Луі дэ Бройль

Луі дэ Бройль
фр.: Louis de Broglie
Дата нараджэння	15 жніўня 1892(1892-08-15)[…]
Месца нараджэння	Дзьеп, canton of Dieppe-Est[d], arrondissement of Dieppe[d], дэпартамент Прыморская Сена, рэгіён Верхняя Нармандыя, Францыя
Дата смерці	19 сакавіка 1987(1987-03-19)[…] (94 гады)
Месца смерці	Лувесьен[d], Сен-Жэрмен-ан-Ле, дэпартамент Івелін, рэгіён Іль-дэ-Франс, Метраполія Францыі, Францыя
Месца пахавання	Neuilly-sur-Seine Old Communal Cemetery[d]
Грамадзянства	Францыя
Бацька	Victor de Broglie[d]
Маці	Pauline Célestine de La Forest d'Armaillé[d]
Род дзейнасці	фізік
Навуковая сфера	тэарэтычная фізіка
Месца працы	факультэт прыродазнаўчых навук Парыжскага ўніверсітэта[d] Сарбона Institut Henri Poincaré[d]
Навуковая ступень	доктар (1924)
Альма-матар	факультэт прыродазнаўчых навук Парыжскага ўніверсітэта[d] (1924) ліцэй Жансон-дэ-Саі (1909)
Навуковы кіраўнік	Поль Ланжэвен
Вядомыя вучні	Jean-Pierre Vigier[d]
Вядомы як	адзін з заснавальнікаў квантавай механікі
Член у	Лонданскае каралеўскае таварыства Французская акадэмія Леапальдзіна Шведская каралеўская акадэмія навук Французская акадэмія навук Акадэмія навук СССР Vichy National Council[d] Папская акадэмія навук Міжнародная акадэмія квантавых малекулярных навук[d] Амерыканская акадэмія мастацтваў і навук Нацыянальная акадэмія дэі Лінчэі Расійская акадэмія навук Індыйская нацыянальная акадэмія навук[d] Міжнародная акадэмія гісторыі навукі[d] Нацыянальная акадэмія навук ЗША Амерыканскае філасофскае таварыства Руанская акадэмія навук, літаратуры і мастацтваў[d]
Узнагароды	залаты медаль CNRS[d] (1955) медаль імя Макса Планка[d] (1938) прэмія Калінгі[d] (1952) медаль Гельмгольца[d] (1975) ганаровы доктар Універсітэта Лаваля[d] (1947) ганаровы доктар Варшаўскага ўніверсітэта[d] замежны член Лонданскага каралеўскага таварыства[d] (23 красавіка 1953) Вялікі залаты медаль SEP[d] (1962) ганаровы доктар Афінскага ўніверсітэта[d] ганаровы доктар Лазанскага ўніверсітэта[d]
Подпіс
Медыяфайлы на Вікісховішчы

Луі дэ БРОЙЛЬ (15 жніўня 1892 — 19 сакавіка 1987) — французскі фізік, лаўрэат Нобелеўскай прэміі па фізіцы (1929), за адкрыццё хвалевай прыроды электрона. Член і часовы сакратар Французскай акадэміі навук.

Жыццё

Нарадзіўся ў арыстакратычнай сям'і герцагскага тытулу. Вывучаў гісторыю, затым звярнуўся да матэматыкі і фізікі. У час вайны, 4 гады служыў салдатам у радыёсувязі. Пасля, працягваў даследаванні ў агульнай фізіцы.

Дзейнасць

Дзякуючы тлумачэнням Эйнштэйна — фотаэфекту і тлумачэнню эфекту выпраменьвання абсалютна чорнага цела Макса Планка, дэ Бройль у сваёй доктарскай дысертацыі ў 1924 г. прадставіў гіпотэзу электронных хваль і выказаў здагадку, што да руху электрона трэба далучыць яшчэ адну ўласцівасць — уласцівасць хваль. Гэтая здагадка спачатку выклікала ў навуковай грамадскасці насмешкі, аднак яго тэорыя была пацверджана Цэймерам і Клінтанам Дэвісанам у 1927 г. У эксперыменце, які даказаў дыфракцыю электронаў у крышталях, дзе дыфракцыйны малюнак сведчыў аб хвалепадобнай прыродзе электронаў. З-за гэтае адкрыццё дэ Бройлю была прысуджана Нобелеўская прэмія.

Таксама гіпотэза дэ Бройля стала адным з асноўных пастулатаў новай квантавай механікі.

Хваля дэ Бройля

Асноўны артыкул: Хваля дэ Бройля

Даўжыня хвалі дэ Бройля

$\lambda ={\frac {h}{p}}={\frac {h}{\gamma mv}}={\frac {h}{mv}}{\sqrt {1-{\frac {v^{2}}{c^{2}}}}},$

дзе $\lambda$ — даўжыня хвалі, h — пастаянная Планка, p — імпульс, m — маса спакою часціцы, c — скорасць святла, v — скорасць часціцы, γ — множнік Лорэнца.

Публікацыі

• Recherches sur la théorie des quanta (Researches on the quantum theory), Thesis, Paris, 1924.
• Ondes et mouvements (Waves and Motions). Paris: Gauthier-Villars, 1926.
• Rapport au 5e Conseil de Physique Solvay. Brussels, 1927.
• La mécanique ondulatoire (Wave Mechanics). Paris: Gauthier-Villars, 1928.
• Matière et lumière (Matter and Light). Paris: Albin Michel, 1937.
• Une tentative d'interprétation causale et non linéaire de la mécanique ondulatoire: la théorie de la double solution. Paris: Gauthier-Villars, 1956.
  • English translation: Non-linear Wave Mechanics: A Causal Interpretation. Amsterdam: Elsevier, 1960.
• Sur les sentiers de la science (On the Paths of Science).
• Introduction à la nouvelle théorie des particules de M. Jean-Pierre Vigier et de ses collaborateurs. Paris: Gauthier-Villars, 1961. Paris: Albin Michel, 1960.
  • English translation: Introduction to the Vigier Theory of elementary particles. Amsterdam: Elsevier, 1963.
• Étude critique des bases de l'interprétation actuelle de la mécanique ondulatoire. Paris: Gauthier-Villars, 1963.
  • English translation: The Current Interpretation of Wave Mechanics: A Critical Study. Amsterdam, Elsevier, 1964.
• Certitudes et incertitudes de la science (Certitudes and Incertitudes of Science). Paris: Albin Michel, 1966.

Літаратура

• Луј де Број и физика честица и поља, Зборник радова са Научног скупа псовећеног стогодишњици рођења Луја де Броја, Свеске физичких наука, VI(1) 1-182, Београд, 1993., Институт за теоријску физику Београд.

Спасылкі

• На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Луі дэ Бройль
• «Бесмяротны дэ Бройль Архівавана 12 снежня 2004.» (ФАН)
• «Луі дэ Бройль — Жыццяпіс Архівавана 4 верасня 2004.» (Нобелеўская фундацыя)
• Paul Theroff (2005) An Online Gotha: Broglie Genealogy Архівавана 22 снежня 2008.