Τα εγχειρήματα του Ιδρύματος Wikimedia είναι ο πυρήνας του κινήματος Wikimedia. Όλα τα μεγάλα εγχειρήματα του ιδρύματος Wikimedia αναπτύσσονται με την συνεργασία χρηστών από όλο τον κόσμο χρησιμοποιώντας το λογισμικό MediaWiki. Όλες οι συνεισφορές δημοσιεύονται υπό την ελεύθερη άδεια Creative Commons, κάτι που σημαίνει ότι το περιεχόμενο από κάθε εγχείρημα μπορεί ελεύθερα να χρησιμοποιηθεί, να επεξεργασθεί, να αντιγραφεί και να αναδιανεμηθεί σύμφωνα με τους όρους της άδειας. Μια πλήρη λίστα των εγχειρημάτων της Wikimedia μπορεί να βρεθεί στον Πίνακα Τόπων.
Παρακαλούμε σημειώστε ότι, παρόλο που άλλες ιστοσελίδες χρησιμοποιούν το λογισμικό MediaWiki (με αποτέλεσμα συχνά να έχουν παρόμοια όψη) ή έχουν κάποιο όνομα που περιλαμβάνει τις λέξεις «Wiki-» ή «-pedia», μόνο τα παρακάτω είναι εγχειρήματα του Ιδρύματος Wikimedia.
Η Wikipedia, στα ελληνικά «Βικιπαίδεια», είναι ένα εγχείρημα για την δημιουργία ελεύθερων και δωρεάν εγκυκλοπαιδειών σε όλες τις γλώσσες του κόσμου. Σχεδόν οποιοσδήποτε με πρόσβαση στο διαδίκτυο είναι ελεύθερος να συνεισφέρει, συνεισφέροντας ουδέτερες και με παραπομπές πληροφορίες.
Η Wikipedia άρχισε τον Ιανουάριο του 2001 και αυτή την στιγμή έχει περισσότερα από 24 εκατομμύρια λήμματα, γραμμένα σε 304 γλώσσες. Η μεγαλύτερη Βικιπαίδεια είναι στα αγγλικά, με περισσότερα από 5 εκατομμύρια λήμματα και ακολουθούν η σουηδική, η γερμανική, η ολλανδική, η γαλλική, η ρωσική, η ιταλική, η ισπανική, η πολωνική, η βιετναμέζικη, η ιαπωνική, η πορτογαλική, η κινέζικη, η ουκρανική και η αραβική καθεμιά από τις οποίες απαριθμεί τουλάχιστον 800.000 λήμματα. Περισσότερες από 60 εκδόσεις της Βικιπαίδειας περιέχουν 100.000+ λήμματα, ενώ περισσότερες από 240 απαριθμούν περισσότερα από 1.000.
Το Wikictionary, στα ελληνικά «Βικιλεξικό», είναι ένα εγχείρημα για την δημιουργία ενός πολυγλωσσικού, ελεύθερου περιεχομένου, λεξικού σε οποιαδήποτε γλώσσα. Αυτό σημαίνει ότι κάθε εγχείρημα επιδιώκει, χρησιμοποιώντας μια γλώσσα σαν σημείο αναφοράς, να ορίσει όλες τις λέξεις σε όλες τις γλώσσες. Στην πραγματικότητα, στόχος είναι να γίνει πολύ πιο εκτενές από ένα συνηθισμένο λεξικό, εμπεριέχοντας συνώνυμα, ρίματα, μεταφράσεις, φωνητικά αρχεία προφοράς, ετυμολογίες και αποφθέγματα. Το εγχείρημα ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2002, και από τον Ιανουάριο του 2016 είναι διαθέσιμο σε περισσότερες από 170 γλώσσες με περισσότερες από 37 εκατομμύρια καταχωρήσεις σε όλες τις εκδόσεις μαζί. Η μεγαλύτερη σε αριθμό έκδοση είναι στα αγγλικά, με 4.290.000 καταχωρήσεις. Ακολουθούν οι εκδόσεις της μαλαγκάσι, της γαλλικής, της σερβοκροατικής, της ισπανικής, της κινέζικης της ρωσικής και της λιθουανικής. Καθεμιά τους έχει περισσότερες από 600.000 καταχωρήσεις, την στιγμή που 39 εκδόσεις σε άλλες γλώσσες απαριθμούν η καθεμιά περισσότερες από 100.000. Συνολικά, 73 εκδόσεις έχουν πάνω από 1.000 καταχωρήσεις.
