono kaj Britio subskribis interkonsenton pri kreo en Germanio de usona-brita okupacia zono, tiel nomata Duzono - ekvalidis la 1-an de januaro 1947
- 1946: En Bratislavo komenciĝis proceso kontraŭ reprezentantoj de la slovaka ŝtato - Jozef Tiso estis mortkondamnita, kio okazis la 18-an de aprilo 1947
- 1946: Pollando: taĉmentoj de Ukraina Ribela Armeo eksplodigis 8 fervojpontojn en distrikto Sanocki inter Zagórz kaj Szczawne
- 1950: Laŭ decido de Unuiĝintaj Nacioj, eksa itala kolonio Eritreo iĝis parto de Etiopio kiel aŭtonoma regiono
- 1954: Makartiismo: Usona Senato decidis admoni senatanon Joseph McCarthy, prezidanton de senata enketa komisiono, iniciatinto de vasta kontraŭkomunisma kampanjo
- 1956: Kubo: taĉmento de Fidel Castro albordiĝis per jaĥto "Granma" - simbola komenco de Kastrisma revolucio
- 1961: En nacie dissendita oratoraĵo, kuba estro Fidel Castro deklaris, ke li estas marksisto-leninisto kaj Kubo akceptas komunismon
- 1963: En bestoĝardeno en Edinburgo forpasis en la aĝo de 22 jaroj siria bruna urso Wojtek, adoptita de soldatoj de la Dua Pola Korpuso
- 1967: Omar Bongo iĝis prezidento de Gabono
- 1971: Ŝtatoj de Batalhalto: Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj formiĝis el 6 emirlandoj
- 1975: Demokratia Popol-Respubliko Laoso estis proklamita: movado Pathet Lao renversis monarkion kaj transprenis la potencon
- 1975: Trajnkapero: por serĉi liberecon en Respubliko de la Sud-Molukoj, sep sudmolukaj junuloj ostaĝigis persontrajnon
- 1976: Fidel Castro iĝis prezidento de Kubo
- 1979: En Irano rezulte de referendumo absolutan regopovon transprenis ajatolo Ruhollah Ĥomejni
- 1980: Usono: en Alasko oni kreis 8 naciajn parkojn
- 1981: Milita stato en Pollando: taĉmentoj de milico helpe de helikopteroj kontraŭbatalis okupan strikon daŭrantan de la 25-a de novembro en Supera Oficira Lernejo Fajrobrigada en Varsovio
- 1988: Benazir Bhutto iĝis ĉefministro de Pakistano, iĝante unua virino ĉi-role en la islama ŝtato
- 1989: Malaja Komunista Partio kaj malaja registaro subskribis en Hatjaj (Tajlando) pactraktaton — fino de 21-jara ribelo
- 1989: En Malto komenciĝis dutaga pintokunveno de George H. W. Bush kaj Miĥail Gorbaĉov
- 1990: Du monatojn post la germana reunuiĝo okazis unua tutgermana federacia voĉdonado (apartaj elektosojloj por GDR kaj FRG) - venkis Helmut Kohl
- 1990: Ĉado: Idriss Déby kun ribeluloj transprenas regopovon
- 1990: Televida raportisto Toyohiro Akiyama eniris kosman spacon kiel unua japano, kiu pasigis sep tagojn en la kosmostacio Mir
- 1991: Disfalo de Sovetunio: Pollando kiel unua ŝtato en la mondo oficiale agnoskis sendependecon de Ukrainio (kaj samtage Kanado)
- 1993: NASA: teamo de Kosmopramo Endeavour komencis ripari kosmoteleskopon Hubble
- 1993: En Medeljino dum pafado kun sekurecaj servoj pereis kolombia narkotikisto Pablo Escobar
- 1994: Litovio:
