မဲဂ္ဂနီသီယမ် (Magnesium) ယို ထွာ သတ္တုဒြတ်စင်တဗာႏ၊ ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရှောင် (en:Periodic table) ကိုနောဝ်ꩻ အလဲန်း အဗူႏအမုဲင်-၂ (Group-II) ကို၊ သင်္ကေႏတနောဝ်ꩻ အှောန်ႏတောင်ꩻခါꩻတုမ်ႏ (Mg) သှူ။ ဝွေꩻအဲတ်တမ်အမုဲင်နောဝ်ꩻ ထွာ (၁၂)၊ အဲတ်တမ် အထှူႏနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ ၂၄.၃၁၂ သှူ။ မဲဂ္ဂနီသီယမ်ယို အဖွီ၊ အရောင်ႏဗွာ ပေါင်းပီပီရှောန်(ရွဉ်)။ အယာႏနဲန်းနောဝ်ꩻ အောဝ်ႏ ၁.၇၄ (1740 kg m-3 , 0.063 lb in-3 or 108.6 lb ft-3)။ မဲဂ္ဂနီသီယမ်ယို သေငါꩻခါꩻဝင်ꩻ သတ္တုဖွီ ထေမာꩻလှောန် ထာꩻခြှိုင်းမာꩻ ခင်ႏလမ်း (မန်း-စက်ရုံ) ကို တဲႏစခေါင်းစခါကာႏ၊ ဖွီလဲ့ဖွီ ခှေါင်တဲ့ခှေါင်မွေးသှူ။ မဲဂ္ဂနီသီယမ်ယို မာꩻဒါႏယိုꩻတန်ဓာတ်၊ မဉ်ႏသော့ꩻ ဟုဲက်ဒရိုစဲန် ကအောဝ်ႏပါဒါႏ ထီလျား ကအောဝ်ႏဗို့ꩻဗြောက်ဗြောက်ကိုနောဝ်ꩻ အမာꩻယောမ်ꩻထိုꩻ တသာႏတုမ်ႏ အောက်သီစဲန် ဒြတ်ခြှောန်းတဲင် ထေမာꩻလꩻအီ သတ္တုအယမ်သွတ်ꩻသှူ။ ဝွေꩻယို တုမ်ႏ ထာꩻသတ္တုတမွေးတောဝ်း(Non-metal) ဖုံႏ၊ အဲက်သစ်ဖုံႏလဲ့ ခြှောန်းငီꩻဝင်ꩻဒါႏ။ ကထွာဒါႏ ဇီဝဓာတု မာꩻဝင်ꩻဓာတ် နုဲင်း မာꩻဆေ့ꩻထာꩻ (မန်း-လျော့ချခြင်း)၊ ခြှောန်းထာꩻ (မန်း-ပေါင်းစပ်ခြင်း)၊ ထေထန်ႏထိုꩻ ဟုဲက်ဒရိုစဲန်ဖုံႏယို မာꩻတုမ်ႏ မဲဂ္ဂနီသီယမ်သှူ။ ဝွေꩻကခြှောန်းငီꩻဒါႏ သတ္တုဖုံႏနောဝ်ꩻ ထွာ aluminum, zircon, rare-earth metals ယင်း thorium ဖုံႏသှူ။