Το Wikiktionary λειτουργεί με την συνεργασία του Wikimedia Commons. Πολλά αρχεία ήχου έχουν ανεβεί στα Commons για να παρέχουν στο Wikictionary και σε άλλα εγχειρήματα, παραδείγματα προφοράς μιας λέξης.
Το Wikiquote, στα ελληνικά «Βικιφθέγματα», είναι μία αποθήκη αποφθεγμάτων παρμένα από διάσημους ανθρώπους ή από αξιοσημείωτα βιβλία, ομιλίες, κινηματογραφικές ταινίες, αλλά και οποιοδήποτε πνευματικά ενδιαφέρον υλικό. Επίσης, εμπεριέχονται σε αυτό παροιμίες, μνημονικά ή σλόγκαν. Το εγχείρημα ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2003.
Το Wikibooks, στα ελληνικά «Βικιβιβλία», στοχεύει στο να δημιουργήσει μια συλλογή από ελεύθερες και δωρεάν πηγές σε μορφή ηλεκτρονικού βιβλίου (e-book) όπως εγχειρίδια, βιβλία εκμάθησης γλωσσών, αλλά και βιβλία που είναι κοινό κτήμα, εμπλουτισμένα με σημειώσεις. Στοχεύει στην παροχή βοήθειας στους μαθητές και στους καθηγητές στην εκπαίδευση.
Από τον Μάιο του 2013, η μεγαλύτερη έκδοση του Wikibooks είναι στην αγγλική γλώσσα, με περισσότερες από 46.000 σελίδες βιβλίων σε πάνω από 2.600 αναπτυσσόμενα βιβλία. Η αγγλική έκδοση ακολουθείται από την γερμανική, την γαλλική, και την ουγγρική, καθεμιά από τις οποίες περιέχει πάνω από 10.000 σελίδες βιβλίων. Το εγχείρημα ξεκίνησε τον Ιούλιο του 2003 και αυτήν τη στιγμή απαριθμεί πάνω από 185.000 σελίδες σε πάνω από 5.000 αναπτυσσόμενα βιβλία σε 100 διαφορετικές γλώσσες.
Το Wikisource, στα ελληνικά «Βικιθήκη», είναι ένα πολυγλωσσικό εγχείρημα με στόχο την αρχειοθέτηση μιας συλλογής ελεύθερου και δωρεάν περιεχομένου σε μορφή κειμένου. Δεν είναι μόνο μια ανώτερη μορφή αποθήκευσης κλασσικών έργων λογοτεχνίας, κειμένων νομικού περιεχομένου και άλλων ελεύθερων έργων ως υπερσυνδέσμων, αλλά λειτουργεί και ως βάση για την μετάφραση αυτών. Αρχικά, πηγές υπό μορφή κειμένου σε όλες τις γλώσσες, πλην της εβραϊκής, ήταν όλες σε ένα wiki. Παρ' όλα αυτά, το Wikisource πλέον έχει εκδόσεις σε πολλές διαφορετικές γλώσσες.
Από τον Μάϊο του 2013, το Wikisource προσφέρει συνολικά πάνω από 3.800.000 κείμενα. Η μεγαλύτερη έκδοση σε αριθμό έργων είναι αυτή της γαλλικής γλώσσας, με περισσότερα από 1.350.000 έργα. Ακολουθούν οι εκδόσεις της γερμανικής, της αγγλικής, της ιταλικής, της πολωνικής, της ρώσικης και της κινέζικης γλώσσας, με την καθεμιά να απαριθμεί πάνω από 100.000 κείμενα.