- Papo Johano Paŭlo la 2-a en Vatikano akceptis aŭdience prezidanton de Litovio Algirdas Brazauskas
- Litova Centro por Homrajtoj fondiĝis
- 1995: Kosmoesploro: kosmosondilo SOHO lanĉita de NASA kaj Eŭropa Kosma Agentejo por observado de la suno - ĝi malkovris kelke da miloj de kometoj
- 1998: En Kioto dum kunsido de Unesko la Malnova Urbo en Lvovo eniris Mondan heredaĵon de Unesko
- 2001: Anonco de bankroto de la usona energia konzerno Enron
- 2004: Armando Guebuza gajnis prezidentajn balotojn en Mozambiko
- 2008: Post kelkmonataj sociaj protestoj taja ĉefministro Somchai Wongsawat demisiis
- 2008: Werner Faymann iĝis federacia kanceliero de Aŭstrio
- 2010: Zuriko: la 21-a kaj 22-a Futbalaj Mondpokaloj estis aljuĝitaj al Rusio kaj Kataro
- 2011: En Kievo okazis grupa lotado pri la Eŭropa Futbal-Ĉampionado 2012
- 2012: Estinta ĉefministro Borut Pahor iĝis prezidento de Slovenio, venkinte Danilo Türk
- 2013: Malfermo de pola-ukraina limpasejo, proksime al Lubaczów
- 2015: Usono: 16 personoj pereis (en tio 2 kaŭzintoj), kaj 23 vundiĝis dum pripafado en helpocentro al malkapabluloj en San Bernardino
- 2016: Kalifornio: rezulte de incendio de noktoklubo en Oakland 36 personoj pereis kaj 2 vundiĝis
- 2022: Invado de Rusio en Ukrainion:
- en malsanulejoj de Mikolajeva provinco restas 340 vunditojn post rusaj atakoj; ukraina armeo informis, ke elementojn de 13 eksterlandaj firmaoj, produktitajn en okcidenta Eŭropo, Rusio utiligas dum pripafado de Ukrainio; Volodimir Zelenskij: Ĝis nun oni liberigis 1331 militkaptitojn; Sergej Lavrov "erardiris", ke Rusio militas kontraŭ Ukrainio; rusa propagando nun pripensas ĉu Zelenskij estas Antikristo aŭ malpli grava diablo
- post terorismaj atakoj en Hispanio la sangaj sendaĵoj, kun i.a. okuloj de bestoj, atingas ukrainajn ambasadejojn en Pollando, Nederlando, Germanio Hungario, Kroatio, Italio, Aŭstrio, kaj konsulejojn en Varsovio, Brno kaj Napolo; unua transporto de generatoroj de kurento, kun aliaj necesaĵoj aĉetitaj de litovanoj kaj tieaj entreprenistoj, atingis Ukrainion kadre de la iniciato "Ni varmigu Ukrainion", kaj Hispanio transdonis unuajn kontraŭaviadajn raketajn sistemojn HAWK; EU, grupo G7 kaj aliaj terglobaj partneroj enkondukis mondan prezlimon por nafto el Rusio transportata permare
Naskiĝoj
[redakti | redakti fonton]- 1578: Agostino Agazzari, itala komponisto kaj muzikteoriisto (m. 1640)
- 1729: Friedrich August von Haeseler, germana forstisto (m. 1796)
- 1759: James Edward Smith, angla botanikisto kaj fondinto de Linea Societo (m. 1828)
- 1786: Ödön Beöthy, hungara politikisto (m. 1854)
- 1813: Matthias Alexander Castrén, finna filologo (m. 1852)
- 1823: Oscar Dickson, sveda magnato kaj mecenato de polusa esplorado (m. 1897)
- 1825: Petro la 2-a, lasta imperiestro de Brazilo (m. 1891)
- 1859: Georges Seurat, franca pentristo (m. 1891)
- 1864: Ede Kabos, hungara verkisto kaj ĵurnalisto (m. 1923)
