Μετάβαση στο περιεχόμενο

Δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε
Ο Ούλωφ και η Λίσμπετ Πάλμε τη δεκαετία του 1960.
Ώρα23:21 (Ώρα Κεντρικής Ευρώπης)
Ημερομηνία28 Φεβρουαρίου του 1986
ΤοποθεσίαΣτη διασταύρωση των οδών Σβεαβέγγεν – Τούνελγκαταν, στη Στοκχόλμη της Σουηδίας.
ΣτόχοςΟύλωφ Πάλμε
Όπλα(Πιθανόν) περίστροφο, τύπου Μάγκνουμ - διαστάσεων 357μμ
Θάνατοι1 Νεκρός (Ούλωφ Πάλμε)
Τραυματισμοί1 Τραυματισμένη (Λίσμπετ Πάλμε)
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Στις 28 Φεβρουαρίου του 1986, στις 23:21 (σύμφωνα με την Ώρα της Κεντρικής Ευρώπης) (ή 22:21 με βάση τη Συντονισμένη Παγκόσμια Ώρα), ο Ούλωφ Πάλμε, ο Πρωθυπουργός της Σουηδίας, τραυματίστηκε θανάσιμα από έναν πυροβολισμό ενώ επέστρεφε στο σπίτι με τη σύζυγο του Λίζμπετ Πάλμε μετά από έξοδο στον κινηματογράφο στην κεντρική οδό Σβεαβέγγεν της Στοκχόλμης. Η Λίζμπετ Πάλμε τραυματίστηκε ελαφρά από έναν δεύτερο πυροβολισμό. Το ζευγάρι δεν είχε μαζί του σωματοφύλακες.[1]

Διάφορες άλλες θεωρίες και ύποπτοι έχουν προταθεί για την επίλυση της δολοφονίας, με κυριότερους ύποπτους ενδιαφέροντος τον Κρίστερ Πέτερσον (Christer Pettersson) και τον Στιγκ Ένγκστρεμ (Stig Engström). Ωστόσο καμία θεωρία δεν έχει αποδειχτεί επίσημα ως αληθινή. Μολαταύτα η υπόθεση έχει κλείσει από το 2020 με δράστη τον Ένγκστρεμ, χωρίς όμως αυτό να είναι απόλυτα τεκμηριωμένο.

Η νύχτα της δολοφονίας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ούλωφ Πάλμε στις αρχές της δεκαετίας του 1970

Παρά το γεγονός ότι ήταν πρωθυπουργός, ο Ούλωφ Πάλμε προσπάθησε να ζήσει μια απλή και συνηθισμένη ζωή. Συχνά έβγαινε έξω χωρίς συνοδεία από σωματοφύλακες.[1] Το ίδιο συνέβη και το μοιραίο κρύο βράδυ της 28ης Φεβρουαρίου του 1986. Εκείνη τη νύχτα το ζεύγος Πάλμε βγήκε από τον κινηματογράφο, όπου έχει δει μια σουηδική κωμωδία, και κινήθηκε με τα πόδια προς το σπίτι του. Στις 23:21, στη γωνία των οδών Σβεαβέγγεν – Τούνελγκαταν, έπεσαν δύο πυροβολισμοί. Ο ένας χτύπησε θανάσιμα τον Ούλωφ Πάλμε στην πλάτη, και ο άλλος τραυμάτισε τη γυναίκα του Λίζμπετ. Η μία και μοναδική αυτή σφαίρα κατάφερε να προκαλέσει σοβαρή βλάβη στη σπονδυλική του στήλη του Σουηδού Πρωθυπουργού και να τον αφήσει μισοπεθαμένο.[1]

Η αστυνομία είπε ότι ένας οδηγός ταξί χρησιμοποίησε τον κινητό του ασύρματο για να σημάνει συναγερμό και δύο κορίτσια σε ένα κοντινό αυτοκίνητο προσπάθησαν να βοηθήσουν. Ο Ούλωφ πέθανε κατά την άφιξη του στο νοσοκομείο Sabbatsberg στις 00:06 το πρωί την 1η Μαρτίου του 1986. Ο δράστης διέφυγε προς τα ανατολικά στην οδό Τούνελγκαταν.

Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ίνγκβαρ Κάρλσον ανέλαβε αμέσως τα καθήκοντα του πρωθυπουργού ως νέος αρχηγός του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος.

Αλληλουχία γεγονότων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Η απόφαση του ζεύγους Πάλμε να πάει στον κινηματογράφο

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 17:00 το απόγευμα της 28ης Φεβρουαρίου του 1986, η Λίζμπετ Πάλμε ενώ ήταν ακόμα στη δουλειά της τηλεφώνησε στον γιο της Μάρτεν Πάλμε και εκείνος της πρότεινε να συναντηθούν το βράδυ μαζί με τον πατέρα του για να παρακολουθήσουν μια ταινία στον κινηματογράφο Grand Cinema.[2] Ο Ούλωφ Πάλμε ενημερώθηκε για την πρόσκληση από τη σύζυγό του στις 18:30 όταν συναντήθηκε μαζί της. Συμφώνησε να πάνε, χωρίς όμως να κανονίσει να έχουν συνοδεία προσωπικής προστασίας σωματοφυλάκων από την υπηρεσία ασφαλείας. Κατόπιν μίλησε και εκείνος με τον γιο του στο τηλέφωνο για τα βραδινά τους σχέδια και περίπου στις 20:00 το ζεύγος Πάλμε κανόνισε να βρεθεί αργότερα μαζί με τον Μάρτεν και τη σύντροφο του, (οι οποίοι είχαν ήδη αγοράσει εισιτήρια) για να απολαύσουν τη σουηδική κωμωδία Bröderna Mozart (Τα Αδέλφια Μότσαρτ) της Σούζαν Όστεν.[2] Η αστυνομία αργότερα ερεύνησε το διαμέρισμα του Ούλωφ Πάλμε, καθώς και τους χώρους εργασίας της Λίσμπετ και του γιου τους, για κρυμμένες συσκευές παρακολούθησης ή ίχνη τέτοιου εξοπλισμού, αλλά δεν βρήκε τίποτα.

Ο Κινηματογράφος Grand Cinema

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Κινηματογράφος Grand cinema
Η διασταύρωση των Οδών Σβεαβέγγεν – Τούνελγκαταν όπου πυροβολήθηκε ο Ούλωφ Πάλμε.
Αναπαράσταση της δολοφονίας.
Η οδός Τούνελγκαταν στην οποία κατευθύνθηκε ο δράστης μετά τη δολοφονία.

Στις 20:30 το ζεύγος Πάλμε έφυγε από το διαμέρισμα του, κατευθυνόμενο προς το σταθμό του μετρό Gamla stan. Αρκετά άτομα τους είδαν στον σταθμό και σύμφωνα με τη μετέπειτα αστυνομική έρευνα, τους έκανε εντύπωση η έλλειψη σωματοφυλάκων. Το ζευγάρι πήρε το τρένο του μετρό στον σταθμό Rådmansgatan, από όπου περπάτησαν μέχρι τον κινηματογράφο Grand Cinema. Φτάνοντας εκεί γύρω στις 21:00, συνάντησαν τον γιο τους με τη σύντροφο του. Τα εισιτήρια είχαν σχεδόν εξαντληθεί και ο Ούλωφ Πάλμε δεν είχε αγοράσει ακόμα για εκείνον και τη γυναίκα του. Εντούτοις ο υπάλληλος εισιτηρίων αναγνώρισε τον πρωθυπουργό και θέλησε να του προσφέρει τις καλύτερες θέσεις. Γι' αυτό του πούλησε τις θέσεις του σκηνοθέτη.

Δολοφονία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μετά την προβολή τα δύο ζευγάρια έμειναν για λίγο έξω από τον κινηματογράφο και περίπου στις 23:15 χωρίστηκαν οι δρόμοι τους. Ο Ούλωφ και η Λίζμπετ Πάλμε κατευθύνθηκαν νότια στη δυτική πλευρά της οδού Σβεαβέγγεν, προς τη βόρεια είσοδο του σταθμού του μετρό Hötorget. Όταν έφτασαν στην εκκλησία Adolf Fredrik, διέσχισαν την οδό Σβεαβέγγεν και συνέχισαν στην ανατολική πλευρά του δρόμου. Σταμάτησαν μια στιγμή για να δουν κάτι σε μια βιτρίνα και αμέσως μετά κατευθύνθηκαν προς το κατάστημα Dekorima (μετέπειτα Kreatima, και τώρα Urban Deli) που τότε βρισκόταν στη διασταύρωση των οδών Σβεαβέγγεν – Τούνελγκαταν.[1][1]

Στις 23:21, ένας άνδρας εμφανίστηκε από πίσω τους και πυροβόλησε πρώτα τον Ούλωφ στην πλάτη σε απόσταση αναπνοής. Αμέσως μετά πυροβόλησε για δεύτερη φορά εναντίον της Λ[2] ίσμπετ και τράπηκε σε φυγή στην οδό Τούνελγκαταν, κατόπιν ανέβηκε τα σκαλιά προς την οδό Μάλμσκιλναντσγκανταν και συνέχισε στην οδό Ντέιβιντ Μπαγκάρες Γκάτα, όπου εθεάθη για τελευταία φορά.

Χρονοδιάγραμμα

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Χάρη στις χρονικές σημάνσεις μέσω ασύρματου, τα γεγονότα αμέσως μετά τη δολοφονία έχουν προσδιοριστεί με πολύ μεγάλη ακρίβεια.

