Μετάβαση στο περιεχόμενο

Έρθα Κιτ

Από τη Βικιπαίδεια, την ελεύθερη εγκυκλοπαίδεια
Έρθα Κιτ
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Eartha Mae Kitt (Αγγλικά)
Γέννηση17  Ιανουαρίου 1927[1][2][3]
Νορθ[4]
Θάνατος25  Δεκεμβρίου 2008[1][2][3]
Γουέστον
Αιτία θανάτουκαρκίνος εντέρου
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
ΕθνικότηταΑφροαμερικανοί[5][6][4]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[7]
Γαλλικά
ΣπουδέςHigh School of Performing Arts
Lycée Français de Los Angeles
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός[8]
τραγουδίστρια[8]
χορεύτρια[8]
ηθοποιός φωνής
κωμικός
μουσικός ηχογραφήσεων[9]
Αξιοσημείωτο έργοBatman
Ο Αυτοκράτορας έχει Κέφια
Περίοδος ακμής1943
Οικογένεια
ΣύζυγοςJohn W. McDonald
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒραβεία Annie (2000)
Αστέρι στη Λεωφόρο της Δόξας του Χόλιγουντ[10]
Ιστότοπος
earthakitt.com
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Η Έρθα Κιτ (Eartha Kitt, γενν. ως Eartha Mae Keith, 17 Ιανουαρίου 1927 – 25 Δεκεμβρίου 2008) ήταν Αμερικανίδα τραγουδίστρια, ηθοποιός, χορεύτρια, κωμικός, ακτιβίστρια, συγγραφέας και συνθέτης, γνωστή για την ιδιαίτερη φωνή της αλλά και τις ηχογραφήσεις του "C'est si bon" (1953) και του χριστουγεννιάτικου τραγουδιού "Santa Baby" ; αυτά τα δυο τραγούδια μπήκαν στο top 10 στο Billboard Hot 100. Ο Όρσον Γουέλς την αποκάλεσε κάποτε την "πιο εξαιρετική γυναίκα στον κόσμο".

Η Κιτ ξεκίνησε την καριέρα της το 1942 και εμφανίστηκε στην πρωτότυπη θεατρική παραγωγή στο Μπρόντγουεϊ του μιούζικαλ Carib Song. Στις αρχές της δεκαετίας του 1950, είχε 6 επιτυχίες της στο Top 30 των ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένων των "Uska Dara" και "I Want to Be Evil". Άλλες σημαντικές ηχογραφήσεις της περιλαμβάνουν τις επιτυχίες "Under the Bridges of Paris" (1954), "Just an Old Fashioned Girl" (1956) και "Where Is My Man" (1983) που μπήκαν στο Top 10 στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πρωταγωνίστησε το 1967 ως Catwoman, στην τρίτη και τελευταία σεζόν της τηλεοπτικής σειράς Μπάτμαν.

Το 1968, η καριέρα της στις ΗΠΑ χειροτέρευσε μετά τις δηλώσεις της ενάντια στον Πόλεμο του Βιετνάμ κατά την διάρκεια ενός δείπνου στον Λευκό Οίκο. Δέκα χρόνια αργότερα, επέστρεψε στο Μπρόντγουεϊ στην πρωτότυπη παραγωγή του μιούζικαλ Timbuktu! (1978), για την οποία έλαβε την πρώτη υποψηφιότητα για βραβείο Τόνυ. Η δεύτερη υποψηφιότητα για το ίδιο βραβείο ήταν για την πρωτότυπη παραγωγή του μιούζικαλ The Wild Party (2000). Η Κιτ έγραψε τρεις αυτοβιογραφίες.

Η Κιτ απέκτησε θαυμαστές όταν ενσάρκωσε διάφορους ρόλους στις ταινίες της Disney The Emperor's New Groove (2000, όπου έκανε την φωνή της Yzma) και Holes (2003). Έκανε την φωνή της Yzma ξανά στο σίκουελ Kronk's New Groove (2005) και στην σειρά κινουμένων σχεδίων The Emperor's New School (2006-08). Η τελευταία δουλειά τής χάρισε δυο βραβεία Daytime Emmy. Μετά τον θάνατό της κέρδισε ένα τρίτο βραβείο Emmy το 2010 για την γκεστ εμφάνισή της στο Wonder Pets!

