وەلییەل ئەمر
ڕواڵەت
وەلییەل ئەمر بە واتای "ئەو کەسەی دەسەڵات یان بەرپرسیارێتی یان بڕیاری هەیە". هەروەها ئەو کەسەیە کە کێشەی ٢ کەس چارەسەر دەکات.[١] لە ئایەتی ٥٩ی قورئانی سورەتی نیساعدا ئاماژەی پێکراوە. وەلیولعەمر وەک پێشەنگ و زانای ڕۆشنبیری ئیسلامی سەیر دەکرێت.[٢][٣][٤][٥][٦]
ئەرکی وەلی عەمر چەند شتێکە: ١.[٧]
- پاراستنی ئایین لەسەر بنەمای خۆی.
- دامەزراندنی دادپەروەرییەکی دادپەروەرانە لە نێوان خەڵکدا بۆ پاراستنی مافەکانیان.
- پاراستنی زەوی و ئاسایشی.
- بۆ پاراستنی پیرۆزییەکانی خودای گەورە و مافەکانی مرۆڤ، بەکارهێنانی هودود.
- ئەوان لە پێناو خودای گەورەدا جیهادیان ڕێکخست.
- کۆکردنەوەی پارەی سەرفیترە و بەخشین لە خەڵک و پێدانی بەو کەسانەی کە پێویستیان پێیەتی.
- دابەشکردنی پارەی گشتی بەسەر ئەو کەسانەی کە شایەنیەتی.
- بۆ سکرتێری شارەزا، پۆستی گشتییان هەیە.
- بۆ ئەوەی دەست بکەیت بە بینینی شتەکان، و بۆ گەڕان بەدوای بارودۆخەکاندا؛ پەرەپێدانی سیاسەتی نیشتمانی و پاراستنی میللەت.
سەرچاوەکان
[دەستکاری]- ^ Yusuf Ali, Abdullah (1934). The Meaning of the Glorious Quran. Islamic Books.
- ^ Boroujerdi, Mehrzad (1 May 2013). Mirror for the Muslim Prince: Islam and the Theory of Statecraft (بە ئینگلیزی). Syracuse University Press. p. 39. ISBN 978-0-8156-5085-0. Retrieved 3 December 2022.
- ^ Khan, qtedar A. Muqtedar qtedar (11 May 2006). Islamic Democratic Discourse: Theory, Debates, and Philosophical Perspectives (بە ئینگلیزی). Lexington Books. p. 47. ISBN 978-0-7391-5662-9. Retrieved 3 December 2022.
- ^ al-Alwani, Taha J.; Winkel, Eric; Ali, Ausaf; Kamali, Mohammad; Ansari, Abdul Haq; Zaidi, Zawwar Hussain. American Journal of Islamic Social Sciences 6:1 (بە ئینگلیزی). International Institute of Islamic Thought (IIIT). p. 63. Retrieved 3 December 2022.
- ^ Masud, Muhammad Khalid (14 March 2022). Sharia Law In The Twenty-first Century (بە ئینگلیزی). World Scientific. p. 29. ISBN 978-1-80061-169-6. Retrieved 3 December 2022.
- ^ كيف نفهم حديث رسولِ الله -صلَّى اللهُ عليه وسلَّم- بالسَّمع والطَّاعة لوليِّ الأمر حتى لو جلدَ ظهركَ، وأخذ مالَك ؟ موقع علي الحلبي. "نسخة مؤرشفة". 9 March 2016. Retrieved 13 February 2018. ٩ی ئازاری ٢٠١٦ لە وەیبەک مەشین، ئەرشیڤ کراوە.
- ^ See al-Ahkam al-Sultaniyyah, p. 40 of Imam al-Mawardi