T-35

To Τ-35 ήταν ένα σοβιετικό βαρύ άρμα του Μεσοπολέμου και της αρχής του Β' Παγκοσμίου Πολέμου περιορισμένης παραγωγής και παροχής υπηρεσιών του Κόκκινου στρατού. Ήταν το μόνο πέντε πυργίσκων βαρύ άρμα, αλλά αποδείχθηκε ότι είναι αργό και μηχανικά αναξιόπιστο. Τα περισσότερα από τα Τ-35 άρματα στην επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα χάθηκαν λόγω μηχανικής βλάβης και όχι από την δράση του εχθρού. Προς τα έξω, ήταν μεγάλο, αλλά εσωτερικά, οι χώροι ήταν στριμωγμένοι με τους θαλάμους να διαχωρίζονται μεταξύ τους. Μερικοί από τους πυργίσκους επισκιαζόντουσαν από τις πόρτες εισόδου.

Ιστορία παραγωγής

Το T-35 αναπτύχθηκε από το σχεδιαστικό γραφείο της OKMO, η οποία ξεκίνησε τις εργασίες για ένα βαρύ άρμα το 1930. Δύο ομάδες ανέπτυξαν ξεχωριστά σχέδια. Η ομάδα με επικεφαλής τον Γερμανό μηχανικό Grotte εργάστηκε για το 100 τόνων και 4 πυργίσκων άρμα TG-5, οπλισμένο με ένα ναυτικό όπλο 107 mm, με τη χρήση πεπιεσμένου αέρα. Το έργο αυτό αργότερα ακυρώθηκε.

Η έννοια των μεγάλων αρμάτων πολλαπλών πυργίσκων ευνοήθηκε από αρκετούς ευρωπαϊκούς στρατούς στη δεκαετία του 1920 και του 1930. Σχέδια υπήρξαν στη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία για τα οχήματα αυτά. Η δεύτερη ομάδα OKMO, με επικεφαλής τον Ν Tsiets, εργάστηκε για ένα άρμα εμπνευσμένο από το βρετανικό Vickers A1E1 Independent.

Μέχρι τον Ιούλιο του 1932, ένα πρωτότυπο 35 τόνων με 76,2 mm όπλο ολοκληρώθηκε. Το πρώτο πρωτότυπο ενισχύθηκε περαιτέρω με τέσσερις μικρότερους πυργίσκους, δύο με 37 m όπλα και δύο με πολυβόλο. Αυτό το πρώτο πρωτότυπο είχε σοβαρά ελαττώματα στη διαβίβασή του και θεωρήθηκε υπερβολικά πολύπλοκο και ακριβό για μαζική παραγωγή. Ως εκ τούτου, οι εργασίες για αυτό σταμάτησαν και ένα νέο απλούστερο πρωτότυπο κατασκευάστηκε.

Αυτό το νέο πρωτότυπο είχε ένα νέο κινητήρα, νέο κιβώτιο ταχυτήτων και βελτιωμένη διαβίβαση. Μια απόφαση λήφθηκε επίσης για την ταυτοποποίηση των πυργίσκων του T-35 με αυτούς του T-28, ένα μέσο άρμα 3 πυργίσκων. Οι μικροί πυργίσκοι πολυβόλων ήταν πανομοιότυποι στα δύο άρματα. Οι μεγάλοι κύριοι πυργίσκοι με 76,2 mm όπλο ήταν σχεδόν πανομοιότυποι, αλλά εκείνοι του T-28 είχαν ένα πρόσθετο, πίσω βολών πολυβόλο.

Στις 11 Αυγούστου 1933, το T-35 έγινε δεκτό για την παραγωγή στο εργοστάσιο στο Χάρκοβο, και ολοκληρώθηκαν δύο παρτίδες των δέκα οχημάτων.

