Μαρία Κομνηνή της Ιερουσαλήμ

Μαρία Κομνηνή της Ιερουσαλήμ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	1154;
Θάνατος	1208;
Χώρα πολιτογράφησης	Βυζαντινή Αυτοκρατορία
Πληροφορίες ασχολίας
Οικογένεια
Σύζυγος	Αμωρί Α΄ της Ιερουσαλήμ (από 1167); Μπαλιάν του Ιμπελέν; Στέφανος Δ΄ της Ουγγαρίας
Τέκνα	Ισαβέλλα Α' της Ιερουσαλήμ; Ιωάννης του Ιμπελέν; Ελβίς του Ιμπελέν; Φίλιππος του Ιμπελέν (1180-1227); Marguerite of Ibelin
Γονείς	Ιωάννης Δούκας Κομνηνός και Maria Taronitissa
Οικογένεια	Δυναστεία Κομνηνών
	Σχετικά πολυμέσα
	δεδομένα

Η Μαρία Κομνηνή (π. 1154 - 1208/1217) ήταν κόρη του Ιωάννη. Ήταν σύζυγος του Αμαλρίκ Α΄ της Ιερουσαλήμ και μητέρα της Ισαβέλλας Α΄ της Ιερουσαλήμ.

Οικογένεια

Ήταν κόρη του Ιωάννη Κομνηνού δούκα της Κύπρου. Ο πατέρας της ήταν εγγονός του Ιωάννη Β΄ Κομνηνού Αυτοκράτορα των Ρωμαίων. Μητέρα της ήταν η Μαρία Ταρωνίτισσα, μάλλον κόρη του Ιωάννη Ταρωνίτη. Η Μαρία Κομνηνή είχε δύο αδέλφια: τη Θεοδώρα, που είχε παντρευτεί τον Βοημούνδο Γ΄ των Πουατιέ πρίγκιπα της Αντιόχειας και τον Αλέξιο, που είχε στασιάσει εναντίον του Ανδρόνικου Α΄ Κομνηνού.

Ο Αμαλρίκ Α΄ των Ανζού βασιλιάς της Ιερουσαλήμ είχε νυμφευτεί την Αγνή του Κουρτεναί, αλλά προκειμένου να διαδεχθεί τον αδελφό του Βαλδουίνο Γ΄, πιέστηκε από τους ευγενείς να τη χωρίσει. Μαζί της είχε δύο τέκνα, τον μέλλοντα Βαλδουίνο Δ΄ και τη Σιβύλλα. Μόλις ο Αμαλρίκ Α΄ έγινε βασιλιάς της Ιερουσαλήμ, αποφάσισε να νυμφευτεί για δεύτερη φορά και η σύζυγός του να είναι από την οικογένεια τού πιο ισχυρού και πλούσιου γείτονά του. Δεν ήταν η πρώτη φορά: ο αδελφός του Βαλδουίνος Γ΄ είχε νυμφευτεί τη Θεοδώρα Κομνηνή, ανιψιά του Μανουήλ Α΄. Έτσι ο Αμαλρίκ Α΄ έστειλε πρέσβεις στην Κωνσταντινούπολη το 1164/5 για το θέμα αυτό, ζητώντας όμως και την παράδοση της Αντιόχειας· ο Μανουήλ Α΄ Κομνηνός Αυτοκράτορας των Ρωμαίων δεν ενέδιδε στην παράδοση της πόλης. Δύο έτη μετά ο Αμαλρίκ Α΄ απέσυρε το αίτημα της παράδοσης της Αντιόχειας και ο Μανουήλ Α΄ αποφάσισε να δώσει τη μικρανιψιά του Μαρία Κομνηνή. Έτσι το 1167 οι πρέσβεις επέστρεψαν με τη υποψήφια στην Τύρο, φέρνοντας ως προίκα ένα μεγάλο ποσό χρημάτων. Εκεί εορτάστηκαν οι γάμοι με μεγαλοπρέπεια^[2].

Η Μαρία γέννησε την Ισαβέλλα το 1172, αλλά το 1174 ο Αμαλρίκ Α¨ απεβίωσε, αφού πρώτα παραχώρησε την Ναμπλούς στη σύζυγό του^[2]. Η Μαρία παντρεύτηκε τρία έτη μετά τον Μπαλιάν του Ιμπελέν, που το 1187 είχε υπερασπιστεί την Ιερουσαλήμ, όταν την πολιόρκησε ο Σαλαντίν μετά την ολέθρια μάχη του Χατίν.

