Flashover

Η στιγμιαία ανάφλεξη πυρκαγιάς, γνωστή διεθνώς με τον αγγλικό όρο flashover, είναι η σχεδόν ταυτόχρονη ανάφλεξη των περισσότερων άμεσα εκτεθειμένων εύφλεκτων υλικών σε κλειστό χώρο. Όταν ορισμένα οργανικά υλικά θερμαίνονται, υφίστανται θερμική διάσπαση και απελευθερώνουν εύφλεκτα αέρια. Το flashover συμβαίνει όταν η πλειοψηφία από τις εκτεθειμένες επιφάνειες σε ένα χώρο θερμένονται ως το σημείο αυτανάφλεξής τους και εκλύουν εύφλεκτα αέρια (βλ. επίσης σημείο ανάφλεξης).  Το flashover εμφανίζεται συνήθως σε 500–600 °C για συνήθη καύσιμα, και ροή θερμότητας στο επίπεδο του δαπέδου 20 kilowatt ανά τετραγωνικό μέτρο.

Ένα παράδειγμα flashover είναι ανάφλεξη ενός επίπλου σε ένα δωμάτιο. Η φωτιά που περιλαμβάνει το αρχικό έπιπλο μπορεί να παράγει ένα στρώμα ζεστού καπνού που απλώνεται σε όλη την οροφή του δωματίου. Το ζεστό έντονο στρώμα καπνού αναπτύσσεται σε βάθος, όπως οριοθετείται από τους τοίχους του δωματίου. Η ακτινοβολούμενη θερμότητα από αυτό το στρώμα θερμαίνει τις επιφάνειες των άμεσα εκτεθειμένων εύφλεκτων υλικών στο δωμάτιο, προκαλώντας τα να εκπέμπουν εύφλεκτα αέρια μέσω της πυρόλυσης. Όταν οι θερμοκρασίες των παραγόμενων αερίων γίνει αρκετά υψηλή, τα αέρια αυτά θα αναφλεχθούν σε όλη τους την έκταση.

Τύποι

Η αρχική σουηδική ορολογία που σχετίζεται με τον όρο flashover έχει μεταβληθεί στις μεταφράσεις της, για να είναι σύμφωνη με τους ισχύοντες Ευρωπαϊκούς και Βορειοαμερικανικούς ορισμούς ως εξής:

• Πτωχή ανάφλεξη πυρκαγιάς ή rollover είναι η ανάφλεξη του αερίου στρώματος κάτω από την οροφή, οδηγώντας σε συνολική εμπλοκή του διαμερίσματος. Η αναλογία καυσίμου/αέρα είναι στην κάτω περιοχή του εύρους ευφλεκτότητας (δηλαδή είναι πτωχή).
• Ένα rich flashover - πλούσια ανάφλεξη πυρκαγιάς παρουσιάζεται όταν τα εύφλεκτα αέρια αναφλεγούν, ενώ βρίσκονται ανώτερη περιοχή του εύρους ευφλεκτότητας (δηλ. είναι πλούσια). Αυτό μπορεί να συμβεί σε δωμάτια όπου η φωτιά υποχώρησε εξαιτίας της έλλειψης οξυγόνου. Η πηγή ανάφλεξης μπορεί να είναι  αντικείμενο που σιγοκαίει, ή η ανάδευση κάρβουνων από την ροή αέρα. Ένα τέτοιο γεγονός είναι γνωστό ως «backdraft».
• Μια καθυστερημένη ανάφλεξη - delayed flashover συμβαίνει όταν το κρύο γκρίζο σύννεφο καπνού αναφλέγεται ενώ έχει συγκεντρωθεί έξω από το δωμάτιο προέλευσης. Αυτό οδηγεί σε μια ασταθή κατάσταση, και αν η ανάφλεξη συμβαίνει σε ιδανικό μείγμα, το αποτέλεσμα μπορεί να είναι μια βίαιη έκρηξη αερίου καπνού. Αυτό αναφέρεται ως έκρηξη καπνού ή ανάφλεξη αερίων φωτιάς, ανάλογα με τη σοβαρότητα της διαδικασίας της καύσης.
• Μια καυτή πλούσια ανάφλεξη - hot rich flashover συμβαίνει όταν ο καυτός καπνός με εύφλεκτο αέριο σε αναλογία πάνω από το ανώτερο όριο εύρους αναφλεξιμότητας και θερμοκρασία υψηλότερη από τη θερμοκρασία ανάφλεξης φεύγει από το διαμέρισμα. Κατά την αραίωση με αέρα μπορεί να αναφλεγεί αυθόρμητα, και η επακόλουθη φλόγα μπορεί να διαδοθεί πίσω στο διαμέρισμα, με αποτέλεσμα ένα συμβάν παρόμοιο με μια πλούσια ανάφλεξη πυρκαγιάς. Ο κοινός ορισμός αυτής της διαδικασία είναι γνωστός ως αυτοανάφλεξη, η οποία είναι μια άλλη μορφή της ανάφλεξης αερίων φωτιάς.

