Proteinurija
| Proteinurija | |
|---|---|
 Razne tube za testiranje mokraće | |
| Klasifikacija i vanjski resursi | |
| ICD-10 | R80 |
| ICD-9 | 791.0 |
| DiseasesDB | 25320 |
| eMedicine | med/94 |
| MeSH | [http://www.nlm.nih.gov/cgi/mesh/2010/MB_cgi?field=uid&term=D011507
|
Proteinurija je prisustvo viška proteina u urinu. U zdravih osoba mokraća sadrži vrlo malo proteina; višak sugerira bolesti. Suivšak proteina u urinu često uzrokuje da postane pjenast (iako ovaj simptom mogu uzrokovati i druga stanja). Teška proteinurija može izazvati nefrotski sindrom u kojem dolazi do pogoršanja otoka tijela.
Znaci i simptomi
[uredi | uredi izvor]Proteinurija često ne uzrokuje nikakve simptome i može se slučajno otkriti. Pjenasti urin smatra se glavnim znakom proteinurije, ali samo trećina ljudi s pjenastim urinom ima proteinuriju kao osnovni uzrok.[1] Može ga uzrokovati i bilirubin u mokraći (bilirubinurija),[2] retrogradna ejakulacija, pneumaturija (mjehurići zraka u urinu) uslijed fistula,[3] ili lijekovi kao što je piridij.
Uzroci
[uredi | uredi izvor]Tri su glavna mehanizma za izazivanje proteinurije:
- Zbog bolesti u glomerulima
- Zbog povećane količine proteina u serumu (prelijevajućs proteinurija)
- Zbog slabe reapsorpcije na proksimalnom tubulu (Fanconijev sindrom)
Proteinuriju mogu uzrokovati i određeni biološki agensi, poput bevacizumab (Avastin) koji se koristi u liječenju karcinoma. Prekomjerni unos tečnosti (pijenje više od 4 litre vode dnevno) drugi je uzrok.[4][5]
Proteinurija može biti znak oštećenja bubrega. Budući da se serumski proteini lahko resorbiraju iz urina, prisustvo viška proteina ukazuje ili na nedostatnu apsorpciju ili na oštećenu filtraciju. Ljudi sa dijabeteson su možda oštetili nefrone i razvili proteinuriju. Najčešći uzrok proteinurije je dijabetes, a kod svake osobe s proteinurijom i dijabetesom uzrok temeljne proteinurije treba razdvojiti u dvije kategorije: dijabetička proteinurija naspram osjećajne.
S ozbiljnom proteinurijom, može se razviti općenita hipoproteinemija što rezultira smanjen onkotski pritisak. Simptomi smanjenog onkotskog pritiska mogu uključivati na edemima i hidrotoraksu.
Stanja sa proteinurijom
[uredi | uredi izvor]Proteinurija može biti obilježje sljedećih stanja:[6]
- Zubni amalgam žive
- Nefrotski sindromi (tj. svojstveni otkazivanje bubrega)
- Preeklampsija
- Eklampsija
- Toksične lezije bubrega
- Amiloidoza
- Kolagene vaskularne bolesti (npr. sistemski eritemski lupus)
- Dehidracija
- Glomerulske bolesti, kao što su membranski glomerulonefritis, žarišni segmentni glomerulonefritisa, bolest minimalnih promjena (lipoidna nefroza)
- Naporna vježba
- Stres
- Benigna ortostatska (posturalna) proteinurija
- Fokalna segmentna glomeruloskleroza (FSGS)
- IgA-nefropatija (tj. Bergerova bolest)
- IgM-nefropatija
- Membranoproliferativni glomerulonefritis
- Membranska nefropatija
- Bolest minimalne promjene
- Sarkoidoza
- Alportov sindrom
- Dijabetes melitus (dijabetska nefropatija)
- Lijekovi (npr. NSAID-i]], nikotine, penicilamin, litij-karbonat, zlato i drugi teški metali, ACE inhibitori, antibiotici ili opijati (posebno heroin) [7]
- Fabryjeva bolest
- Infekcije (npr. HIV, sifilis, hepatitis, poststreptokokna infekcija, mokraćna shistosomijaza)
- Aminoacidurija
- Fanconijev sindrom u saradnji sa Wilsonova bolest
- Hipertenzivna nefroskleroza
- Intersticijski nefritis
- Bolest srpastih ćelija
- Hemoglobinurija
- Multipli mijelom
- Mioglobinurija
- Odbacivanje organa:[8]
