Βικιπαίδεια

Βενιαμίν Φραγκλίνος

Αμερικανός πολιτικός, φυσικός, φιλόσοφος και εκδότης
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. Βοηθήστε συνδέοντας το κείμενο με τις πηγές χρησιμοποιώντας παραπομπές, ώστε να είναι επαληθεύσιμο.
Η σήμανση τοποθετήθηκε στις 10/02/2015.

Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος (αγγλικά: Benjamin Franklin‎‎, προφέρεται: [ˈbɛnd͡ʒəmɪn ˈfɹæŋklɪn], (17 Ιανουαρίου 1706 – 17 Απριλίου 1790) ήταν ένας από τους εθνοπατέρες των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής[18]. Αξιόλογα πολυμαθής, ο Φραγκλίνος ήταν διακεκριμένος συγγραφέας και τυπογράφος, θεωρητικός της πολιτικής, πολιτικός, επιστήμονας, εφευρέτης, κοινωνικός ακτιβιστής, στρατιωτικός και διπλωμάτης. Με την ιδιότητα του επιστήμονα, αποτέλεσε σημαντική φιγούρα του Διαφωτισμού και της ιστορίας της φυσικής για τις ανακαλύψεις και τις θεωρίες του αναφορικά με τον ηλεκτρισμό[19].

Βενιαμίν Φραγκλίνος
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Benjamin Franklin (Αγγλικά)
Γέννηση17  Ιανουαρίου 1706[1][2][3]
Βοστώνη[4][5]
Θάνατος17  Απριλίου 1790[1][2][3]
Φιλαδέλφεια[4][5]
Αιτία θανάτουπλευρίτιδα
Τόπος ταφήςChrist Church, Philadelphia
ΨευδώνυμοSilence Dogood
Χώρα πολιτογράφησηςΒρετανική Αμερική
Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Θρησκείαντεϊσμός[6][7]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[8][9]
ΣπουδέςΕκπαίδευση στο σπίτι
Λατινική Σχολή της Βοστώνης
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταπολιτικός[10][11][12]
διπλωμάτης[10][12]
συγγραφέας[13][14]
ΕργοδότηςΠανεπιστήμιο της Πενσυλβάνια
Οικογένεια
ΣύζυγοςΝτέμπορα Ριντ Φράνκλιν
ΤέκναΟυίλιαμ Φράνκλιν
Φράνσις Φόλγκερ Φράνκλιν
Σάρα Φράνκλιν Μπάκε
ΓονείςJosiah Franklin και Abiah Folger
ΑδέλφιαJane Franklin Mecom
James Franklin
ΣυγγενείςAnn Smith Franklin (κουνιάδα)
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΑξίωμαΠρέσβης των ΗΠΑ στη Γαλλία (1778–1785)
Πρέσβης των ΗΠΑ στη Σουηδία (1782–1783)
Γενικός Διευθυντής Ταχυδρομείων των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής (1775–1776)
Μέλος του οίκου των αντιπροσώπων της Πενσυλβανίας (Μαΐου 1764 – Οκτώβριος 1764)
President of the Supreme Executive Council of Pennsylvania (1785–1788)
Μέλος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Πενσυλβάνια
Delegate to the United States Constitutional Convention (Μαΐου 1787 – Σεπτέμβριος 1787, Πενσιλβάνια)[15]
ΒραβεύσειςΜετάλλιο Κόπλυ (1753)[16]
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Σαιντ Άντριους
μέλος στην Αμερικανική Ακαδημία Τεχνών και Επιστημών[17]
Υπογραφή
Θυρεός
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Ο Βενιαμίν Φραγκλίνος γεννήθηκε στη Βοστώνη. Ήταν το 15ο από τα 17 παιδιά του Γιοσάια Φραγκλίνου[20], παρασκευαστή κεριών και σαπουνιών. Ήταν ο νεότερος γιος της οικογένειας και μάλλον ο πιο αγαπημένος. Τον ελεύθερο του χρόνο ο μικρός Φραγκλίνος τον αφιέρωνε στη μελέτη επιστημονικών και άλλων βιβλίων[21] και στη συγγραφή σατιρικών δοκιμίων και ποιημάτων, παρά την άποψη του πατέρα του ότι «οι ποιητές ήταν πάντα ζητιάνοι»[22].

