Geografija Estonije
Između 57,3 i 59,5 geografske širine i 21,5 i 28,1 geografske dužine, Estonija leži na istočnim obalama Baltičkog mora na nivou sjeverozapadnog dijela rastuće istočnoevropske platforme. Ograničava je Finski zaljev, između Latvije i Rusije. Prosječna nadmorska visina doseže samo 50 m.
Klima je primorska, vlažna, sa umjerenim zimama i svježim ljetima. Naftni škriljci i krečnjački nanosi, zajedno sa šumama koje prekrivaju 47% zemlje, igraju ključnu ekonomsku ulogu u ovoj općenito siromašnoj zemlji. Estonija ima više od 1.500 jezera, mnogo močvara i 1.393 kilometara obale koju obilježavaju brojni uvale, moreuzi i dotoci. Tallinnska luka Muuga nudi jedan od evropskih najboljih postrojenja luka tople vode.
Strateška lokacija Estonije dovela je do više ratova koji se se desili na njenoj teritoriji između ostalih konkurentnih sila na njenu štetu. Godine 1944, pod sovjetskom okupacijom, regije Jaanilinn i Petseri su aneksirane u teritoriju sovjetske Rusije. Pravni status ovih teritorija još nije bio potpuno sređen, iako ni Estonija ni Rusija nemaju nikakvih teritorijalnih pretenzija.
Geografske karakteristike
[uredi | uredi izvor]Estonia je ravna zemlja koja prekriva 45.339 km2. Estonija ima dugu, plitku obalu (3794 m) duž Baltičkog mora, sa 1520 ostrva blizu obale. Dva najveća ostrva su Saaremaa (bukvalno, zemlja ostrva), sa 2.673 km2 i Hiiumaa sa 989 km2. Dva ostrva su omiljena estonska mjesta za odmor. Najveća tačka države, Suur Munamägi (planina jaje), je brdovita jugoistočno i doseže 318 m nadmorske visine. Estonija je pokrivena do oko 18.000 km2 šumom. Plodna zemlja ima površinu do oko 9.260 km2. Livade pokrivaju oko 2.520 km2, a pašnjaci oko 1.810 km2. Postoji više od 1400 prirodnih i vještačkih jezera u Estoniji. Najveće od njih je jezero Peipus sa 3555 km2 i formira granicu između Estonije i Rusije. S lokacijom u srednjoj Estoniji, Võrtsjärv je drugo najveće jezero (270 km2). Narva i Emajõgi među najvažnijim su rijekama.
Oko 22% površine Estonije zauzimaju močvare. Veći dio močvara nalazi se u centralnom, zapadnom i sjevernom dijelu zemlje. Zaštićeno je oko 216.000 ha površine. Oko 10.000 močvara ima površinu veću od 1 ha. Najveće močvarne površine su Puhatu (57.000 ha), Epu-Kakerdi (39.000 ha), Lavassaare (37.800 ha) i Suursoo (17.100 ha)
Mali, nedavni skup meteoritskih kratera, od kojih se najveći zove Murattukkalai, nalaze se u blizini Saaremae. Smatra se da su svjedoci udara bili i stanovnici tog područja iz željeznog doba.
Estonija ima umjerenu klimu, sa četiri sezone skoro iste dužine. Prosječne temperature idu od 16,3 °C na baltičkim ostrvima od 17,1 °C unutar kopna u julu, najtoplijem mjesecu, i od -3,5 °C na baltičkim ostrvima do -7,6 °C unutar kopna u februaru, najhladnijem mjesecu. Prosječne padavine su 568 mm godišnje i najveće su u krajem ljeta.
Estonska granica s Latvijom duga je 333 km, a s Rusijom 324 km. Od 1920. do 1945. granica Estonije s Rusijom, uspostavljena mirovnim sporazumom iz Tartua 1920, proširila se iza rijeke Narve sjeveroistočno i iza grada Petseri na jugozapadu. Ovu teritoriju, površine 2300 km2, Rusiji je priključio Josif Staljin krajem Drugog svjetskog rata.
Površina i granice
[uredi | uredi izvor]Površina: ukupno: 45.228 km² kopno: 42.288 km² voda: 2.840 km² bilješka: uključuje 1.520 ostrva u Baltičkom moru
Granice: ukupno: 657 km susjedne države: Latvija 333 km, Rusija 324 km
Obala: 3.794 km
Pomorska prava:
teritorijalno more: 12 nmi (22.2 km; 13.8 mi)
ekskluzivno ekonomska zona: granice fiksirane u koordinaciji sa susjednim državayma
Nadmorske visine: najniža tačka: Baltičko more, 0 m najviša tačka: Suur Munamägi, 317 m[1]
Resursi i korištenje zemlje
[uredi | uredi izvor]Prirodni resursi: naftni škriljci, treset, fosforit, kambrijska plava glina, krečnjak, pijesak, dolomit, oranice, šuma
Zemljišna upotreba: obradiva: 14,65% stalni usjevi: 0,14% ostalo: 85,21% (2012)
Navodnjavane površine: 4,58 km2
Ukupno obnovljivih resursa vode: 12,81 km3 (2011)
Potrošnja slatke vode (domaćinstva, industrija, poljoprivreda):
ukupno: 1,8 km3/god (3%/97%/0%)
po stanovniku: 1.337 m3/god (2009)
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]- Klima Estonije
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ Topography Arhivirano 13. 4. 2016. na Wayback Machine Estonica: Encyclopedia about Estonia
- This article incorporates public domain material from websites or documents of the Library of Congress Country Studies.
- This article incorporates public domain material from websites or documents of the CIA World Factbook.