- Virusna bolest ebola
- Nail–patela sindrom
- Porodična mediteranska groznica
- HELLP sindrom
- Sistemski eritematozni lupus
- Granulomatoza sa poliangiitisom
- Reumatoidni artritis
- Bolest skladištenja glikogena tip 1[9]
- Goodpasture sindrom
- Henoch-Schönleinova purpura
- Infekcija urinarnog trakta koja se proširuje na bubreg(e)
- Sjögrenov sindrom
- Postinfektivni glomerulonefritis
- Živi donor bubrega.[10]
- Policistna bubrežna bolest[11]
Bence–Jonesova proteinurija
[uredi | uredi izvor]- Amiloidoza
- Pre-maligna diskrazija plazme sa:
- Maligna diskrazija plazme
- Ostale maligne bolesti
- Hronična limfocitna leukemija
- Rijetki slučajevi drugih limfoidnih leukemija
- Rijetki slučajevi limfoma
Patofiziologija
[uredi | uredi izvor]Proteini su gradivni elementi svih živih organizama.[12] Kada bubrezi ispravno funkcioniraju filtriranjem krvi, oni razlikuju proteine od otpada koji je prethodno bio zajedno prisutan u krvi.[12] Nakon toga, bubrezi zadržavaju ili reapsorbiraju filtrirane proteine i vraćaju se [12] Kad god je bubreg kompromitiran, njihova sposobnost filtriranja krvi diferenciranjem proteina iz otpada ili zadržavanjem filtriranog proteina a zatim se vraća koji se vraća u tijelo, oštećen.[12] Kao rezultat toga, postoji značajna količina proteina koja se treba isprazniti zajedno s otpadom u urinu koji čini koncentraciju proteina u urinu dovoljno visokom da ih medicinska mašina može otkriti.
Oprema za medicinsko testiranje s vremenom se poboljšala, a kao rezultat toga testovi su sposobniji otkriti manje količine proteina.[12] Proteini u urinu smatraju se normalnim sve dok vrijednost ostaje unutar normalne reference [12] Postoje razlike između zdravih pacijenata i obično se smatra bezazlenim da bubreg ne zadrži nekoliko proteina u krvi, propuštajući te proteine iz tijela putem urina.[12]
Albumin i imunoglobini
[uredi | uredi izvor]Albumin je protein koji proizvodi jetra i čini otprilike 50% -60% proteina u krvi, dok ostalih 40% -50% čine proteini koji nisu albumini, poput imunoglobina.[12][13] Zbog toga je koncentracija albumina u urinu jedan od pojedinačnih osjetljivih pokazatelja bolesti bubrega, posebno za one sa dijabetesom ili hipertenzijom, u poređenju s rutinskim pregledom proteinurije.
Kako gubitak proteina iz tijela napreduje, patnja će postupno postajati simptomatska. Izuzetak se odnosi na scenarij kada dolazi do prekomjerne proizvodnje proteina u tijelu, u kojoj bubreg nije kriv.[12]
Dijagnoza
[uredi | uredi izvor]| Ocjenjivanje protein mjernim standardom | ||
|---|---|---|
| Oznaka | Približnni iznos | |
| Koncentracija[14] | Daily[15] | |
| U tragu | 5–20 mg/dL | |
| 1+ | 30 mg/dL | < 0,5 g/dan |
| 2+ | 100 mg/dL | 0,5–1 g/dan |
| 3+ | 300 mg/dL | 1–2 g/dan |
| 4+ | >1000 mg/dL | >2 g/dan |
Uobičajeno, proteinurija se dijagnosticira jednostavnim test trakama, iako je moguće da test dobije lažno negativno očitavanje,[16] čak i sa proteinurijom nefrotskog opsega ako je urin razrijeđen. Lažni negativni nalazi mogu se javiti i ako se protein u urinu sastoji uglavnom od globulina ili Bence Jonesovih proteina, jer je reagens na test trakama, bromofenol-plavo, visoko specifičan za albumin.[6][17] Uobičajeno, testovi proteina sa trakom bi se kvantificirali mjerenjem ukupne količine proteina u 24-satnom testu sakupljanja urina, a abnormalni globulini specifičnim zahtjevima za proteinsku elektroforezu.[2][18] Rezultati tragova mogu se dobiti kao odgovor na izlučivanje Tamm - Horsfall mukoprotein.
