Μετάβαση στο περιεχόμενο

Λέο Φέντερ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Λέο Φέντερ
ο Λέο Φέντερ και ένα από τα πρώτα μοντέλα που σχεδίασε, στο "Fender Guitar Factory museum"
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Leo Fender (Αγγλικά)
ΓέννησηΚλαρενς Λεωνίδας Φέντερ
10 Αυγούστου 1909 (1909-08-10)
Αναχάιμ, Καλιφόρνια, Η.Π.Α.
Θάνατος21 Μαρτίου 1991 (81 ετών)
Φούλερτον, Καλιφόρνια, Η.Π.Α.
Αιτία θανάτουνόσος του Πάρκινσον
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Τόπος ταφήςFairhaven Memorial Park
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά
ΣπουδέςFullerton Union High School[1]
Πληροφορίες ασχολίας
ΙδιότηταΕφευρέτης
Περίοδος ακμής1948
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΤεχνικό Βραβείο Grammy
Rock and Roll Hall of Fame (1992)[2]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
Ευρεσιτεχνία για το μοντέλο ηλεκτρικής κιθάρας Fender Stratocaster που δημιουργήθηκε το 1956

Ο Κλάρενς Λεωνίδας Φέντερ (10 Αυγούστου 1909 – 21 Μαρτίου 1991) ήταν Αμερικανός εφευρέτης και ιδρυτής της εταιρείας Fender Electric Instrument Manufacturing Company ή για συντομία "Φέντερ". [3] Τον Ιανουάριο του 1965, πούλησε την εταιρεία στη κοινοπραξία CBS και αργότερα ίδρυσε δύο άλλες εταιρείες μουσικών οργάνων, τη Music Man και την G&L Musical Instruments.

Οι κιθάρες, τα μπάσα και οι ενισχυτές που σχεδίασε από τη δεκαετία του 1940 και μετά εξακολουθούν να χρησιμοποιούνται ευρέως: η Fender Telecaster (1950) ήταν η πρώτη ηλεκτρική κιθάρα μαζικής παραγωγής με συμπαγές σώμα. Η Fender Stratocaster (1954) είναι από τις πιο εμβληματικές ηλεκτρικές κιθάρες στον κόσμο. το Fender Precision Bass (1951) έθεσε τα πρότυπα για τον σχεδιασμό ηλεκτρικών μπάσων και ο ενισχυτής Fender Bassman, αρκετά δημοφιλής από μόνος του, έγινε το εφαλτήριο για μεταγενέστερους ενισχυτές (ιδίως των εταιριών Marshall και Mesa Boogie ) που κυριάρχησαν στη μουσική ροκ εν ρολ.

Ο Leo Fender εισήχθη στο Rock and Roll Hall of Fame το 1992: ένα μοναδικό επίτευγμα δεδομένου ότι δεν έμαθε ποτέ να παίζει τα όργανα που σχεδιάζε και κατασκεύαζε. Αν και δεν έπαιξε ποτέ κιθάρα ο ίδιος, τα όργανά του έπαιξαν πολλά άλλα επιφανή μέλη του Rock and Roll Hall of Fame, όπως ο Jimi Hendrix, ο Eric Clapton και ο Stevie Ray Vaughan . [4]

Ο Κλάρενς Λεωνίδας ("Leo") Φέντερ γεννήθηκε στις 10 Αυγούστου 1909, από τους Clarence Monte Fender και Harriet Elvira Wood, ιδιοκτήτες ενός κερδοφόρου πορτοκαλεώνα μεταξύ των περιοχών Anaheim και Fullerton στην πολιτεία της Καλιφόρνιας των Ηνωμένων Πολιτειών.