Τα Wikispecies, στα ελληνικά «Βικιείδη», είναι ένα ανοιχτό εγχείρημα wiki, με σκοπό να παρέχει μια κεντρική, εκτενέστατη βάση δεδομένων βιολογικών ειδών, για ταξινόμηση. Καλύπτει ζωντανούς και απολιθωμένους αντιπροσώπους του βασιλείου των Ζώων, των Φυτών, των Βακτηρίων, των Μυκήτων, των Αρχαίων, των Πρώτιστων και όλων των άλλων μορφών ζωής. Ξεκίνησε στις 14 Σεπτεμβρίου του 2004 και στοχεύει συγκεκριμένα στην εκπλήρωση των αναγκών των επιστημόνων χρηστών. Από τον Ιούλιο του 2014, το Wikispecies, έχει περισσότερες από 400.000 καταχωρήσεις. Υπάρχουν σχέδια για την συνεργασία του Wikispecies με το εγχείρημα της Εγκυκλοπαίδειας της Ζωής (αγγλική βικιπαίδεια), όταν το τελευταίο θα έχει προχωρήσει περισσότερο.
Το εγχείρημα Wikinews, στα ελληνικά «Βικινέα», ξεκίνησε τον Δεκέμβριο του 2004 με αποστολή την μετάδοση των νέων για μια ευρεία γκάμα θεμάτων. Χρήστες από όλων τον κόσμο συνεισφέρουν και συνεργάζονται στην συγγραφή ενημερωτικών άρθρων. Οι ειδήσεις κυμαίνονται από συνεντεύξεις και πραγματικές αναφορές γεγονότων, όπως κάνουν οι δημοσιογράφοι, μέχρι συνόψεις ειδήσεων από εξωτερικές πηγές. Όλες οι ειδήσεις υποχρεούνται να γράφονται σε ουδέτερο ύφος.
Σε αντίθεση με τα υπόλοιπα εγχειρήματα του Wikimedia, τα Wikinews δημοσιεύονται υπό την άδεια «Αναφορά Δημιουργού 2.5 Γενικό (CC BY 2.5)», αντί της «Αναφορά Δημιουργού - Παρόμοια Διανομή 4.0 Μη εισαγόμενο (CC BY-SA 4.0)».
Προς το παρόν, το Wikinews έχει δύο στόχους, την παροχή μιας εναλλακτικής επιλογής ελεύθερου, δωρεάν περιεχόμενου, αντί των εμπορικών ειδησεογραφικών ιστοσελίδων και την επιβεβαίωση ότι τα άρθρα είναι έγκυρα για τα γεγονότα που αναφέρονται και ότι επανεξετάζονται τακτικά.
Το Wikiversity, στα ελληνικά «Βικιεπιστήμιο», είναι ένα εγχείρημα αφιερωμένο σε κοινότητες και υλικό εκμάθησης, όπως επίσης και στην έρευνα. Δημιουργήθηκε ως εγχείρημα του Wikimedia (σε δοκιμαστική, «beta», φάση) στις 15 Αυγούστου του 2006 με τα Wikiversity της γερμανικής και της αγγλικής γλώσσας, όπως επίσης και του πολυγλωσσικού συντονιστικού κέντρου. Το Wikiversity δεν περιορίζεται μόνο σε υλικό πανεπιστημιακού ή τριτοβάθμιου επιπέδου, παρόλο που το όνομά του υπονοεί κάτι τέτοιο, αλλά είναι ανοιχτό σε υλικό που απευθύνεται σε οποιαδήποτε κοινότητα, ανεξαρτήτως επιπέδου μάθησης. Ο τρόπος με τον οποίο μπορεί το Wikiversity να διευκολύνει τις δραστηριότητες και τις κοινότητες εκμάθησης, είναι ακόμα υπό εξέταση, αλλά επικεντρώνεται γύρω από την μέθοδο της «εμπειρικής εκμάθησης».
Από τον Οκτώβριο του 2010 υπάρχουν πάνω από 30.000 καταχωρήσεις υλικού εκμάθησης σε συνολικά 12 γλώσσες. Η αγγλική έκδοση περιέχει περισσότερες από 13.000, ενώ αμφότερες η γαλλική και η γερμανική έκδοση έχουν πάνω από 2.000.
