Μετάβαση στο περιεχόμενο

Ουλπία Βασιλική

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια

Συντεταγμένες: 41°53′44.02″N 12°29′4.45″E / 41.8955611°N 12.4845694°E / 41.8955611; 12.4845694

Ουλπία Βασιλική
Χάρτης
Είδοςαρχαιολογική θέση και αστική βασιλική
Γεωγραφικές συντεταγμένες41°53′44″N 12°29′4″E
Διοικητική υπαγωγήΡώμη
ΧώραΙταλία
ΑρχιτέκτοναςΑπολλόδωρος ο Δαμασκηνός
Commons page Πολυμέσα
δεδομένα (π)
Κάτοψη της Ουλπίας Βασιλικής.

Η Ουλπία Βασιλική (λατιν.: Basilica Ulpia) ήταν αρχαίο ρωμαϊκό αστικό κτήριο, που βρίσκεται στην Αγορά του Τραϊανού. Η Ουλπία Βασιλική χωρίζει τον ναό της κύριας αυλής στην Αγορά του Τραϊανού στα νοτιοανατολικά, με τη στήλη του Τραϊανού στα βορειοδυτικά.[1] Βρίσκεται μεταξύ του Καπιτωλίνου λόφου (νοτιοδυτικά) και των Θερμών του Κωνσταντίνου στον Κυρινάλιο λόφο (βορειοανατολικά). Πήρε το όνομά του από τον Ρωμαίο Αυτοκράτορα Τραϊανό, του οποίου το πλήρες όνομα ήταν Μάρκος Ούλπιος Τραϊανός.[2]

Έγινε ίσως η σημαντικότερη βασιλική μετά από δύο άλλες αρχαιότερες, την Αιμιλία Βασιλική και την Ιουλία Βασιλική. Με την κατασκευή της, μεγάλο μέρος της πολιτικής ζωής μετακινήθηκε από τη Ρωμαϊκή Αγορά στην Αγορά του Τραϊανού. Έτσι παρέμεινε μέχρι την ανέγερση της Βασιλικής των Μαξεντίου και Κωνσταντίνου.

Σε αντίθεση με τις μεταγενέστερες χριστιανικές βασιλικές, δεν είχε κάποια γνωστή θρησκευτική λειτουργία. Ήταν αφιερωμένη στην απονομή της δικαιοσύνης,[3] στο εμπόριο και στην παρουσία του Αυτοκράτορα. Ήταν η μεγαλύτερη στη Ρώμη, με διαστάσεις 117 επί 55 μέτρα (385 Χ 182 πόδια).[2]

Σχεδιασμός και κατασκευή

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η Ουλπία Βασιλική αποτελούνταν από ένα μεγάλο κεντρικό κλίτος με τέσσερα πλευρικά κλίτη, δύο σε κάθε πλευρά τού ναού. Οι κοντές πλευρές του οικοδομήματος σχημάτιζαν αψίδες, ενώ η κύρια είσοδος γινόταν μέσω τριών θυρών στο μακρύ ανατολικό μέτωπο με θέα στην Αγορά του Τραϊανού, η οποία βρισκόταν ένα μέτρο κάτω από το επίπεδο της Βασιλικής.[4] Οι κίονες και οι τοίχοι ήταν από πολύτιμα μάρμαρα. Η ύψους 50 μέτρων (164 ποδών) υψηλή στέγη καλυπτόταν από επιχρυσωμένα μπρούτζινα κεραμίδια.

Χρυσό νόμισμα (aureus) του Τραϊανού (βασ. 98–117 ) με τη βασιλική στην πίσω όψη, σημειωμένη:basilica vlpia και δείχνει τα διακοσμητικά γλυπτά (άρματα και αγάλματα).

