Βικιπαίδεια

Αχιλλέας Απέργης

Έλληνας γλύπτης

Ο Αχιλλέας Απέργης του Γεωργίου (Κέρκυρα, 31 Ιανουαρίου 1909 – Αθήνα, 23 Μαρτίου 1986) ήταν Έλληνας γλύπτης της γενιάς των χρόνων 1898-1922.[6]

Αχιλλέας Απέργης
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Αχιλλέας Απέργης (Ελληνικά)[1]
Γέννηση31  Ιανουαρίου 1909[2]
Κέρκυρα[3][4]
Θάνατος23  Μαρτίου 1986[3][2]
Αθήνα[5][3][4]
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα[1][4]
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
ΣπουδέςΑνωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών[3]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταγλύπτης[3][4]
Αξιοσημείωτο έργοΑνδριάντας Κωνσταντίνου Δαβάκη, Καλλιθέα
Στήλη Πολωνών, Μεσολόγγι
Ανδριάντας του Κωνσταντίνου Δαβάκη, Καστοριά
Προτομή του Ιάκωβου Πολυλά, Κέρκυρα
Προτομή του Κωνσταντίνου Ζαβιτσιάνου, Κέρκυρα
Προτομή του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, Κέρκυρα
Προτομή του Σπύρου Σαμάρα, Κέρκυρα
Οικογένεια
ΣύζυγοςΕιρήνη Απέργη
ΤέκναΓιώργος Απέργης
δεδομένα

Βιογραφικά στοιχεία

Επεξεργασία

Ο Απέργης γεννήθηκε στη Γαρίτσα Κέρκυρας, στις 31 Ιανουαρίου 1909 και ήταν το τέταρτο από τα επτά παιδιά του Γεωργίου και της Θεανώς Απέργη. Ο Γεώργιος Απέργης ήταν επιτυχημένος έμπορος, που εκτιμούσε και αγαπούσε τις τέχνες και ήταν ο πρώτος που αναγνώρισε την κλίση του γιου του Αχιλλέα προς την τέχνη. Αρχικά, η κλίση αυτή εκφραζόταν με τη ζωγραφική, το σχέδιο και στη συνέχεια με μικρά γλυπτά από γύψο ή πηλό.

Μέσα στο αστικό περιβάλλον της οικογένειας Απέργη ο νεαρός Αχιλλέας δεν έχει πολλές επιλογές σε σχέση με την επαγγελματική του απασχόληση. Έτσι επιδίδεται σε διάφορες εργασίες (κάπως ερασιτεχνικές), κυρίως εμπορικής φύσης, που αν και μερικές ήταν αρκετά προσοδοφόρες τελικά θα τις σταματήσει. Παράλληλα, παρακολουθεί μαθήματα σχεδίου στη Νυχτερινή Σχολή Κέρκυρας (1918-1920)[7].

Στα 28 του χρόνια, το 1937, ο Απέργης πηγαίνει στην Αθήνα και γράφεται στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.), όπου παρακολουθεί μαθήματα έως το 1939 με δασκάλους τον Θωμά Θωμόπουλο, τον Κώστα Δημητριάδη και τον Μιχαήλ Τόμπρο. Το 1952 πραγματοποιεί το πρώτο του ταξίδι στην Ευρώπη, στην Ιταλία και στο Παρίσι, και αργότερα επισκέπτεται και την Αγγλία (1959).

Ήταν παντρεμένος από το 1945 με τη ζωγράφο Ειρήνη Απέργη. Γιός τους είναι ο συνθέτης λόγιας μουσικής Γιώργος Απέργης. Ο Αχιλλέας Απέργης πέθανε στην Αθήνα στις 23 Μαρτίου 1986 σε ηλικία 77 ετών. Είχε συμμετάσχει σε δεκάδες ατομικές και ομαδικές εκθέσεις.

Καλλιτεχνική δημιουργία

Επεξεργασία

Ο Απέργης αρχικά δούλευε αποκλειστικά με την πέτρα, αλλά το 1950 άρχισε να πειραματίζεται με διάφορα υλικά και από το 1956 στρέφεται αποκλειστικά στο μέταλλο.[8]