  • 23:21:30 – Ο Ούλωφ Πάλμε και η γυναίκα του πυροβολούνται.
  • 23:22:20 – Ένας μάρτυρας καλεί τον αριθμό έκτακτης ανάγκης της Σουηδίας για να αναφέρει τον πυροβολισμό, αλλά η κλήση δεν κατευθύνεται σωστά και ο καλών δεν συνδέεται με την αστυνομία.
  • 23:23:40 – Ένας υπάλληλος εταιρίας ταξί μέσω ασύρματου καλεί το κέντρο ενημέρωσης της αστυνομίας για να μεταφέρει ένα μήνυμα από έναν από τους οδηγούς του, ο οποίος δήλωσε ότι κάποιος πολίτης πυροβολήθηκε στη διασταύρωση των οδών Σβεαβέγγεν – Τούνελγκαταν.
  • 23:24:00 (περίπου) – Μια περιπολία της αστυνομίας, που βρίσκεται σε απόσταση λίγων εκατοντάδων μέτρων, φτάνει στη σκηνή της επίθεσης αφού ειδοποιήθηκε από δεύτερο οδηγό ταξί που άκουσε για τους πυροβολισμούς στον ασύρματο του οχήματος του.
  • 23:24:40 – Το κέντρο έκτακτης ανάγκης επικοινωνεί με την αστυνομία σχετικά με τους πυροβολισμούς στην οδό Σβεαβέγγεν. Ο διαχειριστής του κέντρου ενημέρωσης αρνείται ότι έχει ενημερωθεί για ένα γεγονός τέτοιου τύπου.
  • 23:24:00 – 23:25:30 (περίπου) – Μια κλούβα περιπολίας σταθμεύει στην οδό Μάλμσκιλναντσγκανταν, κοντά στην οδό διαφυγής του δράστη, και παίρνει εντολή από τον διοικητή να τον καταδιώξει.
  • 23:25:00 (περίπου) – Ένα ασθενοφόρο, το οποίο τυχαίνει να περνάει από τον τόπο του εγκλήματος, ενημερώνεται για την κατάσταση και βοηθά τα θύματα.
  • 23:26:00 – Το κέντρο αποστολής της αστυνομίας καλεί το κέντρο έκτακτης ανάγκης SOS για να τους διαβεβαιώσει ότι έχουν ενημερωθεί για τα γεγονότα στη διασταύρωση των οδών Σβεαβέγγεν – Τούνελγκαταν.
  • Μια τρίτη περιπολία της αστυνομίας φτάνει.
  • Έρχεται και δεύτερο ασθενοφόρο.
  • 23:28:00 – Το πρώτο ασθενοφόρο αναχωρεί για το νοσοκομείο Sabbatsberg, περίπου ένα χιλιόμετρο μακριά από το σημείο, με τα δύο θύματα. Η Κα Πάλμε, που υποφέρει μόνο από ένα μικρό τραύμα στην πλάτη της, αρνείται να αφήσει τον σύζυγο της.
  • 23:30:00 – Ο αρμόδιος αστυνομικός διευθυντής της περιοχής ενημερώνει το κέντρο επικοινωνίας της αστυνομίας ότι το θύμα ήταν ο πρωθυπουργός.
  • 23:31:40 – Ενημερώνεται το κέντρο επειγόντων περιστατικών ότι το ασθενοφόρο έχει φτάσει στο νοσοκομείο.
  • 23:37:00–23:40:00 – Το κέντρο αποστολής έκτακτης ανάγκης ενημερώνεται από το ασθενοφόρο ότι ο πρωθυπουργός ήταν το θύμα, ότι είναι θανάσιμα τραυματισμένος και πιθανότατα δεν πρόκειται να επιβιώσει.
  • 00:06:00 – Ο Ούλωφ Πάλμε κηρύσσεται νεκρός.
  • 00:45:00 – Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Ίνγκβαρ Κάρλσον φτάνει στο Ρόζενμπαντ, το γραφείο της σουηδικής κυβέρνησης.
  • 01:10:00 – Πρώτη ραδιοφωνική εκπομπή για τη δολοφονία.
  • 04:00:00 – Πρώτη τηλεοπτική μετάδοση.
  • 05:15:00 – Συνέντευξη Τύπου από την κυβέρνηση.

Στοιχεία από τον τόπο του εγκλήματος

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Ο Ούλωφ Πάλμε τον Σεπτέμβριο του 1985, πέντε μήνες πριν τη δολοφονία του.

Τα μόνα ιατροδικαστικά στοιχεία που άφησε ο δολοφόνος ήταν οι δύο σφαίρες της επίθεσης, που αναγνωρίστηκαν ότι πιθανόν άνηκαν σε περίστροφο Μάγκνουμ διαστάσεων 357 ίντσες,[1] καθώς και ένα γουόκι τόκι που εικάζεται ότι χρησιμοποιήθηκε από όσους οργάνωσαν τη δολοφονία. Και οι δύο σφαίρες ταίριαζαν με τα θραύσματα μολύβδου που βρέθηκαν στα ρούχα του Ούλωφ και της Λίσμπετ Πάλμε. Οι ερευνητές υπέθεσαν ότι το όπλο που χρησιμοποιήθηκε δεν ήταν αυτόματο. Δυστυχώς όμως δεν βρέθηκαν κάλυκες για βαλλιστική εξέταση. Λόγω της έλλειψης ορισμένων χαρακτηριστικών παραμορφώσεων από τις σφαίρες, οι ντετέκτιβ κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είχαν εκτοξευθεί από μια κάννη όχι μικρότερη από 10 εκατοστά.[1] Επιπλέον, οι συγκεκριμένες σφαίρες ήταν τόσο ισχυρές που διαπερνούσαν ακόμα και αλεξίσφαιρο γιλέκο. Ωστόσο ο Πάλμε φορούσε μόνο τα ρούχα του. Έτσι θεώρησαν ότι το όπλο της δολοφονίας θα ήταν ένα εμφανώς μεγάλο περίστροφο. Με βάση τις σφαίρες το πιθανότερο ήταν να έχει χρησιμοποιηθεί περίστροφο μάρκας Smith & Wesson.

Η Λίσμπετ Πάλμε μαζί με τον γιό της Τζοακίμ Πάλμε στις 28 Φεβρουαρίου 2016, σε εκδήλωση τιμής για την 30ή επέτειο από τη δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε.

Καθ' όλη τη διάρκεια της έρευνας, η σουηδική αστυνομία δοκίμασε περίπου 500 περίστροφα Μάγκνουμ της συγκεκριμένης μάρκας. Η έρευνα όμως έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στον εντοπισμό δέκα περιστροφών αυτού του τύπου, τα οποία είχαν κλαπεί πριν τη δολοφονία. Από αυτά εντοπίστηκαν τα περισσότερα. Ωστόσο το περίστροφο με το όνομα Σάκσντορφ (Sucksdorff) δεν βρέθηκε ποτέ. Το συγκεκριμένο όπλο είχε κλαπεί από το σπίτι του Σουηδού σκηνοθέτη Αρν Σάκσντορφ στη Στοκχόλμη το 1977. Το άτομο που άρπαξε το όπλο ήταν ένας φίλος του εμπόρου ναρκωτικών Σίγκβαρντ "Σιγκ" Σίντεργκρεν, ο οποίος ισχυρίστηκε λίγο πριν τον θάνατο του ότι είχε δανείσει ένα τέτοιο περίστροφο στον Κρίστερ Πέτερσον δύο μήνες πριν από τη δολοφονία του Πάλμε.[3]

Ο πρωθυπουργός Στέφαν Λόφβεν και η γραμματέας του Καρίν Τζαμτίν καταθέτουν στεφάνι στον τάφο του Ούλωφ Πάλμε στις 28 Φεβρουαρίου του 2016.

Ένα άλλο όπλο που έχει πρωταγωνιστήσει στην έρευνα είναι το λεγόμενο περίστροφο Μόκφιαρντ (Mockfjärd). Αυτό το όπλο αγοράστηκε για πρώτη φορά νόμιμα από έναν πολίτη στη βόρεια σουηδική πόλη Λουλέο.Το περίστροφο, μαζί με 91 σφαίρες, κλάπηκε σε μια διάρρηξη στη Χαπαράντα το 1983 και πιστεύεται ότι χρησιμοποιήθηκε στη ληστεία ενός ταχυδρομείου στην κοινότητα Μόκφιαρντ της πόλης Νταλάρνας την ίδια χρονιά. Μια ανάλυση ισοτόπων μολύβδου μιας σφαίρας που εκτοξεύτηκε κατά τη διάρκεια της ληστείας επιβεβαίωσε ότι είχε την ίδια ισοτοπική σύνθεση με τις σφαίρες που ανασύρθηκαν από τον τόπο του εγκλήματος της δολοφονίας του Ούλωφ, επαληθεύοντας ότι οι σφαίρες κατασκευάστηκαν την ίδια στιγμή.[4] Mετά από μια πληροφορία που κοινοποιήθηκε στην εφημερίδα Expressen, η σουηδική αστυνομία ανέσυρε ένα περίστροφο μάρκας Smith & Wesson και διαμέτρου 357 ίντσες από μια λίμνη στην πόλη Νταλάρνα το φθινόπωρο του 2006. Από τον αύξοντα αριθμό του όπλου, προσδιορίστηκε ότι το συγκεκριμένο περίστροφο ήταν το ίδιο με αυτό που χρησιμοποιήθηκε στη ληστεία του ταχυδρομείου στην κοινότητα Μόκφιαρντ. Το όπλο μεταφέρθηκε στο Εθνικό Εργαστήριο Εγκληματολογικής Επιστήμης στο Λινκόπινγκ για περαιτέρω ανάλυση. Ωστόσο, τον Μάιο του 2007, το εργαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι δοκιμές στο όπλο δεν μπορούσαν να επιβεβαιώσουν εάν χρησιμοποιήθηκε και στη δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε, καθώς ήταν πολύ σκουριασμένο.[5][6]