Οι γονείς του επιθυμούσαν ο μικρός Βενιαμίν να γίνει κληρικός, όμως από πολύ νωρίς αυτός διάλεξε διαφορετικό δρόμο. Στην ηλικία των 12 ετών έγινε βοηθός στο τυπογραφείο του αδερφού του Τζέιμς. Τρία χρόνια αργότερα, ο Τζέιμς ίδρυσε τη "New England Courant", την πρώτη ανεξάρτητη εφημερίδα των αποικιών[23]. Στον Βενιαμίν δεν επιτράπηκε να γράψει στην εφημερίδα. Έτσι, αυτός χρησιμοποιώντας το ψευδώνυμο "Mrs. Silence Dogood" άρχισε να στέλνει γράμματα στην εφημερίδα του αδερφού του, τα οποία δημοσιεύονταν για αρκετό καιρό χωρίς να καταλάβει κανείς τον πραγματικό τους συγγραφέα[24]. Μάλιστα το περιεχόμενό τους ήταν τέτοιο, ώστε προκάλεσαν συζήτηση στην πόλη της Βοστώνης.

Το 1723, σε ηλικία 17 ετών, ο Βενιαμίν Φραγκλίνος άφησε τη γενέτειρα του και πήγε στη Φιλαδέλφεια της Πενσιλβάνια. Αρχικά δούλεψε σε διάφορα τυπογραφεία της πόλης. Κάποια στιγμή ήρθε σε επαφή με τον Γουίλιαμ Κιθ, κυβερνήτη της πολιτείας της Πενσυλβάνια, ο οποίος έπεισε τον Φραγκλίνο να ταξιδέψει στο Λονδίνο για να αναζητήσει τυπογραφικό εξοπλισμό και για να βελτιώσει την τέχνη του, με την υπόσχεση ότι θα τον εφοδιάσει με τις κατάλληλες συστατικές επιστολές. Ο Κιθ όμως δεν κράτησε την υπόσχεση του, οπότε ο 18άχρονος Βενιαμίν βρέθηκε στο Λονδίνο χωρίς να γνωρίζει κανέναν[25]. Βρήκε πάλι δουλειά σε τυπογραφείο και, το σημαντικότερο, ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με την ευρωπαϊκή επιστημονική και φιλοσοφική σκέψη.

Πέντε χρόνια αργότερα ο Φραγκλίνος επέστρεψε στη Φιλαδέλφεια και κατάφερε να γίνει ανεξάρτητος εκδότης[26]. Κατάφερε μάλιστα να πείσει τους κυβερνήτες της Φιλαδέλφεια να του αναθέσουν το σχεδιασμό και την εκτύπωση χαρτονομισμάτων. Το 1730 ίδρυσε την "Εφημερίδα της Πενσυλβάνια" ("Pennsylvania Gazette"),[27] η οποία σύντομα έγινε η πλέον έγκριτη εφημερίδα της Αμερικής. Το Σεπτέμβριο της ίδιας χρονιάς ο Φραγκλίνος παντρεύτηκε τη Ντέμπορα Ράιντ (Deborah Reid)[28]. Λίγα χρόνια αργότερα ο Φραγκλίνος κυκλοφόρησε ένα κείμενο με τίτλο "Προτάσεις για την Εκπαίδευση των Νέων στη Φιλαδέλφεια," το οποίο οδήγησε στην ίδρυση του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια. Η επίσημη ημερομηνία ίδρυσης του Πανεπιστημίου τοποθετείται σήμερα στο 1740, γεγονός που το καθιστά το 4ο αρχαιότερο πανεπιστήμιο στις ΗΠΑ (μαζί με το Πρίνστον).

Για 25 χρόνια, από το 1732 μέχρι το 1757, ο Φραγκλίνος εξέδιδε το "Αλμανάκ του Φτωχού Ρίτσαρντ" ("Poor Richard's Almanac"), ένα ημερολόγιο με επιστημονικές γνώσεις σε εκλαϊκευμένη μορφή και συμβουλές για την προσωπική επιτυχία του καθενός με γνώμονα τα χρηστά ήθη[29]. Στο Αλμανάκ αυτό ο Φραγκλίνος έγραφε με το ψευδώνυμο "Ρίτσαρντ Σώντερς" (Richard Saunders). Η επιτυχία του Αλμανάκ ήταν μεγάλη. Είναι ενδεικτικό ότι η περιληπτική του έκδοση "Ο δρόμος προς την ευημερία" ("The Way to Wealth") μεταφράστηκε σε πολλές γλώσσες.