- 1869: Dezső Fehér, hungara ĵurnalisto, ĉefredaktoro de "Nadjvarada Taglibro" (m. 1935)
- 1879: Feliks Stackeviĉ, belorusa instruisto de latino, verkisto, pedagogo, Esperanto-vortaristo, tradukisto (m. nekonata)
- 1882: Tibor Zima, rumania hungara redaktoro, ĵurnalisto (m. post 1934)
- 1884: József Fára, hungara historiisto kaj arkivisto (m. 1958)
- 1884: Jean Paulhan, franca verkisto kaj publicisto
- 1888: Gaetano Facchi, itala esperantisto, tradukisto, estrarano de Itala Esperanto-Federacio, ĉefkunlaboranto de la Enciklopedio de Esperanto, konata de esperantigita cirkulero pri la itala komerco kaj industrio (m. nekonata)
- 1890: Ernő Kahána, rumania hungara kuracisto (m. 1982)
- 1890: Károly Molter, hungara verkisto, kritikisto kaj publicisto (m. 1981)
- 1891: Otto Dix, germana pentristo kaj grafikisto (m. 1969)
- 1896: Jaume Grau Casas, kataluna esperantisto, poeto, tradukisto, redaktoro de "Kataluna Esperantisto", prezidanto aŭ sekretario de Internaciaj Floraj Ludoj, enprizonigita pro kataluna naciismo, kies taglibro Tagoj kaj ruinoj estis esperantigita kaj la persona arkivo transprenita de Kataluna Esperanto-Asocio (m. 1950)
- 1896: Jan Drewnowski, pola filozofo, logikisto, katolika pensanto (m. 1978)
- 1898: Edwin Müller, aŭstra-usona filatelisto (m. 1962)
- 1900: Irén Becski, rumania hungara poetino, psikologino (m. 1982)
- 1908: Gábor Molnár, hungara ĉasisto kaj verkisto (m. 1980)
- 1909: Gyárfás Kurkó, rumanihungara politikisto, publicisto, verkisto (m. 1983)
- 1915: István Olajos, rumania hungara pentristo, grafikisto (m. 1944)
- 1915: Karel Filip, ĉeĥa esperantisto, katolika pastro, vortaristo (m. 2001)
- 1923: György Belia, hungara literaturhistoriisto (m. 1982)
- 1923: Maria Callas, greka operkantisto, drama sopranistino, primadono de la jarcento (m. 1977)
- 1923: Aleksandr Nikolajeviĉ Jakovlev, sovetia, rusia ekonomikisto, grave kontribuinta al perestrojko kaj glasnosto (m. 2005)
- 1926: Miloš Macourek, ĉeĥa verkisto kaj filmisto (m. 2002)
- 1937: Líviusz Gyulai, hungara grafikisto (m. 2021)
- 1939: Humphrey Tonkin, brita-usona esperantisto, profesoro pri anglalingva literaturo, rektoro, kunfondinto de Junularo Esperantista Brita, prezidanto de TEJO, fondinto kaj redaktoro de "Kontakto", prezidanto de UEA, prezidanto de Esperantic Studies Foundation kaj membro de AIS San-Marino, estrarano de la Centro de Esploro kaj Dokumentado pri Mondaj Lingvaj Problemoj
- 1942: Venelin Mitev, bulgara filologo, ĵurnalisto, eldonisto, esperantlingva verkisto kaj tradukisto de Esperanto-poetoj, ĉefredaktoro de "Bulgara Esperantisto" kaj "Esperanto Panorama" (bulgarlingva), aŭtoro de Tradukarto
- 1944: Ibrahim Rugova, kosova verkisto, prezidento de Kosovo (m. 2006)
- 1944: Botho Strauss, germana verkisto kaj dramaturgo
- 1946: Gianni Versace, itala fasonisto de vestoj kaj teatrokostumoj (m. 1997)
- 1946: Márta Bálint, hungara aktorino