Στην ηλικία των 8 ετών, ο Λέο διαγνώστηκε με όγκο στο αριστερό του μάτι, με αποτέλεσμα να του αφαιρεθεί το μάτι και να αντικατασταθεί με ένα γυάλινο μάτι, που είχε σαν συνέπεια την εξαίρεση του από την επιστράτευση για τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. [5]

Όταν ήταν μικρός έπαιζε πιάνο και στη συνέχεια μεταπήδησε στο σαξόφωνο. Ωστόσο, το ενδιαφέρον του για το σαξόφωνο δεν κράτησε πολύ καθώς άρχιζε να αφοσιώνει ολό και περισσότερο χρόνο στα ηλεκτρονικά. [5]

Από νεαρή ηλικία, ο Fender έδειξε ενδιαφέρον στην επισκευή και ανάπτυξη ηλεκτρονικών κυκλωμάτων. Όταν ήταν 13 ετών, ο θείος του, που διατηρούσε ένα ηλεκτρολογίο αυτοκινήτων, του έστειλε ένα κουτί γεμάτο με αποριφθέντα εξαρτήματα ραδιοφώνου αυτοκινήτου και μια μπαταρία. Την επόμενη χρονιά, ο Λίο επισκέφτηκε το κατάστημα του θείου του στη Σάντα Μαρία της Καλιφόρνια και γοητεύτηκε από ένα ραδιόφωνο που είχε φτιάξει ο θείος του από ανταλλακτικά και το είχε εκθέσει στην βιτρίνα του καταστήματος. Ο Λίο αργότερα ισχυρίστηκε ότι η δυνατή μουσική που εξέπεμπε το ηχείο εκείνου του ραδιοφώνου του έκανε μόνιμη εντύπωση. Λίγο αργότερα, ο Λίο άρχισε να επισκευάζει ραδιόφωνα σε ένα μικρό εργαστήρι στο σπίτι των γονιών του.

Την άνοιξη του 1928, ο Φέντερ αποφοίτησε από το λύκειο του Fullerton Union και εγγράφη στο Κολλέγιο Fullerton Junior College το ίδιο φθινόπωρο, για σπουδές λογιστικής. Ενώ σπούδαζε λογιστής, συνέχισε να αυτοδιδάσκεται ηλεκτρονική σχεδίαση και να ασχολείται με ραδιόφωνα και άλλα ηλεκτρικές συσκευές, αλλά δεν παρακολούθησε ποτέ κανένα είδος μαθημάτων ηλεκτρονικής.

Μετά το κολέγιο, ο Φέντερ έπιασε δουλειά ως μεταφορέας για την Consolidated Ice and Cold Storage Company στο Anaheim, όπου αργότερα έγινε λογιστής. Ήταν περίπου εκείνη την εποχή που ο υπεύθυνος ενός συγκροτήματος στην περιοχή τον πλησίασε, ρωτώντας αν μπορούσε να φτιάξει ένα μικριφινικό σύστημα (PA) για χρήση από το συγκρότημα σε χορούς στο Χόλιγουντ. Ο Φέντερ ανέλαβε να κατασκευάσει έξι από αυτά τα συστήματα PA.

Το 1933, ο Φέντερ γνώρισε την Esther Klosky και παντρεύτηκαν το 1934. Εκείνη την εποχή, έπιασε δουλειά ως λογιστής στο Τμήμα Αυτοκινητοδρόμων της Καλιφόρνια στην κομητεία San Luis Obispo . Σε μια σειρά αναδιαρθρώσεων λόγω ύφεσης, η δουλειά του καταργήθηκε και στη συνέχεια έπιασε δουλειά στο λογιστήριο μιας εταιρείας ελαστικών. Αφού εργάστηκε εκεί για έξι μήνες, ο Φέντερ έχασε τη δουλειά του μαζί με τους άλλους λογιστές της εταιρείας.

