Skont il-Linji Gwida, IA affidabbli għandha tkun:
(1) legali — ir-rispett tal-liġijiet u r-regolamenti applikabbli kollha
(2) etika — ir-rispett tal-prinċipji u l-valuri etiċi
(3) robusta — kemm minn perspettiva teknika filwaqt li jitqies l-ambjent soċjali tagħha
Niżżel il-Linji Gwida bil-lingwa tiegħek hawn taħt:
BG | CS | DE | DA | EL | EN | ES | ET | FI | FR | HR | HU | LT | LV | MT | NL | PL | PT | RO | SK | SL | SV
Il-linji Gwida ressqu sett ta’ 7-il rekwiżit ewlieni li s-sistemi tal-IA jenħtieġ li jissodisfaw biex jitqiesu affidabbli. Lista ta’ valutazzjoni speċifika bl-għan li tgħin fil-verifika tal-applikazzjoni ta’ kull wieħed mir-rekwiżiti ewlenin:
- Aġenzija u sorveljanza umana: Is-sistemi tal-IA jenħtieġ li jagħtu s-setgħa lill-bnedmin, filwaqt li jippermettulhom jieħdu deċiżjonijiet infurmati u jrawmu d-drittijiet fundamentali tagħhom. Fl-istess ħin, jeħtieġ li jiġu żgurati mekkaniżmi ta’ sorveljanza xierqa, li jistgħu jinkisbu permezz ta’ approċċi human-in-the-loop, human-on-loop, u human-in-command.
- Ir-robustezza u s-sikurezza tekniċi: Is-sistemi tal-IA jeħtieġ li jkunu reżiljenti u siguri. Jeħtieġ li jkunu sikuri, filwaqt li jiżguraw pjan ta’ riżerva f’każ li xi ħaġa tmur ħażin, kif ukoll ikunu preċiżi, affidabbli u riproduċibbli. Dan huwa l-uniku mod biex jiġi żgurat li anki dannu mhux intenzjonat ikun jista’ jiġi mminimizzat u evitat.
- Il-privatezza u l-governanza tad-data: minbarra li jiġi żgurat ir-rispett sħiħ għall-privatezza u l-protezzjoni tad-data, iridu jiġu żgurati wkoll mekkaniżmi adegwati ta’ governanza tad-data, filwaqt li jitqiesu l-kwalità u l-integrità tad-data, u jiġi żgurat aċċess leġittimizzat għad-data.
- Trasparenza: il-mudelli kummerċjali tad-data, tas-sistema u tal-IA għandhom ikunu trasparenti. Il-mekkaniżmi ta’ traċċabbiltà jistgħu jgħinu biex jinkiseb dan. Barra minn hekk, is-sistemi tal-IA u d-deċiżjonijiet tagħhom jenħtieġ li jiġu spjegati b’mod adattat għall-partijiet ikkonċernati. Il-bnedmin jeħtieġ li jkunu konxji li qed jinteraġixxu ma’ sistema tal-IA, u jridu jiġu infurmati dwar il-kapaċitajiet u l-limitazzjonijiet tas-sistema.
- Id-diversità, in-nondiskriminazzjoni u l-ġustizzja: Il-preġudizzju inġust għandu jiġi evitat, peress li jista’ jkollu diversi implikazzjonijiet negattivi, mill-marġinalizzazzjoni ta’ gruppi vulnerabbli, sal-aggravar tal-preġudizzju u d-diskriminazzjoni. It-trawwim tad-diversità, is-sistemi tal-IA jenħtieġ li jkunu aċċessibbli għal kulħadd, irrispettivament minn kwalunkwe diżabilità, u jinvolvu lill-partijiet ikkonċernati rilevanti matul iċ-ċirku kollu tal-ħajja tagħhom.
- Il-benesseri soċjetali u ambjentali: Is-sistemi tal-IA għandhom ikunu ta’ benefiċċju għall-bnedmin kollha, inklużi l-ġenerazzjonijiet futuri. Għalhekk għandu jiġi żgurat li jkunu sostenibbli u favur l-ambjent. Barra minn hekk, għandhom iqisu l-ambjent, inklużi ħlejjaq ħajjin oħra, u l-impatt soċjali u soċjetali tagħhom għandu jiġi kkunsidrat bir-reqqa.
- L-obbligu ta’ rendikont: Jenħtieġ li jiġu stabbiliti mekkaniżmi li jiżguraw ir-responsabbiltà u l-obbligu ta’ rendikont għas-sistemi tal-IA u r-riżultati tagħhom. L-awditjabbiltà, li tippermetti l-valutazzjoni tal-algoritmi, tad-data u tal-proċessi tad-disinn għandha rwol ewlieni fihom, speċjalment f’applikazzjonijiet kritiċi. Barra minn hekk, għandu jiġi żgurat rimedju aċċessibbli adegwat.
L-HLEG dwar l-IA ħejja wkoll dokument li jelabora dwar Definizzjoni tal-Intelliġenza Artifiċjali użata għall-fini tal-Linji Gwida.
Niżżel id-Definizzjoni tal-IA bil-lingwa tiegħek hawn taħt:
BG | CS | DE | DA | EL | EN | ES | ET | FI | FR | HR | HU | LT | LV | MT | NL | PL | PT | RO | SK | SL | SV
Proċess ta’ pilotaġġ
Id-dokument jipprovdi wkoll lista ta’ valutazzjoni li tħaddem ir-rekwiżiti ewlenin u toffri gwida biex dawn jiġu implimentati fil-prattika. Mis-26 ta’ Ġunju, din il-lista ta’ valutazzjoni għaddiet minn proċess pilota, li għalih il-partijiet ikkonċernati kollha ġew mistiedna jittestjaw il-lista ta’ valutazzjoni u jipprovdu feedback prattiku dwar kif tista’ tittejjeb.
Il-feedback wasal permezz ta’ binarji differenti:
- Stħarriġ miftuħ jew “analiżi kwantitattiva” mibgħut lil dawk kollha li rreġistraw għall-pilotaġġ
- Intervisti fil-fond ma’ għadd ta’ organizzazzjonijiet rappreżentattivi biex jinġabar feedback aktar dettaljat għal setturi differenti
- Possibbiltà kontinwa li jittellgħu feedback u l-aħjar prattiki permezz tal-Alleanza Ewropea għall-IA
Il-fażi pilota għalqet fl-1 ta’ Diċembru 2019
Abbażi tal-feedback riċevut, l-HLEG dwar l-IA ppreżenta l-Lista ta’ Valutazzjoni finali għal AIAffidabbli (ALTAI) f’Lulju 2020. Altai hija għodda prattika li tittraduċi l-Linji Gwida dwar l-Etika f’lista ta’ kontroll (awtovalutazzjoni) aċċessibbli u dinamika. Il-lista ta’ kontroll tista’ tintuża mill-iżviluppaturi u mill-amministraturi tal-IA li jridu jimplimentaw ir-rekwiżiti ewlenin fil-prattika. Din il-lista l-ġdida hija disponibbli bħala għodda bbażata fuq il-web prototip u f’ format PDF.