Το σκίτσο του δολοφόνου

Υπήρχαν πολλοί μάρτυρες για τη δολοφονία του Πάλμε, από τους οποίους τουλάχιστον 26 κατέθεσαν οικειοθελώς στην αστυνομία. Ο δολοφόνος περιγράφτηκε ως άνδρας μεταξύ 30 και 50 ετών, ύψους περίπου 1.80 - 1.85 μέτρα, το πρόσωπο του ήταν μακρύ με μεγάλη μύτη και ήταν ξυρισμένος.[1] Επιπρόσθετα, δηλώθηκε ότι φορούσε σκούρο σακάκι ή παλτό και κάποιο είδους καπέλο η σκούφου. Πολλοί τον περιέγραψαν σαν να κούτσαινε ή να περπατούσε με αδέξιο τρόπο, αλλά αυτές οι μαρτυρίες δεν δόθηκαν αμέσως μετά τη δολοφονία, αλλά μόνο μετά τη σύλληψη του εγκληματία Κρίστερ Πέτερσον (Christer Pettersson). Αρχικά, πολλοί μάρτυρες περιέγραψαν τις κινήσεις του δολοφόνου ως ομαλές, αποτελεσματικές και δυνατές. Κανένας μάρτυρας δεν ήταν σε θέση να παρατηρήσει με λεπτομέρεια το πρόσωπο του δολοφόνου. Παρόλα αυτά, ένα αστυνομικό σκίτσο του δράστη κυκλοφόρησε στα μέσα ενημέρωσης μια εβδομάδα μετά τη δολοφονία, οδηγώντας σε μια μαζική εισροή πληροφοριών από το κοινό. Αργότερα όμως, διαπιστώθηκε ότι ο μάρτυρας στην κατάθεση του οποίου βασίστηκε το σκίτσο μάλλον δεν είχε δει τον δολοφόνο εν δράση. Επομένως, δεν υπήρχε ρεαλιστική περιγραφή της εμφάνισης του δράστη. Ωστόσο, όλοι οι μάρτυρες είχαν ομόφωνες καταθέσεις όσον αφορά την οδό διαφυγής του δολοφόνου.

Χρονολόγιο κορυφαίων ανακριτών και εισαγγελέων

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Αρχηγοί Έρευνας

Προϊστάμενοι Εισαγγελείς

Θεωρίες δολοφονίας και ύποπτοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Κατά τη διάρκεια της έρευνας, εμφανίστηκαν διάφορες εναλλακτικές θεωρίες γύρω από τη δολοφονία. Εκείνη την εποχή, μια δολοφονία σύμφωνα με τη σουηδική νομοθεσία υπόκειντο σε περίοδο αναζήτησης μέχρι 25 ετών. Ο νόμος άλλαξε αργότερα για να αποτραπεί το κλείσιμο της υπόθεσης του Ούλωφ Πάλμε και έτσι η αστυνομική έρευνα παρέμεινε ενεργή για 34 χρόνια.

Τον Φεβρουάριο του 2020, ο εισαγγελέας Κρίστερ Πέτερσον (Krister Petersson) δήλωσε ότι περίμενε να έχει στα χέρια του μια οριστική υπόθεση του εγκλήματος, η οποία με βάση τα στοιχεία θα απήγγειλε συγκεκριμένες κατηγορίες ή θα έκλεινε την έρευνα μέσα σε λίγους μήνες.[14]

Κρίστερ Πέτερσον (ύποπτος)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πίνακας που απεικονίζει τον ύποπτο Κρίστερ Πέτερσον

Τον Δεκέμβριο του 1988, ο Κρίστερ Πέτερσον, ένας εγκληματίας, χρήστης ναρκωτικών και αλκοολικός, ο οποίος είχε φυλακιστεί στο παρελθόν για ανθρωποκτονία από αμέλεια, συνελήφθη για τη δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε. Συγκεκριμένα, τον αναγνώρισε η Λίσμπετ Πάλμε ως τον δολοφόνο του συζύγου της.[2] Ο Πέτερσον δικάστηκε και καταδικάστηκε για τη δολοφονία, αλλά αργότερα αθωώθηκε όταν η υπόθεση πήγε στο εφετείο. Η απαλλαγή του Πέτερσον από την κατηγορία πέτυχε για τρεις βασικούς λόγους:

  • Η εισαγγελία δεν κατάφερε να προσκομίσει το όπλο της δολοφονίας.
  • Δεν υπήρχε σαφές κίνητρο για τη δολοφονία.
  • Υπήρχαν αμφιβολίες σχετικά με την αξιοπιστία της κατάθεσης της κυρίας Πάλμε, καθώς και «εξαιρετικά χονδροειδή λάθη» από μεριά της αστυνομίας που τον αναγνώρισε γρήγορα ως βασικό ύποπτο (καθώς θεώρησαν πολύ βασικό στοιχείο τον εθισμό του στα ναρκωτικά και το αλκοόλ. Επίσης είχε διαπράξει και μια ανθρωποκτονία για την οποία είχε καταδικαστεί).

Η γενική εισαγγελέας Αγνέτα Μπλίντμπεργκ, σκέφτηκε να ανοίξει εκ νέου την υπόθεση, αλλά αναγνώρισε ότι μια ομολογία από μόνη της δεν θα ήταν αρκετή, λέγοντας:

Ο κατηγορούμενος πρέπει να αναφέρει κάτι σχετικά με το όπλο της δολοφονίας, γιατί το εφετείο έθεσε αυτόν τον όρο στην απόφαση του. Αυτό είναι το μόνο τεχνικό στοιχείο που θα μπορούσε να αναφερθεί ως λόγος για να ανοίξει ξανά η υπόθεση.

Ενώ η νομική υπόθεση εναντίον του Πέτερσον παρέμενε κλειστή, ο αστυνομικός φάκελος για την έρευνα δεν μπορούσε να κλείσει μέχρι να βρεθεί τόσο το όπλο του φόνου όσο και ο δολοφόνος. Εντούτοις, μετά από μια συμπλοκή με την αστυνομία, ο Κρίστερ Πέτερσον εισήχθη στο νοσοκομείο στις 15 Σεπτεμβρίου του 2004. Πήρε εξιτήριο την επόμενη μέρα, αλλά σύμφωνα με πληροφορίες μετά από μια επιληπτική κρίση που είχε έπεσε στο δάπεδο με δύναμη, υπέστη εγκεφαλική αιμορραγία και κατόπιν έπεσε σε κώμα. Ο Πέτερσον πέθανε στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Καρολίνσκα στις 29 Σεπτεμβρίου του 2004.[2]

Σύμφωνα με ένα ντοκιμαντέρ που μεταδόθηκε στο σουηδικό κρατικό τηλεοπτικό κανάλι SVT τον Φεβρουάριο του 2006, μικροαπατεώνες που συνεργάστηκαν με τον Πέτερσον ισχυρίστηκαν ότι εκείνος τους είχε ομολογήσει το ρόλο του στη δολοφονία του Πάλμε, αλλά με την εξήγηση ότι επρόκειτο για λάθος στόχο. Σύμφωνα με τους ισχυρισμούς τους, ο Κρίστερ Πέτερσον είχε σκοπό να σκοτώσει τον Σίγκβαρντ Σίντεργκεν, έναν έμπορο ναρκωτικών που συνήθως περπατούσε στον ίδιο δρόμο τις νύχτες και έμοιαζε πολύ με τον Ούλωφ Πάλμε τόσο στην εμφάνιση όσο και στο ντύσιμο. Η εκπομπή ανέφερε επίσης ότι υπήρχε μεγαλύτερη ευαισθητοποίηση της αστυνομίας από ό,τι είχε προηγουμένως αναγνωριστεί λόγω της παρακολούθησης της δραστηριότητας ναρκωτικών στην περιοχή. Η αστυνομία είχε αρκετούς αστυνομικούς σε διαμερίσματα και αυτοκίνητα κατά μήκος αυτών των λίγων τετραγώνων της οδό Σβεαβέγγεν αλλά, 45 λεπτά πριν από τη δολοφονία, η αστυνομική παρακολούθηση σταμάτησε. Υπό το φως αυτών των αποκαλύψεων, η σουηδική αστυνομία ανέλαβε να επανεξετάσει την υπόθεση του Ούλωφ Πάλμε και τον ρόλο του Κρίστερ Πέτερσον σ' αυτόν. Στο τεύχος της εφημερίδα Dagens Nyheter στις 28 Φεβρουαρίου του 2006, άλλοι ρεπόρτερ του τηλεοπτικού σταθμού SVT επέκριναν δριμύτατα το ντοκιμαντέρ, αναφέροντας ότι ο σκηνοθέτης είχε κατασκευάσει ορισμένες δηλώσεις, ενώ παρέλειψε άλλα αντιφατικά στοιχεία, ιδίως την προηγούμενη κατάθεση της κύριας πηγής του που δεν μπορούσε να συμβαδίσει με τους ισχυρισμούς ότι κάποιος μάρτυρας είχε δει τους πυροβολισμούς.[15]

Στο τελευταίο μέρος της έρευνας, και στην τελική έκθεση, ο Πέτερσον δεν συμπεριληφθεί ιδιαίτερα για τυπικούς νομικούς λόγους. Η αστυνομία, σύμφωνα με το νόμο, δεν επιτρεπόταν να ξανανοίξει έρευνα για ένα άτομο που κρίθηκε αθώο στη δίκη, εκτός εάν προέκυπταν σημαντικά νέα στοιχεία. Παρόλα αυτά το 2017 οι αρχές της Σουηδίας ανακοίνωσαν ότι είχαν πλέον επιβεβαιώσει με βάση τα στοιχεία όλων αυτών των ετών ότι ο Πέτερσον δεν ήταν τελικά ο δολοφόνος του Πάλμε.[2]