Nedavno razvijena tehnologija otkriva ljudski serumski albumin (HSA) pomoću tečnih kristala (LC). Prisustvo molekula HSA ometa LC-ove podržane na AHSA-ukrašenim dijapozitivima, stvarajući tako sjajne optičke signale koji se lako mogu prepoznati. Korištenjem ovog testa mogu se otkriti koncentracije HSA od samo 15 µg/ml.[19]
Alternativno, koncentracija proteina u urinu može se upoređivati s razinom kreatinina u uzorku tačkastog urina. Ovo se naziva odnosom protein/kreatinin. Britanske smjernice za hroničnu bolest bubrega iz 2005. godine navode da je odnos proteina i kreatinina bolji test od 24-satnog mjerenja proteina u urinu. Proteinurija se definira kada je odnos proteina/kreatinin veći od 45 mg/mmol (što je ekvivalentno odnosu albumin / kreatinin većem od 30 mg/mmol ili približno 300 mg/g) sa vrlo visokim nivoom proteinurije koji ima odnos veći od 100 mg/mmol.[20]
Mjerenja proteinske trake za mjerenje ne treba miješati s količinom proteina otkrivenom na testu za mikroalbuminuriju koji označava vrijednosti proteina u urinu u mg/dan naspram vrijednosti proteina mokraće na traci, koji označavaju vrijednosti proteina u mg/dL. Odnosno, postoji bazni nivo proteinurije koji se može javiti ispod 30 mg/dan, što se smatra nepatološkim. Vrijednosti između 30–300 mg/dan nazivaju se mikroalbuminurija, što se smatra patološkim.[21] Laboratorijske vrijednosti proteina u urinu za mikroalbumin od > 30 mg/dan odgovaraju nivou detekcije unutar opsega "u tragu" do "1+" ispitivanja proteina u urinu. Prema tome, pozitivna indikacija bilo kojeg proteina otkrivenog na analizi trakom za mjerenje mokraće otklanja svaku potrebu za provođenjem testa na mikroalbumin u urinu jer je gornja granica za mikroalbuminuriju već premašena.[22]
Analiza
[uredi | uredi izvor]Moguće je analizirati uzorke urina u određivanju albumina, hemoglobina i mioglobina optimizovanom metodom MEKC.[23]
Liječenje
[uredi | uredi izvor]Za liječenje proteinurije uglavnom je potrebna pravilna dijagnoza uzroka. Najčešći je dijabetska nefropatija; u ovom slučaju, pravilna kontrola glikemije može usporiti napredovanje. Medicinsko upravljanje sastoji se od angiotenzin-konvertujućeg enzimskih (ACE) inhibitora, koji su obično prva linija terapije za proteinuriju. ]Kod pacijenata čija se proteinurija ne kontrolira ACE inhibitorima, dodavanje antagonista aldosterona (tj. spironolaktona[24] ili blokatora receptora angiotenzina (ARB)[25] može dodatno smanjiti gubitak proteina. Potreban je oprez ako se ovi agensi dodaju u terapiju ACE inhibitora zbog rizika od hiperkalemije.
Sekundarnu proteinuriju autoimunske bolesti treba liječiti steroidima ili agensom koji štedi steroide, plus upotreba ACE inhibitora.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Khitan, Zeid J.; Glassock, Richard J. (1. 10. 2019). "Foamy Urine: Is This a Sign of Kidney Disease?". Clinical Journal of the American Society of Nephrology. 14 (11): 1664–1666. doi:10.2215/CJN.06840619. PMC 6832055. PMID 31575619.
- ^ a b URINALYSIS Arhivirano 16. 8. 2006. na Wayback Machine Ed Friedlander, M.D., Pathologist – Retrieved 2007-01-20
- ^ "Pneumaturia". GPnotebook. CS1 održavanje: nepreporučeni parametar (link) Retrieved 2007-01-20
- ^ Clark WF, Kortas C, Suri RS, Moist LM, Salvadori M, Weir MA, Garg AX (2008). "Excessive fluid intake as a novel cause of proteinuria". Canadian Medical Association Journal. 178 (2): 173–175. doi:10.1503/cmaj.070792. PMC 2175005. PMID 18195291.
- ^ "Drinking too much water called latest threat to health". Montreal Gazette. januar 2008. Arhivirano s originala, 14. 2. 2012.
- ^ a b Simerville JA, Maxted WC, Pahira JJ (2005). "Urinalysis: a comprehensive review". American Family Physician. 71 (6): 1153–62. PMID 15791892. Arhivirano s originala, 2. 6. 2005.
- ^ Dettmeyer RB, Preuss J, Wollersen H, Madea B (2005). "Heroin-associated nephropathy". Expert Opinion on Drug Safety. 4 (1): 19–28. doi:10.1517/14740338.4.1.19. PMID 15709895.