Κίνδυνοι

Το flashover είναι ένας από τα περισσότερο φοβερά φαινόμενα μεταξύ των πυροσβεστών. Οι πυροσβέστες έχουν μάθει να αναγνωρίζουν τα rollover και flashover και να αποφευχθούν τα backdraft. Για παράδειγμα, έχουν ορισμένες τακτικές για το άνοιγμα μιας κλειστής πόρτας σε ένα κτίριο με πυρκαγιά, όπως το να τοποθετούν τον εαυτό τους δίπλα από την πόρτα αντί για μπροστά, και να είναι έτοιμοι να καταπολεμήσουν επερχόμενες φλόγες.

Ενδείξεις

Τα παρακάτω είναι μερικά από τα σημάδια που οι πυροσβέστες ψάχνουν όταν προσπαθούν να καθορίσουν αν είναι πιθανό να συμβεί flashover.

• Η φωτιά είναι σε καλά αεριζόμενο διαμέρισμα, έτσι δεν υπάρχει έλλειψη οξυγόνου στο δωμάτιο.
• Το ουδέτερο πεδίο κινείται προς τα κάτω προς το πάτωμα. Σε αυτήν την περίπτωση, ένα flashover είναι πιθανό.
• Όλα τα άμεσα εκτεθειμένα εύφλεκτα υλικά δείχνουν σημάδια πυρόλυσης.
• Εμφανίζονται rollover ή γλώσσες φωτιάς.
• Υπάρχει μια ταχεία συσσώρευση θερμότητας που εκπέμπεται από την ταχεία καύση αερίων. Αυτή είναι γενικά η καλύτερη ένδειξη για flashover.

Το χρώμα του καπνού είναι συχνά λαμβάνεται επίσης υπόψη, αλλά δεν υπάρχει καμία σχέση ανάμεσα στο χρώμα του καπνού και του κινδύνου flashover. Παραδοσιακά, ο μαύρος, πυκνός καπνός ήταν εξαιρετικά επικίνδυνος, αλλά η ιστορία δείχνει ότι είναι ένας αναξιόπιστος δείκτης. Για παράδειγμα, υπήρξε μια πυρκαγιά σε ένα εργοστάσιο λαστιχένιων στρωμάτων στο Λονδίνο το 1975, που παρήγαγαν λευκό καπνό. Ο άσπρος καπνός δεν θεωρούνταν επικίνδυνος, οπότε οι πυροσβέστες αποφάσισαν να αερίσουν το χώρο, το οποίο προκάλεσε μια έκρηξη καπνού και σκότωσε δύο πυροσβέστες. Ο λευκός καπνός από την πυρόλυση των ελαστικών αποδείχθηκε εξαιρετικά εύφλεκτος.