Bianca Cappello
Bianca Cappello a oa un itron eus Firenze er XVIvet kantved. Serc'h e oa da Francesco Iañ de' Medici 1574-1587, eil dug-meur Toskana. Hennezh a oa dimezet, ha pemp bugel dezhañ. Goude marv e wreg e 1578 ec'h addimezas an dug-meur da Bianca Capello.
He buhez
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Merc'h e oa da Pellegrina Morosini ha Bartolomeo Cappello, un denjentil pinvidik-mor eus Venezia. Brudet e oa he c'hened hag he deskadurezh.
Da 15 vloaz ec'h orgedas ouzh Pietro Bonaventuri, ur paotr yaouank eus kêr Firenze, hag a laboure e Bank ar Salviati e Venezia. E miz Du 1563 e tec'has an daou yaouank da Firenze, gant bravigoù ar plac'h. E 1564 e voe lidet an eured. Ur verc'h o doe, anvet Virginia.
Gouarnamant Venezia a reas e seizh gwellañ da adtapout ar plac'h hag ar braverioù, met gwarezet e oa an daou yaouank gant an dug-meur Cosimo Iañ de' Medici. A-benn ar fin e voent laosket sioul.
Fall e troe an traoù gant tud he fried, labourerien baourtroet gant hec'h arc'hant. Ouzhpenn-se e oa krog mab an dug-meur Francisco da ober war-dro Bianca, goude ma oa dimezet da Janed Aostria, pe Janed Habsbourg, nizez d'an Impalaer Karl V, ha da ginnig bravigoù hag arc'hant d'ar Venezianez koant. Evit sioulaat ar gwaz e voe roet labour dezhañ el lez ha lakaet merc'hed all war e dro. Un deiz, e 1572, e voe lazhet Pietro e straedoù Firenze.
Cosimo Iañ de' Medici a varvas en 1574 ha Francisco a renas war e lerc'h. Staliañ a reas Bianca en ur palez eus ar re gaerañ, tostik d'e hini, diseblant ouzh an dichekadenn a rae d'e bried war un dro: hennezh eo ar Palazzo di Bianca Cappello, savet gant an tisavour Bernardo Buontalenti. Mervel a reas Janed en 1578 ha dimeziñ a reas Francisco didrouz gant Bianca e Mezheven 1579. Diwezhatoc'h e voe graet ar banvez eured.
Marv
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Mervel a eurejont o daou d'an 19 a viz Here 1587, ha pell amzer e voe kredet e oa marteze gant ar malaria, goude ma oa diskred e c'halle bezañ goude lonkañ kontamm. Lavaret ez eus bet e oa Ferdinando Iañ de' Medici (1587-1609), breur d'he fried an dug-meur Francesco ha dug-meur war e lerc'h, an hini a oa kiriek da se: en e di o devoa koaniet ha kasoni a vage ouzh Bianca.
E miz Kerzu 2006 e oa kaoz e kazetennoù Italia eus dielfennadur avuoù an daou bried ha kavet roud eus arsenik. E 2007 eo bet kadarnaet ar c'hontammadur, gant ur studienn embannet er British Medical Journal. Ar muntr avat n'eo ket prouet.
C'hoariva
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]Gant buhez Bianca Cappello eo bet awenet Thomas Middleton da skrivañ Women Beware Women.
Levrlennadur
[kemmañ | kemmañ ar vammenn]- Romanin. Samuele, Lezioni di storia Veneta, vol. ii. (Florence, 1875)
- Saltini, G. E. Tragedie Medicee domestiche (Florence, 1898)
- Stedman, Elizabeth Clementine Bianca Capello, A Tragedy (1873)
- Steegman, Bianca Cappello (Baltimore, 1913)