- ^ Naesens (2015). "Proteinuria as a Noninvasive Marker for Renal Allograft Histology and Failure: An Observational Cohort Study". J Am Soc Nephrol. 27 (1): 281–92. doi:10.1681/ASN.2015010062. PMC 4696583. PMID 26152270.
- ^ Chou JY, Matern D, Mansfield BC, Chen YT (2002). "Type 1 Glycogen Storage Diseases: Disorders of the Glucose-6-Phosphatase Complex". Current Molecular Medicine. 2 (2): 121–143. doi:10.2174/1566524024605798. PMID 11949931.
- ^ Fernando, B.S. (14. 6. 2008). "A Doctor's Perspective". BMJ. 336 (7657): 1374–6. doi:10.1136/bmj.a277. PMC 2427141. PMID 18556321.
- ^ Chapman, A.B.; Johnson, A.M.; Gabow, P.A.; Schrier, R.W. (1. 12. 1994). "Overt proteinuria and microalbuminuria in autosomal dominant polycystic kidney disease". Journal of the American Society of Nephrology. 5: 1349–1354. Arhivirano s originala, 15. 5. 2018.
- ^ a b c d e f g h i "Urine Protein". Lab Tests Online. Pristupljeno 21. 5. 2019.
- ^ "Globulin". Lab Tests Online. Pristupljeno 22. 5. 2019.
- ^ eMedicine > Proteinuria Arhivirano 29. 7. 2010. na Wayback Machine Author: Ronald J Kallen. Coauthor: Watson C Arnold. Updated: Apr 21, 2008
- ^ Ivanyi B, Kemeny E, Szederkenyi E, Marofka F, Szenohradszky P (decembar 2001). "The value of electron microscopy in the diagnosis of chronic renal allograft rejection". Mod. Pathol. 14 (12): 1200–8. doi:10.1038/modpathol.3880461. PMID 11743041.
- ^ Simerville JA, Maxted WC, and Pahira JJ. Urinalysis: A Comprehensive Review Arhivirano 5. 2. 2012. na Wayback Machine Am Fam Physician. 2005 Mar 15;71(6):1153–1162. Accessed 2 Feb 2012.
- ^ "Archived copy". Arhivirano s originala, 10. 8. 2006. Pristupljeno 6. 8. 2006.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link) Retrieved 2007-01-20
- ^ "Archived copy". Arhivirano s originala, 12. 2. 2007. Pristupljeno 6. 8. 2006.CS1 održavanje: arhivirana kopija u naslovu (link) Retrieved 2007-01-20
- ^ Aliño VJ, Yang KL (2011). "Using liquid crystals as a readout system in urinary albumin assays". Analyst. 136 (16): 3307–13. doi:10.1039/c1an15143f. PMID 21709868.
- ^ "Identification, management and referral of adults with chronic kidney disease: concise guidelines" (PDF). UK Renal Association. 27. 9. 2005. Arhivirano s originala (PDF), 19. 2. 2013. – see Guideline 4 Confirmation of proteinuria, on page 9
- ^ Meyer NL, Mercer BM, Friedman SA, Sibai BM (Jan 1994). "Urinary dipstick protein: a poor predictor of absent or severe proteinuria". Am J Obstet Gynecol. 170 (1 Pt 1): 137–41. doi:10.1016/s0002-9378(94)70398-1. PMID 8296815.
- ^ "The Urine Dipstick" (PDF). Georgia Regents University. Arhivirano s originala (PDF), 16. 6. 2013.
- ^ Kočevar Glavač N, Injac R, Kreft S (2009). "Optimization and Validation of a Capillary MEKC Method for Determination of Proteins in Urine". Chromatographia. 70 (9–10): 1473–1478. doi:10.1365/s10337-009-1317-3.
- ^ Mehdi UF, Adams-Huet B, Raskin P, Vega GL, Toto RD (2009). "Addition of angiotensin receptor blockade or mineralocorticoid antagonism to maximum angiotensin-converting enzyme inhibition in diabetic nephropathy". J Am Soc Nephrol. 20 (12): 2641–50. doi:10.1681/ASN.2009070737. PMC 2794224. PMID 19926893.
- ^ Burgess E, Muirhead N, Rene de Cotret P, Chiu A, Pichette V, Tobe S (2009). "Supramaximal dose of candesartan in proteinuric renal disease". J Am Soc Nephrol. 20 (4): 893–900. doi:10.1681/ASN.2008040416. PMC 2663827. PMID 19211712.