Η Έρθα Κιτ γεννήθηκε στην μικρή πόλη North της Νότιας Καρολίνα στις 17 Ιανουαρίου 1927. Η μητέρα της Άννι Κιθ είχε αφρικανική καταγωγή. Παρόλο που γνώριζε ελάχιστα για τον πατέρα της, εκτιμάται ότι ήταν ένας από τους γιους του ιδιοκτήτη της φάρμας στην οποία γεννήθηκε και ότι η Κιτ ήταν το αποτέλεσμα βιασμού. Σε μια βιογραφία (2013), ο Βρετανός δημοσιογράφος Τζον Ουίλιαμς ισχυρίστηκε ότι ο πατέρας της Κιτ ήταν ένας λευκός άνδρας, ένας γιατρός της περιοχής με το όνομα Daniel Sturkie. Η κόρη της Κιτ, Kitt Shapiro, έχει ερωτηθεί για την εγκυρότητα αυτού του ισχυρισμού. Η μητέρα της Κιτ, Άννι Κιθ (αργότερα Άννι Ρίλεϋ), σύντομα σύναψε σχέση με έναν μαύρο άνδρα που αρνήθηκε να αποδεχτεί την Έρθα εξαιτίας της εξαιτίας της σχετικά χλωμής επιδερμίδας της ; μεγάλωσε με μια συγγενή την οποία αποκαλούσε Θεία Ρόζα, στο σπίτι της οποίας υπέστη βία. Μετά τον θάνατο της μητέρας της, η Έρθα στάλθηκε να ζήσει με άλλη συγγενή την οποία αποκαλούσε Mamie Kitt (που ίσως να ήταν στην πραγματικότητα η βιολογική της μητέρα) στο Χάρλεμ της Νέας Υόρκης, όπου φοίτησε στο Metropolitan Vocational High School (αργότερα μετονομάστηκε σε High School of Performing Arts).

Η Κιτ ξεκίνησε την καριέρα της ως μέλος του Katherine Dunham Company το 1943, όπου παρέμεινε μέχρι το 1948. Μια ταλαντούχα τραγουδίστρια με χαρισματική φωνή, ηχογράφησε τις επιτυχίες "Let's Do It", "Champagne Taste", "C'est si bon", "Just an Old Fashioned Girl", "Monotonous", "Je cherche un homme", "Love for Sale", "I'd Rather Be Burned as a Witch", "Kâtibim", "Mink, Schmink", "Under the Bridges of Paris" και την γνωστότερη επιτυχία της "Santa Baby", που κυκλοφόρησε το 1953. Το μοναδικό ύφος της Κιτ βελτιώθηκε καθώς έμαθε άπταιστα την γαλλική γλώσσα κατά τα χρόνια που εργάστηκε στην Ευρώπη. Μιλούσε τέσσερις γλώσσες (πιστεύεται ότι έμαθε γερμανικά και ολλανδικά από τον πατριό της, αγγλικά από την μητέρα της και γαλλικά από τα ευρωπαϊκά περιοδεύοντα καμπαρέ) και τραγούδησε σε έντεκα γλώσσες, τις οποίες απέδειξε σε αρκετές από τις ζωντανές ηχογραφήσεις στα καμπαρέ όπου εργαζόταν.