Τον Αμαλρίκ Α΄ είχε διαδεχθεί πρώτα ο Βαλδουίνος Δ΄, που απεβίωσε το 1185 από λέπρα και έπειτα ο γιος της Σιβύλλας, Βαλδουίνος Ε΄ του Οίκου του Μομφερράτου, που απεβίωσε το 1186 σε ηλικία 9 ετών. Τότε την εξουσία ανέλαβε ο δεύτερος σύζυγος της Σιβύλλας, ο Γκυ των Λουζινιάν, την διεκδικούσε όμως και ο Κορράδος του Μομφερράτου, θείος του Βαλδουίνου Ε΄. Ο Γκυ ήταν υπεύθυνος για τη μάχη του Χατίν και τη συνακόλουθη παράδοση της Ιερουσαλήμ στον Σαλαντίν. Το 1190 απεβίωσε η Σιβύλλη και τη διαδέχθηκε η ετεροθαλής αδελφή της Ισαβέλλα. Η νέα βασίλισσα είχε παντρευτεί τον Χάμφρεϋ Δ΄ κύριο του Τορόν, αλλά ζούσαν σε διάσταση. Η μητέρα της Μαρία και ο Μπαλιάν την έπεισαν να τον χωρίσει και να κάνει δεύτερο γάμο με τον Κορράδο, τον γενναίο αμύντορα της Τύρου. Αυτό ήταν αντίθετο με τη διαθήκη του Βαλδουίνου Δ΄, που όριζε ότι σε περίπτωση θανάτου του Βαλδουίνου Ε΄ θα αποφάσιζαν τον διάδοχο οι βασιλείς της Γερμανίας, της Γαλλίας και της Αγγλίας. Πράγματι οι τρεις τους ξεκίνησαν για την Ιερουσαλήμ με στρατό (είναι η Γ΄ Σταυροφορία). Όταν έφτασε ο Ριχάρδος Α΄ της Αγγλίας, επικυρίαρχος του Γκυ, δυσαρεστήθηκε για τη διαδοχή της Ισαβέλλας. Οι χρονικογράφοι του περιγράφουν με δυσμένεια τη Μαρία και τον Μπαλιάν.

Τρίτος σύζυγος της Ισαβέλλας ήταν ο Ερρίκος Β΄ κόμης της Καμπανίας και κόρη τους η Αλίκη της Καμπανίας. Η Μαρία Κομνηνή μεσολάβησε το 1208 για το γάμο της εγγονής της, Αλίκης της Καμπανίας, με τον Ούγο Α΄ των Λουζινιάν βασιλιά της Κύπρου. Απεβίωσε το 1217.

Οικογένεια

Πρώτα το 1167 παντρεύτηκε τον Αμαλρίκ Α΄ Ανζού βασιλιά της Ιερουσαλήμ και είχε τέκνα:

Ισαβέλλα Α΄ των Ανζού βασίλισσα της Ιερουσαλήμ, παντρεύτηκε πρώτα τον Χάμφρεϋ Δ΄ κύριο του Τορόν, έπειτα τον Κορράδο μαρκήσιο του Μομφερράτου, μετά τον Ερρίκο Β΄ μαρκήσιο της Καμπανίας και τέλος τον Αμωρί των Λουζινιάν βασιλιά της Κύπρου.
μία κόρη, που γεννήθηκε το 1171 και απεβίωσε σύντομα^[3].

Το 1174 απεβίωσε ο Αμαλρίκ Α΄ και τρία έτη μετά η Μαρία Κομνηνή έκανε δεύτερο γάμο με τον Μπαλιάν του Ιμπελέν κύριο της Ναμπλούς και είχε τέκνα:

Ελβίς του Ιμπελέν, μετά το 1178 - πριν το 1216, παντρεύτηκε πρώτα τον Ρετζινάλ κύριο της Σιδώνας και έπειτα τον Γκυ των Μονφόρ.
Ιωάννης Ιμπελέν π. 1179-1236, ο "παλαιός" κύριος της Βηρυττού.
Μαργαρίτα του Ιμπελέν, παντρεύτηκε πρώτα τον Ούγο της Τιβεριάδος και έπειτα τον Βαλτέρ (Γκωτιέ) του Μπρισεμπάρ, κύριο της Καισάρειας και κοντόσταυλο της Κύπρου.
Φίλιππος του Ιμπελέν, αντιβασιλιάς της Κύπρου.

Αναφορές

↑ p824.htm#i8233. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.
↑ ^2,0 ^2,1 Steven Runciman: A History of the Crusades (1978), Vol. 2, pp. 370 and 377.
↑ Steven Runciman: A History of the Crusades (1978), Vol. 2, pp. 404 and 443 footnote 2, the latter specifying that this was the elder daughter.

[35ac74749cfa0a69083472d7934130a244cecb03-1] 824.htm#i8233. Ανακτήθηκε στις 7 Αυγούστου 2020.

[Runciman-2] 2,0 ^2,1 Steven Runciman: A History of the Crusades (1978), Vol. 2, pp. 370 and 377.

[3] Steven Runciman: A History of the Crusades (1978), Vol. 2, pp. 404 and 443 footnote 2, the latter specifying that this was the elder daughter.

[1]

[2]

[3]