Το εγχείρημα Wikivoyage, στα ελληνικά «Βικιταξίδια», στοχεύει στην δημιουργία του μεγαλύτερου στον κόσμο ελεύθερου, ολοκληρωμένου και τρέχων ενημερωμένου ταξιδιωτικού οδηγού παγκόσμιας εμβέλειας. Το Wikivoyage ξεκίνησε το Ιανουάριο του 2013 και για την συγγραφή του συνεισφέρουν εθελοντές που απολαμβάνουν να μοιράζονται την γνώση που κάνει τόσο απολαυστικά τα ταξίδια για αυτούς. Το εγχείρημα δημιουργήθηκε τον Δεκέμβριο του 2006 σαν μια διακλάδωση στην γερμανική γλώσσα μιας ιστοσελίδας με το όνομα «Wikitravel», και εντάχθηκε στα εγχειρήματα του ιδρύματος Wikimedia σαν δοκιμαστική έκδοση με 50.000 λήμματα σε επτά γλώσσες. To Wikivoyage είναι πλέον διαθέσιμο σε 16 γλώσσες.
Το Wikimedia Commons ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2004 ως κεντρική αποθήκη ελεύθερων πολυμέσων, όπως φωτογραφιών, διαγραμμάτων, χαρτών, βίντεο, αρχείων animation, μουσικής, ήχου, κείμενα σε μορφή ήχου κ.α. Είναι ένα πολυγλωσσικό εγχείρημα με συνεισφέροντες που μιλούν δεκάδες γλώσσες, που λειτουργεί ως κεντρική αποθήκη για όλα τα εγχειρήματα της Wikimedia.
Το εγχείρημα εξελίσσεται ραγδαία. Το Δεκέμβριο του 2012, έφτασε τα 15 εκατομμύρια αρχεία πολυμέσων, έχοντας ξεπεράσει το όριο των 30 εκατομμυρίων τον Ιανουάριο του 2016. Το Wikimedia Commons έλαβε μια τιμητική αναφορά από το Digital Community στα βραβεία «Prix Ars Electronica awards» του 2005.
Το εγχείρημα έχει τρεις μηχανισμούς, που διαμορφώνονται από την κοινότητα του Commons, για την ανάδειξη ποιοτικών συνεισφορών: τις «Προβεβλημένες εικόνες» που αναδεικνύουν την αφρόκρεμα των εικόνων ή φωτογραφιών και τις «Ποιοτικές εικόνες», που αναγνωρίζουν καλά συντεθειμένες δημιουργίες από τους συντάκτες του Wikimedia. Από το 2006 διοργανώνει ετησίως τον διαγωνισμό «Εικόνα της Χρονιάς», που προσκαλεί την κοινότητα όλων των εγχειρημάτων του Wikimedia στο να μοιραστούν προς εορτασμό της τέχνης του ελεύθερου περιεχομένου. Δύο σελίδες, «Γνωρίστε τους φωτογράφους μας» και «Γνωρίστε τους εικονογράφους μας», εκθέτουν μια συλλογή των πιο επιδέξιων μελών της κοινότητας, που επιλέγουν να δημοσιεύουν τα έργα τους υπό άδειες ελεύθερου περιεχομένου και τα δωρίζουν στο Wikimedia Commons.
Το Wikidata ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2012 και έχει ως στόχο την δημιουργία μια ελεύθερης βάσης γνώσεων για τον κόσμο, που μπορεί να διαβαστεί και να επεξεργασθεί εξίσου από ανθρώπους και μηχανές. Παρέχει δεδομένα σε όλες τις γλώσσες των εγχειρημάτων του Wikimedia και επιτρέπει την κεντρική πρόσβαση σε δεδομένα, με τρόπο παρόμοιο εκείνου του Commons για τα πολυμέσα.
Τα δεδομένα που παρέχονται από το Wikidata αδειοδοτούνται με την Άδεια Χρήσης Creative Commons CC0 ώστε να επιτρέπεται σε τρίτους χρήστες να χρησιμοποιούν τα προσφερόμενα δεδομένα χωρίς περιορισμούς, σε αντίθεση με τα άλλα εγχειρήματα του ιδρύματος Wikimedia.
