ত্বরণ
ত্বরণ (Acceleration) অইলতাই সময়র লগে কোনো মাল আগোর বেগর থাঙনা থাঙনির হারহান । যেতায়া বেগ অহান ভেক্টর রাশি আহান বারো দিক আছে রাশি হান । অতায়া এহানর শিঙনা অরতা দু'হান নিয়মলো , যেসাদে মাতানি ইকরের - মানর শিঙনা শিঙনিত (অর্থাৎ দ্রুতির শিলনা) / বারো দিকর শিঙনানিৎ। যেপাগা মাল অহানার দ্রুতি বারো দিক শিঙনা অর , যেপাগা মাল অহার ত্বরণ অর। সময়র লগে যত দ্রুত এরে শিঙনাও বারো অর, মাল অহার ত্বরণ অও অসাদে বারের। এহান আকসারে ভেক্টর রাশি আহান। ত্বরণর মাত্রা সমীকরণহান ইলতাই L T−2 বারো এহার এস.আই একক ইলতাই মিটার প্রতি বর্গ সেকেন্ড (m/s2)।
নিঙশিঙে থইক যে, পথ আহানদে দিয়া গাড়ি আহান যারগা । গাড়িহান চালার অগোই গাড়িহার গতিহান বাড়িলো । আরাকও গাড়িহান চালক করে দাবদানি অকরলো। সাধারণভাবে মাতানি অকরের , গাড়ি অহার ত্বরণ অর। জেব্রা ক্রসিং অর কাদাহাত আহিয়া গাড়িহার চালার অগোই দেখলোতা , মানু আগো পথহান লালনাৎ যারগা । তা ব্রেক মারিয়া গাড়িঅহান থামকরে বেলল । এপাগা মাতানি অকরের গাড়ি অহার মন্দন অইল । এপাগা আরাকমু হারপিক নিউক্লিয়াসর চারিবারাদে পাকদের ইলেকট্রন অতা যেপাগাও ত্বরণশীল থার , কারণহান ইলতাই প্রতি মুহূর্তেই অহার বেগর দিক শিঙনা শিঙনি অর ।
সাধারণভাবে দ্রুতির বারানির হার অহানরে ত্বরণ বারো দ্রুতির কমানির হার হানরে মন্দন বারো ঋণাত্মক ত্বরণ মাততারা । কোন সমতলে চলের মাল আহানর দিকহান শিঙনা করানির ফলে সৃষ্ট ত্বরণ অইতাই কেন্দ্রমুখী ত্বরণ বারো দ্রুতির শিঙনার বুলিয়া সৃষ্ট ত্বরণ স্পর্শকীয় ত্বরণ নাঙে আমি চিনরাঙ । চিরায়ত বলবিদ্যা অনুসারে, কোন মাল আগোর ওপর ক্রিয়াশীল ত্বরণ অহান অহার ওপর য়ৌওদিয়াছে বল অহার সমানুপাতিক:
এহাত , F ইলতাই মাল অহার ওপর ক্রিয়াশীল বলহান , m ইলতাই মাল অহার ভরহান বারো a ইলতাই মাল অহার ত্বরণ। মডেল:অসম্পূর্ণ