Νότια Αφρική

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στις 21 Φεβρουαρίου του 1986 — μια εβδομάδα πριν δολοφονηθεί — ο Ούλωφ Πάλμε έκανε την κεντρική ομιλία στο Σουηδικό Λαϊκό Κοινοβούλιο κατά του Απαρτχάιντ που πραγματοποιήθηκε στη Στοκχόλμη, στο οποίο συμμετείχαν εκατοντάδες υποστηρικτές κατά του Απαρτχάιντ, καθώς και ηγέτες και αξιωματούχοι του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC) και του Κινήματος κατά του Απαρτχάιντ όπως ο Όλιβερ Τάμπο. Στην ομιλία του ο Ούλωφ Πάλμε είπε: «Το Απαρτχάιντ δεν μπορεί να μεταρρυθμιστεί, και γι' αυτό πρέπει να καταργηθεί».[16]

Δέκα χρόνια αργότερα, προς τα τέλη Σεπτεμβρίου του 1996, ο συνταγματάρχης Γουτζίν ντε Κοκ και πρώην Νοτιοαφρικανός αστυνομικός, κατέθεσε στο Ανώτατο Δικαστήριο της Πρετόρια, ισχυριζόμενος ότι ο Πάλμε πυροβολήθηκε και σκοτώθηκε επειδή ήταν «αντίθετος σθεναρά στο καθεστώς του Απαρτχάιντ και στη Σουηδία έκανε ουσιαστικές συνεισφορές στο ANC».[17][18] Ο Ντε Κοκ ισχυρίστηκε επίσης ότι ο υπεύθυνος για τη δολοφονία του Πάλμε, ήταν ο Κρεγκ Γουίλιαμσον, ένας πρώην αστυνομικός και Νοτιοαφρικανός κατάσκοπος.[19] Λίγες μέρες αργότερα, ο πρώην αστυνομικός διευθυντής Ντιρκ Κουτζί, ο οποίος συνεργαζόταν με τον Γουίλιαμσον, αναγνώρισε τον Άντονι Γουάιτ, έναν πρώην Ροδεσιανό Ανιχνευτή Σέλους, ως τον πραγματικό δολοφόνο του Πάλμε.[20] Στη συνέχεια, ένα τρίτο άτομο, ο Σουηδός μισθοφόρος Μπέρτιλ Γουέντιν, που ζούσε στη Βόρεια Κύπρο από το 1985, κατονομάστηκε ως δολοφόνος από τον πρώην αστυνομικό υπολοχαγό Πίτερ Κάσελτον, ο οποίος είχε εργαστεί μυστικά για τον Γουίλιαμσον.[1] Τον επόμενο μήνα, τον Οκτώβριο του 1996, Σουηδοί ερευνητές της αστυνομίας επισκέφτηκαν τη Νότια Αφρική, αλλά δεν μπόρεσαν να ανακαλύψουν στοιχεία που να τεκμηριώνουν αυτους τους ισχυρισμούς.

Ένα βιβλίο που δημοσιεύτηκε το 2007 υποστήριξε ότι ένα υψηλόβαθμο στέλεχος του Γραφείου Πολιτικής Συνεργασίας, ο Άλθολ Βίσερ (ή αλλιώς «Ιβάν ο Τρομερός»), ήταν υπεύθυνος για τον σχεδιασμό και την πραγματοποίηση της δολοφονίας του Ούλωφ Πάλμε.[21]

Στις 8 Σεπτεμβρίου του 2010 η Σουηδική εκπομπή Efterlyst (η οποία είναι το αντίστοιχο πρόγραμμα της εκπομπής Crimewatch του τηλεοπτικού σταθμού BBC), είχε ως καλεσμένο τον Τόμι Λίντστρομ, ο οποίος ήταν επικεφαλής του σουηδικού Τμήματος Εγκληματολογικών Ερευνών (CID) την εποχή της δολοφονίας του Ούλωφ Πάλμε. Όταν ρωτήθηκε από τον παρουσιαστή της εκπομπής, Χάσε Άρο, ποιος πίστευε ότι ήταν πίσω από τη δολοφονία του πρωθυπουργού, ο Λίντστρομ χωρίς να διστάσει να απαντήσει, έδειξε ως υπ' αριθμόν ένα ύποπτο το πολιτικό κίνημα Απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής. Επιπλέον ισχυρίστηκε ότι το κίνητρο τους ήταν να σταματήσουν οι κρυφές πληρωμές που κατέβαλε μυστικά η σουηδική κυβέρνηση προς το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο, μέσω της Ελβετίας.[22]

Η εταιρεία Bofors και η Ινδική σύνδεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στο βιβλίο του Blood on the Snow: The Killing of Olof Palme (Αίμα στο Χιόνι: Η Δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε) του 2005, ο ιστορικός Γιαν Μπόντεσον ανέπτυξε τη θεωρία ότι η δολοφονία του Πάλμε συνδέθηκε με το εμπόριο όπλων στην Ινδία. Το βιβλίο του Μπόντεσον αναπαρέστησε λεπτομερώς τη δολοφονία και τα επακόλουθα της.[1] Μάλιστα ανέφερε ότι ο Ούλωφ είχε χρησιμοποιήσει τη φιλία του με τον πρωθυπουργό της Ινδίας, τον Ρατζίβ Γκάντι, για να εξασφαλίσει μια συμφωνία 8,4 δισ. Σουηδικών κορόνων, με την προϋπόθεση ότι η σουηδική εταιρεία πολεμικών εξοπλισμών Bofors θα προμήθευε οβίδες στον Ινδικό Στρατό. Ωστόσο, ο Πάλμε δεν ήξερε ότι πίσω από την πλάτη του η εταιρεία Bofors συνεργαζόταν κρυφά με την εταιρεία AE Services, η οποία είχε έδρα την πόλη Γκίλντφορντ της Κομητείας Σάρρεϋ, στην Αγγλία. Σκοπός αυτής της σκοτεινής συνεργασίας ήταν να δωροδοκήσουν κυβερνητικούς αξιωματούχους της Ινδίας για να ολοκληρώσουν τη συμφωνία με άλλους όρους. Αργότερα αυτό το γεγονός έγινε γνωστό ως σκάνδαλο Bofors.[2]

Ο Μπόντεσον ισχυρίστηκε επίσης, ότι το πρωί της 28ης Φεβρουαρίου του 1986, ο Σουηδός Πρωθυπουργός είχε συναντηθεί με τον Μοχάμεντ Σαΐντ αλ-Σαχάφ, δηλαδή τον Ιρακινό πρεσβευτή στη Σουηδία. Οι δυο τους συζήτησαν το ζήτημα της εταιρίας Bofors, το οποίο ο αλ-Σαχάφ γνώριζε καλά λόγω της πώλησης όπλων κατά τη διάρκεια του πολέμου Ιράν-Ιράκ. Σύμφωνα με τον Μπόντεσον, ο πρεσβευτής είχε πει στον Πάλμε για τις κρυφές δραστηριότητες της εταιρίας Bofors, εξοργίζοντας τον Σουηδό Πρωθυπουργό.[2] Ο Πάλμε ήταν αποφασισμένος να ξεσκεπάσει την υπόθεση και να οδηγήσει τους υπεύθυνους στη δικαιοσύνη. Ο Μπόντεσον θεωρεί ότι αυτό οδήγησε στη δολοφονία του, αφού είτε οι έμποροι όπλων της Bofors, είτε οι μεσάζοντες που εργάζονται μέσω της εταιρίας AE Services είχαν ένα προκαθορισμένο σχέδιο να φιμώσουν τον Πρωθυπουργό εάν έφτανε στην αλήθεια και η μυστική συμφωνία με την Ινδία απειλούνταν να ναυαγήσει. Σύμφωνα με τον Μπόντεσον, η σουηδική αστυνομία κατέστειλε τις μυστικές πληροφορίες (MI6) σχετικά με μια συμφωνία συνεργασίας μεταξύ των εταιριών Bofors/AE Services και της Ινδίας.[2]

Ρομπέρτο Τιμέ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Σουηδός δημοσιογράφος Άντερς Λέοπολντ, στο βιβλίο του το 2008 Det svenska trädet skall fällas («Το σουηδικό δέντρο θα καταστραφεί»), αναφέρει ότι ο Χιλιανός φασίστας Ρομπέρτο [1] Τιμ ήταν εκείνος που σκότωσε τον Ούλωφ Πάλμε. Ο Τιμ ήταν επικεφαλής της πιο μαχητικής πτέρυγας της ακροδεξιάς πολιτικής οργάνωσης με το όνομα Πατρίδα και Ελευθερία (Patria y Libertad), που χρηματοδοτούνταν από τη CIA. Σύμφωνα με τον Λέοπολντ, ο Πάλμε σκοτώθηκε επειδή είχε δώσει αδικαιολόγητα άσυλο σε μεγάλο αριθμό αριστερών Χιλιανών μετά το πραξικόπημα που ανέτρεψε τον Πρόεδρο της Χιλής Σαλβαδόρ Αλιέντε το 1973.[23]

Σύνδεση της CIA και της P2

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Μια άλλη θεωρία αναφέρει την εμπλοκή της CIA και της ιταλικής μυστικής, ψευδό-μασονικής στοάς ονόματι Propaganda Due (Πληρωτέα Προπαγάνδα) με επικεφαλής τον αποκαλούμενο "Σεβασμιότατο Δάσκαλο" Λίτσιο Τζέλι, ο οποίος έγραψε σε τηλεγράφημα στον καθολικό ιερέα Φίλιπ Γκουαρίνο, αναφέροντας ότι «το σουηδικό δέντρο θα καταρρεύσει».[24][25][26] Ισχυρισμοί για ανάμειξη της CIA στη δολοφονία του Πάλμε μεταφέρθηκαν από τον ραδιοτηλεοπτικό σταθμό RAI τον Ιούλιο του 1990, όταν ο Ρίτσαρντ Μπρενέκε, έναν επιχειρηματία του Όρεγκον, ανέφερε ότι ήταν πρώην πράκτορας της CIA.[27][28] Η CIA αρνήθηκε τους ισχυρισμούς του Μπρενέκε, αποκαλώντας τους "απόλυτη ανοησία" "εξωφρενικής φύσης" και δηλώνοντας ότι: "Η υπηρεσία αρνείται κατηγορηματικά ότι ο κύριος Μπρενέκε ήταν ποτέ πράκτορας της CIA ή είχε οποιαδήποτε σχέση με τη CIA".[28]