H κοινότητα του εγχειρήματος MediaWiki στηρίζει πολλά προγράμματα λογισμικού ανοιχτού κώδικα. Η μηχανή MediaWiki χρησιμοποιείται από όλα τα εγχειρήματα του Wikimedia, αλλά και σε πολλές άλλες ιστοσελίδες. Η βασική λειτουργία του μπορεί να επεκταθεί μέσω προεκτάσεων, προσαρμόσεων και εφαρμογών smartphone. Οι κατασκευαστές λογισμικού μπορούν να χρησιμοποιούν το API του MediaWiki για να δημιουργήσουν εφαρμογές που αλληλεπιδρούν με ιστοσελίδες όπως η Wikipedia. Το MediaWiki καλωσορίζει εθελοντές κατασκευαστές για δημιουργία προγραμμάτων λογισμικού, δοκιμές, διαχείριση συστήματος, τεκμηρίωση, σχεδιασμό και προώθηση.
Το Meta-Wiki είναι ένα εγχείρημα που λειτουργεί ως κεντρικός κόμβος για εργασίες οργάνωσης και συντονισμού, όπως συζητήσεις που επηρεάζουν πολλαπλά εγχειρήματα ή την διοργάνωση επερχόμενων γεγονότων. Έχει χρησιμοποιηθεί για διάφορους λόγους, από την τεκμηρίωση της φιλοσοφίας wiki μέχρι την υποβολή μεγάλων προτάσεων. Άλλες αξιόλογες χρήσεις του Meta συμπεριλαμβάνουν τις αιτήσεις για νέες γλώσσες, το δημόσιο κέντρο για την δράση των επιτρόπων, αλλά και συζητήσεις για την ανεύρεση πόρων. Όπως το Wikidata και το Commons, στοχεύει στην πολυγλωσσία.
Το Wikimedia Incubator, δηλαδή το «εκκολαπτήριο» του Wikimedia, χρησιμοποιείται για την δημιουργία νέων wiki. Με άλλα λόγια, είναι το μέρος όπου δημιουργούνται νέες εκδόσεις των εγχειρημάτων της Wikimedia (όπως η Wikipedia, το Wikictionary κ.λπ.), προτού αποκτήσουν το δικό τους subdomain όπως το sv.wikipedia.org ή ro.wiktionary.org. Κάθε wiki που δημιουργείται στο Incubator αποκαλείται «τεστ-wiki» και χαρακτηρίζεται από τον κωδικό του εγχειρήματος στο οποίο ανήκει (π.χ. wp για την Wikipedia) και από τον κωδικό του ISO 639. Για παράδειγμα, η Wikipedia στην βοτική γλώσσα έχει δημιουργηθεί ως Wp/vot. Σημειώστε ότι το Wikisource και το Wikiversity έχουν χωριστούς «incubators», το www.wikisource.org και το Beta Wikiversity αντίστοιχα. Όπως το Meta, το Commons και το Wikidata, το Incubator είναι πολυγλωσσικό εγχείρημα και στοχεύει στην μετάφραση των πολιτικών του σε πολλές γλώσσες.
Το Wikimedia Labs είναι ένα εγχείρημα με σκοπό την παροχή βοήθειας σε εθελοντές που θέλουν να λάβουν μέρος σε εγχειρήματα ή λειτουργίες του Wikimedia ή την δημιουργία προγραμμάτων λογισμικού, αλλά και να κάνει για τους διαχειριστές ευκολότερη την δοκιμή βελτιώσεων στις υποδομές του Wikimedia, συμπεριλαμβανομένου του MediaWiki. Το Wikitech είναι μια ιστοσελίδα για εσωτερική τεχνική αρχειοθέτηση των υποδομών του Wikimedia και είναι συνδεδεμένο με το εγχείρημα του Labs.
Το παρόν λήμμα αποτελεί μετάφραση του λήμματος Our Projects στο wikimediafoundation.org.
