Επαρχίες της Ελλάδας
| Επαρχίες της Ελλάδας | |
|---|---|
 | |
| Χώρα | Ελλάδα |
| Νόμος | Περί Συστάσεως των Δήμων (27.12.1833, ΦΕΚ 3/10.1.1834) |
| Ίδρυση | 27 Δεκεμβρίου 1833 |
| Αριθμός | 148 |
| Διοίκηση | Επαρχιακό Συμβούλιο |
| Κατάργηση | 1 Ιανουαρίου 1999 |
Οι Επαρχίες αποτελούσαν αυτοδιοικητικό θεσμό της Ελλάδας από την 27η Δεκεμβρίου 1833 έως την 1η Ιανουαρίου 1999, αλλά υφίσταντο έως το 2006.
Διοίκηση των Επαρχιών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Η διοίκηση των Επαρχιών αποτελείτο από δύο μέρη: τον Έπαρχο και το Επαρχιακό Συμβούλιο. Μέλη του Επαρχιακού Συμβουλίου ήταν οι Νομαρχιακοί Σύμβουλοι της αντίστοιχης επαρχίας. Ο Έπαρχος ή ο Υποέπαρχος ήταν ο Νομαρχιακός Σύμβουλος ο οποίος λάμβανε τις περισσότερες ψήφους στις Νομαρχιακές Εκλογές.
Ιστορία (1833–1999)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι Επαρχίες της Ελλάδας ιδρύθηκαν με τη διοικητική διαίρεση του 1833, αν και αναφέρονταν ήδη από τη πρώτη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1828. Αρχικά, οι Επαρχίες ήταν 42. Ο αριθμός των Επαρχιών τροποποιούνταν και με τις επόμενες διοικητικές διαιρέσεις έγιναν 49, ενώ προστίθονταν νέες καθώς ενσωματώνονταν στο ελληνικό κράτος νέα εδάφη. Καταργήθηκαν με τη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1836 όταν το κράτος χωρίστηκε σε «Διοικήσεις» και ορισμένες «Υποδιοικήσεις», αλλά ξαναδημιουργήθηκαν με τη Διοικητική διαίρεση της Ελλάδας του 1845. Οι Επαρχίες καταργήθηκαν ξανά ως διοικητικές μονάδες το 1887[1][2] αλλά συνέχισαν να διατηρούν υπηρεσίες που σχετίζονταν κυρίως με την εκπαίδευση και με κάποιες οικονομικές υπηρεσίες για να ξαναδημιουργηθούν τέσσερα χρόνια μετά, το 1891.[3] Με τη Διοικητική διαίρεση του 1899 έφτασαν στις 69.[4] Πριν από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, υπήρχαν 139 Επαρχίες και μετά τον πόλεμο, με την ενσωμάτωση των Δωδεκανήσων στις 7 Μαρτίου 1948, οι Επαρχίες ανήλθαν σε 148.
Σύμφωνα με το άρθρο 7 του Κώδικα Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης (Προεδρικό Διάταγμα 30/1996), οι Επαρχίες αποτελούσαν μία «ιδιαίτερη διοικητική οντότητα» εντός της ευρύτερης «διοικητικής περιφέρειας» των νομαρχιών. Από την 1η Ιανουαρίου 1999 και τελικά μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές της 15ης Οκτωβρίου 2006, οι Επαρχίες καταργήθηκαν ως μονάδες της διοικητικής διαίρεσης της Ελλάδας, σύμφωνα με τον Νόμο 2539/1997,[5] στο πλαίσιο του προγράμματος «Καποδίστριας».
Πρόγραμμα «Καλλικράτης» (2011)
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Με το πρόγραμμα «Καλλικράτης» που εφαρμόστηκε το 2011, πολλές Επαρχίες ή τμήματα Επαρχιών επανήλθαν ως Δήμοι είτε με ίδιες είτε με διαφορετικές ονομασίες. Μερικές Επαρχίες αντιστοιχούν σε Δήμους που δεν μεταβλήθηκαν με την εφαρμογή του προγράμματος «Καλλικράτης» (Επαρχία Λασιθίου, Επαρχία Σαμοθράκης → Δήμος Οροπεδίου Λασιθίου, Δήμος Σαμοθράκης). Ορισμένες Επαρχίες επανασυστάθηκαν ως Περιφερειακές Ενότητες:
- Η Επαρχία Ικαρίας επανασυστάθηκε ως Περιφερειακή Ενότητα Ικαρίας
- Η Επαρχία Λήμνου επανασυστάθηκε ως Περιφερειακή Ενότητα Λήμνου
- Η Επαρχία Καρπάθου επανασυστάθηκε ως Περιφερειακή Ενότητα Καρπάθου – Ηρωικής Νήσου Κάσου
Πίνακας των Επαρχιών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Στον παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται οι Επαρχίες της Ελλάδας ανά Περιφέρεια και Νομό, οι οποίες ίσχυαν έως το 1999:
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Στ. Ιατρού, Αμ. Κουδούνη, Μ. Νικολακοπούλου, Στ. Χασομέρη, Δομή και λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΤΕΕ, Αθήνα Φεβρ., 2005 (Ομάδα Εργασίας) Αρχειοθετήθηκε 2013-11-01 στο Wayback Machine., σελ. 10
- ↑ ΦΕΚ A 216/1887 7 Αυγούστου 1887, Νόμος ΑΦΞΑ': Περί μεταρρυθμίσεως του από 5 Δεκεμβρίου 1845 νόμου περί διοικητικής διαιρέσεως του Κράτους της 27 Μαΐου 1887
- ↑ Νόμος ΑΩΟΧ/1-1-1891, όπως αναφέρεται στο Στ. Ιατρού, Αμ. Κουδούνη, Μ. Νικολακοπούλου, Στ. Χασομέρη, Δομή και λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ΤΕΕ, Αθήνα Φεβρ., 2005 (Ομάδα Εργασίας) Αρχειοθετήθηκε 2013-11-01 στο Wayback Machine., σελ. 10
- ↑ Λήμμα «Επαρχία», Εγκυκλοπαιδικό Λεξικό Ελευθερουδάκη, 1929
- ↑ «ΝΟΜΟΣ 2539/1997 (Κωδικοποιημένος) - ΦΕΚ Α 244/04.12.1997». www.kodiko.gr. Ανακτήθηκε στις 26 Απριλίου 2023.