Μετά από ένα ειδύλλιο με τον μεγιστάνα των καλλυντικών Τσαρλς Ρέβσον και τον τραπεζίτη Τζον Μπάρυ Ράιαν ΙΙΙ, παντρεύτηκε τον Τζον Ουίλιαμ ΜακΝτόναλντ, συνεργάτη σε μια επενδυτική εταιρεία ακινήτων, στις 6 Ιουνίου 1960. Απέκτησαν μια κόρη, την Κιτ ΜακΝτόναλντ, που γεννήθηκε στις 26 Νοεμβρίου 1961. Πήραν διαζύγιο το 1965. Μόνιμη κάτοικος του Κονέκτικατ, η Έρθα Κιτ έζησε για αρκετά χρόνια σε ένα αγρόκτημα στο Νιου Μίλφορντ και δραστηριοποιήθηκε σε τοπικές φιλανθρωπικές οργανώσεις. Αργότερα μετακόμισε στο Πάουντ Ριτζ της Νέας Υόρκης αλλά επέστρεψε στο Κονέκτικατ το 2002 ώστε να είναι κοντά στην κόρη της Κιτ και την οικογένεια αυτής. Η κόρη της παντρεύτηκε τον Τσαρλς Λώρενς Σαπίρο το 1987 και απέκτησαν δυο παιδιά, τον Τζέισον και την Ρέιτσελ Σαπίρο.

Έτος Ταινία Ρόλος Σημειώσεις
1948 Casbah Uncredited πρώτη εμφάνιση
1949-51 άγνωστη άγνωστος [11][12] Προς το παρόν μόνο η μια από αυτές τις ταινίες είναι γνωστή.
1951 Parigi è sempre Parigi Cabaret Singer,
Herself
1954 New Faces Η ίδια First credited film role, launched mainstream career
1957 The Mark of the Hawk Renee
1958 St. Louis Blues Gogo Germaine
1958 Anna Lucasta Anna Lucasta
1961 Saint of Devil's Island Annette
1965 Uncle Tom's Cabin τραγουδίστρια (uncredited)
Synanon Betty
1971 Up the Chastity Belt Scheherazade
1975 Friday Foster Madame Rena
1979 Butterflies in Heat Lola
1985 The Serpent Warriors Snake Priestess
1987 Master of Dragonard Hill Naomi
Dragonard Naomi
The Pink Chiquitas Betty / The Meteor (φωνή)
1989 Erik the Viking Freya
1990 Living Doll Mrs. Swartz
1991 Ernest Scared Stupid Old Lady Hackmore
1992 Boomerang Lady Eloise
1993 Fatal Instinct First Trial Judge
1996 Harriet the Spy Agatha K. Plummer
1997 Ill Gotten Gains The Wood (φωνή)
1998 I Woke Up Early the Day I Died Cult Leader
The Jungle Book: Mowgli's Story Bagheera (φωνή)
2000 The Emperor's New Groove Yzma (φωνή)
  • Νίκη : Annie Award for Outstanding Individual Achievement For Voice Acting by a Female Performer in an Animated Feature Production
  • Υποψηφιότητα : Black Reel Award για Β' Γυναικείο Ρόλο
2002 Anything But Love Η ίδια
2003 Holes Madame Zeroni
2005 Preaching to the Choir Ms. Nettie
Kronk's New Groove Yzma (voice)
2007 And Then Came Love Mona Τελευταία εμφάνιση
Έτος Τίτλος Επεισόδιο Ρόλος Σημειώσεις
1952-63 The Ed Sullivan Show Η ίδια 15 επεισόδια
1963-1978 The Tonight Show Starring Johnny Carson Η ίδια 8 επεισόδια
1964-1979 The Mike Douglas Show Η ίδια 16 επεισόδια
1965 I Spy "The Loser" Angel
1967 Mission: Impossible "The Traitor" Tina Maria
1967–68 Batman "The Joke's on Catwoman"
"The Funny Feline Felonies"
"Catwoman's Dressed to Kill"
Catwoman ; 3 επεισόδια
1969 The Dick Cavett Show Η ίδια 1 επεισόδιο
1972 Lieutenant Schuster's Wife Lady τηλεοπτική ταινία
1973-78 The Merv Griffin Show Η ίδια 3 επεισόδια
1974 The Protectors "A Pocketful of Posies" Carrie Blaine
1978 Police Woman "Tigress" Amelia
To Kill a Cop Paula τηλεοπτική ταινία
1983 A Night on the Town τηλεοπτική ταινία
1985 Miami Vice "Whatever Works" Santería Priestess Chata
1989 After Dark "Rock Bottom?" Η ίδια Extended appearance on discussion programme, μαζί με τον Simon Napier-Bell