«Ο 33χρονος»

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας Σουηδός εξτρεμιστής, ο Βίκτορ Γκούναρσον (που ονομάστηκε από τα μέσα ενημέρωσης ως "33-åringen" δηλαδή "ο 33χρονος"), συνελήφθη τον Μάρτιο του 1986 για τη δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε, αλλά γρήγορα αφέθηκε ελεύθερος, μετά από διαμάχη μεταξύ της αστυνομίας και των εισαγγελέων. Ο Γκούναρσον είχε διασυνδέσεις με διάφορες εξτρεμιστικές ομάδες, όπως το Ευρωπαϊκό Εργατικό Κόμμα και το σουηδικό παράρτημα του Κινήματος LaRouche.[29] Φυλλάδια εχθρικά προς τον Πάλμε βρέθηκαν στο σπίτι του έξω από τη Στοκχόλμη. Εντούτοις, μερικά χρόνια αργότερα και συγκεκριμένα το 1993, το γυμνό πτώμα του Γκούναρσον βρέθηκε στα βουνά Blue Ridge, με 2 τραύματα στο πίσω μέρος του κεφαλιού από περίστροφο διαμετρήματος 2,22 ίντσες. Ορισμένες θεωρίες συνωμοσίας υποδηλώνουν ότι ο Γκούναρσον μπορεί να χρησιμοποιήθηκε από μια ξένη κυβέρνηση, η οποία στη συνέχεια τον σκότωσε 8 χρόνια αργότερα για να μην αφήσει κανένα ίχνος του εγκλήματος. Παρόλα αυτά, ένας πρώην αστυνομικός, ο Λαμόντ Σι Άντεργουντ, καταδικάστηκε για τη δολοφονία του Γκούναρσον ως μέρος ενός ερωτικού τριγώνου. Συγκεκριμένα, ο Άντεργουντ είχε χωρίσει με την αρραβωνιαστικιά του Κέι Γουέντεν, αλλά συνέχισε να έχει εμμονή μαζί της. Όταν η Κέι άρχισε να βγαίνει ραντεβού με τον Βίκτορ Γκούναρσον μέσα σε λίγους εκείνος βρέθηκε νεκρός.[29]

GH

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ένας ύποπτος που αναγνωρίστηκε το 1999 μόνο ως GH από τη λέξη Granskningskommissionen (Γκράνσκνινγκσκομισιονεν) είχε πρωταρχικό ενδιαφέρον κατά την πρώιμη έρευνα. Οι υποψίες για την εμπλοκή του στην υπόθεση βασίστηκε στα εξής 8 σημεία:

  1. Τη στιγμή της δολοφονίας του Πάλμε, ο GH έμενε σε κοντινή απόσταση με τα πόδια από τη σκηνή του εγκλήματος.
  2. Ήταν ιδιοκτήτης ένα Μάγκνουμ - διαστάσεων 357 ίντσες μάρκας Smith & Wesson, όπως και ο δολοφόνος.
  3. Ήταν αναγνωρισμένος ικανός σκοπευτής.
  4. Έχει αποδείξει ότι έχει εξαιρετική λεπτομερή γνώση των διαφόρων σταδίων της έρευνας του Ούλωφ Πάλμε.
  5. Έχει λάβει τουλάχιστον δύο κλήσεις το 1990 για κατάθεση, αλλά δεν εμφανίστηκε ποτέ στο τμήμα και αργότερα ισχυρίστηκε ότι δεν το θυμόταν.
  6. Επίσης αρνήθηκε να παραδώσει το όπλο του για έλεγχο και στη συνέχεια ισχυρίστηκε ότι το πούλησε το 1992 σε έναν άγνωστο στο πάρκο Κούνγκστραντγκαρντεν ("Βασιλιάς του Κήπου").
  7. Ο ίδιος έχει δηλώσει ότι ήταν κλινήρης στο σπίτι τις μέρες πριν, κατά τη διάρκεια και μετά τη δολοφονία. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με στοιχεία από άλλες έρευνες που δεν επιβεβαίωναν το άλλοθι του.
  8. Η εμφάνιση, η στάση του σώματος και ο τρόπος περπατήματος φανέρωναν μια εκπληκτική συνέπεια με τις μαρτυρίες που περιέγραφαν τον δολοφόνο του Πάλμε.[30]

Επιπρόσθετα, η άδεια όπλου του GH είχε ανασταλεί αφού σε κάποια περίπτωση πυροβόλησε την τηλεόραση του όταν είδε στην οθόνη της το πρόσωπο του Ούλωφ Πάλμε. Επίσης, είχε καταδικαστεί για επίθεση το 1985 επειδή κλώτσησε ένα σκύλο και το 2005 επειδή επιτέθηκε σε νεαρό άνδρα στο μετρό. Ο GH απεβίωσε το καλοκαίρι του 2008. Ο αδερφός του είχε επικοινωνήσει τότε με την αστυνομία της Στοκχόλμης λόγω του ότι ανησυχούσε επειδή δεν μπορούσε να έρθει σε επαφή με τον GH. Δύο αξιωματικοί επιβολής του νόμου έφτασαν λίγο αργότερα στην κατοικία του GH και χτύπησαν το κουδούνι. Αφού δεν έλαβαν καμία απάντηση, χτύπησαν δυνατά την πόρτα και φώναξαν: «Άνοιξε! Είμαστε η αστυνομία!» Λίγο αργότερα ακούστηκε ένας πυροβολισμός μέσα από το διαμέρισμα. Η αστυνομία εισέβαλε στη συνέχεια για να διαπιστώσει ότι ο GH είχε αυτοκτονήσει.

Αστυνομική συνωμοσία

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Σε ένα άρθρο στη γερμανική εβδομαδιαία εφημερίδα Die Zeit τον Μάρτιο του 1995, ο Κλος-Ντάιτερ Ναπ παρουσίασε την άποψη του για τη δολοφονία του Πάλμε ως αποτέλεσμα μιας συνωμοσίας μεταξύ σουηδών ακροδεξιών αστυνομικών.[31] Σύμφωνα με αυτήν την αναφορά, ο δολοφόνος ταυτοποιήθηκε από δύο μάρτυρες που έτυχε να βρίσκονται στο σημείο. Επίσης, είχαν δει ξανά τον δράστη σε άλλες προηγούμενες τυχαίες συναντήσεις. Σύμφωνα με αυτή τη θεωρία η αστυνομία απέκρυψε την ταυτότητα του δολοφόνου και συγκάλυψε το έγκλημα επειδή ο δράστης άνηκε στο σώμα του νόμου.

Το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK)

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 1971, ο Ούλωφ Πάλμε απέδωσε τον φόβο της τρομοκρατίας ανάμεσα στους όχλους σε «αναρχικούς και ανθρώπους με μακριά μαλλιά και ανθρώπους με γενιάδες».[32] Ακολουθώντας αυτή τη θεωρία, ο Χανς Χόλμερ, ο αστυνομικός επίτροπος της Στοκχόλμης, έλαβε πληροφορίες από τον Μπέρτιλ Γουέντιν και συνέλαβε κάποιους Κούρδους που ζούσαν στη Σουηδία. Η αιτία αυτής της κίνησης ήταν ότι το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν ευθυνόταν για την ανθρωποκτονία του πρωθυπουργού. Ωστόσο, η πληροφορία αποδείχθηκε ασαφής και τελικά οδήγησε στην απομάκρυνση του Χολμέρ από την έρευνα για τη δολοφονία του Πάλμε.[1]

Δεκαπέντε χρόνια αργότερα, τον Απρίλιο του 2001, μια ομάδα Σουηδών αστυνομικών πήγε να πάρει κατάθεση από τον ηγέτη του PKK, Αμπντουλάχ Οτσαλάν, στην τουρκική φυλακή.[33] Ο Οτσαλάν ισχυρίστηκε κατά τη διάρκεια της δίκης του ότι ίσως μια αντιφρονούσα κουρδική ομάδα, με επικεφαλής την πρώην σύζυγο του, είχε δολοφονήσει τον Πάλμε.[34] Ωστόσο, και αυτή η προσπάθεια της αστυνομικής ομάδας αποδείχθηκε ανεπιτυχής καθώς δεν βγήκε άκρη από αυτή την ανάκριση.