- ↑ Αρχικά το διάστημα 1919-1920 ονομαζόταν Επαρχία Δεδέαγατς, από την παλιά ονομασία της Αλεξανδρούπολης.
- ↑ Αρχικά το διάστημα 1923-1930 ονομαζόταν Επαρχία Νέας Ορεστιάδος.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν το διάστημα 1913-1922 Επαρχία Σαρή Σαμπάν.
- ↑ Επίσημα από το 1955 έως και το 1997, ονομαζόταν για ιστορικούς λόγους Επαρχία Ηρωικής Πόλεως Ναούσης.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν το διάστημα 1913-1918 Επαρχία Καρατζόβας, το οποίο αργότερα άλλαξε σε Επαρχία Αλμωπίας, για ιστορικούς λόγους.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν το διάστημα 1913-1917 Επαρχία Γενιτσών ή Γενίτζε Βαρντάρ, ωστόσο για ιστορικούς λόγους μετονομάστηκε με αναγκαστικό νόμο σε Επαρχία Πέλλης, παίρνοντας το όνομα από την Αρχαία Πέλλα, και πολύ αργότερα σε Επαρχία Γιαννιτσών, παίρνοντας το όνομα της από την ομώνυμη σύγχρονη πόλη των Γιαννιτσών.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν το διάστημα 1913-1918 Επαρχία Αικατερίνης ή Κατερίνης, παίρνοντας το όνομα από την ομώνυμη έδρα της επαρχίας Κατερίνη, το οποίο αργότερα άλλαξε σε Επαρχία Πιερίας, για ιστορικούς λόγους.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν το διάστημα 1913-1927 Επαρχία Βαλόβιστας, παίρνοντας το όνομα από την ομώνυμη έδρα της επαρχίας Βαλοβίστα, το οποίο αργότερα άλλαξε σε Επαρχία Σιντικής, για ιστορικούς λόγους, ενώ τη δεκαετία του 1930 στο πλαίσιο εξελληνισμού των ξενικών τοπωνυμίων, η Βαλοβίστα μετονομάστηκε σε Σιδηρόκαστρο.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν το διάστημα 1913-1927 Επαρχία Αναστελίτσης, παίρνοντας το όνομα από την ομώνυμη έδρα της επαρχίας Αναστελίτσα (η οποία ήταν η παλιά ονομασία της κωμόπολης Νεάπολη, η οποία ονομαζόταν αργότερα και Λείψιστα μέχρι το 1928), το οποίο αργότερα άλλαξε σε Επαρχία Βοΐου, ενώ η έδρα της επαρχίας αργότερα μεταφέρθηκε από τη Νεάπολη στη Σιάτιστα, με τη Νεάπολη να γίνεται η ιστορική πρωτεύουσα της επαρχίας.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν το διάστημα 1913-1927 Επαρχία Καϊλαρίων, παίρνοντας το όνομα από την ομώνυμη έδρα της επαρχίας Καϊλάρια (η οποία ήταν η αρχική ονομασία της Πτολεμαΐδας), το οποίο αργότερα άλλαξε σε Επαρχία Εορδαίας, για ιστορικούς λόγους.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν Επαρχία Καστορίας, στην καθαρεύουσα και όχι Καστοριάς.
- ↑ Αρχικά ονομαζόταν Επαρχία Λεβαδείας, το οποίο αργότερα άλλαξε σε Επαρχία Λειβαδιάς.
- ↑ Επίσημα από το 1955 έως και το 1997, ονομαζόταν για ιστορικούς λόγους Επαρχία Ιεράς Πόλεως Μεσολογγίου.
- ↑ Αποκαλούνταν ανεπίσημα και ως Μητροπολιτική Περιοχή των Αθηνών, επειδή σε αυτήν βρισκόταν η Αθήνα, πρωτεύουσα και μεγαλύτερη πόλη σε πληθυσμό της Ελλάδας.
| Νομός Αργολίδας |  | |
|---|---|---|
| Νομός Αρκαδίας | ||
| Νομός Αττικής2 | ||
| Νομός Αχαΐας | ||
| Νομός Ηλείας | ||
| Νομός Κορινθίας | ||
| Νομός Λακωνίας | ||
| Νομός Μεσσηνίας | ||
1Αναφέρονται οι επαρχίες που υπήρχαν πριν την κατάργησή τους, το 1997, και όχι επαρχίες από παλαιότερες διοικητικές διαιρέσεις. 2Αναφέρονται μόνο αυτές που βρίσκονται γεωγραφικά στην Πελοπόννησο. | ||