Υπηρεσία ραδιοφώνου Φέντερ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1938, έχοντας δανειστεί $600, ο Leo και η Esther επέστρεψαν στο Fullerton και ο Leo ξεκίνησε το δικό του εργαστήρι επισκευής ραδιοφώνων, το "Fender Radio Service". Σύντομα, μουσικοί και αρχηγοί συγκροτημάτων άρχισαν να έρχονται σε αυτόν για μικροφωνικά συστήματα, τα οποία κατασκεύαζε, νοίκιαζε και πουλούσε. Οι παραπάνω επισκέπτονταν επίσης το κατάστημά του για τα κυκλώματα ενίσχυσης για ακουστικές κιθάρες που άρχιζαν να εμφανίζονται στη μουσική σκηνή της νότιας Καλιφόρνιας - για χρήση σε μεγάλες μπάντες και μουσική τζαζ και για τις 'Χαβανέζικες' επιτραπέζιες κιθάρες που ξεκινούσαν να είναι δημοφιλείς στη μουσική κάντρι.

Πρώιμες κατασκευές κιθάρας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, ο Φέντερ συνάντησε τον Κλέιτον Ορ "Ντοκ" Κάουφμαν, [3] έναν εφευρέτη και κιθαρίστα που είχε εργαστεί για τη μάρκα Rickenbacker, η οποία κατασκεύαζε και πουλούσε κιθάρες από ατσάλι για μια δεκαετία. Ενώ ήταν στην Rickenbacker, ο Kauffman είχε εφεύρει το ουραίο κομμάτι "Vibrola", έναν πρόδρομο του μεταγενέστερου εξαρτήματος βιμπράτο. Ο Φέντερ τον έπεισε ότι έπρεπε να συνεργαστούν και ξεκίνησαν την "K&F Manufacturing Corporation" για την σχεδίαση και παραγωγή ηλεκτρικών επιτραπέζιων κιθάρων και ενισχυτών Το 1944, οι Φέντερ και ο Κάουφμαν κατοχύρωσαν με δίπλωμα ευρεσιτεχνίας μια κιθάρα από ατσάλι με ένα σχέδιο ηλεκτρικού μαγνήτη που είχε ήδη πατενταριστεί από την Fender. Το 1945, άρχισαν να πωλούν την κιθάρα μαζί με ενισχυτή σχεδιασμένο από την K&F. Το 1946, ο Doc αποχώρησε από την K&F και στα τέλη του 1947 ο Φέντερ ανασχημάτισε την εταιρεία και την μετονόμασε σε "Fender Manufacturing", και μετέπειτα σε "Fender Electric Instrument Co." [6] , παραδίδοντας τα ηνία του μαγαζιού επισκευών του στον Ντέιλ Χίγιατ. [7]

Ανάπτυξη ηλεκτρικής κιθάρας: Esquire/Broadcaster/Telecaster

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Καθώς τα οι μεγάλες ορχήστρες έπεσαν από τη μόδα προς το τέλος του Β' Παγκοσμίου Πολέμου, μικρά σχήματα που έπαιζαν boogie-woogie, rhythm and blues, western swing και honky-tonk σχηματίστηκαν σε όλες τις Ηνωμένες Πολιτείες. Πολλά από αυτά τα σχήματα υιοθέτησαν την ηλεκτρική κιθάρα επειδή μπορούσε να αντικαταστήσει το τμήμα πνευστών σε ένταση . Οι κιθάρες που ήταν εξοπλισμένες με μαγνήτες ήταν οι κιθάρες της επιλογής στα χορευτικά συγκροτήματα στα τέλη της δεκαετίας του 1940, αλλά η αυξανόμενη δημοτικότητα των κλαμπ στην επαρχία και των αιθουσών χορού δημιούργησε μια αυξανόμενη ανάγκη για πιο δυνατά, φθηνότερα και πιο ανθεκτικά όργανα. Οι παίκτες χρειάζονταν επίσης «γρηγορότερους» λαιμούς και καλύτερο τονισμό για να παίξουν αυτό που οι παίκτες της κάντρι αποκαλούσαν «απογειωτική σόλο κιθάρα». Στα τέλη της δεκαετίας του 1940, οι ηλεκτρικές κιθάρες με συμπαγές σώμα άρχισαν να αυξάνονται σε δημοτικότητα, ωστόσο εξακολουθούσαν να θεωρούνται καινοτόμα είδη, με την ισπανική Electro κιθάρα Rickenbacker να είναι η πλέον διαθέσιμη στο εμπόριο και η χειροποίητη κιθάρα του Les Paul. με το όνομα "Log" και η κιθάρα που ο Bigsby Travis που έφτιαξε ο Paul Bigsby για τον Merle Travis είναι τα πιο ορατά πρώιμα παραδείγματα.