Το 2007, ανανεωμένοι ισχυρισμοί για συνενοχή του PKK στη δολοφονία του Πάλμε εμφανίστηκαν στα τουρκικά μέσα ενημέρωσης κατά τη διάρκεια της υπόθεσης Εργκένεκον, η οποία ήταν σε εξέλιξη ως τον Οκτώβριο του 2008.[35]

Οι τουρκικές εφημερίδες έχουν υποστηρίξει αρκετές φορές ότι το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν έχει παραδεχτεί τη δολοφονία, αλλά στην πραγματικότητα εκείνο πάντα αρνείται όλους τους ισχυρισμούς.[36] Το 1998, το PKK είπε ότι υπάρχει ισχυρή ένδειξη ότι η τουρκική πλευρά προσπαθεί να δυσφημήσει το κόμμα τους χρησιμοποιώντας τη δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε.[36] Επίσης πολλές κουρδικές οργανώσεις πιστεύουν ότι οι αρχικοί ισχυρισμοί ήταν προπαγάνδα της Τουρκικής κυβέρνησης.[37]

Γιουγκοσλαβική σύνδεση

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Τον Ιανουάριο του 2011 το γερμανικό περιοδικό Focus αναφέρθηκε σε επίσημα γερμανικά αρχεία ανακρίσεων σε σχέση με μια άλλη έρευνα του 2008 που έδειχνε ότι η δολοφονία είχε πραγματοποιηθεί από πράκτορα της Γιουγκοσλαβικής υπηρεσίας ασφαλείας.[38][39]

Ο Άνθρωπος Λέιζερ

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Ο Τζον Άσονους, "ο Άνθρωπος Λέιζερ" (the Laser Man), γνωστός και ως Τζον Στάνερμαν, ήταν αρχικά ένας από τους υπόπτους, αλλά αποδείχθηκε ότι είχε ισχυρό άλλοθι, καθώς φυλακίστηκε τη νύχτα που δολοφονήθηκε ο Πάλμε.[40]

Ο Άνθρωπος της Σκάντια

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Το 2018, ο δημοσιογράφος και ερευνητής Τόμας Πέτερσον (Thomas Pettersson) δημοσίευσε πρώτα μια σειρά άρθρων στο σουηδικό περιοδικό Filter και αργότερα ένα βιβλίο με τίτλο: Den osannolika mördaren ("Ο απίθανος δολοφόνος"), βασισμένο σε μια μακροχρόνια έρευνα για τη δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε.[41] Τα ευρήματα του Πέτερσον καλύφθηκαν και στα σουηδικά μέσα ενημέρωσης, όπως για παράδειγμα στις εφημερίδες Expressen [42] και Aftonbladet.[43]

Η θεωρία του Πέτερσον είναι ότι ο Ούλωφ Πάλμε πυροβολήθηκε από τον Στιγκ Ένγκστρεμ, ο οποίος έλαβε το παρατσούκλι "ο Άνθρωπος της Σκάντια" ( Skandiamannen), επειδή εργάζονταν ως γραφίστας και σύμβουλος διαφήμισης στα γραφεία της ασφαλιστικής εταιρείας Skandia στη λεωφόρο Σβεαβέγγεν, στον ίδιο δρόμο δηλαδή που έγινε η δολοφονία.[44] Εκείνος ήταν ένας από τους 20 ανθρώπους που ήταν παρόντες στη σκηνή όταν ο Σουηδός πρωθυπουργός Πάλμε πυροβολήθηκε θανάσιμα. Βγαίνοντας από το κτίριο της εργασίας του στις 23:00, ο Ένγκστρεμ φορούσε ένα σκούρο παλτό, καπέλο, ένα πολύχρωμο μαντήλι, γυαλιά και κρατούσε μια μικρή τσάντα. Αργότερα έγινε γνωστό ότι είχε συνομιλήσει με τους φρουρούς ασφαλείας στην κύρια είσοδο της Ασφαλιστικής Εταιρείας Skandia λίγα λεπτά πριν από τους πυροβολισμούς.[45] Ο Ούλωφ Πάλμε πυροβολήθηκε στις 23:21. Λίγο μετά από εκείνη την ώρα αναφέρθηκε ότι ο Ένγκστρεμ επέστρεψε στο κτίριο για να πει στους φρουρούς ότι ο Πάλμε πυροβολήθηκε μόλις σαράντα μέτρα από την είσοδο του λόμπι. Στη συνέχεια πιστεύεται ότι πήγε στο σπίτι του.

Σε προηγούμενες αναφορές, ο Ένγκστρεμ είχε αντιμετωπιστεί ως επί το πλείστο ως αυτόπτης μάρτυρας. Συγκεκριμένα, με βάση τον δικό του ισχυρισμό, ήταν το πρώτο άτομο που έφτασε στον τόπο της δολοφονίας. Είχε επίσης ερευνηθεί για σύντομο χρονικό διάστημα από την αστυνομία ως πιθανός ύποπτος, αλλά στη συνέχεια οι υποψίες έφυγαν από το πρόσωπο του.[46] Ωστόσο, ο Πέτερσον έθεσε ένα σενάριο κατά το οποίο ο Ένγκστρεμ είχε συναντήσει κατά τύχη τον Πάλμε στον δρόμο και τελικά τον πυροβόλησε χωρίς να το έχει σχεδιάσει, επειδή αντιπαθούσε έντονα τον Πρωθυπουργό και τις πολιτικές του τακτικές.[47]

Ο Πέτερσον πιστεύει ότι τα στοιχεία από τον τόπο του εγκλήματος δείχνουν έντονα τον Ένγκστρεμ ως τον δολοφόνο. Το πιο σημαντικό είναι ότι αρκετοί άλλοι μάρτυρες έδωσαν ακριβείς περιγραφές του δραπέτη δολοφόνου που ταίριαζαν απόλυτα με τον Ένγκστρεμ. Επίσης κανένας άλλος μάρτυρας δεν τοποθέτησε τον Ένγκστρεμ στη σκηνή μετά τους πυροβολισμούς, παρόλο που ο ίδιος ανέφερε ότι ήταν παρών από την αρχή και μίλησε με την Κυρία Πάλμε, κάτι που η ίδια το αρνήθηκε. Μάλιστα ο ίδιος ισχυρίστηκε ότι έπιασε τον καρπό του πρωθυπουργού καθώς εκείνος ήταν αναίσθητος για να νιώσει τον σφυγμό του και κατόπιν προσπάθησε να τον επαναφέρει. Στην πραγματικότητα όμως, σύμφωνα με όλες τις μαρτυρίες, μόνο η Λίσμπετ και οι τραυματιοφορείς συμμετείχαν στις προσπάθειες ανάνηψης του θύματος. Επιπλέον, τα μόνα άτομα που ο Ένγκστρεμ μπόρεσε να αναγνωρίσει ότι ήταν παρόντα στη σκηνή του εγκλήματος, ήταν εκείνα που πιθανότατα είχε συναντήσει ο δολοφόνος, ενώ δεν μπόρεσε να αναγνωρίσει τους περαστικούς που είχαν φτάσει μετά τον πυροβολισμό. Επίσης, οι γνωστές κινήσεις του Ένγκστρεμ κατά τη διάρκεια της βραδιάς, για τις οποίες έδωσε ψευδείς πληροφορίες όταν ρωτήθηκε, δείχνουν ότι είχε την ευκαιρία να βρει τον Πάλμε στον κινηματογράφο νωρίτερα εκείνο το βράδυ και αργότερα να τον ακολουθήσει από εκεί στον τόπο του εγκλήματος. Μάλιστα είχε φορέσει ρούχα που ταίριαζαν με ορισμένες από τις περιγραφές των μαρτύρων του δολοφόνου και κρατούσε μια μικρή τσάντα που σημειώθηκε από έναν μάρτυρα που είδε τον δολοφόνο να το βάζει στα πόδια.

Λίγο μετά τη δολοφονία, ο Ένγκστρεμ ξεκίνησε μια σειρά εμφανίσεων στα μέσα ενημέρωσης στις οποίες ανέπτυξε μια πιο λεπτομερή ιστορία της εμπλοκής του στα γεγονότα και επέκρινε την αστυνομία επειδή τον κατέστησε ως αναξιόπιστο και ασυνεπή μάρτυρα. Ο Πέτερσον πιστεύει ότι οι εμφανίσεις του Ένγκστρεμ στα μέσα ενημέρωσης ήταν μια ευκαιριακή και τελικά επιτυχημένη τακτική που επινόησε για να παραπλανήσει τους ερευνητές και αργότερα να κερδίσει την προσοχή ως σημαντικός μάρτυρας που παραμελήθηκε από την αστυνομία.[48]

Σύμφωνα με το επιχείρημα του Πέτερσον, καταγγέλλοντας ο Ένγκστρεμ τον εαυτό του στην αστυνομία ως μάρτυρα και προσεγγίζοντας τα μέσα μαζικής ενημέρωσης με βάση τα στοιχεία που προέκυψαν από ρεπορτάζ εφημερίδων, είχε ως στόχο να μπερδέψει τις αναμνήσεις των μαρτύρων και να αποπροσανατολίσει τις αρχές σχετικά με τον πραγματικό του ρόλο.

Η θεωρία του «Ανθρώπου της Σκάντια» είχε ήδη προταθεί στο παρελθόν από τον Λαρς Λάρσον (Lars Larsson) στο βιβλίο του με τίτλο: "Nationens fiende" («Ο Εχθρός του Έθνους») [49] του 2016, αλλά έλαβε περιορισμένης προσοχής εκείνη την εποχή. Ωστόσο, αυτή η θεωρία συνάντησε και αντιδράσεις καθώς κάποιοι υποστήριξαν ότι ήταν τραβηγμένη. Ακόμα και η οικογένεια και οι φίλοι του Στιγκ Ένγκστρεμ απέρριψαν σχεδόν καθολικά την ιδέα ότι θα μπορούσε να ήταν δολοφόνος υποστηρίζοντας ότι δεν είχε λόγο να σκοτώσει τον Πάλμε, καθώς δεν είχε ποτέ όπλο, ούτε γνωστές εγκληματικές ή εξτρεμιστικές διασυνδέσεις και δεν είχε ιστορικό βίας.

Αυτό όμως δεν σήμαινε ότι δεν είχε πρόσβαση σε όπλα. Καταρχήν, ως πρώην ανθυπασπιστής στον στρατό ο Στιγκ Ένγκστρεμ είχε γνώση χρήσης όπλων. Το ότι είχε πρόσβαση σε αυτά συνάγεται από το γεγονός ότι ένας φίλος του που ήταν και γείτονας του ήταν γνωστός συλλέκτης όπλων.[50] Επιπλέον, ο Ένγκστρεμ κινούνταν σε δεξιά περιβάλλοντα με ακραίες αντιπάθειες προς τον επί 11 χρόνια σοσιαλδημοκράτη πρωθυπουργό.