- 1950: Paul Watson, kanada aktivulo por bestaj rajtoj, kunkreinto de Greenpeace, fondinto de Sea Shepherd
- 1957: Hajnal Tomos, B., rumania hungara poetino
- 1960: Gyöngy Kiss Kovács, rumania hungara historiistino, redaktorino
- 1964: Francisco Javier Moleón, hispana oficisto de UEA, verkisto, membro de Hispana Opo, redaktoro de "Kontakto", kontribuanta al "Beletra Almanako"
- 1966: István Berszán, hungara literatursciencisto, porinfana verkisto, universitata instruisto
- 1968: Lucy Liu, usona aktorino
- 1977: Mária Botházi, rumania hungara ĵurnalistino
- 1978: Chris Wolstenholme, angla muzikisto
- 1978: Nelly Furtado, kanada kantistino, aktorino kaj komponistino
- 1981: Britney Spears, usona popkantistino kaj dancistino
- 1999: Kelvin Kiptum, kenja maratonisto (m. 2024)
Mortoj
[redakti | redakti fonton]- 537: Silverio, papo, sanktulo
- 1381: Jan van Ruusbroec, brabanta mistikulo (n. 1293)
- 1463: Alberto la 6-a, duko de Aŭstrio (n. 1418)
- 1515: Gonzalo Fernández de Córdoba, andaluza nobelo, hispana politikisto kaj militisto (n. 1453)
- 1547: Hernán Cortés, hispana esploristo kaj konkistadoro de Meksiko (n. 1485)
- 1594: Gerardus Mercator, flandra kartografo, matematikisto (n. 1512)
- 1723: Filipo de Orléans, franca duko, politikisto kaj generalo (n. 1674)
- 1755: Marianus Brockie, skota benediktano kaj teologo (n. 1687)
- 1774: Johann Friedrich Agricola, germana komponisto, orgenisto, pedagogo, muzikverkisto (n. 1720)
- 1804: Philippe Lebon, franca kemiisto (n. 1767)
- 1810: Philipp Otto Runge, germana pentristo kaj desegnisto (n. 1777)
- 1814: Markizo de Sade, franca verkisto (n. 1740)
- 1815 Jan Potocki, pola verkisto, esploristo de slavaj antikvaĵoj, vojaĝisto, historiisto, politikisto (n. 1761)
- 1843: Pehr von Afzelius, sveda profesoro pri medicino (n. 1760)
- 1857: Friedrich Wilhelm von Jagow, prusa generalo (n. 1771)
- 1859: John Brown, usona kapitano dum la Usona Milito de Sendependeco, aboliciisto, ekzekutita (n. 1800)
- 1869: György Ruzitska, hungara komponisto, pedagogo (n. 1789)
- 1872: Wincenty Pol, pola poeto, partoprenanto de la Novembra ribelo, etnografo kaj profesoro pri geografio (n. 1807)
- 1881: Jenny Marx, germana nobelino, edzino de Karl Marx (n. 1814)
- 1886: Arnold Ipolyi, hungara romkatolika episkopo, etnografo, arthistoriisto (n. 1823)
- 1892: Jay Gould, usona riĉegulo kaj gvidanto de usona fervoja asocio (n. 1836)
- 1899: Miklós Szontagh, hungara kuracisto, balneologo, botanikisto (n. 1843)
- 1914: Leopold Pfaff, aŭstra juristo (n. 1837)
- 1918: Edmond Rostand, franca poeto (n. 1868)
- 1935: Gyula Várhelyi, rumania hungara historiisto, publicisto (n. 1891)
- 1941: Edward Rydz-Śmigły, pola militisto, politikisto, marŝalo, ĉefkomandanto dum la germana invado en Pollandon (n. 1886)
- 1943: René de Saussure, franca matematikisto, aŭtoro de la ĉefverko Fundamentaj Reguloj de la Vort-teorio en Esperanto, konata de la principo Neceso kaj sufiĉo, redaktoro de "Internacia Scienca Revuo", interlingvisto proponinta Nov-Esperanton (n. 1868)
