How Green Was My Valley (ffilm)

How Green Was My Valley

Poster y Ffilm
Cyfarwyddwr	John Ford
Cynhyrchydd	Darryl F. Zunick
Ysgrifennwr	Richard Llewellyn Phillip Dunne
Serennu	Walter Pidgeon Maureen O'Hara Anna Lee Donald Crisp Roddy McDowall
Cerddoriaeth	Alfred Newman
Sinematograffeg	Arthur C. Miller
Sain	Eugene Grossman Roger Heman Sr.
Dylunio	Richard Day Nathan Juran
Cwmni cynhyrchu	20th Century Fox
Dyddiad rhyddhau	28 Hydref 1941
Amser rhedeg	118 munud
Gwlad	Unol Daleithiau
Iaith	Saesneg Cymraeg
(Saesneg) Proffil IMDb

Ffilm gan John Ford sy'n seiliedig ar y nofel o'r un enw gan Richard Llewellyn yw How Green Was My Valley (Pa mor wyrdd oedd fy nghwm) (1941).

Crynodeb

Hanes un teulu yng nghymoedd glofaol de Cymru yn ystod teyrnasiad Brenhines Fictoria, sef y Morganiaid, sydd yn ganolog i’r stori yn y ffilm hon ac fe’i hadroddir trwy lygaid y mab ieuengaf, Huw. Darlunir uned deuluol glos, gweithgar a chapelgar. Dan ofal y tad, Gwilym, a’r fam, Beth, mae chwech o feibion, Ivor, Davy, Ianto, Gwilym, Owen a Huw ac un ferch, Angharad. Dilynir eu hanes trwy gyfnodau llawen megis priodasau, a hefyd trwy gyfnodau llawn tristwch a chaledi megis damweiniau a streiciau yn y lofa. Yn gefnlun i’r cyfan, mae dadfeiliad y gymuned a llygredigaeth y cwm.

Defnyddir hen emyn-donau fel ‘I Galfaria Trof fy Wyneb’, ‘Calon Lân’ a ‘Cwm Rhondda’ ac alawon gwerin Cymraeg megis ‘Mentra Gwen’ a ‘Claddu’r Mochyn Du’ yn y ffilm.

Cast a chriw

Prif gast

• Walter Pigeon (Mr Gruffydd)
• Maureen O'Hara (Angharad Morgan)
• Donald Crisp (Mr Gwilym Morgan)
• Roddy McDowall (Huw Morgan)
• Anna Lee (Bronwyn)
• John Loder (Ianto)
• Sara Allgood (Mrs Beth Morgan)

Cast cefnogol

• Barry Fitzgerald (Cyfarthfa)
• Patric Knowles (Ivor)
• Morton Lowry (Mr Jonas)
• Arthur Shields (Mr Parry)
• Ann E. Todd (Ceinwen)
• Frederick Worlock (Dr Richards)
• Richard Fraser (Davy)
• Evan S. Evans (Gwilym)
• James Monks (Owen)
• Rhys Williams (Dai Bando)
• Lionel Pape (Evans)
• Ethel Griffies (Mrs Nicholas)
• Marten Lamont (Iestyn Evans)
• Cantorion Cymreig (eu hunain)

Cydnabyddiaethau eraill

• Dylunio gwisgoedd – Gwen Wakeling
• Adran goluro – Guy Pearce
• Rheolwr cynhyrchu – Gene Bryant
• Cyfarwyddwr cynorthwyol – Edward O'Fearna
• Cyfarwyddwr Ail Uned – Wingate Smith
• Effeithiau arbennig – Fred Sersen

Manylion technegol

Tystysgrif ffilm: U

Fformat saethu: 35mm

Lliw: Du a Gwyn

Lleoliadau saethu: Adeiladwyd y pentref a’r lofa ffuglennol ar ransh Twentieth Century-Fox yn Nyffryn San Fernando, Califfornia. Ffilmiwyd hefyd ym Mynyddoedd Santa Monica ac ar Lwyfan 15 Stiwdios Twentieth century-Fox yn Los Angeles.