Παρόλα αυτά, στις 10 Ιουνίου του 2020, η Σουηδική Εισαγγελική Αρχή πρότεινε τον Άνθρωπο της Σκάντια ως δράστη και διέκοψε την έρευνα καθώς ο Ένγκστρεμ δεν είναι πλέον στη ζωή, καθώς το 2000 αυτοκτόνησε με χάπια και αλκοόλ. Επομένως δεν μπορεί να διωχθεί ποινικά.[51][52]

Ο γενικός εισαγγελέας Κρίστερ Πέτερσον δήλωσε όσον αφορά αυτή τη θεωρία: "Αν και ο Ένγκστρεμ είχε αρνητική άποψη για τον πρωθυπουργό, καθώς και μακροχρόνια οικονομικά και αυξανόμενα προβλήματα με το αλκοόλ, οι ερευνητές δεν είχαν σαφή εικόνα του κινήτρου του για τη δολοφονία του Ούλωφ Πάλμε".[53] Επίσης απάντησε στους επικριτές του, που υποστηρίζουν εσφαλμένη την απόφαση του να κλείσει την υπόθεση με τον Στιγκ Ένγκστρεμ ως δολοφόνο του Πάλμε, αναφέροντας στην εφημερίδας Expressen τα εξής: «Έχουμε κάνει το καλύτερο δυνατό και, σύμφωνα με εμάς, η έρευνα που παρουσιάζουμε είναι μάλλον ισχυρή».[54]

Κόστος και όγκος της έρευνας

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Αναμνηστική πλάκα στον τόπο της δολοφονίας, που γράφει: «Εδώ, ο πρωθυπουργός της Σουηδίας Ούλωφ Πάλμε δολοφονήθηκε, στις 28 Φεβρουαρίου του 1986».
  • Το κόστος της έρευνας έφτασε τα 350 εκατομμύρια Σουηδικές κορόνες, 38 εκατομμύρια ευρώ ή 41 εκατομμύρια δολάρια ΗΠΑ, σύμφωνα με υπολογισμό που έγινε στις 25 Φεβρουαρίου του 2016.[55]
  • Ο συνολικός αριθμός σελίδων που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της έρευνας είναι περίπου 700.000.[56] Σύμφωνα με τον εγκληματολόγο Λέιφ Γκούσταβ Γουίλι Πέρσον, η έρευνα είναι "η μεγαλύτερη στην παγκόσμια αστυνομική ιστορία".[57]
  • Η ανταμοιβή για την εξιχνίαση της δολοφονίας είναι 50 εκατομμύρια Σουηδικές κορόνες (περίπου 5 εκατομμύρια ευρώ ή 7 εκατομμύρια δολάρια).[56]

Απεικόνιση ταινιών

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]

Στη σουηδική φανταστική ταινία θρίλερ του 1998 Το τελευταίο συμβόλαιο (Sista kontraktet), η δολοφονία του Πάλμε παρουσιάστηκε σαν να είχε σχεδιαστεί από μισθωμένο δολοφόνο.

Στη σειρά του Netflix του 2021 The Unlikely Murderer (Ο απίθανος δολοφόνος), η οποία είναι βασισμένη στο βιβλίο του Τόμας Πέτερσον, ο δολοφόνος του Ούλωφ Πάλμε απεικονίστηκε ως ο Στιγκ Ένγκστρεμ, ο επονομαζόμενος «Άνθρωπος της Σκάντια». Επειδή ο Ένγκστρεμ δεν έχει κριθεί ποτέ ένοχος σε δικαστήριο (καθώς πέθανε το 2000 και η έρευνα έκλεισε το 2020), τα επεισόδια ανοίγουν με τις λέξεις, "Βασισμένο σε ένα ανεξιχνίαστο έγκλημα" και τελειώνουν με τη φράση: "Δεν έχει αποδειχθεί ότι ο Στιγκ Ένγκστρεμ δολοφόνησε τον Ούλωφ Πάλμε, αλλά η σουηδική αστυνομία και εισαγγελική αρχή τον υποπτεύονται".