- 1944: Filippo Tommaso Marinetti, itala ideologo pri itala faŝismo, poeto, eldonisto, kunkreinto de futurismo (n. 1876)
- 1958: Jekaterina Kuskova, rusia politikistino, ekonomikistino kaj ĵurnalistino, kunfondintino de la Rusia Socialdemokrata Partio kaj de la Konstitucia Demokratia Partio (n. 1859)
- 1958: Kálmán Sass, rumania hungara reformita pastro, politika malliberulo (n. 1904)
- 1962: Vencel Bíró, hungara historiisto, verkisto, profesoro (n. 1862)
- 1963: Thomas Hicks, brita-usona maratonkuristo (n. 1875)
- 1965: Josef Riedler, aŭstra politikisto kaj pedagogo (n. 1873)
- 1966: Luitzen Egbertus Jan Brouwer, nederlanda matematikisto (n. 1881)
- 1967: László Donáth, hungara reformita pastro, verkisto (n. 1883)
- 1969: Kliment Voroŝilov, ukraina bolŝeviko, popolkomisaro (n. 1881)
- 1974: Hana Benešová, ĉeĥa edzino de ĉeĥoslovaka prezidento Edvard Beneš, reprezentantino de Ruĝa Kruco (n. 1885)
- 1975: Piroska Balogh B., hungara aktorino (n. 1904)
- 1977: György Fáskerthy, hungara ĵurnalisto, verkisto, tradukisto kaj redaktoro (n. 1923)
- 1990: Aaron Copland, usona komponisto de koncerta kaj filma muziko, pianisto (n. 1900)
- 1990: János Duka, rumania hungara folkloristo kaj poeto (n. 1907)
- 1993: Pablo Escobar, kolombia politikisto, caro de kokaino, respondeca pri multaj krimoj (n. 1949)
- 1995: Mária Telkes, hungara-usona inventistino kaj kemiistino (n. 1900)
- 2002: Arno Peters, germana historiisto kaj kartografo (n. 1916)
- 2002: Mal Waldron, usona pianisto de moderna ĵazo (n. 1925)
- 2002: Ivan Illich, aŭstra filozofo, kristana anarkiema kritikisto de la nuntempa socio (n. 1926)
- 2004: István Kiss, rumania hungara biologo, universitata profesoro (n. 1926)
- 2015: Ignat Florian Bociort, rumana esperantisto, lekciisto de la rumana lingvo, rumana literaturo kaj monda literaturo, enkondukinto de Esperanto kiel nedeviga studobjekto en filologiajn fakultatojn, kunfondinto kaj prezidanto de Esperanto-Asocio de Rumanio, aŭtoro de E-lerniloj, interlingvisto, profesoro de AIS, honora membro de UEA (n. 1924)
- 2015: Ferenc Juhász, hungara poeto (n. 1928)
- 2017: Jerzy Kłoczowski, pola historiisto, partoprenanto de la ribelo de Varsovio, profesoro de homa scienco, senatano, kunfondinto kaj direktoro de la Instituto de Mez-Orienta Eŭropo (n. 1924)
- 2019: D. C. Fontana, usona televida scenaristino (n. 1939)
- 2020: Valéry Giscard d’Estaing, prezidanto de Francio 1974-1981 (n. 1926)
Specialaj tagoj kaj festoj
[redakti | redakti fonton]- Festoj kaj rememoroj en Katolika Eklezio:
- Kromacio el Aquileia, Patro de la Eklezio, episkopo kaj verkisto
- Silverio, papo
- Internacia Tago Memoriganta Abolicion de Sklaveco - fiksita de Ĝenerala Asembleo de Unuiĝintaj Nacioj decembre 1949
- Nacia tago en la Unuiĝintaj Arabaj Emirlandoj, fondiĝo de la ŝtato (1971)
