Saltu al enhavo

Rokenrolo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[kontrolita revizio][atendante kontrolon]
← Iru al antaŭa ŝanĝo
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
esperantigita parametro, formatigo de titoloj, +Projektoj
 
(5 mezaj versioj de 3 uzantoj ne montriĝas)
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:BillHaley.JPG|thumb|300px|[[Bill Haley]] & His Comets, pionira rokenrola bando, ĉ. 1955]]
[[Dosiero:BillHaley.JPG|eta|300ra|[[Bill Haley]] & His Comets, pionira rokenrola bando, ĉ. 1955]]
'''Rokenrolo''' (el la angla ''rock and roll'') estas [[Muziko|muzikĝenro]] kiu furoris en Usono kaj aliaj partoj de la mondo dum la [[1940|40-aj]] ĝis la [[1970|70-aj]] jaroj de la pasinta jarcento. Ĝi poste evoluis al la pli larĝsenca ''[[Rok-muziko]]'', kaj do la termino ''rokenrolo'' estas plej ofte uzata striktasence por la unuaj etapoj de la roko.
'''Rokenrolo''' (el la angla ''rock and roll'') estas [[Muziko|muzikĝenro]] kiu furoris en Usono kaj aliaj partoj de la mondo dum la [[1940|40-aj]] ĝis la [[1970|70-aj]] jaroj de la pasinta jarcento. Ĝi poste evoluis al la pli larĝsenca ''[[Rok-muziko]]'', kaj do la termino ''rokenrolo'' estas plej ofte uzata striktasence por la unuaj etapoj de la roko.


Linio 9: Linio 9:


== Unuaj etapoj ==
== Unuaj etapoj ==

Kelkaj aŭtoroj datas la naskiĝon de la rokenrolo en la jaro [[1954]], per la apero de la diskoj de [[Bill Haley]] kaj ties grupo "Bill Haley and the Haley's Comets", speciale per "Crazy Man Crazy" ([[1954]]) kaj la granda sukceso de la kantaĵo "[[Rock Around The Clock]]" ([[1955]]). Aliaj preferas emfazi la rolon de [[Little Richard]] aŭ de [[Elvis Presley]]. Tiu ĉi lasta eldonis sian unuan diskon ankaŭ en 1954.
Kelkaj aŭtoroj datas la naskiĝon de la rokenrolo en la jaro [[1954]], per la apero de la diskoj de [[Bill Haley]] kaj ties grupo "Bill Haley and the Haley's Comets", speciale per "Crazy Man Crazy" ([[1954]]) kaj la granda sukceso de la kantaĵo "[[Rock Around The Clock]]" ([[1955]]). Aliaj preferas emfazi la rolon de [[Little Richard]] aŭ de [[Elvis Presley]]. Tiu ĉi lasta eldonis sian unuan diskon ankaŭ en 1954.
[[Dosiero:Elvis Presley 1970.jpg|thumb|180px|[[Elvis Presley]]]]
[[Dosiero:Elvis Presley 1970.jpg|eta|180ra|[[Elvis Presley]]]]
Ĉefaj artistoj de la 50-aj jaroj kaj komenco de la 60-aj:
Ĉefaj artistoj de la 50-aj jaroj kaj komenco de la 60-aj:
* [[Chuck Berry]], [[Bo Diddley]] kaj [[Little Richard]]: la nigra rokenrolo
* [[Chuck Berry]], [[Bo Diddley]] kaj [[Little Richard]]: la nigra rokenrolo
* [[Gene Vincent]], [[Eddie Cochran]] kaj [[Roy Orbison]]: la popularigo de la rokenrolo inter la blankuloj.
* [[Gene Vincent]], [[Eddie Cochran]] kaj [[Roy Orbison]]: la popularigo de la rokenrolo inter la blankuloj.
* [[Elvis Presley]]: la grandskala popularigo de la rokenrolo ĉefe en gixa subĝenro [[Rokabilo]].
* [[Elvis Presley]]: la grandskala popularigo de la rokenrolo ĉefe en ĝia subĝenro [[Rokabilo]].
* "[[La tago kiam mortis la muziko]]". [[Buddy Holly]], [[Ritchie Valens]] kaj ''[[Big Bopper]]'' forpasis en aviadilakcidento, kaj tio fariĝis turnopunkto en la industrio.
* "[[La tago kiam mortis la muziko]]". [[Buddy Holly]], [[Ritchie Valens]] kaj ''[[Big Bopper]]'' forpasis en aviadilakcidento, kaj tio fariĝis turnopunkto en la industrio.
* [[Phil Spector]] revoluciis la manieron registri muzikon, kaj havas grandan influon en la posta rolo de la produktistoj. Naskiĝas la '''''[[Soul]]''''' kaj la muzikfirmaoj [[Stax]] kaj [[Motown]].
* [[Phil Spector]] revoluciis la manieron registri muzikon, kaj havas grandan influon en la posta rolo de la produktistoj. Naskiĝas la '''''[[Soul]]''''' kaj la muzikfirmaoj [[Stax]] kaj [[Motown]].
Linio 26: Linio 25:
* [[Bob Dylan]] uzas la elektran gitaron en kantoj de bazo [[folko|folka]], kreante la '''[[Folk-roko]]n'''. Lin sekvos [[The Byrds]], [[Simon and Garfunkel]] kaj [[Crosby, Stills and Nash]].
* [[Bob Dylan]] uzas la elektran gitaron en kantoj de bazo [[folko|folka]], kreante la '''[[Folk-roko]]n'''. Lin sekvos [[The Byrds]], [[Simon and Garfunkel]] kaj [[Crosby, Stills and Nash]].
* [[Jimi Hendrix]] aŭ [[Eric Clapton]] revolucias la manieron ludi la gitaron
* [[Jimi Hendrix]] aŭ [[Eric Clapton]] revolucias la manieron ludi la gitaron
[[Dosiero:Rock and Roll Hall of Fame.jpg|thumb|250px|right|Salono de Famo de Rokenrolo, Cleveland, Usono (ŝtato Ohio)]]
[[Dosiero:Rock and Roll Hall of Fame.jpg|eta|250ra|dekstra|[[Salono de Famo de Rokenrolo]], Cleveland, Usono (ŝtato Ohio)]]