Η ανατολική πρόσοψη διέθετε στοά με τρεις προεξέχουσες στοές. Μία κεντρική στοά πλαισίωνε την κύρια είσοδο και ήταν η πιο μεγαλειώδης, με 10 κίονες από κίτρινο μάρμαρο να τη στηρίζουν. Στην κορυφή της κεντρικής στοάς, επάνω από μια περίτεχνη στέγη και θριγκό, βρισκόταν ένα επίχρυσο χάλκινο τέθριππο (quadriga) συνοδευόμενο από Νίκες (Victoria), με τις δύο πλευρικές στοές να καλύπτονται από άρματα δύο ίππων (bigae).[4] Ανάμεσα στα άρματα υπήρχαν κολοσσιαία αγάλματα του Τραϊανού. Οι πολλές σειρές κιόνων που χωρίζουν τα πλευρικά κλίτη, είναι ένα παραδοσιακό μέσο κατασκευής βασιλικών. Αυτή η μέθοδος κατασκευής μπορεί να εντοπιστεί στις αιγυπτιακές υπόστυλες αίθουσες.[5] Η Ουλπία Βασιλική μοιάζει πολύ με μια από τις πιο διάσημες υπόστυλες αίθουσες, τη Μεγάλη Υπόστυλη Αίθουσα στο Kαρνάκ.

Η αψίδα στο βορειοανατολικό άκρο της Βασιλικής φέρει την επιγραφή Libertatis σε ένα θραύσμα του Μαρμάρινου Σχεδίου της Ρώμης, το οποίο υποδηλώνει ότι ανέλαβε τις λειτουργίες του Atrium Libertatis, που προηγουμένως βρισκόταν στη Ρωμαϊκή Αγορά, το μέρος όπου οι σκλάβοι νόμιμα απελευθερώνονταν. Ως εκ τούτου, πιθανότατα υπήρχε ένα ιερό της Ελευθερίας (Libertas) τοποθετημένο στην αψίδα.[6]

Πολλοί από τους κίονες εξακολουθούν να υπάρχουν επί τόπου, αν και ένας μεγάλος αριθμός έχει πέσει. Το σύνολο της κατασκευής ήταν διακοσμημένο με πολεμικά λάφυρα και τρόπαια από τους Δακικούς Πολέμους που διεξήχθησαν υπό τη διοίκηση του Τραϊανού. Η ζωφόρος επάνω από την είσοδο είχε χαραγμένα τα ονόματα των νικητριών λεγεώνων, που συμμετείχαν στην εκστρατεία κατά των Δακών.[7]

Αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως αρχιτεκτονικό πρότυπο από τον Κωνσταντίνο Α΄ ως βάση για τη διάταξη των νέων χριστιανικών εκκλησιών. Η Ουλπία Βασιλική χρησιμοποιήθηκε ως πρότυπο για την ολοκλήρωση της Βασιλικής του Μαξέντιου από τον Κωνσταντίνο Α΄.[8]

Ανασκαφές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ερείπια της Ουλπίας Βασιλικής στη Ρώμη, μέρος της Αγοράς του Τραϊανού.

Η Ουλπία Βασιλική ανασκάφηκε για πρώτη φορά από την κατοχική γαλλική κυβέρνηση του Ναπολέοντα Α΄ Βοναπάρτη το 1813, όταν κατεδαφίστηκαν δύο μοναστήρια στην τοποθεσία (του Αγ. Πνεύματος (Santo Spirito) και της Αγ. Ευφημίας (di Santa Eufemia)).[9] Το 1814 ο πάπας Πίος Ζ΄ επέστρεψε από την εξορία και συνέχισε τις ανασκαφές: ήταν υπό τον Πίο Ζ΄ ότι οι γκρι γρανιτένιοι κίονες επανασυναρμολογήθηκαν στις βάσεις τους και στους τοίχους τους, που κτίστηκαν για να οριοθετήσουν την περιοχή της ανασκαφής. Οι ανασκαφές αποκάλυψαν επίσης τα υπολείμματα του πεζοδρομίου από σπάνια μάρμαρα, τα οποία εξαφανίστηκαν σταδιακά κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα, λόγω αρπαγών από τους τουρίστες.[9]