Gwobrau:

Gŵyl ffilmiau	Blwyddyn	Gwobr / enwebiad	Derbynnydd
Academi Americanaidd Celfyddydau a Gwyddorau Lluniau Symudol (yr Oscars)	1941
		Ffilm Orau
		Cyfarwyddwr Gorau	Ford !John Ford
		Actor Cynorthwyol Gorau i	Crisp !Donald Crisp
		Sinematograffi Du a Gwyn Gorau	Miller !Arthur C. Miller
		Cyfarwyddwyr Celf Gorau	Day, Juran, Little !Richard Day Nathan Juran Thomas Little
		Enwebiad am wobr y Sgript Orau	Dunne !Philip Dunne
		Enwebiad am wobr yr Actores Gynorthwyol	Allgood !Sara Allgood
		Enwebiad am wobr y Golygydd Orau	Clarke !James B. Clarke
		Enwebiad am wobr y Trefniant Cerddorol Gorau	Newman !Alfred Newman
		Enwebiad am y gwaith sain	Hansen !Edmund H. Hansen (Pennaeth Uned Sain Twentieth-Century Fox)
New York Film Critics	1941	Gwobr Cyfarwyddwr	Ford !John Ford
National Board of Review Magazine	1941	ail ar restr o ddeg ffilm orau 1941
Gwobrau Cymdeithas Beirniaid Ffilm yr Ariannin	1943	Y Condor Arian am y Ffilm Dramor Orau
Cofrestr Ffilm Cenedlaethol America	1990	Ychwanegwyd i'r gofrestr

Galeri

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Llyfryddiaeth

Llyfrau

• David Berry, Wales and Cinema: the first hundred years (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 1994)
• Ronald L. Davis, John Ford – Hollywood’s Old Master (University Press of Oklahoma, 1995)
• Philip Dunne, Take Two: A Life in Movies and Politics (New York, 1980)
• Philip Dunne, How Green Was My Valley – The Screenplay (Santa Barbara, 1990)
• Gwenno Ffrancon, Cyfaredd y Cysgodion: Delweddu Cymru a’i Phobl ar Ffilm 1935–51 (Caerdydd: Gwasg Prifysgol Cymru, 2003)
• Gwenno Ffrancon, 'Y Graith Las ar Gynfas Arian: Delweddu'r Glöwr Cymreig ar Ffilm' yn G.H. Jenkins (gol.), Cof Cenedl XIX: Ysgrifau ar Hanes Cymru (Gomer, Llandysul, 2004), tt. 164–92.
• Dan Ford, The Unquiet Man – The Life of John Ford (London, 1979)
• Tag Gallagher, John Ford – The Man and his Films (Los Angeles, 1986)
• Mel Gussow, Zanuck: Don’t Say Yes Until I Finish Talking (London, 1971)
• Leonard Mosley, Zanuck – The Rise and Fall of Hollywood‘s Last Tycoon (London, 1985)
• Jeffrey Richards, Films and British National Identity (London, 1997)
• Peter Stead, ‘Wales in the Movies’ yn Tony Curtis (gol.), Wales – The Imagined Nation (Penybont ar Ogwr, 1986)
• Peter Stead, ‘Wales and Film’ yn T. Herbert a G. E. Jones (goln), Wales Between The Wars (Cardiff, 1988)
• Kate Woodward, ‘Gwyrdroi a Gweddnewid: datblygiadau diweddar yn y portread o Gymru ar ffilm’, Cyfrwng: Cyfnodolyn Cyfryngau Cymru, 3 (2006)

Adolygiadau

• Bosley Crowther, ‘How Green Was My Valley’, New York Times, 29 Hydref 1941, t. 27.
• Dienw, ‘How Green was My Valley’, Monthly Film Bulletin, Cyf. 9, rhif 98, 28 Chwefror 1942, t. 18.
• ‘Welsh Film Arrives’, Western Mail, 19 Ebrill 1942, t. 2.
• Richard Mallet, ‘At the Pictures’, Punch, 202, rhif 5280, 13 Mai 1942, t. 392.
• Herman G. Weinberg, ‘News From New York’, Sight and Sound, 10, rhif 40, Gwanwyn 1942, t. 72.
• Hesgin, ‘Ffilm Gymreig Enwog’, Y Faner, 100, rhif 34, 26 Awst 1942, t. 7.
• Adolygiad Dilys Powell yn George Perry (gol.), Dilys Powell – The Golden Screen (London, 1989), tt. 30–1.
• George J. Mitchell, ‘How Green Was My Valley – A Verdant Classic’, American Cinematographer, 9, rhif 72 (Medi 1991).

Erthyglau

• David Berry, ‘How green was my gall’, Radical Wales, 29 (1991), tt. 24–5.
• Gwenno Ffrancon, ‘Glan. Gofalus. Gwallgof: Datblygiad y portread ar sgrîn o’r Fam Gymreig’, Cyfrwng: Cyfnodolyn Cyfryngau Cymru, 4 (GPC, Ebrill 2007), tt. 71–86.
• Peter Stead, ‘How Green is My Valley Now?’, New Welsh Review, 4, rhif 3 (1991–2), tt. 4–9.

Gwefannau

• (Saesneg) How Green Was My Valley (ffilm) ar wefan Internet Movie Database
• (Saesneg) Reel Classics Archifwyd 2008-05-17 yn y Peiriant Wayback
• (Saesneg) Filmsite