Tugra
 | Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). |
- محمود خان بن عبدالحميد مظفر دائماً
Tugra je kaligrafski amblem ili potpis sultana Osmanskog Carstva koji se nalazio na svim zvaničnim dokumentima i prepiscima. Također je bila urezana na njegov pečat i utisnuta na novčiće iskovane tokom njegove vladavine. Tugra bi bila oblikovana početkom sultanove vladavine i dvorski kaligraf bi je iscrtavao na pisane dokumente. Prva tugra je pripadala sultanu Orhanu I (vl. 1324-1359), drugom vladaru Osmanskog Carstva. Ona se zatim razvijala i dostigla klasičan oblik tugrom sultana Sulejmana Veličanstvenog (vl. 1520-1566). Tugre su imale sličnu funkciju kao kartuš u starom Egiptu. Svaki osmanski sultan je imao sopstvenu tugru.
Vizualni elementi tugre
[uredi | uredi izvor]
Tugra ima karakterističnu formu: dvije petlje na lijevoj strani, tri okomite crte u sredini, odozdo ispis u vidu stoga i dva produžetka sa desne strane. Svaki element ima svojstveno značenje, a zajedno čine oblik koji se lako prepoznaje kao tugra.
Sultanovo ime se ispisuje u donjem dijelu, koji se zove sere. U prvom periodu ovo je moglo biti jednostavno kao “Orhan, sin Osmanov” u prvoj tugri iz 1326. U slijedećim periodima imenu nosioca i njegovog oca se dodaju i počasne titule i molitve.
Petlje na lijevoj strani tugre se zovu beyze, od arapske riječi za jaje. Neka tumačenja tvrde da su beyze predstavljale dva mora nad kojima su vladali sultani: spoljna, veća, petlja za Sredozemno more i unutrašnja, manja, za Crno more.
Okomite crte na vrhu tugre se zovu tug, tj. “motka za zastavu”. Tri tuga označavaju nezavisnost. Linije S-oblika koje prelaze preko tugova se zovu zülfe i one, uz vrhove tugova koji također gledaju udesno, označavaju da vjetrovi pušu sa istoka na zapad, što je tradicionalan pravac kretanja Osmanlija.
Crte na desnoj strani tugre se zovu hancere i označavaju mač (handžar), simbol vlasti, moći i snage.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]