- Nacia tago en Laoso, proklamo de la demokratia popol-respubliko (1975)
Tagoj de semajno
[redakti | redakti fonton]La 2-a de decembro estas (laŭ gregoria kalendaro):
- Dimanĉo en jaroj: 1584 1590 1601 1607 1612 1618 1629 1635 1640 1646 1657 1663 1668 1674 1685 1691 1696 1703 1708 1714 1725 1731 1736 1742 1753 1759 1764 1770 1781 1787 1792 1798 1804 1810 1821 1827 1832 1838 1849 1855 1860 1866 1877 1883 1888 1894 1900 1906 1917 1923 1928 1934 1945 1951 1956 1962 1973 1979 1984 1990 2001 2007 2012 2018 2029 2035 2040 2046 2057 2063 2068 2074 2085 2091 2096;
- Lundo en jaroj: 1585 1591 1596 1602 1613 1619 1624 1630 1641 1647 1652 1658 1669 1675 1680 1686 1697 1709 1715 1720 1726 1737 1743 1748 1754 1765 1771 1776 1782 1793 1799 1805 1811 1816 1822 1833 1839 1844 1850 1861 1867 1872 1878 1889 1895 1901 1907 1912 1918 1929 1935 1940 1946 1957 1963 1968 1974 1985 1991 1996 2002 2013 2019 2024 2030 2041 2047 2052 2058 2069 2075 2080 2086 2097;
- Mardo en jaroj: 1586 1597 1603 1608 1614 1625 1631 1636 1642 1653 1659 1664 1670 1681 1687 1692 1698 1704 1710 1721 1727 1732 1738 1749 1755 1760 1766 1777 1783 1788 1794 1800 1806 1817 1823 1828 1834 1845 1851 1856 1862 1873 1879 1884 1890 1902 1913 1919 1924 1930 1941 1947 1952 1958 1969 1975 1980 1986 1997 2003 2008 2014 2025 2031 2036 2042 2053 2059 2064 2070 2081 2087 2092 2098;
- Merkredo en jaroj: 1587 1592 1598 1609 1615 1620 1626 1637 1643 1648 1654 1665 1671 1676 1682 1693 1699 1705 1711 1716 1722 1733 1739 1744 1750 1761 1767 1772 1778 1789 1795 1801 1807 1812 1818 1829 1835 1840 1846 1857 1863 1868 1874 1885 1891 1896 1903 1908 1914 1925 1931 1936 1942 1953 1959 1964 1970 1981 1987 1992 1998 2009 2015 2020 2026 2037 2043 2048 2054 2065 2071 2076 2082 2093 2099;
- Ĵaŭdo en jaroj: 1582 1593 1599 1604 1610 1621 1627 1632 1638 1649 1655 1660 1666 1677 1683 1688 1694 1700 1706 1717 1723 1728 1734 1745 1751 1756 1762 1773 1779 1784 1790 1802 1813 1819 1824 1830 1841 1847 1852 1858 1869 1875 1880 1886 1897 1909 1915 1920 1926 1937 1943 1948 1954 1965 1971 1976 1982 1993 1999 2004 2010 2021 2027 2032 2038 2049 2055 2060 2066 2077 2083 2088 2094;
- Vendredo en jaroj: 1583 1588 1594 1605 1611 1616 1622 1633 1639 1644 1650 1661 1667 1672 1678 1689 1695 1701 1707 1712 1718 1729 1735 1740 1746 1757 1763 1768 1774 1785 1791 1796 1803 1808 1814 1825 1831 1836 1842 1853 1859 1864 1870 1881 1887 1892 1898 1904 1910 1921 1927 1932 1938 1949 1955 1960 1966 1977 1983 1988 1994 2005 2011 2016 2022 2033 2039 2044 2050 2061 2067 2072 2078 2089 2095;
- Sabato en jaroj: 1589 1595 1600 1606 1617 1623 1628 1634 1645 1651 1656 1662 1673 1679 1684 1690 1702 1713 1719 1724 1730 1741 1747 1752 1758 1769 1775 1780 1786 1797 1809 1815 1820 1826 1837 1843 1848 1854 1865 1871 1876 1882 1893 1899 1905 1911 1916 1922 1933 1939 1944 1950 1961 1967 1972 1978 1989 1995 2000 2006 2017 2023 2028 2034 2045 2051 2056 2062 2073 2079 2084 2090.