Idi na sadržaj

Scenska umjetnost

S Wikipedije, slobodne enciklopedije

Scenska umjetnost je zajednički naziv za umjetnički izraz govorom, gestom, glumom, muzikom, zvukom i drugim sredstvima koje se neposredno predstavljaju publici - najčešće na sceni. Tokom cijelog 20. vijeka scenska umjetnost je imala ulogu avangardne umjetnosti, igrajući važnu ulogu u anarhističkim pokretima, kao što su futurizam i dadaizam. Kad god su umjetnici bili nezadovoljni sa konvencionalnim oblicima umjetnosti, kao što su slikarstvo i tradicionalni pristup pravljenju skulptura, oni su se često okretali scenskoj umjetnosti kao sredstvu oživljavanja njihovog umjetničkog djelovanja.

Vrste scenskih umjetnosti

[uredi | uredi izvor]

Izvođačke umjetnosti su oblici umjetnosti, gdje umjetnik koristi svoje lice, tijelo i prisutnost. Glavne vrste scenskih umjetnosti su: muzika, opera, ples, drama, i recitacija. Pored ovih pet, drugi oblici izvođačkih umjetnosti su: cirkuske predstave, magija, mjuzikli i drugi koji uključuju korištenje umjetnikovog lica i tijela (pantomima).[1]

Muzika

[uredi | uredi izvor]

Muzika je oblik umjetnosti čiji je srednjišnji medium tišina i zvuk. Riječ "muzika" je izvedena iz grčke riječi "mousike", što znači umjetnost muza. Zajednički elementi muzike su: ritam, ton, dinamika, boja glasa i tekstura. Predstava, stvaranje, značaj i definicija ove umjetnosti zavisi o društvenom kontekstu i kulturi. Muzika može biti u rasponu od organizovanog muzičkog djela do improvizovane muzike na aleatorijske oblike.

Muzika može biti podijeljena u različite žanrove ili podžanrove, iako je podjela tih žanrova obično nejasna i suptilna. Smatra se da postoji vrlo jaka veza između matematike i muzike. Kod mnogo ljudi koji pripadaju različitim kulturama, muzika igra važnu ulogu u njihovim životima. Ona je obično povezana sa načinom života raznih ljudi širom svijeta.[1]

Opera je oblik scenskih umjetnosti u kojem muzičari i pjevači izvode dramatsko djelo koje kombinuje tekst koji se zove libreto i muziku koja se zove muzička partitura. Ovaj oblik umjetnosti je popularan dio zapadne klasične muzičke tradicije. Umjetnost sadrži mnogo elemenata govornog teatra, uključujući scenografiju, kostime, glumu i ponekad ples. Opera se obično izvodi u operskoj kući, a izvodi se u pratnji bilo muzičkog ansambla ili orkestra. Opera je nastala u Italiji u 16. vijeku, a ubrzo se proširila na ostatak Evrope, kako je sticala popularnost. Razni muzičari u Evropi razvili su mnogo načina prilikom komponovanja i izvođenja pridonoseći procvatu ovog oblika umjetnosti čineći ga još popularnijim.[1]

Ples je oblik scenskih umjetnosti koji se odnosi na umjetnost ritmičnog premještanja tijela i obično ide u skladu sa muzikom. Koristi se kao oblik društvene komunikacije i izražavanja, ili se obično predstavlja u umjetničkim izvođenjima ili duhovnim postavkama. Ples se također smatra jednom vrstom komunikacije bez upotrebe riječi. Definicija onoga šta je stvarno ples zavisi od svake pojedinačne kulture, društva ili osobe. Ples može biti društveni koji uključuje više osoba, ples koji se izvodi za publiku. Također može biti i erotski, ceremonijalni ili takmičarski ples. Danas se ples razvio u više stilova kao što su: balet, "break dance", i "krumping". Za svaku vrstu plesa, bez obzira na stil, ima nešto što je zajedničko, a to je da uključuje ne samo korištenje kinetike ljudskog tijela i fleksibilnost, nego i njegovu fiziku.[1]

Izraz drama dolazi od grčke riječi koja označava "akciju" (klasični grčki: δράμα, drama). Izvođenje drame u pozorištu, koju akteri izvode na pozornici pred publikom, je naširoko korišten oblik umjetnosti koji se nalazi u gotovo svim kulturama. Dvije maske povezane sa dramom predstavljaju tradicionalnu podjelu između komedije i tragedije.[2]

Recitacija

[uredi | uredi izvor]

Recitacija se danas često koristi kao zabava ili muzički izraz, koji se odnosi na radove koji imaju za cilj da se izvode od strane samo jedne osobe koja će izgovarati djelo sama i na prirodan način. Muzički, ovo je drugačije od recitacije u Hip-hop muzici kod koje izgovorene riječi ne prate muzički ritam. Za recitaciju se kaže da više liči na govor ili naraciju. U izvođačkoj umjetnosti izvedbe recitacija se sastoje od poezije, pripovijedanja ili govora.[1]

Scenska umjetnost u Bosni i Hercegovini

[uredi | uredi izvor]

Reference

[uredi | uredi izvor]
  1. ^ a b c d e "Koje su glavne vrste scenskih umjetnosti?". teach-nology.com. Pristupljeno 27. 9. 2015.
  2. ^ "Drama". newworldencyclopedia.org. Pristupljeno 23. 9. 2015.