Μέχρι το 1946 ακολούθησε στο έργο του την ανθρωποκεντρική «ακαδημαϊκή» παράδοση επηρεασμένος από τα διαφορετικά καλλιτεχνικά ταμπεραμέντα των δασκάλων του στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών (Α.Σ.Κ.Τ.) του Θωμά Θωμόπουλου, του Κώστα Δημητριάδη και του Μιχαήλ Τόμπρου.[9] Στη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και των πρώτων μεταπολεμικών χρόνων, εκτέλεσε πολλές παραγγελίες ανδριάντων και μνημείων που χαρακτηρίζονται για την ευαισθησία των μορφών και τη ρευστότητα των περιγραμμάτων, την έμφαση στην ισορροπία των όγκων και την αποφυγή λεπτομερειών. Ένα από τα χαρακτηριστικά έργα αυτής της κατηγορίας είναι το Ταφικό μνημείο της οικογένειας Δημ. Χ. Βέλλη, στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών. [10]

Ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος συνέτεινε ιδιαίτερα στον αναπροσανατολισμό πολλών γλυπτών της γενιάς του Απέργη, όπως του Γιώργου Ζογγολόπουλου, φίλου και συναγωνιστή του Απέργη, και του Χρήστου Καπράλου. Αυτά τα στοιχεία θα φανούν στο έργο του Απέργη μετά από το 1950 με τη στροφή του προς τις σύγχρονες τάσεις και τις αφηρημένες διατυπώσεις. Αυτή η στροφή ολοκληρώνεται μετά το 1960, όταν φτάνει σε ένα καθαρά προσωπικό ιδίωμα με έργα που βασίζονται σε κάθε είδους νέα στοιχεία.

Στις πιο χαρακτηριστικές προσπάθειες του, μετά το 1960, το μορφοπλαστικό του λεξιλόγιο βασίζεται σε λεπτά ραβδοειδή θέματα, που αναπτύσσονται σε κάθετα σύνολα. Το υλικό που χρησιμοποιεί είναι το μέταλλο, η οργάνωση των έργων είναι δυναμική και επεκτατική και η έμφαση μεταφέρεται, ολοένα και περισσότερο, στο ποιητικό και το ελεύθερο παιχνίδι της φαντασίας. Στα έργα που ακολουθούν μετά το 1965, ο Απέργης χρησιμοποιεί με μεγαλύτερη ελευθερία τη μορφοπλαστική του γλώσσα, τις λεπτές μεταλλικές βέργες επαναληπτικά και παραθετικά, την έμφασή στα ενεργητικά κάθετα και στα δυναμικά διαγώνια θέματα, τη γρήγορη διαδοχή των επιπέδων και τον τονισμό των ρυθμικών στοιχείων. Από το 1970 εμφανίζονται στα έργα του και μερικά καμπυλόγραμμα θέματα που δίνουν νέες διαστάσεις στη πλαστική του.[11]

Μεγάλο μέρος του έργου του δωρήθηκε από τον γιό του στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης το 2002.[12] Άλλα έργα του βρίσκονται στην Εθνική Πινακοθήκη, το Τελλόγλειο, το Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Κρήτης κ.α.[13][14][15]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 dp.iset.gr/en/artist/view.html?id=688. Ανακτήθηκε στις 29  Νοεμβρίου 2020.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 «Apergis, Achilleas» 12  Δεκεμβρίου 2017.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 3,4 dp.iset.gr/en/artist/view.html?id=688. Ανακτήθηκε στις 21  Απριλίου 2020.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 www.nationalgallery.gr/el/zographikh-monimi-ekthesi/painter/apergis-ahilleas.html. Ανακτήθηκε στις 29  Νοεμβρίου 2020.
  5. ↑ (Αγγλικά) Union List of Artist Names. 4  Νοεμβρίου 2010. 500123653. Ανακτήθηκε στις 14  Απριλίου 2019.
  6. ↑ Χρήστου Χ. & Κουμβακάλη–Αναστασιάδη Μ., Νεοελληνική Γλυπτική (1800 – 1940), σελ.125 -142.
  7. ↑ Στρούζα,Έφη (1988). «Αχιλλέας Απέργης» στο Χρονικό ΄84-΄85-΄86: Γράμματα – Τέχνες, Ετήσια έκδοση του Καλλιτεχνικού  Πνευματικού Κέντρου «Ώρα», τομ. 16ος, Οκτώβριος 1988, Αθήνα, σελ. 27.
  8. ↑ Χρήστου,Χρύσανθος & Κουμβακάλη – Αναστασιάδη, Μυρτώ (1982). Νεοελληνική Γλυπτική (1800 – 1940), εκδ. Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αθήνα, σελ.251.
  9. ↑ Λυδάκης, Στέλιος (1981). Οι Έλληνες Γλύπτες – Η νεοελληνική γλυπτική: ιστορία – τυπολογία – λεξικό γλυπτών, τόμ. 5ος, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα, σελ. 135.
  10. ↑ Χρήστου, Χρύσανθος & Κουμβακάλη – Αναστασιάδη, Μυρτώ (1982). Νεοελληνική Γλυπτική (1800 – 1940), εκδ. Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αθήνα, σελ. 137.
  11. ↑ Χρήστου, Χρύσανθος & Κουμβακάλη – Αναστασιάδη, Μυρτώ (1982). Νεοελληνική Γλυπτική (1800 – 1940), εκδ. Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αθήνα, σελ. 136-138.
  12. ↑ «Δωρεά Ιόλα, Ξύδη και Απέργη». MOMus. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2023. 
  13. ↑ «Απέργης Αχιλλέας». Εθνική Πινακοθήκη. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2023. 
  14. ↑ «Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών». web.archive.org. 28 Ιουνίου 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 28 Ιουνίου 2013. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2023. 
  15. ↑ «ΑΠΕΡΓΗΣ ΑΧΙΛΛΕΑΣ». www.cca.gr. Ανακτήθηκε στις 1 Δεκεμβρίου 2023. 

