Γραμματοσειρά
 |
Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Η γραμματοσειρά (Αγγλικά: Typeface) είναι σύνολο τυπογραφικών χαρακτήρων (γλυφών),[1] σχεδιασμένων με γνώμονα τη μεταξύ τους αρμονία και ομοιομορφία για να αναπαραστήσουν ένα αλφάβητο. Συνήθως περιλαμβάνει τα γράμματα ενός ή περισσοτέρων αλφαβήτων, αλλά και μια σειρά αριθμών, σημείων στίξης και συμβόλων. Μπορεί, επίσης, να αποτελείται εξ ολοκλήρου από ιδεογράμματα και σύμβολα, π.χ. μαθηματικά σύμβολα ή σύμβολα χαρτογράφησης.
Είδη και μορφές των γραμματοσειρών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι γραμματοσειρές διακρίνονται βάσει του σχεδιασμού τους σε δύο βασικές ομάδες: τις γραμματοσειρές με πατούρες (ακρεμόνες, serif) και αυτές χωρίς πατούρες. Γραμματοσειρά με ακρεμόνες είναι η Palatino και χωρίς ακρεμόνες η Univers 55 στην εικόνα 1, αντίστοιχα. Άλλες κατηγορίες είναι οι καλλιγραφικές, οι διακοσμητικές, οι γοτθικές και άλλες.
Ένας δεύτερος σημαντικός διαχωρισμός είναι σε ισοπαχείς, οι οποίες θεωρούνται ότι προέρχονται από το ελληνικό αλφάβητο, και ανισοπαχείς, που θεωρείται ότι προέρχονται από τις ρωμαϊκές επιγραφές.[2]
Στον εικοστό αιώνα υπήρχε μία ακόμα σημαντική ταξινόμηση, σε οικογένειες, που δημιουργήθηκε από τον Γάλλο Thibaudeau και χρησιμοποιούνταν από τους τυπογράφους.[2]
- Ισοπαχή (le Bâton)
- Αιγυπτιακά (l'Égyptienne)
- Ελζεβίρ (l'Elzevir)
- Διδότου (le Didot)
Η αναλογία του πάχους των κάθετων γραμμών προς το ύψος καθορίζει την ονομασία των γραμμάτων ως προς το μαύρο. Υπάρχουν τέσσερις κατηγορίες:[2]
- Λευκά
- Ημίμαυρα
- Μαύρα
- Πολύ μαύρα
Στις απλές ψηφιακές γραμματοσειρές που περιέχονται στα σύγχρονα υπολογιστικά περιβάλλοντα υπάρχουν μόνο δύο: τα κανονικά και τα έντονα (bold). Σε πολλές από αυτές, τα έντονα (όπως και τα πλάγια), είναι σχεδιασμένα και βρίσκονται σε ξεχωριστό αρχείο ενώ σε πιο απλές ή φτηνές γραμματοσειρές, δεν υπάρχουν. Μερικά λειτουργικά συστήματα και προγράμματα επεξεργασίας κειμένου ή γραφικών δίνουν τη δυνατότητα να σχεδιάζονται αυτόματα, τη στιγμή που χρειάζονται, αλλά το αποτέλεσμα δεν είναι πάντα ικανοποιητικό.
Ιστορία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Μέχρι το 1985 οι σχεδιαστές γραμματοσειρών ήταν υπάλληλοι των επιχειρήσεων που παράγουν τις μηχανές στοιχειοθεσίας ή τις μηχανές εκτύπωσης είτε, παλαιότερα, οι ίδιοι οι τυπογράφοι. Με την ψηφιοποίηση, όμως η όλη διαδικασία της εκτύπωσης άλλαξε. Σήμερα οι επιχειρήσεις όπως η Linotype και η Monotype μόνο εμπορεύονται γραμματοσειρές και οι σχεδιαστές εργάζονται ελεύθερα. Στην αγορά υπάρχει, επίσης, λογισμικό που επιτρέπει τη δημιουργία γραμματοσειρών.
Με την επικράτηση της ηλεκτρονικής τυπογραφίας στον εκδοτικό χώρο ο παραδοσιακός τρόπος δημιουργίας γραμματοσειρών αντικαταστάθηκε από τον σχεδιασμό τους σε ηλεκτρονικό υπολογιστή. Οι σύγχρονες γραμματοσειρές δεν είναι πλέον απτά αντικείμενα, όπως τα μεταλλικά τυπογραφικά στοιχεία, αλλά ένας συνδυασμός γραφικού σχεδίου και προγραμματισμού.
Τρεις διαφορετικοί τύποι γραμματοσειρών για υπολογιστές που συναντώνται σήμερα είναι:
- Postscript Type 1 (T1)
- TrueType (TT)
- OpenType (OTF)
Η τεχνολογία OpenType τείνει να αντικαταστήσει τις δύο πρώτες, καθώς είναι πιο εξελιγμένη και πιο ευέλικτη όσον αφορά τις πλατφόρμες που μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Είναι αποτέλεσμα σύμπραξης της Microsoft με την Adobe.
Δημοφιλείς γραμματοσειρές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]-
-
Baskerville -
Bodoni -
Calibri -
Caslon -
Comics Sans -
Futura -
Garamond -
Georgia -
Gill Sans -
Gotham -
Helvetica -
-
-
Minion Pro -
Myriad -
Rockwell -
Times New Roman -
Univers -
Verdana
Γραμματοσειρές που περιλαμβάνονται στα Microsoft Windows
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Arial
- Calibri
- Cambria
- Consolas
- Lucida Sans Unicode
- Microsoft Sans Serif
- Palatino Linotype
- Tahoma
- Times New Roman
- Verdana
- Trebuchet MS
- Wingdings
Γραμματοσειρές που περιλαμβάνονται στο MacOS
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Apple Garamond
- Apple Chancery
- Arial
- Baskerville
- Comic Sans
- Futura
- Georgia
- Gill Sans
- Helvetica
- Palatino
- Symbol
- Zapf Dingbats
Γραμματοσειρές με συστήματα τύπου Unix
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Bitstream Vera
- GNU freefont
- Thryomanes
- DejaVu
- URW
Δείτε επίσης
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Εταιρείες παραγωγής και εμπορίας γραμματοσειρών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Διεθνείς
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ελληνικές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Προγράμματα δημιουργίας ψηφιακών γραμματοσειρών
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Glyphs
- FontLab Studio
- Fontographer [1]
- FontCreator 5.6
- Scanahand RC1
- MainType 2.1.1
- font editor (υπό ανάπτυξη) [2]
- FontForge
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ Bringhurst, Robert (2001). Στοιχεία της τυπογραφικής τέχνης. Ηράκλειο: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης. ISBN 978-960-524-127-8.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Κατσουλίδης Τάκης, επιμ. (1993). «Η Ελληνική γραφή» Το Σχέδιο του Γράμματος. Αθήνα: Εκδόσεις Καστανιώτη. ISBN 960-03-0838-1.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Counterspace Ένα website αφιερωμένο στην Τυπογραφία (typography) και στην ιστορία της
- Εταιρεία Ελληνικών Τυπογραφικών Στοιχείων
- Fonts in Use Ευρετήριο γραμματοσειρών ανά κυκλοφορία, μορφή και θέμα