Ο Κλήμης Ζ' αφαίρεσε αρκετές από τους μαρμάρινους κίονες από κίτρινο μάρμαρο (giallo antico), που κάποτε πλαισίωσαν τις πύλες της δομής στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, όπου είχαν ανεγερθεί στο εγκάρσιο κλίτος, ενώ μία πήγε στο παλάτι του Λατερανού.[9]

Μέρος της θεμελίωσης της βασιλικής συνεχίζεται σήμερα κάτω από τη σύγχρονη Οδό των Αυτοκρατορικών Αγορών (Via dei Fori Imperiali), μία λεωφόρο που κατασκευάστηκε κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του Μπενίτο Μουσολίνι.

Η ανοικοδόμηση της βασιλικής, που σχεδίασε ο πρώην δήμαρχος της Ρώμης Iγκνάτσιο Μαρίνο το 2014, ξεκίνησε το 2021. Οι εργασίες θα πραγματοποιηθούν με τη μέθοδο της αναστύλωσης, κατά την οποία τα ερείπια αποκαθίστανται χρησιμοποιώντας τα αυθεντικά αρχιτεκτονικά στοιχεία. Τα κεφάλαια για την ανοικοδόμηση, ύψους 1,5 εκατομμυρίου ευρώ, δωρήθηκαν από τον Ουζμπεκο-Ρώσο ολιγάρχη Άλισερ Ουσμάνοφ.[10]

Δείτε επίσης

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ Tomlinson, R. A. From Mycenae to Constantinople: the Evolution of the Ancient City. London: Routledge, 1992. Print. (ISBN 978-0-415-05998-5)
  2. ↑ 2,0 2,1 Roth, Leland M. (1993). Understanding Architecture: Its Elements, History and Meaning (First έκδοση). Boulder, CO: Westview Press. σελ. 222. ISBN 978-0-06-430158-9. 
  3. ↑ «Western architecture - Roman and early Christian». 
  4. ↑ 4,0 4,1 «Basilica Ulpia». archive1.village.virginia.edu. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2017-04-17. https://web.archive.org/web/20170417095619/http://archive1.village.virginia.edu/spw4s/RomanForum/GoogleEarth/AK_GE/AK_HTML/CB-007.html. Ανακτήθηκε στις 2020-04-01. 
  5. ↑ The Forum of Trajan in Rome: A Study of the Monuments in Brief (2001) by James E. Packer; Roman Imperial Architecture (1981) by J. B. Ward-Perkins; Aulus Gellius: Attic Nights (1927) translated by John C. Rolfe (Loeb Classical Library).
  6. ↑ Samuel B. Platner; Thomas Ashby (1929). «A Topographical Dictionary of Ancient Rome». Oxford University Press, σελ. 237–245. https://penelope.uchicago.edu/Thayer/E/Gazetteer/Places/Europe/Italy/Lazio/Roma/Rome/_Texts/PLATOP*/Forum_Trajani.html#basilica_Ulpia. 
  7. ↑ Rodolfo Lanciani (1897). The Ruins and Excavations of Ancient Rome. Houghton Mifflin. σελ. 316. 
  8. ↑ Giavarini, Carlo., The Basilica of Maxentius: the Monument, its Materials, Construction, and Stability, Roma: L'Erma di Bretschneider, 2005.
  9. ↑ 9,0 9,1 9,2 Rodolfo Lanciani (1897). The Ruins and Excavations of Ancient Rome. Houghton Mifflin. σελίδες 314–315. 
  10. ↑ «the reconstruction in anastylosis starts». Italy24 News English (στα Αγγλικά). 14 Νοεμβρίου 2021. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Δεκεμβρίου 2021. Ανακτήθηκε στις 15 Δεκεμβρίου 2021. 

Περαιτέρω ανάγνωση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  • Lucentini, M. The Rome Guide. Interlink books. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Ουλπία_Βασιλική&oldid=10777312"