==Ĝenroj==
== Ĝenroj ==
* ''[[Biker metal]]''
* ''[[Biker metal]]''
* [[Kosma roko]]
* [[Kosma roko]]
Linio 39: Linio 38:


== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==
{{Projektoj}}
* http://www.history-of-rock.com La Historio de Roko 1954 - 1963
* http://www.history-of-rock.com La Historio de Roko 1954 - 1963
* http://www.bandnews.org/genre/Rock Rokenrolaj Aktualaĵoj
* http://www.bandnews.org/genre/Rock Rokenrolaj Aktualaĵoj
* http://www.rockhallsf.com {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20051130093831/http://www.rockhallsf.com/ |date=2005-11-30 }} Salono de la Famo de la Rokenrolo
* http://www.rockhallsf.com {{Webarchiv|url=https://web.archive.org/web/20051130093831/http://www.rockhallsf.com/ |date=2005-11-30 }} Salono de Famo de Rokenrolo


[[Kategorio:Dancoj]]
[[Kategorio:Dancoj]]

Nuna versio ekde 19:50, 3 nov. 2023

Bill Haley & His Comets, pionira rokenrola bando, ĉ. 1955

Rokenrolo (el la angla rock and roll) estas muzikĝenro kiu furoris en Usono kaj aliaj partoj de la mondo dum la 40-aj ĝis la 70-aj jaroj de la pasinta jarcento. Ĝi poste evoluis al la pli larĝsenca Rok-muziko, kaj do la termino rokenrolo estas plej ofte uzata striktasence por la unuaj etapoj de la roko.

Tiu ĉi ĝenro devenas historie el mikso de diversaj stiloj de la usona folkloro, ĉefe super la bazo de la muziko de la nigruloj (rhythm and blues, siavice evoluinta el la bluso, bugio kaj ĵazo), kun influo de la gospelo kaj la tradiciaj kantoj de la blankuloj, kiel la country kaj western. Ĝi profitis de la evoluo de la novaj elektraj muzikinstrumentoj, kiuj ebligis la rapidigon de la ritmo.

Sociologie, oni klarigas la aperon de la fenomeno pro la plifortigo de la aĉetpovo de la junularo, kiam junuloj komencis ne plu timi pri la futuro, la laboro aŭ siaj gepatroj.

Rokenrolo estas dancformo kiu inkluzivas i.a. dancojn, kiujn oni foje nomas "Rokabilo", "Ir-rokenrolo", "Fal-rokenrolo", "Glit rokenrolo", "Shuffle", k.a.

Unuaj etapoj

[redakti | redakti fonton]

Kelkaj aŭtoroj datas la naskiĝon de la rokenrolo en la jaro 1954, per la apero de la diskoj de Bill Haley kaj ties grupo "Bill Haley and the Haley's Comets", speciale per "Crazy Man Crazy" (1954) kaj la granda sukceso de la kantaĵo "Rock Around The Clock" (1955). Aliaj preferas emfazi la rolon de Little Richard aŭ de Elvis Presley. Tiu ĉi lasta eldonis sian unuan diskon ankaŭ en 1954.

Elvis Presley

Ĉefaj artistoj de la 50-aj jaroj kaj komenco de la 60-aj:

Disvolviĝo kaj evoluo

[redakti | redakti fonton]

Post la jaroj de la jardeko de 1960, la stilo havis gravan disvolviĝon, kaj kreis amason da subĝenroj, kiu ĝenerale estas konata kiel la rok-muziko. Ĝi fariĝas kultura kaj socia fenomeno kiu ne konas landlimojn.

Salono de Famo de Rokenrolo, Cleveland, Usono (ŝtato Ohio)

Ĝenroj

[redakti | redakti fonton]

Vidu ankaŭ

[redakti | redakti fonton]

Eksteraj ligiloj

[redakti | redakti fonton]
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Rokenrolo&oldid=8430948"