Ο Φέντερ αναγνώρισε την εμπορικότητα μιας ηλεκτρικής κιθάρας που ήταν εύκολη στην χρήση, στον τονισμό και στο παίξιμο, και δεν θα παρήγαγε μικροφωνικό θόρυβο στις εντάσεις που απαιτούσαν οι αίθουσες χορού όπως έκανε η τυπική ενισχυμένη ημι-ακουστική κιθάρα. Το 1948, ολοκλήρωσε το πρωτότυπο μιας ηλεκτρικής με λεπτό συμπαγές σώμα; [3] κυκλοφόρησε για πρώτη φορά το 1950 ως Fender Esquire (με ένα συμπαγές σώμα και ένα pickup), και μετονομάστηκε πρώτα Broadcaster και στη συνέχεια Telecaster (με δύο pickup) τον επόμενο χρόνο. [8] Η Telecaster, αρχικά εξοπλισμένη με δύο single-coil μαγνήτες και χρησιμοποιούμενο ευρέως μεταξύ κάντρι κιθαρίστων, έγινε μια από τις πιο δημοφιλείς ηλεκτρικές κιθάρες στην ιστορία. [3]

Αντί να εξελίξει την Telecaster, ο Φέντερ αποφάσισε, με βάση τα σχόλια των πελατών, να αφήσει την Telecaster ως είχε και να σχεδιάσει μια νέα, πιο ακριβή κιθάρα συμπαγές σώματος για να πλαισιώσει την βασική Telecaster. Ο κιθαρίστας Bill Carson ήταν ένας από τους κύριους επικριτές της Telecaster, δηλώνοντας ότι το νέο σχέδιο θα πρέπει να έχει ατομικά ρυθμιζόμενες σέλες γέφυρας, τέσσερις ή πέντε μαγνήτες, μια μονάδα βιμπράτο που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί προς οποιαδήποτε κατεύθυνση και να δαιτηρεί τον σωστό τονισμό, και εργονομικό σώμα για μεγαλύτερη άνεση προτιμώντας τες από τις σκληρές άκρες του Telecaster. Ο Φέντερ, με τη βοήθεια του σχεδιαστή Freddie Tavares, άρχισε να σχεδιάζει τη Stratocaster στα τέλη του 1953. [3] Περιλάμβανε έναν πιο λεπτό λαιμό, (τουλάχιστον για το πρώτο έτος έκδοσης) και μικρότερο σώμα για ευκολότερη πρόσβαση στο χαμηλότερο μέρος της ταστιέρας. [9]