και τον Pat Kane μεταξύ άλλων

1993 Jack's Place "The Seventh Meal" Isabel Lang
Matrix "Moths to a Flame" Sister Rowena
1994 Space Ghost Coast to Coast Batmantis Η ίδια
1995 The Magic School Bus "Going Batty" Mrs. Franklin (φωνή)
New York Undercover "Student Affairs" Mrs. Stubbs
Living Single "He Works Hard for the Money" Jacqueline Richards * Υποψηφιότητα : NAACP Image Award for Outstanding Supporting Actress in a Comedy Series
1996 The Nanny "A Pup in Paris" Η ίδια
1997 The Chris Rock Show Herself 1 επεισόδιο
1997-2000 The Rosie O'Donnell Show Herself 2 επεισόδια
1998 The Wild Thornberrys "Flood Warning" Lioness #1 (voice)
1999 The Famous Jett Jackson "Field of Dweebs" Albertine Whethers
2000 Happily Ever After: Fairy Tales for Every Child "The Snow Queen" The Snow Queen (φωνή)
Welcome to New York "The Car"
"Jim Gets a Car"
June
2001 The Feast of All Saints Lola Dede τηλεοπτική ταινία
Santa, Baby! Emerald (φωνή) τηλεοπτική ταινία
2003 Hollywood Squares Herself 5 επεισόδια
2005 Escape from Cluster Prime Vexus (φωνή) τηλεοπτική ταινία
My Life as a Teenage Robot 7 episodes Queen Vexus (φωνή)
Larry King Live Herself 2 επεισόδια
2006–08 The Emperor's New School 36 episodes Yzma (φωνή) * Νίκη : Annie Award for Voice Acting in a Television Production (2007-2008)
2007 American Dad! "Dope and Faith" Fortune Teller (φωνή)
2009 Wonder Pets! "Save the Cool Cat and the Hip Hippo/Tuck and Buck" Cool Cat (φωνή)
2010 The Simpsons "Once Upon a Time in Springfield" Η ίδια (φωνή) Προβλήθηκε μετά τον θάνατό της
Έτος Ταινία Ρόλος
1982 All by Myself: The Eartha Kitt Story (ντοκιμαντέρ) Η ίδια
1995 Unzipped (ντοκιμαντέρ) Η ίδια
2002 The Making and Meaning of We Are Family (ντοκιμαντέρ) Η ίδια
The Sweatbox (ντοκιμαντέρ) Η ίδια
Έτος Τίτλος Τοποθεσία Ρόλος Σημειώσεις
1945 Blue Holiday Broadway Performer as a member of the Katherine Dunham Troupe; a short-lived production at the Belasco Theatre[13]
Carib Song Broadway Company as a member of the Katherine Dunham Troupe; performed at the Adelphi Theatre as an Original Broadway production[13]
1946 Bal Nègre Broadway, and Europe Performer as a member of the Katherine Dunham Troupe; widely acclaimed Concert at the Belasco Theatre[13]
unknown Mexico Performer performed successfully as a member of the Katherine Dunham Troupe which was under contract with Teatro Americano for more than two months at the request of Doris Duke[13]
1948 Caribbean Rhapsody West End, and Paris Chorus girl as a member of the Katherine Dunham Troupe; performed at the Prince of Wales Theatre (West End) and Théâtre des Champs-Élysées (Paris)[11][13]
1949-50 unknown Paris Herself,
Performer
first solo show / leading performance; performed at Carroll's Niterie; is where Orson Welles discovered her[11][14][15]
1950 Time Runs Paris[16] Helen of Troy In segment based on Faust; performed "Hungry Little Trouble" written by Duke Ellington; cast by Orson Welles[11]
An Evening With Orson Welles Frankfurt[17]
1951 Dr. Faustus Paris with Orson Welles
1952 New Faces of 1952 Broadway Polynesian girl,
Featured dancer,
Featured singer
1954 Mrs. Patterson Broadway Theodora (Teddy) Hicks Original Broadway production
1957 Shinbone Alley Broadway Mehitabel Original Broadway production
1959 Jolly's Progress Broadway Jolly Rivers
1965 The Owl and the Pussycat U.S. National tour Performer
1967 Peg Regional (US)
1970 The High Bid London Performer
1972 Bunny London Performer
1974 Bread and Beans and Things Aquarius Theater[18] Performer