Παραπομπές

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
  1. ↑ 1,00 1,01 1,02 1,03 1,04 1,05 1,06 1,07 1,08 1,09 1,10 1,11 «Swedish Prime Minister Palme, the man and the murder». 10 Ιουνίου 2020. https://www.reuters.com/article/uk-sweden-crime-palme-factbox-idINKBN23G38T/. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 2,6 2,7 2,8 «The Murder of Swedish Prime Minister Olof Palme». 1 Μαρτίου 2021. https://blogs.loc.gov/law/2021/03/the-murder-of-swedish-prime-minister-olof-palme/. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  3. ↑ Tagesson, Pelle (24 November 2006). «Här är de två heta vapnen» (στα sv). Aftonbladet. http://www.aftonbladet.se/nyheter/article460137.ab. Ανακτήθηκε στις 9 January 2011. 
  4. ↑ Wadendal, Ia; Kihlström, Staffan (20 October 2002). «Mordvapnet kan vara funnet» (στα sv). Dagens Nyheter. http://www.dn.se/nyheter/sverige/mordvapnet-kan-vara-funnet. Ανακτήθηκε στις 21 July 2011. 
  5. ↑ Nordstrom, Louise (21 November 2006). «Swedish Police Recover Revolver Linked to Palme Murder Investigation». The America's Intelligence Wire. Associated Press. http://www.accessmylibrary.com/coms2/summary_0286-26934046_ITM. Ανακτήθηκε στις 21 July 2011. 
  6. ↑ «Swedish Police Unable to Confirm Link Between Recovered Gun and Palme Murder Investigation». International Herald Tribune. Associated Press. 27 May 2007. http://www.iht.com/articles/ap/2007/05/28/europe/EU-GEN-Sweden-Palme-Weapon.php. 
  7. ↑ «Brottsutredningen efter mordet på statsminister Olof Palme (SOU 1999:88)» (στα Σουηδικά). Ανακτήθηκε στις 15 Ιουνίου 2020. 
  8. ↑ «Kronologi över Palmemordet» (στα sv). Helsingborgs Dagblad. 9 June 2020. https://www.hd.se/2020-06-09/kronologi-over-palmemordet. Ανακτήθηκε στις 15 June 2020. 
  9. ↑ «Superpolisen tar över Palme-utredningen» (στα sv). Expressen. 31 December 2012. https://www.expressen.se/nyheter/superpolisen-tar-over-palme-utredningen/. Ανακτήθηκε στις 15 June 2020. 
  10. ↑ «Pensionerad Palmeutredare: "Mycket att utreda vidare"» (στα sv). Polistidningen. 6 September 2016. https://polistidningen.se/2016/09/arbetet-kommer-att-fortga/. Ανακτήθηκε στις 15 June 2020. 
  11. ↑ «Palmegåtan knäckte de mäktiga poliserna» (στα sv). Expressen. 12 April 2018. https://www.expressen.se/nyheter/palmegatan-knackte-de-maktiga-poliserna/. Ανακτήθηκε στις 15 June 2020. 
  12. ↑ «Kronologi: Palmemordet» (στα sv). Sundsvalls Tidning. 28 February 2006. https://www.st.nu/artikel/kronologi-palmemordet. Ανακτήθηκε στις 15 June 2020. 
  13. ↑ «Krister Petersson tar över Palmegruppen» (στα sv). Aftonbladet. 15 November 2016. https://www.aftonbladet.se/nyheter/a/wE4we4/krister-petersson-tar-over-palmegruppen. Ανακτήθηκε στις 15 June 2020. 
  14. ↑ «Veckans brott. Palmeåklagaren: Åtal kan väckas under våren». SVT Play (SVT). 18 February 2020. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 February 2020. https://web.archive.org/web/20200220013630/https://www.svtplay.se/video/25648648/veckans-brott/veckans-brott-vem-tar-ansvar-for-bedragerierna. Ανακτήθηκε στις 19 February 2020. 
  15. ↑ Borgnäs, Lars; Bresky, Tomas (28 February 2006). «Filmen om mordet på Palme ett moraliskt haveri av SVT» (στα sv). Dagens Nyheter. http://www.dn.se/debatt/filmen-om-mordet-pa-palme-ett-moraliskt-haveri-av-svt. Ανακτήθηκε στις 10 October 2008. 
  16. ↑ Speech made by the Prime Minister. Mr Olof Palme, at the "Swedish People's Parliament against Apartheid" at Folkets Hus on 21 February 1986
  17. ↑ www.kurdistan.org https://web.archive.org/web/20071209070901/http://www.kurdistan.org/Washington/southafrica.html. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 9 Δεκεμβρίου 2007.  Missing or empty |title= (βοήθεια)
  18. ↑ Daley, Suzanne (29 September 1996). «Did Apartheid's Police Murder Sweden's Prime Minister?». The New York Times. https://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9C06E1DB103CF93AA1575AC0A960958260. Ανακτήθηκε στις 10 October 2008. 
  19. ↑ Drogin, Bob (September 27, 1996). «Apartheid Spy Tied to ’86 Assassination of Sweden’s Palme». Los Angeles Times. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1996-09-27-mn-48144-story.html. Ανακτήθηκε στις April 28, 2023. «De Kock said “Operation Long Reach”--the now-defunct South African military intelligence project headed by operative Craig Williamson--”played a role” in the murder of Palme, a staunch apartheid foe.» 
  20. ↑ Sweden Vs Apartheid: Putting Morality Ahead of Profit, Abdul Karim Bangura, Ashgate, 2004, page 115
  21. ↑ Devil Incarnate: A Depraved Mercenary's Lifelong Swathe of Destruction; by Wayne Thallon. Amazon.
    ASIN 1845962060
    .     
  22. ↑ «Efterlyst interview with Tommy Lindström» (στα Σουηδικά). TV3. 8 Σεπτεμβρίου 2010. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Σεπτεμβρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 9 Σεπτεμβρίου 2010. 
  23. ↑ «Ny bog: Chilensk fascistleder myrdede Olof Palme» (στα da). Politiken. 29 February 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 June 2011. https://web.archive.org/web/20110606231211/http://politiken.dk/udland/article477209.ece. Ανακτήθηκε στις 21 July 2011. 
  24. ↑ "L'albero svedese sarà abbattuto", from a telegram by Licio Gelli to Philip Guarino, from the hearing of Ennio Remondino in the parliamentary inquiry commission about Italian terrorism and the causes behind the unsuccessful identification of the massacre's guilty party, 72nd session, 4 July 2000 (president Giovanni Pellegrino)
  25. ↑ «Licio Gelli coinvolto nell'omicidio Palme» (στα it). la Repubblica. 1 May 1990. http://ricerca.repubblica.it/repubblica/archivio/repubblica/1990/05/01/licio-gelli-coinvolto-nell-omicidio-palme.html. Ανακτήθηκε στις 28 August 2015. «L'ipotesi di un coinvolgimento di Licio Gelli nell' omicidio di Olof Palme, il premier svedese assassinato a Stoccolma alcuni anni fa, è stata avanzata ieri dal quotidiano Dagens Nyheter. Nell' articolo, firmato da un giornalista molto noto in Svezia, Olle Alsen, si ricorda l' esistenza di un telegramma che parrebbe compromettere il capo della P2. [...] Un portavoce della commissione d' inchiesta ha commentato che la pista italiana è di estrema rilevanza.» 
  26. ↑ Fedrighini, Enrico (27 February 2013). «Olof Palme, un caso ancora aperto» (στα it). Il Fatto Quotidiano. http://www.ilfattoquotidiano.it/2013/02/27/olof-palme-caso-ancora-aperto/514605/. Ανακτήθηκε στις 28 August 2015. «Washington, 25 febbraio 1986, martedì. Philip Guarino, esponente del Partito Repubblicano molto vicino a George Bush senior, rilegge il messaggio che gli è stato appena recapitato; un telegramma inviato da una località remota del Sud America, una sorta di codice cifrato: "Tell our friend the Swedish palm will felled". La firma è di un italiano, Licio Gelli, vecchia conoscenza di Guarino; alcuni anni prima, avevano entrambi sottoscritto un affidavit a favore di un finanziere, Michele Sindona. "Informa i nostri amici che la palma svedese verrà abbattuta".» 
  27. ↑ La Repubblica, 4 July 1990, GELLI E L' AGENTE DELLA CIA LA PAROLA E' AI MAGISTRATI
  28. ↑ 28,0 28,1 «CIA Denies Role in Assassination». Los Angeles Times. 23 July 1990. https://www.latimes.com/archives/la-xpm-1990-07-23-mn-623-story.html. Ανακτήθηκε στις 28 August 2019. 
  29. ↑ 29,0 29,1 «Five theories:The Murder of Swedish Prime Minister Olof Palme». 10 Ιουνίου 2020. https://www.thelocal.se/20200609/five-theories-who-killed-swedens-prime-minister/. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  30. ↑ «Granskningskommissionens betänkande i anledning av Brottsutredningen efter mordet på statsminister Olof Palme» (στα Σουηδικά). Ιανουαρίου 1999. σελίδες 955–960. 
  31. ↑ Knapp, Klaus-Dieter (24 February 1995). «Der Polizei auf der Spur» (στα γερμανικά). Die Zeit (9): 13–15. http://www.zeit.de/1995/09/Der_Polizei_auf_der_Spur. 
  32. ↑ Silk, Leonard (1971). «Is there a Lower-Middle-Class "Problem"?». Στο: Levitan, Sar A. Blue Collar Workers. σελ. 18. 
  33. ↑ «Ocalan questioned over Swedish murder». BBC News. 5 April 2011. http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/1262002.stm. Ανακτήθηκε στις 21 July 2011. 
  34. ↑ «Ocalan denies role in key rebel actions, Palme assassination». http://edition.cnn.com/WORLD/meast/9906/01/ocalan.02/. Ανακτήθηκε στις 28 February 2016. 
  35. ↑ Dolmaci, Emine (7 September 2008). «Apo, Ergenekon'un Truva Ati» (στα tr). Zaman Pazar. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 12 September 2008. https://web.archive.org/web/20080912195111/http://pazar.zaman.com.tr/?bl=5&hn=2690. Ανακτήθηκε στις 10 October 2008. 
  36. ↑ 36,0 36,1 «Did Kurd Rebels Kill Olof Palme?». CBS News. 28 Απριλίου 1998. Ανακτήθηκε στις 23 Ιουλίου 2015. 
  37. ↑ «Archived copy». so.firatajans.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Ιουλίου 2020. Ανακτήθηκε στις 22 Μαΐου 2022. 
  38. ↑ Hufelschulte, Josef (16 January 2011). «Heiße Spur im Mordfall Palme» (στα γερμανικά). Focus. http://www.focus.de/politik/ausland/focus-recherchen-heisse-spur-im-mordfall-palme_aid_590595.html. Ανακτήθηκε στις 21 July 2011. 
  39. ↑ Sundell, Camilla (17 January 2011). «Tyska medier: Nya uppgifter om Palme-mordet» (στα sv). Aftonbladet. http://www.aftonbladet.se/nyheter/article8424254.ab. Ανακτήθηκε στις 21 July 2011. 
  40. ↑ «Lazer man». 25 Ιανουαρίου 2019. https://www.theguardian.com/world/2019/jan/25/germany-extradites-laser-man-killer-john-ausonius-to-sweden. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  41. ↑ «Palmemordet: Den osannolika mördaren». Filter. May 2018. https://magasinetfilter.se/tag/palmemordet-den-osannolika-mordaren/. Ανακτήθηκε στις 24 May 2018. 
  42. ↑ «Police investigate Engström for the murder of Palme». Expressen. 23 May 2018. https://www.expressen.se/nyheter/police-investigate-engstrom-for-the-murder-of-palme/. Ανακτήθηκε στις 24 May 2018. 
  43. ↑ «Skandiamannen pekas ut som möjlig Palmemördare - exfrun till nytt förhör». Aftonbladet. 23 May 2018. https://www.aftonbladet.se/nyheter/a/ngK4mm/skandiamannen-pekas-ut-som-mojlig-palmemordare-exfrun-till-nytt-forh. Ανακτήθηκε στις 24 May 2018. 
  44. ↑ «Olof Palme murder: Sweden believes it knows who killed PM in 1986». 10 Ιουνίου 2020. https://www.bbc.com/news/world-europe-52991406. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  45. ↑ «Olof Palme murder: Sweden believes it knows who killed PM in 1986». 10 Ιουνίου 2020. https://www.bbc.com/news/world-europe-52991406. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  46. ↑ «Olof Palme murder: Sweden believes it knows who killed PM in 1986». 10 Ιουνίου 2020. https://www.bbc.com/news/world-europe-52991406. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  47. ↑ «Olof Palme murder: Sweden believes it knows who killed PM in 1986». 10 Ιουνίου 2020. https://www.bbc.com/news/world-europe-52991406. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  48. ↑ «Olof Palme murder: Sweden believes it knows who killed PM in 1986». 10 Ιουνίου 2020. https://www.bbc.com/news/world-europe-52991406. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  49. ↑ Larsson, Lars. «Boken Nationens Fiende av Lars Larsson; om mordet på Olof Palme». Nationens Fiende. Ανακτήθηκε στις 24 Μαΐου 2018. 
  50. ↑ «Olof Palme murder: Sweden believes it knows who killed PM in 1986». 10 Ιουνίου 2020. https://www.bbc.com/news/world-europe-52991406. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  51. ↑ «Åklagarens slutsats: Skandiamannen mördade Olof Palme» (στα sv). Sveriges Radio. 10 June 2020. https://sverigesradio.se/sida/artikel.aspx?programid=103&artikel=7492218. 
  52. ↑ «Skandiamannen växte upp i armékläder». Expressen. 23 May 2018. https://www.expressen.se/nyheter/skandiamannen-vaxte-upp-i-armeklader/. Ανακτήθηκε στις 24 May 2018. 
  53. ↑ «Olof Palme murder: Sweden believes it knows who killed PM in 1986». BBC. 10 June 2020. https://www.bbc.com/news/world-europe-52991406. 
  54. ↑ «Olof Palme murder: Sweden believes it knows who killed PM in 1986». 10 Ιουνίου 2020. https://www.bbc.com/news/world-europe-52991406. Ανακτήθηκε στις 30 Μαΐου 2023. 
  55. ↑ «Four odd things Sweden has done to solve ex-PM's murder». The Local. 26 February 2016. https://www.thelocal.se/20160226/four-bizarre-things-swedens-done-to-solve-the-palme-murder. Ανακτήθηκε στις 4 October 2018. 
  56. ↑ 56,0 56,1 DN (25 February 2006). «Palmemordet i siffror» (στα sv). Dagens Nyheter. http://www.dn.se/nyheter/sverige/palmemordet-i-siffror/. Ανακτήθηκε στις 21 July 2011. 
  57. ↑ Persson, Leif G.W. (1 March 2009). «Borta men inte glömda» (στα sv). Expressen. http://www.expressen.se/kronikorer/gw/1.1483271/leif-gw-persson-borta-men-inte-glomda. Ανακτήθηκε στις 19 July 2010. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Δολοφονία_του_Ούλωφ_Πάλμε&oldid=10723672"