Μια άλλη καινοτομία στη σχεδίαση Stratocaster περιελάμβανε τη χρήση τριών μαγνήτων για να προσφέρουν τρεις διαφορετικές χροιές, δύο από τις οποίες θα μπορούσαν να προσαρμοστούν περαιτέρω από τον παίκτη προσαρμόζοντας τα δύο χειριστήρια τόνου. Αυτή ήταν η πρώτη ηλεκτρική κιθάρα στην αγορά που προσέφερε τρείς μαγνήτες και ένα βραχίονα τρεμόλο (το οποίο στην πραγματικότητα χρησιμοποιήθηκε για το vibrato, όχι για το τρέμολο ), το οποίο χρησιμοποιήθηκε ευρέως από τους κιθαρίστες. [10] Οι τρεις μαγνήτες μπορούν να επιλεγούν χρησιμοποιώντας τον τυπικό διακόπτη τριών κατευθύνσεων για να δώσουν στην κιθάρα διαφορετικό ήχο και επιλογές χρησιμοποιώντας τους μαγνήτες "λαιμού", "μέσου" ή "γέφυρας". Αν και ο Λέο Φέντερ προτιμούσε τον ήχο των μεμονωμένων μαγνητών, οι κιθαρίστες ανακάλυψαν ότι μπορούσαν να τοποθετήσουν τον διακόπτη μεταξύ δύο θέσεων και να ενεργοποιήσουν δύο μαγνήτες ταυτόχρονα. Ο διακόπτης πέντε κατευθύνσεων εφαρμόστηκε τελικά ως εργοστασιακή επιλογή στα τέλη του 1976, προσθέτοντας τους συνδυασμούς λαιμού+μέσης ή γέφυρας+μέσου που χρησιμοποιούσαν οι μουσικοί εδώ και χρόνια. [11]

Ηλεκτρικά μπάσα: Precision, Jazz

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, ο Φέντερ προσπάθησε να βρεί λύση στα προβλήματα που αντιμετώπιζαν οι παίκτες του ακουστικού κοντραμπάσου, οι οποίοι δεν μπορούσαν πλέον να συναγωνιστούν στην ένταση με τους άλλους μουσικούς. Επίσης, τα κοντραμπάσα είναι βαριά, ογκώδη οπότε και δύσκολα στη μεταφορά. Με το Precision Bass (ή "P-Bass"), που κυκλοφόρησε το 1951, [3] ο Λέο Φέντερ αντιμετώπισε και τα δύο ζητήματα: το μοντέλο Precision Bass που βασιζόταν στο σώμα της Telecaster ήταν μικρό και φορητό και η κατασκευή του, με συμπαγές σώμα και ένα τεσσάρων πυρήνων, μονής σπείρας μαγνήτη, επέτρεπε στο όργανο να παράγει ήχο σε υψηλότερες εντάσεις χωρίς μικροφωνισμό. Μαζί με το Precision Bass (ονομάστηκε έτσι επειδή ο λαιμός του με τάστα επέτρεπε στους μπασίστες να παίζουν με «ακρίβεια»), η Fender παρουσίασε έναν ενισχυτή μπάσου, τον Fender Bassman, έναν ενισχυτή 25 watt με ένα ηχείο 15 ιντσών (αργότερα αναβαθμίστηκε σε 45 watt και τέσσερα ηχεία 10 ιντσών).

Το 1954 διατέθηκε ένα αναβαθμισμενο μοντέλο του Precision Bass για να συμπέσει με την παρουσίαση της Stratocaster. Ενσωματώνοντας μερικά από τα χαρακτηριστικά του σώματος της Stratocaster, το καινούργιο μοντέλο περιελάμβανε επίσης μια επινικελωμένη γέφυρα δύο τμημάτων και ένα λευκό προστατευτικό μονής στρώσης.

Τον Ιούνιο του 1957, ο Φέντερ ανακοίνωσε έναν επανασχεδιασμό του Precision Bass. Ο σχεδιασμός περιελάμβανε ένα μεγαλύτερο κεφάλι, ένα νέο σχέδιο προστατευτικού σώματος, μια γέφυρα με τέσσερις ατσάλινες σέλες που μπορούσαν να ρυθμιστούν ξεχωριστά και ένα νέο μαγνήτη δύο τμημάτων. Τ ο σχέδιο έγινε η τελική έκδοση του οργάνου, η οποία έχει αλλάξει ελάχιστα από τότε. Το 1960, οι ταστιέρες από ξύλο τριανταφυλλιάς, οι πολλές επιλογές χρωμάτων και ένα τρίφυλλο pickguard έγιναν διαθέσιμα για το P-Bass.