Εφευρέσεις

Επεξεργασία

Εφηύρε το αλεξικέραυνο αφού διαπίστωσε την ηλεκτρική φύση του κεραυνού. Πρότεινε την κατασκευή πυκνωτή πολλαπλών πλακών. Ανακάλυψε την πρώτη θερμάστρα που λειτουργούσε με μεταφορά αέρα. Εφηύρε τους διεστιακούς φακούς. Δεν κατοχύρωσε καμία από τις εφευρέσεις του, γιατί θεωρούσε ότι ανήκουν στο λαό.[εκκρεμεί παραπομπή]

Φυσική

Επεξεργασία

Εργάστηκε πάνω στον ηλεκτρισμό και πρότεινε την ιδέα του αρνητικού και θετικού ηλεκτρικού φορτίου. Εργάστηκε πάνω στη μετεωρολογία, εξηγώντας τη δημιουργία των καταιγίδων.

Πολιτική

Επεξεργασία
 
Σκίτσο του ίδιου του Φραγκλίνου, καλεί τις 13 αμερικάνικες αποικίες σε εξέγερση

Διετέλεσε μέλος της Επιτροπής που συνέταξε τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας των ΗΠΑ. Συνολικά, η συμβολή του Φραγκλίνου στην ανεξαρτησία των Ηνωμένων Πολιτειών είναι μεγάλη. Είναι χαρακτηριστικό ότι, από τους λεγόμενους "πατέρες" του αμερικανικού έθνους, είναι ο μόνος του οποίου η υπογραφή υπάρχει και στα τέσσερα έγγραφα που σφράγισαν τη μετατροπή των τότε βρετανικών αποικιών σε νεοσύστατο κράτος: στη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας (Declaration of Independence), στη Συνθήκη με τους Γάλλους, στην Ειρηνευτική Συνθήκη με τους Άγγλους και στο πρώτο Σύνταγμα των ΗΠΑ.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 9  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 119034658. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 MacTutor History of Mathematics archive. Ανακτήθηκε στις 22  Αυγούστου 2017.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Большая советская энциклопедия» (Ρωσικά) Η Μεγάλη Ρωσική Εγκυκλοπαίδεια. Μόσχα. 1969. Ανακτήθηκε στις 28  Σεπτεμβρίου 2015.
  5. ↑ 5,0 5,1 (Ιταλικά) www.accademiadellescienze.it. benjamin-franklin. Ανακτήθηκε στις 1  Δεκεμβρίου 2020.
  6. ↑ enlightenment.
  7. ↑ topic/Deism.
  8. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb119034658. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  9. ↑ CONOR.SI. 14762339.
  10. ↑ 10,0 10,1 (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 2  Αυγούστου 2016. 500331804. Ανακτήθηκε στις 14  Μαΐου 2019.
  11. ↑ «A New Nation Votes: American Electoral Returns, 1788-1825». A New Nation Votes: American Electoral Returns, 1788-1825. Αμερικανική Αστρονομική Εταιρεία, Πανεπιστήμιο Ταφτς. Ανακτήθηκε στις 23  Δεκεμβρίου 2020.
  12. ↑ 12,0 12,1 The Fine Art Archive. cs.isabart.org/person/152605. Ανακτήθηκε στις 1  Απριλίου 2021.
  13. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  14. ↑ (Τσεχικά) Olomouc City Library regional database. tritius.kmol.cz/authority/777285. Ανακτήθηκε στις 26  Σεπτεμβρίου 2024.
  15. ↑ www.archives.gov/founding-docs/founding-fathers.
  16. ↑ «Award winners : Copley Medal». (Αγγλικά) Βασιλική Εταιρεία. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2018.
  17. ↑ «Members of the American Academy Listed by election year, 1780-1799». (Αγγλικά) Members of the American Academy Listed by election year, 1780-1799. Αμερικανική Ακαδημία των Τεχνών και Επιστημών.
  18. ↑ Isaacson 2003, σελ. 17.
  19. ↑ «Benjamin Franklin». 
  20. ↑ Isaacson 2003, σελ. 31-35.
  21. ↑ Isaacson 2003, σελ. 47.
  22. ↑ Isaacson 2003, σελ. 42.
  23. ↑ Isaacson 2003, σελ. 43-44.
  24. ↑ Isaacson 2003, σελ. 51-59.
  25. ↑ «Wikisource, Encyclopedia Brittanica, 24, παράγραφος 3». 
  26. ↑ Isaacson 2003, σελ. 84-85.
  27. ↑ Isaacson 2003, σελ. 98-109.
  28. ↑ Isaacson 2003, σελ. 112-113.
  29. ↑ Isaacson 2003, σελ. 138-147.

Πηγές

Επεξεργασία

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • (Αγγλικά) Isaacson, W. (2003). Benjamin Franklin : An American Life. Simon & Schuster. ISBN 9780743260848. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
  •   Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Benjamin Franklin στο Wikimedia Commons
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Βενιαμίν_Φραγκλίνος&oldid=10781852"