Οι εμπειρίες που αποκτήθηκαν με τα δυο πρωτότυπα χρησιμοποιήθηκαν για την κύρια παραγωγή Τ-35 Model 1935, η οποία και πάλι βελτιώθηκε από το δεύτερο πρωτότυπο, με ένα μεγαλύτερο πλαίσιο, βελτιωμένη γάστρα και όπλο 45 mm στη θέση του 37 mm. Ξεκίνησε την παραγωγή το 1935, και περίπου 35 κατασκευάστηκαν από το 1938. Σε γενικές γραμμές, κατά τη διάρκεια παραγωγής, έγιναν μικρές βελτιώσεις. Η παραγωγή είχε πυργίσκους παρόμοιους με εκείνους για τα BT-5, αλλά χωρίς την πίσω προεξοχή. Μερικά είχαν φλογοβόλο αντί για ένα από τα 45 mm όπλα. Η τελική παρτίδα ήταν μια σειρά έξι T-35 Μοντέλο 1938, η οποία είχε νέους πυργίσκους με κλίση ολόγυρα, καθώς και τροποποιημένες πλαϊνές ποδιές και καινούργιους τροχούς ελεύθερης κινήσεως.

Αρχικά, ο κύριος πυργίσκος ήταν εξοπλισμένος με ένα πυροβόλο όπλο 76,2 χιλιοστών. Από το 1936, αυτό το όπλο είχε αντικατασταθεί από το KT-28 κανόνι, το οποίο χρησιμοποιήθηκε επίσης στο άρμα Т-28 με ανώτατα και κατώτατα όρια των -7 ° C και + 23 °, αντίστοιχα. Ως βοηθητικό όπλο στον κεντρικό πυργίσκο, στα δεξιά του κανονιού, το 7,62 χιλιοστών πολυβόλο DT είχε τοποθετηθεί σε μια ρυθμιζόμενη μπάλα. Το DT πολυβόλο ήταν στερεωμένο σε ένα χώρο στο κοίλωμα αποθήκευσης του πυργίσκου. Ο μηχανισμός στροφής του πυργίσκου χρησιμοποιούσε ένα ηλεκτρομηχανικό δίσκο τριών ταχυτήτων και ένα βοηθητικό τιμόνι επίσης είχε παραχθεί για χρήση έκτακτης ανάγκης. Από το 1937, ένα αντι-αεροπορικό DT πολυβόλο τέθηκε σε Ρ-40 βάση πάνω στη βάση της καταπακτής πυροβολητών αέρος στον κεντρικό πυργίσκο.Το 1938, το L-10 κανόνι προτάθηκε για το κεντρικό πυργίσκο όπλο, αλλά οι εκπρόσωποι της ABTU (η «Διεύθυνση Auto-Tank") εγκατέλειψαν την ιδέα αυτή, λαμβάνοντας υπόψη τη δύναμη του KT-28 ως αρκετή για να νικήσει εχθρικά τεθωρακισμένα οχήματα, και η συνοδεία της επίθεσης πεζικού προβλεπόταν από τα δύο κανόνια των 45 mm.

Ο κύριος και οι δύο μικροί πυργίσκοι πολυβόλων του Т-35 και Т-28 είχαν ένα υψηλό επίπεδο τυποποίησης. Κύρια όπλα διόπτευσης χρησιμοποιούνταν το τηλεσκοπικό κλείστρο TOP obr.1930 και το περισκόπιο PT-1 обр.1932. Το πυροβόλο 76,2 χιλιοστών είχε 96 γύρους, τα 45 χιλιοστών όπλα είχαν 226 γύρους, και τα πολυβόλα DT είχαν 10.080 φυσίγγια. Το 50 τόνων άρμα σχεδιάστηκε με το μέγιστο πάχος των θωρακισμένων πλακών του σώματος να είναι 30 χιλιοστά και 20 χιλιοστά στους πυργίσκους. Οι τεθωρακισμένες πλάκες συνδέονται μεταξύ τους με συγκόλληση και πριτσίνια. Το 1936, το πάχος της μετωπιαίας πλάκας σώματος και η εμπρόσθια πλάκα προστασίας του οδηγού-μηχανικού αυξήθηκε σε 50 χιλιοστά. Στις θωρακισμένες πλαϊνές ποδιές πρόσθεσαν επίσης 10 χιλιοστά.