Το 1960 κυκλοφόρησε το Jazz Bass, [3] ένα πιο λεπτό, αναβαθμισμένο μπάσο με πιο λεπτό λαιμό, και μεγάλο έκκεντρο σώμα και δύο μαγνήτες (σε αντίθεση με το Precision Bass και τον μονό αθόρυβο μαγνήτη που είχε παρουσιαστεί το 1957 ). Όπως και ο προκάτοχός του, το Jazz Bass (ή απλά "J-Bass") ήταν μια άμεση επιτυχία και παρέμεινε δημοφιλές μέχρι σήμερα, και τα πρώιμα μοντέλα είναι ιδιαίτερα περιζήτητα από τους συλλέκτες.

Στη δεκαετία του 1950, ο Λέο Φέντερ μολύνθηκε από στρεπτοκοκκό στην ρινική κοιλότητα, και η επιδείνωση της υγείας του ήταν τέτοια που αποφάσισε να διακόψει τις επιχειρηματικές του δραστηριότητες, πουλώντας την εταιρεία Fender στην CBS το 1965. [3] Ως μέρος αυτής της συμφωνίας, ο Leo Fender υπέγραψε μια ρήτρα μη ανταγωνισμού και παρέμεινε σύμβουλος της Fender για λίγο. Λίγο μετά την πώληση της εταιρείας, άλλαξε γιατρό και θεραπεύτηκε από την ασθένειά του. [3] Το 1971, ο Φόρεστ Γουάιτ και ο Τομ Γουόκερ σχημάτισαν την εταιρεία Tri-Sonix (συχνά αναφέρεται λανθασμένα ως "Tri-Sonic"), με έδρα τη Santa Ana, Καλιφόρνια . Οι Γουόκερ και Γουάιτ πήγαν στον Λέο για να του ζητήσουν να συμμετέχει στην χρηματοδότηση της εταιρείας τους ; η συμμετοχή του στην εταιρία είχε την άμεση επιδρασή της αλλαγής της επωνυμίας σε "Music Man", ένα όνομα που ο Leo Fender προτιμούσε από το αρχικό, Tri-Sonix. [3] Μετά από γύρους χρηματοδοτήσεων, το 1975, ο Φέντερ έγινε πρόεδρος της εταιρίας. [12]

Το μπάσο StingRay ήταν ένα από τα πρώτα καινοτόμα όργανα της εταιρίας. Αν και ο σχεδιασμός του σώματος δανείστηκε σε μεγάλο βαθμό από το Precision Bass, το StingRay θεωρείται σε μεγάλο βαθμό το πρώτο μπάσο παραγωγής με ενεργό ηλεκτρονικό κύκλωμα. Ο ενεργός ισοσταθμιστής δύο ζωνών του StingRay, ο μαγνήτης υψηλής ισχύος και ο λαιμός με γυαλιστερό φινίρισμα ήταν καοιοι απότ ους λόγους που έγινε το αγαπημένο όργανο πολλών σημαντικών μουσικών, συμπεριλαμβανομένων των Louis Johnson, Bernard Edwards, John Deacon, Ben Orr, John Taylor, Tony Levin, Pino Paladino, Kim Deal, Tim Commerford, Gail Ann Dorsey και Flea . Αργότερα, ένας ενεργός ισοσταθμιστής τριών ζωνών προστέθηκε στο κύκλωμα του StingRay. [13] Η εταιρία Music Man ήταν επίσης ενεργή στην κατασκευή ενισχυτών, αλλά το HD-130 Reverb, που σχεδιάστηκε για να ανταγωνιστεί το Twin Reverb, βγήκε στο εμπόριο σε μια εποχή που οι καθαροί ήχοι του Twin δεν ήταν πλέον της μόδας. [12]

