Νορμπέρτο Μπόμπιο
| Νορμπέρτο Μπόμπιο | |
|---|---|
| Όνομα | Νορμπέρτο Μπόμπιο |
| Γέννηση | 1909 Ιταλία, Τορίνο |
| Θάνατος | 2004 Τορίνο |
| Επάγγελμα/ ιδιότητες | φιλόσοφος[1], νομικός, ιστορικός, πολιτικός[1], δημοσιογράφος[1], πολιτικός επιστήμονας, διδάσκων πανεπιστημίου, συγγραφέας[1] και historian of ideas |
| Υπηκοότητα | Ιταλία και Βασίλειο της Ιταλίας |
| Σχολές φοίτησης | Πανεπιστήμιο του Τορίνο και Liceo Classico Massimo D'Azeglio |
| Είδη | Φιλοσοφία |
| Αξιοσημείωτα έργα | ♦Η φιλοσοφία της παρακμιακής σκέψης ♦Il problema della guerra e le vie della pace |
 Πολυμέσα σχετικά με τoν συγγραφέα | |
| δεδομένα () | |
Ο Νορμπέρτο Μπόμπιο (Norberto Bobbio, 18 Οκτωβρίου 1909 - 9 Ιανουαρίου 2004) ήταν Ιταλός φιλόσοφος, πολιτειολόγος και πολιτικός. Ανδρώθηκε μέσα στο πολιτικό και πνευματικό κλίμα του μεσοπολέμου. Συμμαθητής, συμφοιτητής και φίλος ανήσυχων ανθρώπων, όπως ο Λεόνε Γκίντσμπουργκ, ο Βιττόριο Φόα, ο Τσέζαρε Παβέζε, ο Μάσσιμο Μίλα, μαθητής καθηγητών όπως ο Αουγκούστιο Μόντι, Φραντσέσκο Ρουφίνι που συνετέλεσαν στην πνευματική του διαμόρφωση και την πολιτική του αφύπνιση, ο Μπόμπιο γίνεται πρώτα συνειδητός αντιφασίστας και έπειτα ενεργό μέλος της αντιφασιστικής ομάδας Δικαιοσύνη και Ελευθερία (Giustizia e Liberta). Καθηγητής της φιλοσοφίας του δικαίου αρχικά στο Καμερίνο, στην συνέχεια στην Πάντοβα και από το 1969-1979 στο Τορίνο, όπου παράλληλα δίδαξε και Πολιτειολογία αρθρογραφώντας σε ευρείας κυκλοφορίας εφημερίδες και επιστημονικά περιοδικά, όπως, «La Stampa», «Umanita», «Corriere della Sera», «Mondoperaio», «De Senectute», «Il Mondo», «Rivista di filosofia», «Resistenza», «Nuovi Argomenti», «Nuova Antologia», «Il Ponte», «New left Review», «Nuvole», «Repubblica», «Enciclopedia del Novocento - VIII», κ.α.[2]
Η τριλογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Σύμφωνα από μια περίφημη ρήση του Βιτγκενστάιν ο σκοπός της φιλοσοφίας είναι να διδάξει στη μύγα να βγει από το μπουκάλι: η μεταφορά αυτή υπονοεί ότι δρόμος εξόδου υπάρχει (φυσικά για το ανοιχτό μπουκάλι) και ότι έξω από το μπουκάλι υπάρχει θεατής, ο φιλόσοφος, που ξέρει που βρίσκεται αυτή η έξοδος. Διαφορετική είναι η ερμηνεία αν υιοθετήσουμε τη μεταφορά του ψαριού στο δίχτυ, που παραδέρνει για να βρει δρόμο εξόδου, αλλά τέτοιος δρόμος δεν υπάρχει και το ψάρι δεν το ξέρει. Όταν το δίχτυ τραβηχτεί στην όχθη και ανοιχτεί, αλλά όχι από ψάρι, η έξοδος είναι όχι η ελευθερία αλλά ο θάνατος.
Η ανθρώπινη κατάσταση μπορεί να παρασταθεί καλύτερα με μια τρίτη εικόνα, αυτή του λαβύρινθου. Πιστεύουμε πως ξέρουμε ότι υπάρχει ένας δρόμος εξόδου αλλά δεν γνωρίζουμε πού είναι, καθώς δεν υπάρχει κανείς έξω από εμάς για να μας τον δείξει· πρέπει να τον βρούμε μόνοι μας. Όποιος μπαίνει σ΄ ένα λαβύρινθο ξέρει ότι υπάρχει δρόμος εξόδου αλλά δεν ξέρει ποιος από τους πολλούς δρόμους που ανοίγονται μπρος του, κάθε τόσο, οδηγεί στην έξοδο. Βαδίζει ψηλαφιστά. Όταν βρίσκει ένα δρόμο φραγμένο γυρνά πίσω και παίρνει έναν άλλο. Άλλοτε ο δρόμος που φαίνεται ο ευκολότερος δεν είναι και δίκαιος. Άλλοτε εκεί που νομίζει πως είναι στα μισά, βρίσκεται πολύ μακριά και αρκεί ένα λάθος βήμα για να βρεθεί εκεί απ΄ όπου ξεκίνησε. Χρειάζεται να κάνει πολλή υπομονή, να μην ξεγελιέται ποτέ από φαινόμενα, να κάνει, όπως λένε, ένα βήμα τη φορά, και μπρος στα δίστρατα, όταν δεν είναι σε θέση να εκτιμήσει το λόγο της επιλογής αλλά είναι υποχρεωμένος να ρισκάρει, να είναι πάντα έτοιμος να γυρίσει πίσω. Το μόνο που ο άνθρωπος του λαβύρινθου έχει μάθει από την πείρα (υποθέτουμε ότι έχει φτάσει στη διανοητική ωριμότητα να μαθαίνει το μάθημα της εμπειρίας) είναι ότι υπάρχουν δρόμοι αδιέξοδοι: το μόνο μάθημα του λαβύρινθου είναι το μάθημα του φραγμένου δρόμου. Αυτό που διδάσκει ο λαβύρινθος δεν είναι το πού βρίσκεται η διέξοδος αλλά ποιοι είναι οι δρόμοι που δεν οδηγούν πουθενά. Μπορούμε σήμερα να θεωρήσουμε τον πυρηνικό πόλεμο, σε αντίθεση με τους πολέμους του παρελθόντος, ως ένα φραγμένο δρόμο;[3]
Εργογραφία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Η φιλοσοφία της παρακμιακής σκέψης (La Filosofia del Decadentismo), 1944
- Η ωφέλεια από την αιχμαλωσία (Ex captiva salus), 1946
- Τρίτη απουσία (Terzo assente), 1989
- Το μέλλον της Δημοκρατίας, (Il futuro della democrazia), 1991
- Η δεξιά και η αριστερά (Destra sinistris), 1991
- Η αμφιβολία και η επιλογή (Il dubbio e la scelta), 1993
- Etica e politica (Ηθική και πολιτική), Mondatori, Μιλάνο, 2009 κ.α.
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]