Το 1938, εισήχθη ένας κωνικός πυργίσκος με μέγιστο πάχος 25 χιλιοστά στο μπροστινό μέρος για την ενίσχυση της θωράκισης και το πάχος των μετωπιαίων πλακών αυξήθηκε επίσης, έως 70 χιλιοστά. Το βάρος του άρματος αυξήθηκε σε 54 τόνους (τα πρώτης σειράς ζύγιζαν 42,5 τόνους). Συνολικά, από τον Απρίλιο του 1939 έως το τέλος του Т-35, παρήχθησαν έξι με την αυξημένη θωράκιση. Σε δύο της έκδοσης του 1939, ένα 7,62 mm DT πολυβόλο είχε τοποθετηθεί στο τμήμα αποθήκευσης του κύριου κωνικού πυργίσκου πίσω, για πίσω άμυνα.

Δυτικοί και Ρώσοι ιστορικοί διαφωνούν για την έμπνευση για το σχεδιασμό του Τ-35. Ο πρώτοι υποστηρίζουν ότι εμπνεύστηκε από το βρετανικό Vickers A1E1 Independent, αλλά αυτό απορρίφθηκε από πολλούς Ρώσους ειδικούς. Είναι αδύνατον να γνωρίζουμε την αλήθεια, αλλά υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις για την υποστήριξη των Δυτικών ισχυρισμών, κυρίως οι αποτυχημένες προσπάθειες Σοβιετικών να αγοράσουν το A1E1. Την ίδια στιγμή, η επιρροή των Γερμανών μηχανικών, οι οποίοι στα τέλη της δεκαετίας του 1920 είχαν ανάπτυξη παρόμοιων σχεδίων στη βάση τους Κάμα στη Σοβιετική Ένωση, δεν μπορεί να αποκλειστεί. Αυτό που είναι σαφές είναι ότι ο δανεισμός στρατιωτικής τεχνολογίας και ιδεών από άλλα έθνη ήταν κοινός για το σύνολο των ενόπλων δυνάμεων του μεσοπολέμου. Ο Κόκκινος Στρατός, με την αγορά των βρετανικών μέσων αρμάτων Vickers Carden Loyd tankette, Vickers E-Light και Cruiser Mk II και του αμερικανικού Christie suspension για χρήση παραγωγής δικών του αρμάτων, ήταν σαφώς ένας από τους μεγαλύτερους εκφραστές αυτής της πρακτικής.

Λόγω του υψηλού κόστους του, ο κύκλος παραγωγής του Τ-35 έληξε με μόλις 61 άρματα.

Ιστορία μάχης

Γερμανικά στρατεύματα παρουσιάζουν καταληφθέν Τ-35

Το Τ-35 επεδόθη στην 5η Ξεχωριστή Βαρέων Αρμάτων Ταξιαρχία στη Μόσχα, κυρίως για τα καθήκοντα παρέλασης, από το 1935 μέχρι το 1940. Τον Ιούνιο του 1940 τέθηκε το ζήτημα ως προς το εάν θα απαλειφθούν τα Τ-35 από την πρώτη γραμμή υπηρεσίας, με δυνατότητα είτε της μετατροπής τους σε βαρέα αυτοκινούμενα πυροβόλα, ή της ανάθεσής τους στις διάφορες στρατιωτικές ακαδημίες. Η επιλογή έγινε για να τα χρησιμοποιήσουν στη μάχη σε αντικατάσταση και τα σωζόμενα οχήματα συγκεντρώθηκαν μαζί στα 67ο και 68ο Συντάγματα της 34η Μεραρχίας Τεθωρακισμένων, η οποία επεδόθη στο 8ο Μηχανοκίνητο Σώμα σε Ειδική Στρατιωτική Περιοχή στο Κίεβο.