မဲဂ္ဂနီသီယမ်,  12Mg
Spectral lines of magnesium
ကအောဝ်ႏလုဲင်ႏဒါႏ ဂုဏ်သတ္တိဖုံႏ
အမဉ်ꩻ၊ သင်္ကေတမဲဂ္ဂနီသီယမ်, Mg
အငေါဝ်းထန်ႏ/mæɡˈnziəm/
mag- NEE -zee-əm
အယောင်ꩻshiny grey solid
ဒြတ်စင် အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရှောင်ကို မဲဂ္ဂနီသီယမ်
Element 1: Hydrogen (H), Other non-metal
Element 2: Helium (He), Noble gas
Element 3: Lithium (Li), Alkali metal
Element 4: Beryllium (Be), Alkaline earth metal
Element 5: Boron (B), Metalloid
Element 6: Carbon (C), Other non-metal
Element 7: Nitrogen (N), Other non-metal
Element 8: Oxygen (O), Other non-metal
Element 9: Fluorine (F), Halogen
Element 10: Neon (Ne), Noble gas
Element 11: Sodium (Na), Alkali metal
Element 12: Magnesium (Mg), Alkaline earth metal
Element 13: Aluminium (Al), Other metal
Element 14: Silicon (Si), Metalloid
Element 15: Phosphorus (P), Other non-metal
Element 16: Sulfur (S), Other non-metal
Element 17: Chlorine (Cl), Halogen
Element 18: Argon (Ar), Noble gas
Element 19: Potassium (K), Alkali metal
Element 20: Calcium (Ca), Alkaline earth metal
Element 21: Scandium (Sc), Transition metal
Element 22: Titanium (Ti), Transition metal
Element 23: Vanadium (V), Transition metal
Element 24: Chromium (Cr), Transition metal
Element 25: Manganese (Mn), Transition metal
Element 26: Iron (Fe), Transition metal
Element 27: Cobalt (Co), Transition metal
Element 28: Nickel (Ni), Transition metal
Element 29: Copper (Cu), Transition metal
Element 30: Zinc (Zn), Transition metal
Element 31: Gallium (Ga), Other metal
Element 32: Germanium (Ge), Metalloid
Element 33: Arsenic (As), Metalloid
Element 34: Selenium (Se), Other non-metal
Element 35: Bromine (Br), Halogen
Element 36: Krypton (Kr), Noble gas
Element 37: Rubidium (Rb), Alkali metal
Element 38: Strontium (Sr), Alkaline earth metal
Element 39: Yttrium (Y), Transition metal
Element 40: Zirconium (Zr), Transition metal
Element 41: Niobium (Nb), Transition metal
Element 42: Molybdenum (Mo), Transition metal
Element 43: Technetium (Tc), Transition metal
Element 44: Ruthenium (Ru), Transition metal
Element 45: Rhodium (Rh), Transition metal
Element 46: Palladium (Pd), Transition metal
Element 47: Silver (Ag), Transition metal
Element 48: Cadmium (Cd), Transition metal
Element 49: Indium (In), Other metal
Element 50: Tin (Sn), Other metal
Element 51: Antimony (Sb), Metalloid
Element 52: Tellurium (Te), Metalloid
Element 53: Iodine (I), Halogen
Element 54: Xenon (Xe), Noble gas
Element 55: Caesium (Cs), Alkali metal
Element 56: Barium (Ba), Alkaline earth metal
Element 57: Lanthanum (La), Lanthanoid
Element 58: Cerium (Ce), Lanthanoid
Element 59: Praseodymium (Pr), Lanthanoid
Element 60: Neodymium (Nd), Lanthanoid
Element 61: Promethium (Pm), Lanthanoid
Element 62: Samarium (Sm), Lanthanoid
Element 63: Europium (Eu), Lanthanoid
Element 64: Gadolinium (Gd), Lanthanoid
Element 65: Terbium (Tb), Lanthanoid
Element 66: Dysprosium (Dy), Lanthanoid
Element 67: Holmium (Ho), Lanthanoid
Element 68: Erbium (Er), Lanthanoid
Element 69: Thulium (Tm), Lanthanoid
Element 70: Ytterbium (Yb), Lanthanoid
Element 71: Lutetium (Lu), Lanthanoid
Element 72: Hafnium (Hf), Transition metal
Element 73: Tantalum (Ta), Transition metal
Element 74: Tungsten (W), Transition metal
Element 75: Rhenium (Re), Transition metal
Element 76: Osmium (Os), Transition metal
Element 77: Iridium (Ir), Transition metal
Element 78: Platinum (Pt), Transition metal
Element 79: Gold (Au), Transition metal
Element 80: Mercury (Hg), Transition metal
Element 81: Thallium (Tl), Other metal
Element 82: Lead (Pb), Other metal
Element 83: Bismuth (Bi), Other metal
Element 84: Polonium (Po), Metalloid
Element 85: Astatine (At), Halogen
Element 86: Radon (Rn), Noble gas
Element 87: Francium (Fr), Alkali metal
Element 88: Radium (Ra), Alkaline earth metal
Element 89: Actinium (Ac), Actinoid
Element 90: Thorium (Th), Actinoid
Element 91: Protactinium (Pa), Actinoid
Element 92: Uranium (U), Actinoid
Element 93: Neptunium (Np), Actinoid
Element 94: Plutonium (Pu), Actinoid
Element 95: Americium (Am), Actinoid
Element 96: Curium (Cm), Actinoid
Element 97: Berkelium (Bk), Actinoid
Element 98: Californium (Cf), Actinoid
Element 99: Einsteinium (Es), Actinoid
Element 100: Fermium (Fm), Actinoid
Element 101: Mendelevium (Md), Actinoid
Element 102: Nobelium (No), Actinoid
Element 103: Lawrencium (Lr), Actinoid
Element 104: Rutherfordium (Rf), Transition metal
Element 105: Dubnium (Db), Transition metal
Element 106: Seaborgium (Sg), Transition metal
Element 107: Bohrium (Bh), Transition metal
Element 108: Hassium (Hs), Transition metal
Element 109: Meitnerium (Mt), Transition metal
Element 110: Darmstadtium (Ds), Transition metal
Element 111: Roentgenium (Rg), Transition metal
Element 112: Copernicium (Cn), Transition metal
Element 113: Ununtrium (Uut)
Element 114: Ununquadium (Uuq)
Element 115: Ununpentium (Uup)
Element 116: Ununhexium (Uuh)
Element 117: Ununseptium (Uus)
Element 118: Ununoctium (Uuo)
Be

