لە ئینسایکڵۆپیدیای ئازادی ویکیپیدیاوە
زلھێزەکانی ناوەند و بە ئیمپراتۆرییەتەکانی ناوەندی ناسراوە، یەکێک بوو لەو دوو ھاوپەیمانییە سەرەکییەی کە لە جەنگی جیھانیی یەکەم (١٩١٤–١٩١٨)دا شەڕیان کرد. پێکھاتبوو لە ئیمپراتۆریەتی ئەڵمانیا ، نەمسا-مەجارستان ، ئیمپراتۆریەتی عوسمانی و شانشینی بولگاریا و بە ھاوپەیمانی چواری ناسرابوو. [ ١]
ھێزەکانی ناوەند لەسەر دەستی ھێزەکانی ھاوپەیمانان کە لە نێوان پەیمانی سێیی پێکھاتبوون، ڕووبەڕووی شکست بوونەتەوە. سەرچاوەی ھێزە ناوەندییەکان ھاوپەیمانی ئەڵمانیا و نەمسا-مەجارستانی ئیمپراتۆری بوو لە ساڵی ١٨٧٩. ھەرچەندە پێشتر بە ناو پەیوەندی بە سێ ھاوپەیمانییەکە کردبوو، بەڵام ئیتالیا لە شەڕی جیھانی یەکەمدا لە لایەن ئەو زلھێزانەوە بەشداری نەکرد. ئیمپراتۆریەتیی عوسمانی و بولگاریا تا دوای دەستپێکردنی جەنگی جیھانیی یەکەم پەیوەندییان بە ھاوپەیمانییەکە نەکرد، ھەرچەندە سوڵتانییەت لە سەرەتای سەدەی بیستەمەوە پەیوەندییەکی نزیکی لەگەڵ ئەڵمانیا و نەمسا-مەجارستان پاراستووە.
