Грыгорый Палама
Грыгорый Палама | |
---|---|
Γρηγόριος Παλαμᾶς | |
| |
Дата нараджэння | 1296[1][2][…] |
Месца нараджэння | |
Дата смерці | 14 лістапада 1359 |
Месца смерці | |
Шануецца | у Праваслаўнай царкве |
Кананізаваны | у 1368 годзе |
У ліку | свяціцеляў |
Галоўная святыня | мошчы ў Салоніках |
Дзень памяці | 14 лістапада і другая нядзеля Вялікага посту |
Медыяфайлы на Вікісховішчы |
Грыгорый Палама (грэч. Gregorios Palamas; 1296, Канстанцінопаль — 14 лістапада 1359, Салонікі) — візантыйскі багаслоў і царкоўны дзеяч, прылічаны да святых праваслаўнай царквой (1368).
Грыгорый Палама быў прыхільнікам і сістэматызатарам містычнага вучэння ісіхазму, якому даў філасофскае афармленне. У палеміцы з прадстаўнікамі тэалагічнага рацыяналізму (Варлаам Калабрыйскі, Грыгорый Акіндзін, Нікіфар Грыгара) адстойваў тэзіс, паводле якога аскет-ісіхаст у стане экстазу непасрэдна ўспрымае нятворанае і нярэчыўнае выпраменьванне бога (т.зв. «Фаворскае святло», якое, паводле Евангелля, бачылі апосталы на гары Фавор). Адмяжоўваючыся ад пантэізму, развіў у духу ідэалістычнай дыялектыкі Арыстоцеля вучэнне пра адрозненне сутнасці бога і яго «энергій», або самапраяўленняў: сутнасць знаходзіцца ў сабе і недаступная, «энергіі» праймаюць свет і пераходзяць на чалавека, але такім спосабам, што «прастата́» і непадзельнасць бажаства пры гэтым не парушаюцца і адзінства сутнасці застаецца адзінствам у шматвобразнасці «энергій». Пасля доўгай барацьбы гэтае вучэнне было ў 1351 г. прызнана афіцыйнай дактрынай візантыйскай царквы. Антрапалогія Грыгорыя Паламы, падпарадкаваная практычным мэтам аскетычнай працы над сабою, уключае складаныя псіхалагічныя назіранні. Ідэал Грыгорыя Паламы — такое «прасвятленне» духу, якое б распаўсюдзілася і на цела: паводле яго поглядаў, чалавечы дух богападобны менавіта ў сілу сваёй здольнасці «жыватварыць» цела, у адрозненне ад бесцялеснага духу анёлаў. Грыгорый Палама аказаў моцны ўплыў на традыцыю позневізантыйскай містыкі.
Бібліяграфія
[правіць | правіць зыходнік](некаторыя творы)
- Patrologia cursus completas, series graeca, accur. J. P. Migne. T. 150, P., 1865. (Руск. пер.: Три творения. Новгород, 1895.)
- Памятники византийской литературы IX—XIV вв. М., 1969. С. 366—374.
Зноскі
- ↑ Swartz A. Gregory Palamas // Open Library — 2007. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ Gregorios Palamas // Nationalencyklopedin — 1999. Праверана 9 кастрычніка 2017.
- ↑ а б Григорий Палама // Большая советская энциклопедия: [в 30 т.] / под ред. А. М. Прохорова — 3-е изд. — М.: Советская энциклопедия, 1969. Праверана 28 верасня 2015.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Меуendorff J. Saint Grégoire Palamas et la mystique orthodoxe. P., 1959.
- Кривошеин В. Аскетическое и богословское учение св. Григория Паламы // Seminarium Kondakovianum VIII. Praha, 1936. S. 99—154.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- На Вікісховішчы ёсць медыяфайлы па тэме Грыгорый Палама