Ледавіковая трэшчына
Ледавіковая трэшчына — разрыў ледавіка, які ўтварыўся ў выніку яго руху. Трэшчыны часцей за ўсё маюць вертыкальныя, ці блізкія да вертыкальных сценкі.
Памер трэшчын залежыць ад параметраў самога ледавіка. Сустракаюцца трэшчыны глыбінёй да 60 м і даўжынёй у дзясяткі метраў. Трэшчыны бываюць:
- падоўжныя, гэта значыць, паралельныя кірунку руху
- папярочныя, гэта значыць, перпендыкулярныя кірунку руху ледавіка.
Папярочныя трэшчыны сустракаюцца значна часцей. Радзей сустракаюцца радыяльныя трэшчыны, выяўленыя ў перадгорных ледавіках, і краёвыя трэшчыны, прымеркаваныя да канцоў далінных ледавікоў.
Падоўжныя, радыяльныя і краёвыя трэшчыны ўтвараюцца з прычыны высілкаў, якія ўзнікаюць у выніку трэння або расцякання лёду. Папярочныя трэшчыны з'яўляюцца ў выніку руху лёду па няроўным ложу.
Існуе адмысловы выгляд трэшчын — бергшрунд, тыповы для караў, якія жыўляць далінныя ледавікі з фірнавага басейна. Бергшрунд уяўляе сабой буйную трэшчыну, якая ўзнікае пры выхадзе ледавіка з фірнавага басейна.
Трэшчыны могуць быць адкрытымі і зачыненымі. Адкрытыя трэшчыны добра бачныя на паверхні ледавіка і таму ўяўляюць меншую небяспеку для перамяшчэння па ледавіку. У залежнасці ад часу года, надвор'я і іншых фактараў трэшчыны на ледавіку могуць быць зачыненыя снегам. У гэтым выпадку трэшчыны не бачныя і пры перамяшчэнні па ледавіку існуе небяспека праваліцца ў трэшчыну разам са снежным мостам, які прыкрывае яе. Для забеспячэння бяспекі пры перамяшчэнні па ледавіку, асабліва закрытаму, неабходна звязвацца вяроўкай для таго, каб напарнік па звязку змог утрымаць пры падзенні ў трэшчыну і арганізаваць уздым па вяроўцы.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Галерэя
[правіць | правіць зыходнік]-
Ледавіковая трэшчына
-
Трэшчына на ледавіку Горнер, Швейцарыя
-
Вымярэнне глыбіні трэшчыны на ледавіку Істан, гара Бейкер, Каскадныя горы, ЗША
-
Трэшчына на шэльфавам ледавіку Роса, Антарктыда