Дыяна (багіня)
Дыяна (лац.: Diana, верагодна той жа корань, што і дэў, Дзіў, Зеўс, лац.: deus 'бог') у рымскай міфалогіі — багіня жывёльнага і расліннага света, палявання, жаноцкасці і ўрадлівасці, дапаможніца падчас родаў, увасабленне Месяца; адпавядае грэчаскім Артэмідзе і Селене.
| Дыяна | |
|---|---|
 | |
| Міфалогія | старажытнарымская рэлігія |
| Пол | жанчына |
| Бацька | Юпітэр |
| Маці | Latona[d] |
| Браты і сёстры | Апалон[d][1] |
| Дзеці | Амур |
| У іншых культурах | Артэміда, Селена, Moon[d] і Devana[d] |
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | |
Пазней Дыяну сталі таксама атаясамліваць з Гекатай. Дыяну яшчэ называлі Трывіяй — багіняй трох дарог (яе выявы ўсталёўваліся на скрыжаваннях), гэтае імя тлумачылася як сімвал трайной улады: на нябёсах, на зямлі і пад зямлёй. Таксама Дыяну атаясамлівалі з карфагенскай нябеснай багіняй Цэлестай. У рымскіх правінцыях пад імем Дыяны пакланяліся мясцовым духам — «гаспадарыням леса».
У Рыме культ Дыяны лічыўся «іншаземным» і не распаўсюджаным у патрыцыянскіх колах, але быў папулярным сярод рабоў, якія карысталіся ў храмах Дыяны правам недатыкальнасці. Цар Сервій Тулій, згодна з паданнем, сам народжаны ў рабстве, прысвяціў Дыяне храм на рыскім узгорке Авенцін. Гадавіна заснавання храма лічылася святам рабоў.
З храмам Дыяны на Авенціне звязана паданне аб незвычайнай карове, гаспадару якой было прадказана, што той, хто прынясе яе ў ахвяру Дыяне ў гэтым храме, атрымае ўладу над Італіяй. Цар Сервій Тулій, даведаўшыся аб гэтым, хітрасцю завалодаў каровай, прынёс яе ў ахвяру і прымацаваў рогі да сцяны храма.
У гонар Дыяны быў названы астэроід (78) Дыяна, адкрыты ў 1863 годзе.
Зноскі
- ↑ Аполлонъ // Энциклопедический лексикон — СПб.: 1835. — Т. 2. — С. 409–410.
Літаратура
правіць- Диана // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона: В 86 томах (82 т. и 4 доп.) (руск.). — СПб., 1890—1907.
Спасылкі
правіць- Диана (мифологич.) — артыкул з БСЭ (3-е выданне)