Κατά την επιχείρηση Μπαρμπαρόσσα, το 90% των Τ-35 από τα 67ο και 68ο Συντάγματα χάθηκε όχι από την δράση του εχθρού, αλλά είτε λόγω μηχανικής βλάβης είτε επειδή εγκαταλήφθηκαν και καταστράφηκαν από τα πληρώματά τους. Οι πιο κοινές βλάβες σχετίζονται με την διαβίβαση. Η τελευταία καταγραμμένη δράση του Τ-35 πραγματοποιήθηκε κατά τα πρώτα στάδια στην μάχη της Μόσχας. Τουλάχιστον ένα καταληφθέν Τ-35 αποστάλθηκε στη Γερμανία για αξιολόγηση σε στρατιωτικό πεδίο δοκιμών.

Το Τ-35 μερικές φορές αναφέρεται ως έχοντας συμμετέχον στον Χειμερινό Πόλεμο κατά της Φινλανδίας, αλλά σύμφωνα με σοβιετικές πηγές αυτό δεν συνέβη. Στην πραγματικότητα, τα δύο άλλα πρωτότυπα βαρέων αρμάτων των πολλαπλών πυργίσκων είχαν σταλεί στο μέτωπο για δοκιμή: το T-100 και το SMK. Ενιαίος πυργίσκος KV-1 έλαβε επίσης μέρος στην ίδια δοκιμασία στην μάχη της Σούμα. Το άρμα SMK είχε απενεργοποιηθεί από μια φινλανδική νάρκη και όλες οι προσπάθειες για να ανακτηθεί το μεγαθήριο τών 55 τόνων απέτυχε. Σε φινλανδική φωτογραφία αυτό το άρμα εσφαλμένα χαρακτηρίζεται Τ-35 C από τη γερμανική νοημοσύνη.

Σωζόμενα

Το T-35 του Μουσείου Kubinka (2011)

Ένα άρμα σώζεται και διατηρείται σε λειτουργική κατάσταση στο Μουσείο Kubinka κοντά στη Μόσχα. Επέζησε του Β' Παγκοσμίου Πολέμου επειδή ήταν ένα από τα τέσσερα Τ-35 που χρησιμοποιούνταν στις μονάδες εκπαίδευσης. Η συλλογή Kubinka περιλαμβάνει επίσης ένα πρωτότυπο SU-14 και ένα αυτοπροωθούμενο πυροβόλο όπλο με βάση το Τ-35 αμάξωμα.

Τον Ιανουάριο του 2016, η ρωσική μεταλλουργική και μεταλλουργική εταιρία UMMC ανακοίνωσε την αναδημιουργία ενός πλήρους αντιγράφου Τ-35 άρματος χρησιμοποιώντας σοβιετικά σχέδια. Το αντίγραφο Τ-35 θα είναι πλήρες από κάθε άποψη, εκτός του ότι δεν θα έχει κινητήρα. Το άρμα θα τοποθετηθεί στο Μουσείο Στρατιωτικού Εξοπλισμού της UMMC.

Παραλλαγές

• T-35-1: Πρωτότυπο
• T-35-2: Πρωτότυπο
• T-35A: Μοντέλο παραγωγής.
• T-35B: Νέα μηχανή. Μόνο το πρωτότυπο παρήχθη.
• SU-14: Με κανόνι 152 mm ή οβιδοβόλο 203 mm. Δύο πρωτότυπα έχουν παραχθεί.

Πηγές

• Zaloga, Steven J.· James Grandsen (1984). Soviet Tanks and Combat Vehicles of World War Two. London: Arms and Armour Press. ISBN 0-85368-606-8. 
• Solyankin, M.Pavlov, I.Pavlov, I.Zheltov (2002). Otechestvennye Bronirovannye Mashiny (Homeland Armored Machines) 20th Century, Vol. I, 1905-1941 (1st Edition (Russian) έκδοση). Moscow: Publishing Center "Eksprint". σελίδες 343. ISBN 5-94038-030-1. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα T-35 στο Wikimedia Commons