1976 A Musical Jubilee U.S. National tour Performer
1978 Timbuktu! Broadway Shaleem-La-Lume
1980 Cowboy and the Legend Regional (US) Performer
1982 New Faces of 1952 (Revival) Off-off-Broadway Polynesian girl
Featured dancer
Featured singer
1985 Blues in the Night U.S. National tour Performer
1987 Follies (London Revival) London Carlotta Campion Replacement for Dolores Gray
1989 Aladdin Palace Theatre, Manchester Performer
1989 Eartha Kitt in Concert London Performer
1994 Yes Edinburgh Performer
1995 Sam's Song Unitarian Church of All Souls Performer Benefit concert
1996 Lady Day at Emerson's Bar and Grill Chicago Performer
1998 The Wizard of Oz (return engagement) off-Broadway U.S. National tour The Wicked Witch
2000 The Wild Party Broadway Delores Original Broadway production
Cinderella Madison Square Garden, and U.S. National tour Fairy Godmother
2003 Nine Broadway Liliane La Fleur Replacement for Chita Rivera
2004 Cinderella (New York City Opera revival) David H. Koch Theater Fairy Godmother
2006 Mimi le Duck Off-off-Broadway Madame Vallet
2007 All About Us Westport Country Playhouse Performer
Έτος Τίτλος Ρόλος Σημειώσεις
2000 The Emperor's New Groove Yzma ρόλος φωνής
  1. 1,0 1,1 1,2 (Αγγλικά) Find A Grave. 32398636. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  2. 2,0 2,1 2,2 (Αγγλικά) Internet Broadway Database. 48248. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  3. 3,0 3,1 3,2 (Αγγλικά) SNAC. w6j6802s. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. 4,0 4,1 Eileen Southern: «Biographical Dictionary of Afro-American and African Musicians» (Αγγλικά) Greenwood Publishing Group. 1982.
  5. Jessie Carney Smith: «Notable Black American Women»
  6. (Αγγλικά) BlackPast.org.
  7. CONOR.SI. 136381283.
  8. 8,0 8,1 8,2 (Γερμανικά) Κατάλογος της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γερμανίας. 118918109. Ανακτήθηκε στις 23  Ιανουαρίου 2024.
  9. Ανακτήθηκε στις 16  Μαρτίου 2020.
  10. Ανακτήθηκε στις 6  Ιουνίου 2021.
  11. 11,0 11,1 11,2 11,3 That Bad Eartha (sleeve note). Eartha Kitt. His Master's Voice. 1955. 
  12. Pear, Nancy (1993). «Contemporary Musicians». 2004 Gale, a part of Cengage Learning & HighBeam Research. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2014. 
  13. 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 «Selections from the Katherine Dunham Collection». Library of Congress. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2014. 
  14. Down to Eartha (United Kingdom Version) (sleeve note). Eartha Kitt. His Master's Voice. 1955. 
  15. Baker, Rob (16 Οκτωβρίου 2014). «Eartha Kitt and Orson Welles in Paris in 1950». Alum Media Ltd. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2014. 
  16. «Eartha Kitt: Singer who rose from poverty to captivate audiences around the world with her purring voice». The Telegraph. December 26, 2008. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις January 11, 2022. https://ghostarchive.org/archive/20220111/https://www.telegraph.co.uk/news/obituaries/3965054/Eartha-Kitt.html. Ανακτήθηκε στις December 14, 2014. 
  17. Fanning, Win (13 Αυγούστου 1950). «Eartha Kitt wins raves in Welles' show at Frankfurt». Stars and Stripes. Ανακτήθηκε στις 14 Δεκεμβρίου 2014. 
  18. Los Angeles Herald-Examiner and Los Angeles Times. June 8, 1974.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Batman role
Προκάτοχος
Julie Newmar
Catwoman actress
1967–1968
Διάδοχος
Michelle Pfeiffer