Λυκοπένιο
Το λυκοπένιο είναι κόκκινη χρωστική η οποία ανήκει στην κατηγορία των καροτενοειδών. Βρίσκεται στις τομάτες και άλλα κόκκινα φρούτα και λαχανικά, όπως τα κόκκινα καρότα, τα καρπούζια και οι παπάγιες, αλλά όχι στις φράουλες και τα κεράσια. Το λυκοπένιο μπορεί επίσης να βρίσκεται σε τροφές που δεν είναι κόκκινες, όπως το σπαράγγι και ο μαϊντανός.[1] Το όνομά του προέρχεται από την επιστημονική ονομασία της ντομάτας (Στρύχνον το λυκοπερσικόν). Αν και το λυκοπένιο χημικά είναι καροτένιο, δεν δρα ως βιταμίνη Α.[2]
Στα φυτά, τα φύκη και άλλους φωτοσυνθετικούς οργανισμούς, το λυκοπένιο αποτελεί σημαντική ενδιάμεση ουσία στη βιοσύνθεση πολλών καροτενοειδών, όπως το β-καροτένιο, το οποίο πέρα από χρωστική, είναι υπεύθυνο για τη φωτοσύνθεση και τη φωτοπροστασία.[2] Όπως όλα τα καροτενοειδή, το λυκοπένιο είναι πολυακόρεστος υδρογονάνθρακας (αλκένιο). Δομικά, το λυκοπένιο είναι ένα τετρατερπένιο, το οποίο αποτελείται από οχτώ μονάδες ισοπρενίου, που αποτελούνται αποκλειστικά από άνθρακα και υδρογόνο.[2] Είναι αδιάλυτο στο νερό. Το λυκοπένιο διαθέτει 11 διπλούς δεσμούς, οι οποίοι του προσδίδουν βαθύ κόκκινο χρώμα και αντιοξειδωτική δραστικότητα in vitro. Λόγω του έντονου χρώματός του, το λυκοπένιο χρησιμοποιείται ως χρωστική τροφίμων (ως Ε160d) και έχει εγκριθεί για χρήση στις ΗΠΑ,[3] την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία[4] και την Ευρωπαϊκή Ένωση.[5]
Το λυκοπένιο αποτελεί πεδίο βασικής και κλινικής έρευνας σχετικά με τις πιθανές ευεργετικές του ιδιότητες για καρδιαγγειακές παθήσεις και τον καρκίνο.[6][7][8] Αν και κύριο ρόλο στις ευεργετικές του ιδιότητες φαίνεται να παίζει η ισχυρή αντιοξειδωτική δράση του, δρα και μέσω άλλων μηχανισμών.[9] Έχει βρεθεί ότι μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα[10] και έχει συσχετιστεί με μειωμένο κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου και άλλων καρδιαγγειακών παθήσεων.[11]
Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ «Foods highest in lycopene, Nutrition Data, USDA Nutrient Database, version SR-21». nutritiondata.com. Conde Nast. 2014. Ανακτήθηκε στις 19 Αυγούστου 2014.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 «Carotenoids: α-Carotene, β-Carotene, β-Cryptoxanthin, Lycopene, Lutein, and Zeaxanthin». Micronutrient Information Center, Linus Pauling Institute, Oregon State University, Corvallis, OR. Ιουλίου 2016. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Μαΐου 2017. Ανακτήθηκε στις 29 Μαΐου 2017.
- ↑ «21 CFR 73.585. Tomato lycopene extract» (PDF). US Food and Drug Administration. 26 Ιουλίου 2005.
- ↑ Australia New Zealand Food Standards Code«Standard 1.2.4 - Labelling of ingredients». Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ UK Food Standards Agency: «Current EU approved additives and their E Numbers». Ανακτήθηκε στις 27 Οκτωβρίου 2011.
- ↑ Cheng, H. M.; Koutsidis, G; Lodge, J. K.; Ashor, A; Siervo, M; Lara, J (2017). «Tomato and lycopene supplementation and cardiovascular risk factors: A systematic review and meta-analysis». Atherosclerosis 257: 100–108. doi:. PMID 28129549.
- ↑ Ilic, D.; Forbes, KM.; Hassed, C. (2011-11-09). «Lycopene for the prevention of prostate cancer». Cochrane Database of Systematic Reviews (11): CD008007. doi:. PMID 22071840.
- ↑ Rowles Jl, 3rd; Ranard, K. M.; Smith, J. W.; An, R; Erdman Jr, J. W. (2017). «Increased dietary and circulating lycopene are associated with reduced prostate cancer risk: A systematic review and meta-analysis». Prostate Cancer and Prostatic Diseases. doi:. PMID 28440323.
- ↑ Agarwal, S; Rao, AV (19 September 2000). «Tomato lycopene and its role in human health and chronic diseases.». CMAJ : Canadian Medical Association journal = journal de l'Association medicale canadienne 163 (6): 739-44. PMID 11022591.
- ↑ Mohammad Aghajanpour, Mohamad Reza Nazer, Zia Obeidavi, Mohsen Akbari, Parya Ezati, and Nasroallah Moradi Kor (Απρίλιος 2017). «Functional foods and their role in cancer prevention and health promotion: a comprehensive review». American Journal of Cancer Research 7 (4): 740–769. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5411786/.
- ↑ Bahonar, Ahmad; Saadatnia, Mohammad; Khorvash, Fariborz; Maracy, Mohammadreza; Khosravi, Alireza (2017). «Carotenoids as potential antioxidant agents in stroke prevention: A systematic review». International Journal of Preventive Medicine 8 (1): 70. doi:. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5625359/.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Lycopene στο Wikimedia Commons