Το 1979, ο Λέο Φέντερ και οι παλιοί του φίλοι Τζόρτζ Φούλερτον και Ντέιλ Χάϊατ ξεκίνησαν μια νέα εταιρεία με την ονομασία <b>G&L</b> ( G eorge & L eo) [14] Musical Products. Ο σχεδιασμός των οργάνων της G&L έτειναν να στηρίζονται σε μεγάλο βαθμό στα σχέδια των αυθεντικών κιθάρων της Fender, όπως οι Stratocaster και Telecaster, αλλά επίσης εισήγαγαν καινοτομίες όπως βελτιωμένα συστήματα τρέμολο και ηλεκτρονικά.

Το 1979, η σύζυγος του Φέντερ, Έστερ, πέθανε από καρκίνο. Ο Λέο ξαναπαντρεύτηκε το 1980. Η δεύτερη σύζυγός του Φύλλις Φέντερ έγινε Επίτιμη Πρόεδρος της G&amp;L . Παρά το γεγονός ότι υπέστη πολλά μικρά εγκεφαλικά επεισόδια, ο Φέντερ συνέχισε να παράγει κιθάρες και μπάσα. Στις 21 Μαρτίου 1991, πέθανε, έχοντας υποφέρει για καιρό από τη νόσο του Πάρκινσον . Κηδεύτηκε στο Fairhaven Memorial Park στη Σάντα Άνα της Καλιφόρνια, δίπλα στην πρώτη του σύζυγο Έσθερ. Τα επιτεύγματά του για "συνεισφορά εξαιρετικής τεχνικής σημασίας στον τομέα της ηχογράφησης" αναγνωρίστηκαν με ένα Τεχνικό Βραβείο Grammy το 2009. [15] Η λεωφόρος Φέντερ στην πόλη Φούλερτον της Καλιφόρνια πήρε το όνομά του.

Η Φύλλις Φέντερ πέθανε στις 22 Ιουλίου 2020. [16]

  1. Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2021.
  2. leo-fender.
  3. 3,00 3,01 3,02 3,03 3,04 3,05 3,06 3,07 3,08 3,09 Colin Larkin, επιμ. (1997). The Virgin Encyclopedia of Popular Music (Concise έκδοση). Virgin Books. σελ. 459. ISBN 1-85227-745-9. 
  4. «Leo Fender | Rock & Roll Hall of Fame». Rockhall.com. Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2020. 
  5. 5,0 5,1 France, Pauline (15 Αυγούστου 2017). «8 Things You Might Not Know About Leo Fender». Fender.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2020. 
  6. «Leo Fender: The guitar genius who couldn't play a note». Guitar.com | All Things Guitar (στα Αγγλικά). 10 Αυγούστου 2019. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2020. 
  7. «Fender Timeline». SoundUnlimited (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2020. 
  8. Smith, Richard (Μαΐου 1998). History of the Fender Telecaster. 
  9. Burrows, T. et al. "The Complete Book of the Guitar" p. 71–72 Carlton Books Limited, 1998 (ISBN 1-85868-529-X)
  10. «Leo Fender | American inventor and manufacturer». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 26 Μαΐου 2020. 
  11. «How to Use the Stratocaster Pickup Selector Switch». Fender. Ανακτήθηκε στις 10 Ιουνίου 2020. 
  12. 12,0 12,1 Hunter, Dave (January 2012). «The Music Man HD-130 Reverb». Vintage Guitar: σελ. 64–66. 
  13. «StingRay». Music-man.com. Ανακτήθηκε στις 12 Οκτωβρίου 2019. 
  14. «G&L Guitars». Glguitars.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Μαρτίου 2012. Ανακτήθηκε στις 8 Νοεμβρίου 2012. 
  15. «Technical GRAMMY award». Grammy.org. 18 Οκτωβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 30 Ιανουαρίου 2012. 
  16. «Remembering Phyllis Fender». Fullerton Observer. 24 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 12 Ιουνίου 2021.