Κλιβανάριοι

   Οι Κλιβανάριοι ή Κλιβανοφόροι, που το όνομά τους σημαίνει "αυτοί που φέρουν τους κλιβάνους (φούρνους)", στα Περσικά Grivpanvar, ήταν μία περσική των Σασσανιδών, ύστερο-ρωμαϊκή και βυζαντινή στρατιωτική μονάδα βαρέως (με πανοπλία) ιππικού.

Το παλαιότερο γνωστό ανάγλυφο ενός θωρακισμένου ιππέα, από την Αυτοκρατορία των Σασσανιδών, στο Taq-i Bostan, κοντά στο Κερμανσάχ του Ιράν (6ος αι.).

Περιγραφή

Παρόμοια με τους κατάφρακτους, οι ίδιοι οι ιππείς και τα άλογά τους ήταν πλήρως θωρακισμένα. Υπάρχουν αρκετές θεωρίες για την προέλευση αυτού του ονόματος: μία από τις οποίες θεωρεί ότι οι άνδρες είχαν το παρωνύμιο "οι φέροντες τους φούρνους του στρατοπέδου", λόγω του όγκου της πανοπλίας που φορούσαν και τους έκανε να ζεσταθούν πολύ γρήγορα στη μάχη· ή ότι το όνομα προέρχεται από την περσική λέξη κριβάν (griwban-war ή griva-pana-bara), που σημαίνει "αυτός που φέρει την προφύλαξη λαιμού".

Το ιππικό κλιβανάριων του Σαπώρ Β΄ περιγράφεται από τον Έλληνα ιστορικό Αμμιανό Mαρκελλίνο, έναν Ρωμαίο αξιωματικό που υπηρετούσε στο στρατό του Κωνστάντιου Β΄ στη Γαλατία και την Περσία· πολέμησε εναντίον των Περσών υπό τον Ιουλιανό και συμμετείχε στην υποχώρηση τού διαδόχου του Ιοβιανού. Αναφέρει:

"Όλες οι εταιρείες ήταν επενδυμένες με σίδερο και όλα τα μέρη του σώματός τους ήταν καλυμμένα με χοντρές πλάκες, τόσο καλά προσαρμοσμένες, ώστε οι αρθρώσεις να συμμορφώνονται με αυτές των άκρων τους· και οι μορφές των μεταλλικών προστατευτικών των προσώπων ήταν προσαρμοσμένες τόσο επιδέξια στα κεφάλια τους, ώστε, δεδομένου ότι ολόκληρο το σώμα τους ήταν καλυμμένο με μέταλλο, τα βέλη που έπεφταν επάνω τους μπορούσαν να τους πληγώσουν μόνο μέσα από μικροσκοπικά ανοίγματα, είτε απέναντι από την κόρη του ματιού, από όπου οι εταίροι (ιππείς) μπορούσαν να δουν λίγο, ή στην άκρη της μύτης τους, από όπου μπορούσαν να πάρουν μία μικρή αναπνοή. Από αυτούς, μερικοί που ήταν οπλισμένοι με ακόντια, στεκόταν τόσο ακίνητοι, που θα μπορούσε κάποιος να σκεφτεί ότι συγκρατούντο με χάλκινους σφιγκτήρες.

"Οι Πέρσες αντιτάχθηκαν σε εμάς με σειρές ιππέων σε τόσο πυκνή τάξη, ώστε η λάμψη των κινούμενων σωμάτων, που ήταν καλυμμένα με σφιχτοδεμένες πλάκες σιδήρου, ήταν εκθαμβωτική στα μάτια εκείνων που τους κοίταζαν, ενώ όλα τα άλογα, που ήταν πλήθος, προστατεύοντο από δερμάτινα καλύμματα".

Δείτε επίσης

• Κατάφρακτος
• Βαρύ ιππικό
• Notitia Dignitatum, μία πρωταρχική πηγή

Περαιτέρω ανάγνωση

• Elton, Hugh (1996). Warfare in Roman Europe. New York: Oxford University Press. ISBN 0-19-815007-5. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Cataphracts and Siegecraft - Στρατιωτική οργάνωση Ρωμαίων, Παρθίων και Sasanid.