Mg

Ca
သိုဒီယမ်မဲဂ္ဂနီသီယမ်အလူမီနီယမ်
အဲက်တမ် အမုဲင်ရဲန်ႏ (Z)12
အဗူႏဘလော့group 2 (alkaline earth metals)
အထဲ့ရော့ꩻ ထာꩻရွောင်period  3
ဒြပ်စင် ကဏ္ဍ  အယ်လ်ကာလုဲင်း သတ္တုဖုံႏ
အှောန်ႏထော့ခါꩻ အဲက်တမ်မေက် အထှူႏခေန်ႏ (Ar)24.305[] (24.304–24.307)[]
အီလဲက္ထရွန် ကဖျင်ထာꩻ[Ne] 3s2
အပီတထွိုင်ကို ကပါဒါႏ အီလဲက္ထရွန်2, 8, 2
ပှိုင်းဝှို့တုမ်ႏ ယောင်ꩻဖဲ့ဂုဏ်သတ္တိဖုံႏ
ဖေ့စ်အခြုံးအတူႏ
အခြုံးခြီအီအလျား923 K ​(650 °C, ​1202 °F)
အထီဗို့ꩻအီအလျား1363 K ​(1091 °C, ​1994 °F)
အနဲန်းအတဉ်ႏ (အခန်ꩻအလျား ၊ လမ်းဟောင်းကိုအလျား)1.738 g/cm3
1.584 g/cm3
ဖျှူးဆဉ်းအလျား8.48 kJ/mol
အတအှိုထန်ႏအလျား128 kJ/mol
မိုလာ အလျားအာႏရဲင်ꩻ24.869 J/(mol·K)
အတအှိုထီတေက်ꩻအာႏ
P (Pa) 1 10 100 1 k 10 k 100 k
at T (K) 701 773 861 971 1132 1361
အဲက်တမ်မေက်ဂုဏ်ႏဖုံႏ
ထွာအောက်သုဲက် (အောက်သုဲက်ဒေးဆဉ်း) အထျꩻအအုံ+2, +1[] ​(a strongly basic oxide)
ဓာတ်ငင်ႏအီလက်ထရွန် Pauling scale: 1.31
အာႏတောင်ႏတာႏမာꩻထွာအုဲင်းယွန်း1st: 737.7 kJ/mol
2nd: 1450.7 kJ/mol
3rd: 7732.7 kJ/mol
(more)
အဲက်တမ်မေက် ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻempirical: 160 pm
ကိုဗေးလဲန့်ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻ 141±7 pm
ဗန်ဒါဝေါ့သ် ဒွါႏအကဲန်တကှို့ꩻ173 pm
Miscellanea
ကမာꩻထွာခါꩻထာꩻကြုံးhexagonal close-packed (hcp)
Hexagonal close packed crystal structure for မဲဂ္ဂနီသီယမ်
အသံ၏အမြန်နှုန်း ပသီႏကှို့ꩻ ဗှိုဗှို4940 m/s (at r.t.) (annealed)
အလျားမာꩻတခြက်ထာꩻ24.8 µm/(m·K) (at 25 °C)
အလျားတွီကာႏထာꩻ156 W/(m·K)
တျာႏရဲးကမ်းထာꩻ43.9 nΩ·m (at 20 °C)
ပသီႏထှို့ꩻဓာတ်paramagnetism
ပသီႏထှို့ꩻ ကခှေါင်းအီဒါႏထာꩻ (χmol)+13.1·10−6 cm3/mol (298 K)[]
Young's modulus45 GPa
Shear modulus17 GPa
Bulk modulus45 GPa
ပွုဲင်သွန် အဗျင်ႏ- ပွိုင်စွန် အချိုး0.290
Mohs hardness1–2.5
Brinell hardness44–260 MPa
CAS Number7439-95-4
ထွာလှောန်ခြောင်ꩻ
ကဖေႏအမဉ်ꩻသားafter Magnesia, Greece
ကထုမ်ႏမော့ꩻသားJoseph Black (၁၇၅၅)
ဖဖြှဲ့ꩻထန်ႏအရီးသွတ်ꩻလဲင်ႏHumphry Davy (၁၈၀၈)
အစှူဖြှိုးသွတ်ꩻ မဲဂ္ဂနီသီယမ်သီး အုဲင်သိုတုပ်ဖုံႏ
iso NA သက်တန်ꩻတာကွို့ꩻ DM DE

( MeV)

DP
24Mg 79.0% is stable with 12 neutrons
25Mg 10.0% is stable with 13 neutrons
26Mg 11.0% is stable with 14 neutrons
ဝီကီဒေတာကို | | အုံနောင်

အာႏကွိုꩻ

မွဉ်းဖျင်
  1. Conventional Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  2. Standard Atomic Weights 2013. Commission on Isotopic Abundances and Atomic Weights
  3. Bernath, P. F. (1985). "The spectrum of magnesium hydride". Astrophysical Journal 298. doi:10.1086/163620. en:Bibcode1985ApJ...298..375B. 
  4. Weast၊ Robert (1984)။ CRC, Handbook of Chemistry and Physics။ Boca Raton, Florida: Chemical Rubber Company Publishing။ pp. E110။ ISBN 0-8493-0464-4