Уладзімір Фёдаравіч Вавілаў

Уладзімір Фёдаравіч Вавілаў
Дата нараджэння	5 мая 1925(1925-05-05)
Месца нараджэння	Ленінград, РСФСР, СССР
Дата смерці	11 сакавіка 1973(1973-03-11) (47 гадоў)
Месца смерці	Ленінград, РСФСР, СССР
Краіна	СССР
Альма-матар	Санкт-Пецярбургская дзяржаўная кансерваторыя імя М. А. Рымскага-Корсакава
Музычная дзейнасць
Прафесіі	кампазітар, лютніст, класічны гітарыст
Інструменты	гітара і лютня
Жанры	класічная музыка і раманс

Уладзі́мір Фё́даравіч Ваві́лаў (5 мая 1925, Ленінград — 11 сакавіка 1973, Ленінград) — савецкі кампазітар, гітарыст-сяміструннік і лютніст. Аўтар шматлікіх музычных містыфікацый.

Біяграфія

У час Вялікай Айчыннай вайны служыў у войску, дэмабілізаваны па раненні. Скончыў ленінградскую Музычную школу для дарослых імя Н. А. Рымскага-Корсакава па класе гітары П. І. Ісакава. Паралельна вывучаў тэорыю музыкі і кампазіцыю ў народным гуртку пры Саюзе кампазітараў у І. Г. Адмоні.

У 1949 годзе разам са Львом Андронавым утварыў гітарны дуэт сямі- і шасціструннай гітар. У іх рэпертуары былі «Полька» Рахманінава і «Вальс» Аўгусты Дзюран, творы Грыга, Дэбюсі, Альбеніса. Таксама дуэт выконваў шматлікія рускія рамансы, у тым ліку і акампаніруючы вакалістам. Большая частка аранжыровак была зроблена самімі музы́камі.

У 1957 годзе дуэт быў удастоены сярэбранага медаля на міжнародным конкурсе, арганізаваным у межах Сусветнага фестывалю моладзі і студэнтаў у Маскве.

У 1970 годзе запісаў плытку лютневай музыкі, прыпісанай розным аўтарам. Сярод твораў, запісаных на плытцы, была кампазіцыя «Канцона і танец», прыпісаная Вавілавым італьянскаму кампазітару Франчэска Канова да Мілана. Першая частка кампазіцыі «Канцона і танец», а менавіта «канцона», пазней стала музыкай вядомай песні на словы Анры Валахонскага «Рай» (вядомай таксама пад назвамі «Горад залаты» або «Горад»). Іншая кампазіцыя з той жа плыткі, «Павана і гальярда», аўтарам якой быў указаны Вінчэнца Галілеі, стала мелодыяй іншай песні на словы Анры Валахонскага, «Конь знёс каханага». На думку даследчыкаў, сапраўдным аўтарам «Канцоны», «Авэ Марыі» (прыпісанай пазней Джуліа Качыні) і большасці іншых п’ес на плытцы быў сам Вавілаў.

На пятым дзясятку Вавілаў захварэў на рак падстраўнікавай залозы. Была праведзена аперацыя, але захворванне зайшло занадта далёка, і 11 сакавіка 1973 года ён памёр. Паніхіда адбылася ў Нікольскім марскім саборы. Пахаваны на Гарадскіх могілках Паўлаўска.

Кампазітар

Толькі пасля смерці Вавілава адкрылася, што ён быў кампазітарам. Усе, хто складаў апісанні біяграфіі музы́кі, не засяроджвалі ўвагу на тым, што з 1952 года ён вывучаў тэорыю музыкі і кампазіцыю пад кіраўніцтвам кампазітара Іагана Грыгор’евіча Адмоні (1906—1979). Пра гэта мала хто ведаў, бо гэтыя ўрокі не лічыліся спецыяльнай адукацыяй і ва ўмовах СССР не выглядалі дастатковымі для правоў на афіцыйную кампазітарскую дзейнасць.

Адкрыцці пачаліся пасля даследавання тэкстаў і мелодый з грамплыткі «Лютневая музыка XVI—XVII стагоддзяў». Даследчыкі творчасці ватыканскага лютніста Франчэска да Мілана не знайшлі ў каталогу твораў кампазітара ніводнага падобнага на тое, што выконваў Вавілаў. Вядома, што творы да Мілана ўнесены ў ватыканскія пратаколы, а спіс яго твораў быў абнародаваны. Яшчэ больш няяснага было з «Ave Maria» Джуліа Качыні. Стылістычны аналіз паказаў: «… септакорды па „залатой секвенцыі“, сінкопы ў басе, сёмая павышаная ступень у міноры, падвойная дамінанта… Такога ў прынцыпе не магло быць напісана 400 гадоў таму». Музыказнаўцы пацвердзілі немагчымасць стварэння гэтых кампазіцый ні ў XVI, ні ў XVII стагоддзі. Ноты лютневых кампазіцый, якія выконваў Вавілаў на плытцы, адсутнічаюць у архівах і музычных бібліятэках.

Роспыты сваякоў і тых, хто блізка ведаў музы́ку, даказалі, што аўтарам гэтых твораў быў сам Уладзімір Вавілаў. Так стала вядома аб яшчэ адной грандыёзнай містыфікацыі ў галіне музыкі XX стагоддзя.

Даследчык Зеэў Гейзель сцвярджаў: «Мне мой сябар Дзіма Кімельфельд, а ён таксама вывучае аўтарскую песню, казаў, што Вавілаў шмат супрацоўнічаў з „Саюзмультфільмам“ і што ён шмат песень для розных мульцікаў напісаў, але што ў цітрах ніколі яго імя не ставілі. Але ніякіх пацверджанняў гэтаму мы пакуль не знайшлі. Аўтарства не павінна быць згублена».

Дыскаграфія

• «Лютневая музыка XVI—XVII стагоддзяў» (Мелодыя, 1968)
• «Руская музыка для гітары» (Мелодыя, 1985)

Бібліяграфія

• У якасці аранжыроўшчыка Вавілаў прыняў удзел у выданні больш чым 20 выпускаў «Альбома гітарыста» пад рэдакцыяй А. А. Ашкеназі. Гэтыя публікацыі змяшчаюць вялікую колькасць містыфікацый Вавілава.
• Вавилов В. Начальный курс игры на семиструнной гитаре. — 10-е изд.. — Ленінград: Музыка, 1989. — 78 с.