Πηγές

Επεξεργασία
  • Λυδάκης, Στέλιος (1981). Οι Έλληνες Γλύπτες – Η νεοελληνική γλυπτική: ιστορία – τυπολογία – λεξικό γλυπτών, τόμ. 5ος, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα.
  • Χρήστου, Χρύσανθος & Κουμβακάλη – Αναστασιάδη, Μυρτώ (1982). Νεοελληνική Γλυπτική (1800 – 1940), εκδ. Εμπορικής Τράπεζας της Ελλάδος, Αθήνα.
  • Στρούζα, Έφη (1988). «Αχιλλέας Απέργης» στο Χρονικό ΄84-΄85-΄86: Γράμματα – Τέχνες, Ετήσια έκδοση του Καλλιτεχνικού Πνευματικού Κέντρου «Ώρα», τομ. 16ος, Οκτώβριος 1988, Αθήνα, σελ. 27-30.
  • Φερεντίνου, Έφη (1961). «Αχιλλέας Απέργης», περ. Ζυγός, τχ. 71, Οκτώβριος 1961.
  • Απέργης, Αίθουσα Τέχνης Αθηνών, 1975 
  • Απέργης, Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, Μάρτιος 1981 
  • Αχιλλέας Απέργης. Γλυπτική-Σχέδια, Athens Gallery, Hilton, Νοέμβριος 1966 
  • Apergis, Drian Galleries, 1962 
  • Apergis, Drian Galleries, , 28 May-20 June 1964 
  • Denis Bowen, «Αχιλλέας Απέργης», Θέματα Χώρου και Τεχνών, τ. 5, 1974, σ.120-126
  • Τώνια Γιαννουδάκη, Εθνική Γλυπτοθήκη. Μόνιμη συλλογή, Εθνική Πινακοθήκη-Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Αθήνα 2006
  • Αντωνία Γιαννουδάκη, Εθνική Πινακοθήκη και Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτζου, Ίδρυμα Ευριπίδη Κουτλίδη. Η συλλογή νεοελληνικής γλυπτικής και η ιστορία της 1900-2006 (διδακτορική διατριβή), Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τομέας Ιστορίας της Τέχνης, Θεσσαλονίκη 2009 (http://ikee.lib.auth.gr/record/115849) (7/5/2015)
  • Λεξικό Ελλήνων Καλλιτεχνών. Ζωγράφοι - Γλύπτες - Χαράκτες, 16ος-20ός αιώνας, επιστημονική επιμέλεια Ευγένιος Δ. Ματθιόπουλος, τόμ. 1, Μέλισσα, Αθήνα 1997-2000
  • Στέλιος Λυδάκης, Η νεοελληνική γλυπτική. Ιστορία, τυπολογία, Μέλισσα, Αθήνα, 2011
  • Ελένη Μάργαρη, Η γυναίκα στη νεοελληνική γλυπτική, Ιωάννινα 2014
  • Βεατρίκη Σπηλιάδη, Απέργης, Αθήνα 1984
  • Βεατρίκη Σπηλιάδη, «Αχιλλέας Απέργης, 1909-1986», Θέματα Χώρου και Τεχνών, τ. 18, 1987, σ. 176-179
  • Χρύσανθος Χρήστου – Μυρτώ Κουμβακάλη-Αναστασιάδη, Νεοελληνική γλυπτική 1800-1940, έκδοση Εμπορικής Τραπέζης της Ελλάδος, Αθήνα 1982

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Αχιλλέας_Απέργης&oldid=10317297"